Home

Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (Voor de EER relevante tekst)Voor de EER relevante tekst

Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (Voor de EER relevante tekst)Voor de EER relevante tekst

TITEL I ALGEMENE ASPECTEN

HOOFDSTUK 1 Doel, toepassingsgebied en toepassing

Artikel 1 Doel en toepassingsgebied

1.

Het doel van deze verordening is een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu, inclusief de bevordering van alternatieve beoordelingsmethoden voor gevaren van stoffen, alsmede het vrije verkeer van stoffen op de interne markt te waarborgen en tegelijkertijd het concurrentievermogen en de innovatie te vergroten.

2.

In deze verordening worden bepalingen vastgesteld voor stoffen en mengsels in de zin van artikel 3. Deze bepalingen zijn van toepassing op de vervaardiging, het in de handel brengen of het gebruik van die stoffen als zodanig of in mengsels of voorwerpen, alsmede op het in de handel brengen van mengsels.

3.

Deze verordening is gebaseerd op het beginsel dat fabrikanten, importeurs en downstreamgebruikers ervoor moeten zorgen dat zij stoffen vervaardigen, in de handel brengen of gebruiken die niet schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens of voor het milieu. Zij is gebaseerd op het voorzorgsbeginsel.

Artikel 2 Toepassing

1.

Deze verordening is niet van toepassing op:

  1. radioactieve stoffen die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 96/29/Euratom van de Raad van 13 mei 1996 tot vaststelling van de basisnormen voor de bescherming van de gezondheid der bevolking en der werkers tegen de aan ioniserende straling verbonden gevaren(1) vallen;

  2. stoffen, als zodanig of in een mengsel of voorwerp, die onder douanetoezicht vallen, tenzij zij worden bewerkt of verwerkt, en stoffen die in tijdelijke opslag zijn, zich in een vrije zone of een vrij entrepot bevinden met het oog op wederuitvoer, of in transito zijn;

  3. niet-geïsoleerde tussenproducten;

  4. het vervoer van gevaarlijke stoffen en gevaarlijke stoffen in gevaarlijke mengsels per spoor, over de weg, over de binnenwateren, over zee of door de lucht.

2.

Afvalstoffen, als omschreven in Richtlijn 2006/12/EG van het Europees Parlement en de Raad(2), zijn geen stof, mengsel of voorwerp in de zin van artikel 3 van deze verordening.

3.

De lidstaten kunnen in specifieke gevallen bepaalde stoffen, als zodanig of in een mengsel of voorwerp, van de toepassing van deze verordening vrijstellen wanneer zulks noodzakelijk is in het belang van de defensie.

4.

Deze verordening is van toepassing onverminderd:

  1. de communautaire wetgeving inzake de arbeidsplaats en het milieu, met inbegrip van Richtlijn 89/391/EEG van de Raad van 12 juni 1989 betreffende de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op het werk(3), Richtlijn 96/61/EG van de Raad van 24 september 1996 inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging(4), Richtlijn 98/24/EG, Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid(5) en Richtlijn 2004/37/EG;

  2. Richtlijn 76/768/EEG ten aanzien van proeven met gewervelde dieren die onder het toepassingsgebied van deze richtlijn vallen.

5.

De bepalingen van de titels II, V, VI en VII zijn niet van toepassing voor zover een stof wordt gebruikt:

  1. in geneesmiddelen voor menselijk of diergeneeskundig gebruik die binnen het toepassingsgebied van Verordening (EG) nr. 726/2004, Richtlijn 2001/82/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik(6) en Richtlijn 2001/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik(7) vallen;

  2. in levensmiddelen of diervoeder overeenkomstig Verordening (EG) nr. 178/2002, mede bij gebruik:

    1. als levensmiddelenadditief in voor menselijke voeding bestemde waren die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 89/107/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake levensmiddelenadditieven die in voor menselijke voeding bestemde waren mogen worden gebruikt(8) vallen;

    2. als aromastof in levensmiddelen die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 88/388/EEG van de Raad van 22 juni 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake aroma's voor gebruik in levensmiddelen en de uitgangsmaterialen voor de bereiding van die aroma's(9) en Beschikking 1999/217/EG van de Commissie van 23 februari 1999 tot vaststelling van een repertorium van in levensmiddelen gebruikte aromastoffen, dat is samengesteld in toepassing van Verordening (EG) nr. 2232/96 van het Europees Parlement en de Raad(10) vallen;

    3. als toevoegingsmiddel in veevoeding die binnen het toepassingsgebied van Verordening (EG) nr. 1831/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 22 september 2003 betreffende toevoegingsmiddelen voor diervoeding(11) valt;

    4. in diervoeding die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 82/471/EEG van de Raad van 30 juni 1982 betreffende bepaalde in diervoeding gebruikte producten(12) valt.

6.

Het bepaalde in titel IV is niet van toepassing op de volgende voor de eindgebruiker bestemde mengsels in afgewerkte vorm:

  1. geneesmiddelen voor menselijk en diergeneeskundig gebruik die binnen het toepassingsgebied van Verordening (EG) nr. 726/2004 en Richtlijn 2001/82/EG vallen en die gedefinieerd zijn in Richtlijn 2001/83/EG;

  2. cosmetische producten, als gedefinieerd in Richtlijn 76/768/EEG;

  3. medische hulpmiddelen die binnendringend zijn of in direct contact komen met het lichaam, voor zover er communautaire voorschriften voor de indeling en kenmerking van gevaarlijke stoffen en mengsels voorhanden zijn die eenzelfde niveau van informatie en bescherming verzekeren als Richtlijn 1999/45/EG;

  4. in levensmiddelen of veevoeder overeenkomstig Verordening (EG) nr. 178/2002, mede bij gebruik:

    1. als levensmiddelenadditief in voor menselijke voeding bestemde waren die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 89/107/EEG vallen;

    2. als aroma in levensmiddelen die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 88/388/EEG en Beschikking 1999/217/EG vallen;

    3. als toevoegingsmiddel voor diervoeding die binnen het toepassingsgebied van Verordening (EG) nr. 1831/2003 valt;

    4. in diervoeding die binnen het toepassingsgebied van Richtlijn 82/471/EEG valt.

7.

Vrijgesteld van de titels II, V en VI zijn:

  1. de in bijlage IV opgenomen stoffen, omdat vanwege hun intrinsieke eigenschappen de risico's die ze veroorzaken op grond van toereikende informatie minimaal worden geacht;

  2. de onder bijlage V vallende stoffen, omdat registratie van deze stoffen ongeschikt of onnodig wordt geacht en omdat het feit dat zij van deze titels zijn vrijgesteld, de doelstellingen van deze verordening onverlet laat;

  3. overeenkomstig titel II geregistreerde stoffen, als zodanig of in mengsels, die uit de Gemeenschap worden uitgevoerd door een actor in de toeleveringsketen en in de Gemeenschap worden wederingevoerd door dezelfde of een andere actor in dezelfde toeleveringsketen die aantoont:

    1. dat de wederingevoerde stof dezelfde is als de uitgevoerde stof;

    2. dat hij overeenkomstig de artikelen 31 of 32 informatie over de uitgevoerde stof heeft ontvangen;

  4. stoffen, als zodanig, in mengsels of in voorwerpen, die zijn geregistreerd overeenkomstig titel II en die in de Gemeenschap worden teruggewonnen indien:

    1. de stof die resulteert uit het terugwinningsproces dezelfde is als de stof die is geregistreerd overeenkomstig titel II; en

    2. bij de inrichting die de terugwinning verricht, de krachtens de artikelen 31 en 32 vereiste informatie over de overeenkomstig titel II geregistreerde stof beschikbaar is.

8.

Locatiegebonden geïsoleerde tussenproducten en vervoerde geïsoleerde tussenproducten zijn vrijgesteld van:

  1. titel II, hoofdstuk 1, uitgezonderd de artikelen 8 en 9; en

  2. titel VII.

9.

De bepalingen van titel II en titel VI zijn niet van toepassing op polymeren.

HOOFDSTUK 2 Definities en algemene bepaling

Artikel 3 Definities

Artikel 4 Algemene bepaling

TITEL II REGISTRATIE VAN STOFFEN

HOOFDSTUK 1 Algemene registratieplicht en informatievereisten

Artikel 5 Zonder gegevens geen handel

Artikel 6 Algemene registratieplicht voor stoffen als zodanig of in mengsels

Artikel 7 Registratie en mededeling van stoffen in voorwerpen

Artikel 8 Enige vertegenwoordiger van een buiten de Gemeenschap gevestigde fabrikant

Artikel 9 Vrijstelling van de algemene registratieplicht voor onderzoek en ontwikkeling gericht op producten en procedés

Artikel 10 Voor registratie in te dienen informatie

Artikel 11 Gezamenlijke indiening van gegevens door meerdere registranten

Artikel 12 Hoeveelheidgebonden informatieverplichting

Artikel 13 Algemene voorschriften voor het verkrijgen van informatie over de intrinsieke eigenschappen van stoffen

Artikel 14 Chemischveiligheidsrapport en verplichting om risicobeperkende maatregelen toe te passen en aan te bevelen

HOOFDSTUK 2 Als geregistreerd beschouwde stoffen

Artikel 15 Stoffen in gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Artikel 16 Verplichtingen van de Commissie, het Agentschap en registranten van als geregistreerd beschouwde stoffen

HOOFDSTUK 3 Registratieplicht en informatie-eisen voor bepaalde soorten geïsoleerde tussenproducten

Artikel 17 Registratie van locatiegebonden geïsoleerde tussenproducten

Artikel 18 Registratie van vervoerde geïsoleerde tussenproducten

Artikel 19 Gezamenlijke indiening van gegevens over geïsoleerde tussenproducten door meerdere registranten

HOOFDSTUK 4 Gemeenschappelijke bepalingen voor alle registraties

Artikel 20 Verplichtingen van het Agentschap

Artikel 21 Vervaardiging en invoer van stoffen

Artikel 22 Nadere verplichtingen van registranten

HOOFDSTUK 5 Overgangsbepalingen van toepassing op geleidelijk geïntegreerde stoffen en aangemelde stoffen

Artikel 23 Specifieke bepalingen voor geleidelijk geïntegreerde stoffen

Artikel 24 Aangemelde stoffen

TITEL III GEZAMENLIJK GEBRUIK VAN GEGEVENS EN VOORKOMING VAN ONNODIGE PROEVEN

HOOFDSTUK 1 Doelstellingen en algemene regels

Artikel 25 Doelstellingen en algemene regels

HOOFDSTUK 2 Voorschriften voor niet-geleidelijk geïntegreerde stoffen en voor registranten van geleidelijk geïntegreerde stoffen die geen preregistratie hebben verricht

Artikel 26 Verplichting om voorafgaand aan de registratie informatie in te winnen

Artikel 27 Gezamenlijk gebruik van bestaande gegevens in het geval van geregistreerde stoffen

HOOFDSTUK 3 Regels voor geleidelijk geïntegreerde stoffen

Artikel 28 Preregistratieplicht voor geleidelijk geïntegreerde stoffen

Artikel 29 Informatie-uitwisselingsforums voor stoffen

Artikel 30 Gezamenlijk gebruik van gegevens

TITEL IV INFORMATIE IN DE TOELEVERINGSKETEN

Artikel 31 Voorschriften voor veiligheidsinformatiebladen

Artikel 32 Verplichting om aan de verdere toeleveringsketen informatie door te geven over stoffen als zodanig of in mengsels waarvoor geen veiligheidsinformatieblad vereist is

Artikel 33 Verplichting om informatie door te geven over stoffen in voorwerpen

Artikel 34 Verplichting om hogerop in de toeleveringsketen informatie door te geven over stoffen en mengsels

Artikel 35 Toegang van werknemers tot informatie

Artikel 36 Verplichting om informatie te bewaren

TITEL V DOWNSTREAMGEBRUIKERS

Artikel 37 Beoordeling van de chemische veiligheid door downstreamgebruikers en verplichting om risicobeperkende maatregelen vast te stellen, toe te passen en aan te bevelen

Artikel 38 Verplichting voor downstreamgebruikers om informatie te melden

Artikel 39 Toepassing van de verplichtingen voor downstreamgebruikers

TITEL VI BEOORDELING

HOOFDSTUK 1 Dossierbeoordeling

Artikel 40 Onderzoek van testvoorstellen

Artikel 41 Nalevingscontrole van registraties

Artikel 42 Controle van de ingediende informatie en follow-up van de beoordeling van het dossier

Artikel 43 Procedure en termijnen voor het onderzoek van testvoorstellen

HOOFDSTUK 2 Stoffenbeoordeling

Artikel 44 Criteria voor de beoordeling van stoffen

Artikel 45 Bevoegde instantie

Artikel 46 Verzoeken om nadere informatie en controle van ingediende informatie

Artikel 47 Samenhang met andere werkzaamheden

Artikel 48 Follow-up van de beoordeling van een stof

HOOFDSTUK 3 Beoordeling van tussenproducten

Artikel 49 Nadere informatie over locatiegebonden geïsoleerde tussenproducten

HOOFDSTUK 4 Gemeenschappelijke bepalingen

Artikel 50 Rechten van de registrant en de downstreamgebruiker

Artikel 51 Aanneming van besluiten op grond van de dossierbeoordeling

Artikel 52 Aanneming van besluiten in het kader van de beoordeling van stoffen

Artikel 53 Deling van de kosten voor proeven zonder overeenstemming tussen de registranten en/of de downstreamgebruikers

Artikel 54 Publicatie van informatie over beoordeling

TITEL VII AUTORISATIES

HOOFDSTUK 1 Autorisatieplicht

Artikel 55 Doel van de autorisatie en overwegingen ten aanzien van vervanging

Artikel 56 Algemene bepalingen

Artikel 57 Stoffen die in bijlage XIV kunnen worden opgenomen

Artikel 58 Opname van stoffen in bijlage XIV

Artikel 59 Vaststelling van de in artikel 57 bedoelde stoffen

HOOFDSTUK 2 Verlening van autorisaties

Artikel 60 Verlening van autorisaties

Artikel 61 Herbeoordeling van autorisaties

Artikel 62 Autorisatieaanvragen

Artikel 63 Latere autorisatieaanvragen

Artikel 64 Procedure voor besluiten over autorisaties

HOOFDSTUK 3 Autorisaties in de toeleveringsketen

Artikel 65 Verplichtingen van houders van een autorisatie

Artikel 66 Downstreamgebruikers

TITEL VIII BEPERKINGEN OP DE VERVAARDIGING, HET IN DE HANDEL BRENGEN EN HET GEBRUIK VAN BEPAALDE GEVAARLIJKE STOFFEN EN MENGSELS

HOOFDSTUK 1 Algemene aspecten

Artikel 67 Algemene bepalingen

HOOFDSTUK 2 Procedure voor beperkingen

Artikel 68 Invoering van nieuwe beperkingen en wijziging van bestaande beperkingen

Artikel 69 Opstelling van een voorstel

Artikel 70 Advies van het Agentschap: Comité risicobeoordeling

Artikel 71 Advies van het Agentschap: Comité sociaaleconomische analyse

Artikel 72 Voorlegging van een advies aan de Commissie

Artikel 73 Besluit van de Commissie

TITEL IX VERGOEDINGEN

Artikel 74 Vergoedingen

TITEL X AGENTSCHAP

Artikel 75 Oprichting en evaluatie

Artikel 76 Samenstelling

Artikel 77 Taken

Artikel 78 Bevoegdheden van de raad van bestuur

Artikel 79 Samenstelling van de raad van bestuur

Artikel 80 Voorzitterschap van de raad van bestuur

Artikel 81 Bijeenkomsten van de raad van bestuur

Artikel 82 Stemming in de raad van bestuur

Artikel 83 Taken en bevoegdheden van de uitvoerend directeur

Artikel 84 Benoeming van de uitvoerend directeur

Artikel 85 Oprichting van de comités

Artikel 86 Oprichting van het forum

Artikel 87 Rapporteurs van de comités en gebruikmaking van deskundigen

Artikel 88 Kwalificatie en belangen

Artikel 89 Oprichting van de kamer van beroep

Artikel 90 Leden van de kamer van beroep

Artikel 91 Besluiten waartegen beroep kan worden ingesteld

Artikel 92 Personen die beroep kunnen instellen, termijnen, vergoedingen en vorm

Artikel 93 Onderzoek van en beslissingen inzake beroep

Artikel 94 Beroep bij het Gerecht van eerste aanleg en het Hof van Justitie

Artikel 95 Conflicten met adviezen van andere organen

Artikel 96 Begroting van het Agentschap

Artikel 97 Uitvoering van de begroting van het Agentschap

Artikel 98 Fraudebestrijding

Artikel 99 Financiële regeling

Artikel 100 Rechtspersoonlijkheid van het Agentschap

Artikel 101 Aansprakelijkheid van het Agentschap

Artikel 102 Voorrechten en immuniteiten van het Agentschap

Artikel 103 Personeelsverordeningen en -regelingen

Artikel 104 Talen

Artikel 105 Geheimhoudingsplicht

Artikel 106 Deelname van derde landen

Artikel 107 Deelname van internationale organisaties

Artikel 108 Contacten met belangenorganisaties

Artikel 109 Regels inzake transparantie

Artikel 110 Betrekkingen met communautaire organen

Artikel 111 Formaten en programmatuur voor de indiening van informatie bij het Agentschap

TITEL XII INFORMATIE

Artikel 117 Verslagen

Artikel 118 Toegang tot informatie

Artikel 119 Elektronische toegang van het publiek

Artikel 120 Samenwerking met derde landen en internationale organisaties

TITEL XIII BEVOEGDE INSTANTIES

Artikel 121 Aanwijzing

Artikel 122 Samenwerking tussen bevoegde instanties

Artikel 123 Publieksvoorlichting over de risico's van stoffen

Artikel 124 Overige verantwoordelijkheden van de bevoegde instanties

TITEL XIV HANDHAVING

Artikel 125 Taken van de lidstaten

Artikel 126 Sancties

Artikel 127 Verslag

TITEL XV OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN

Artikel 128 Vrij verkeer van goederen

Artikel 129 Vrijwaringsclausule

Artikel 130 Motivering van besluiten

Artikel 131 Wijziging van de bijlagen

Artikel 132 Uitvoeringsbepalingen

Artikel 133 Comitéprocedure

Artikel 134 Voorbereidingen voor de oprichting van het Agentschap

Artikel 135 Overgangsmaatregelen betreffende aangemelde stoffen

Artikel 136 Overgangsmaatregelen betreffende bestaande stoffen

Artikel 137 Overgangsmaatregelen betreffende beperkingen

Artikel 138 Evaluatie

Artikel 139 Intrekking

Artikel 140 Wijziging van Richtlijn 1999/45/EG

Artikel 141 Inwerkingtreding en toepassing

LIJST VAN BIJLAGEN

BIJLAGE IALGEMENE BEPALINGEN VOOR DE BEOORDELING VAN STOFFEN EN DE OPSTELLING VAN CHEMISCHEVEILIGHEIDSRAPPORTEN

BIJLAGE IIVOORSCHRIFTEN VOOR DE SAMENSTELLING VAN VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN

BIJLAGE IIICRITERIA VOOR STOFFEN DIE IN HOEVEELHEDEN TUSSEN 1 EN 10 TON ZIJN GEREGISTREERD

BIJLAGE IV

BIJLAGE V

BIJLAGE VIIN ARTIKEL 10 BEDOELDE IN TE DIENEN INFORMATIE

BIJLAGE VIIVERPLICHTE STANDAARDINFORMATIE VOOR STOFFEN DIE IN HOEVEELHEDEN VAN 1 TON OF MEER WORDEN VERVAARDIGD OF INGEVOERD(59)

BIJLAGE VIIIVERPLICHTE STANDAARDINFORMATIE VOOR STOFFEN DIE IN HOEVEELHEDEN VAN 10 TON OF MEER WORDEN VERVAARDIGD OF INGEVOERD(61)

BIJLAGE IXVERPLICHTE STANDAARDINFORMATIE VOOR STOFFEN DIE IN HOEVEELHEDEN VAN 100 TON OF MEER WORDEN VERVAARDIGD OF INGEVOERD(63)

BIJLAGE XVERPLICHTE STANDAARDINFORMATIE VOOR STOFFEN DIE IN HOEVEELHEDEN VAN 1 000 TON OF MEER WORDEN VERVAARDIGD OF INGEVOERD(65)

BIJLAGE XIALGEMENE REGELS VOOR DE AANPASSING VAN DE STANDAARDTESTREGELING VAN DE BIJLAGEN VII TOT EN MET X

BIJLAGE XIIALGEMENE REGELS VOOR DE BEOORDELING VAN STOFFEN EN DE OPSTELLING VAN CHEMISCHEVEILIGHEIDSRAPPORTEN DOOR DOWNSTREAMGEBRUIKERS

BIJLAGE XIII

BIJLAGE XIVLIJST VAN AUTORISATIEPLICHTIGE STOFFEN

BIJLAGE XVDOSSIERS

BIJLAGE XVISOCIAALECONOMISCHE ANALYSE

BIJLAGE XVIIBEPERKINGEN OP DE VERVAARDIGING, HET IN DE HANDEL BRENGEN EN HET GEBRUIK VAN BEPAALDE GEVAARLIJKE STOFFEN, MENGSELS EN VOORWERPEN

Aanhangsels 1 tot en met 6

Aanhangsel 1Vermelding 28 — Kankerverwekkende stoffen: categorie 1A

Aanhangsel 2Vermelding 28 — Kankerverwekkende stoffen: categorie 1B

Aanhangsel 3Vermelding 29 — In geslachtscellen mutagene stoffen: categorie 1A

Aanhangsel 4Vermelding 29 — In geslachtscellen mutagene stoffen: categorie 1B

Aanhangsel 5Vermelding 30 — Voor de voortplanting giftige stoffen: categorie 1A

Aanhangsel 6Vermelding 30 — Voor de voortplanting giftige stoffen: categorie 1B

Aanhangsel 7Bijzondere bepalingen betreffende de etikettering van voorwerpen die asbest bevatten

Aanhangsel 8Vermelding 43 — Azokleurstoffen — Lijst van aromatische amines

Aanhangsel 9Vermelding 43 — Azokleurstoffen — Lijst van azokleurstoffen

Aanhangsel 10

Aanhangsel 11

Aanhangsel 12

Aanhangsel 13