Uitvoeringsbesluit van de Raad van 17 mei 2011 tot verlening van financiële bijstand van de Unie aan Portugal (2011/344/EU)

De Unie stelt Portugal een lening van maximaal 26 miljard EUR met een gemiddelde maximumlooptijd van 12,5 jaar ter beschikking. De looptijd van afzonderlijke tranches van de lening kan ten hoogste 30 jaar bedragen.

De financiële bijstand wordt gedurende een periode van drie jaar beschikbaar gesteld, en wel met ingang van de eerste dag na de inwerkingtreding van dit besluit.

De Commissie stelt de financiële bijstand van de Unie aan Portugal beschikbaar in maximaal 14 tranches. Een tranche kan in één of meer deeltranches worden uitbetaald. De looptijden van de deeltranches in het kader van de eerste en de tweede tranche kunnen langer zijn dan de in lid 1 bedoelde maximale gemiddelde looptijd. In dergelijke gevallen worden de looptijden van verdere deeltranches zodanig vastgesteld dat de in lid 1 bedoelde maximale gemiddelde looptijd wordt bereikt als alle tranches zijn uitgekeerd.

De vrijgave van de eerste tranche hangt af van de inwerkingtreding van de leningsovereenkomst en het memorandum van overeenstemming. De vrijgave van de volgende tranches wordt afhankelijk gesteld van een gunstige beoordeling door de Commissie, in overleg met de ECB, van Portugals naleving van de in dit besluit en het memorandum van overeenstemming opgenomen algemene economische beleidsvoorwaarden.

Portugal betaalt de financieringskosten van de Unie voor elke tranche.

Daarnaast komen de in artikel 7 van Verordening (EU) nr. 407/2010 bedoelde kosten voor rekening van Portugal.

Een voorzichtig gebruik van renteswaps met tegenpartijen die de hoogste kredietwaardigheid bezitten, en het van tevoren opnemen van leningen zijn toegestaan indien dit nodig is om de lening te financieren.

De Commissie beslist over de omvang en vrijgave van verdere tranches. De Commissie beslist over de omvang van de deeltranches.

De Commissie beheert de bijstand op een wijze die aansluit bij de verbintenissen van Portugal.

De Commissie komt, in overleg met de ECB, met de Portugese autoriteiten de concrete economische beleidsvoorwaarden overeen die overeenkomstig artikel 3 aan de financiële bijstand worden verbonden. Die voorwaarden worden vastgelegd in een door de Commissie en de Portugese autoriteiten te ondertekenen memorandum van overeenstemming dat in overeenstemming is met de verbintenissen als bedoeld in lid 1. De nadere financiële voorwaarden worden vastgelegd in een met de Commissie te sluiten leningsovereenkomst.

De Commissie gaat, in overleg met de ECB, op gezette tijden (minstens driemaandelijks) na of wordt voldaan aan de economische beleidsvoorwaarden die aan de bijstand zijn verbonden, en brengt vóór de uitbetaling van elke tranche verslag uit aan het Economisch en Financieel Comité. Hiertoe werken de Portugese autoriteiten volledig met de Commissie en de ECB samen en stellen hen alle noodzakelijke informatie ter beschikking. De Commissie houdt het Economisch en Financieel Comité op de hoogte van een eventuele herfinanciering van de leningen of een eventuele wijziging van de financiële voorwaarden.

Portugal stelt aanvullende consolidatiemaatregelen vast en voert deze uit om de macrofinanciële stabiliteit te waarborgen, mochten dergelijke maatregelen tijdens het bijstandsprogramma noodzakelijk blijken. Vóór de vaststelling van die aanvullende maatregelen winnen de Portugese autoriteiten advies in bij de Commissie en de ECB.

Het door de Portugese autoriteiten opgestelde ontwerp van economisch en financieel aanpassingsprogramma („het programma”) wordt hierbij goedgekeurd.

Elke tranche na de eerste wordt alleen uitgekeerd bij een bevredigende tenuitvoerlegging van het programma, en meer in het bijzonder van de concrete economische beleidsvoorwaarden die in het memorandum van overeenstemming zijn vastgelegd. Deze omvatten onder meer de maatregelen die in de leden 4 tot en met 8 van dit artikel worden opgesomd.

In overeenstemming met de vereisten van de herziene buitensporigtekortprocedure mag het overheidstekort niet hoger zijn dan 5,9 % van het bbp in 2011, 5,0 % van het bbp in 2012, 4,5 % van het bbp in 2013 en 2,5 % van het bbp in 2014. Voor de berekening van dit tekort wordt geen rekening gehouden met de mogelijke budgettaire kosten van maatregelen ter ondersteuning van het bankwezen in de context van de strategie van de Portugese regering met betrekking tot de financiële sector. De consolidatie wordt verwezenlijkt door middel van kwalitatief hoogwaardige permanente maatregelen en de gevolgen ervan voor kwetsbare groepen worden tot een minimum beperkt.

Portugal stelt de in de leden 5 tot en met 8 beschreven maatregelen vast voordat het aangegeven jaar is verstreken, waarbij de exacte termijnen voor de jaren 2011-2014 in het memorandum van overeenstemming worden gespecificeerd. Portugal staat klaar om aanvullende consolidatiemaatregelen te treffen teneinde het tekort uiterlijk in 2014 tot minder dan 3 % van het bbp terug te dringen indien er zich afwijkingen van de doelstellingen voordoen.

In lijn met de bepalingen van het memorandum van overeenstemming neemt Portugal de volgende maatregelen vóór eind 2011:

1. De begrotingstekortdoelstelling voor 2011 wordt bereikt middels een uitzonderlijke maatregel. De verworven activa als gevolg van de overdracht van de pensioenfondsen van de banken aan het socialezekerheidsstelsel van de staat worden niet zodanig gebruikt dat de houdbaarheid op lange termijn van de Portugese overheidsfinanciën wordt geschaad.

2. Portugal treft maatregelen om het beheer van de overheidsfinanciën te versterken. Portugal voert de in de nieuwe budgettaire kaderwet vervatte maatregelen uit, zoals de opzet van een budgettair middellangetermijnkader en de instelling van een onafhankelijke begrotingsraad. Het begrotingskader op lokaal en op regionaal niveau wordt aanzienlijk verstevigd door met name de voorstelling van de basisopties om de desbetreffende financieringswetten in overeenstemming te brengen met de eisen van de budgettaire kaderwet. Portugal intensiveert de rapportage over en de monitoring van de overheidsfinanciën en versterkt de regels en procedures voor begrotingsuitvoering. De regering bereidt een strategie voor voor de validatie en vereffening van de achterstallige schulden in het kader waarvan een routekaart wordt gepresenteerd waarin wordt beschreven hoe en wanneer het totaalbedrag aan achterstallige schulden zal worden gestabiliseerd en verschillende opties voor de vereffening van de achterstallige schulden worden onderzocht. Wat publiek-private partnerschappen (PPP’s) betreft, zal de Portugese regering geen nieuwe PPP’s aangaan alvorens de studieresultaten betreffende de bestaande PPP’s die in het programma worden beoogd en de voorgestelde institutionele hervormingen beschikbaar worden.

3. Portugal gaat door met de versterking van de werking van de arbeidsmarkt door met name maatregelen te nemen die gericht zijn op een hervorming van de wetgeving inzake arbeidsbescherming, op de loonvorming en op een actief arbeidsmarktbeleid.

4. In de energiesector neemt Portugal maatregelen om de markttoegang te vergemakkelijken, de totstandkoming van de Iberische gasmarkt te bevorderen en de steun- en compensatieregelingen voor de elektriciteitsproductie te herzien. Met betrekking tot andere netwerkindustrieën, en met name vervoer, telecommunicatie en postdiensten, neemt Portugal aanvullende maatregelen ter bevordering van de concurrentie en de flexibiliteit.

5. Portugal stelt de economie verder open voor concurrentie. De Portugese regering neemt de nodige maatregelen die ervoor zorgen dat de Portugese centrale overheid of een ander overheidsorgaan in hun hoedanigheid van aandeelhouder geen regelingen treft die het vrije verkeer van kapitaal kunnen belemmeren of van invloed kunnen zijn op de zeggenschap over het management van bedrijven. De nieuwe privatiseringswet eerbiedigt ook de beginselen van het vrije verkeer van kapitaal en verleent of gunt de centrale overheid geen speciale rechten. Het mededingingsrecht wordt herzien om de mededingingsregels sneller en effectiever te kunnen handhaven.

6. Portugal brengt verbetering in de praktijken en regels voor overheidsopdrachten, hetgeen moet bijdragen tot een concurrerender ondernemingsklimaat en efficiëntere overheidsbestedingen.

7. Portugal treft maatregelen om de efficiëntie en houdbaarheid van staatsbedrijven op centraal, regionaal en lokaal niveau te verbeteren. Het stelt een uitgebreid strategisch document over staatsbedrijven op waarin de tariefstructuur en de dienstverlening tegen het licht worden gehouden, alsmede een plan om de financieringsbehoefte vanaf 2012 te beperken. Portugal voert de huidige plannen om de operationele kosten van centraleoverheidsbedrijven buiten de gezondheidszorg met gemiddeld ten minste 15 % te verlagen, uit en stelt een vergelijkbaar plan op voor dergelijke bedrijven van de regionale en de lokale overheid.

8. Portugal bereidt met het autonoom gebied Madeira een financiële regeling voor die in overeenstemming is met het programma. Totdat er over deze regeling en de uitvoering ervan in de begroting van het autonoom gebied Madeira een akkoord is, volgt Portugal nauwlettend de uitvoering van de begroting van het autonoom gebied Madeira, blijft het de overdrachten van de staat aan de regering van het autonoom gebied Madeira opschorten en honoreert het geen nieuwe commerciële of financiële schulden of waarborgen van de regering van het autonoom gebied Madeira en de staatsbedrijven ervan meer die niet door het ministerie van Financiën zijn goedgekeurd.

In lijn met de bepalingen van het memorandum van overeenstemming neemt Portugal in de loop van 2012 de volgende maatregelen:

1. in 2012 mag het overheidstekort niet hoger zijn dan 5 % van het bbp. Portugal blijft de budgettaire ontwikkelingen nauwlettend volgen en voert verdere beleidsaanpassingen door om de doelstelling van 2012 te bereiken. Daartoe gaat Portugal over tot: de bevriezing van sommige van de in de begroting voor 2012 opgenomen kredieten voor nog niet aangevatte investeringsprojecten; de verhoging van het zegelrecht voor vastgoed van hoge waarde; het optrekken van de belastingtarieven voor beleggingsopbrengsten; de vervroegde invoering van sommige van de in de begroting voor 2013 opgenomen maatregelen met betrekking tot de sociale uitkeringen; de implementatie van additionele maatregelen die besparingen op de intermediaire consumptie en andere opbrengsten opleveren om de begrotingsdoelstelling voor 2012 te verwezenlijken;

2. Portugal streeft ernaar de uitgaven in 2012 met ten minste 6,8 miljard EUR te verminderen, door middel van onder meer een vermindering van de lonen en werkgelegenheid in de overheidssector; het doorvoeren van kortingen op pensioenuitkeringen; het ondernemen van een ingrijpende reorganisatie van de centrale overheid; het wegwerken van overlappingen en andere inefficiënties; het beperken van de overdrachten aan staatsbedrijven; het reorganiseren en verminderen van het aantal gemeenten en deelgemeenten; het doorvoeren van bezuinigingen op onderwijs en gezondheidszorg; het verminderen van de overdrachten aan regionale en lokale overheden; en het terugschroeven van de kapitaaluitgaven en andere uitgaven, zoals in het programma is beschreven;

3. aan de ontvangstenzijde voert Portugal inkomstenverhogende maatregelen uit ter grootte van ten minste 3 miljard EUR, onder meer door het verbreden van de btw-grondslagen door het aantal vrijstellingen te verminderen en door over te gaan tot een herindeling van de lijsten van goederen en diensten waarvoor verminderde, intermediaire en hogere tarieven gelden; het optrekken van de accijnzen; het verbreden van de grondslag van de vennootschaps- en de personenbelasting door een vermindering van fiscale aftrekposten en speciale regelingen; het gelijktrekken van de fiscale aftrekposten die in het kader van de personenbelasting op pensioenen en inkomen uit arbeid van toepassing zijn; en het hervormen van de vastgoedbelasting door het aantal vrijstellingen aanzienlijk te verminderen. Deze maatregelen worden aangevuld met acties ter bestrijding van belastingontduiking, fiscale fraude en de informele economie;

4. Portugal blijft maatregelen treffen om het beheer van de overheidsfinanciën te versterken. Portugal voert de in de nieuwe budgettaire kaderwet vervatte maatregelen uit, zoals de opzet van een budgettair middellangetermijnkader. Het lokaal en regionaal begrotingskader wordt aanzienlijk verstevigd door met name de desbetreffende financieringswetten in overeenstemming te brengen met de eisen van de budgettaire kaderwet. Portugal intensiveert de rapportage over en de monitoring van de overheidsfinanciën en versterkt de regels en procedures voor de begrotingsuitvoering. De Portugese regering voert de strategie uit voor de validatie en vereffening van achterstallige schulden en versnelt de implementatie van de wet betreffende de controle op het aangaan van verplichtingen ter voorkoming van het ontstaan van nieuwe betalingsachterstanden. Portugal past het nieuwe wettelijke en institutionele kader voor publiek-private partnerschappen (PPP's) toe. Er worden geen PPP's opgezet voordat het nieuwe kader volledig operationeel is. Op basis van een studie van een internationaal auditkantoor stelt Portugal een gedetailleerd strategisch plan op dat volledig in overeenstemming is met het toepasselijke recht van de Unie, met inbegrip van het recht inzake overheidsopdrachten, en waarmee wordt beoogd aanzienlijke budgettaire besparingen te realiseren en tegelijkertijd de schuldenlast tot een minimum te beperken en de verplichtingen van de overheid duurzaam te reduceren. Portugal neemt een wet aan die de oprichting en werking van staatsbedrijven op centraal, regionaal en lokaal niveau regelt;

5. Portugal gaat over tot de toepassing van de nieuwe wetgeving die voorziet in een reorganisatie en aanzienlijke vermindering van het aantal lokale overheden. Deze veranderingen worden van kracht voor het begin van de volgende lokale verkiezingscyclus. Daarnaast intensiveert Portugal de inspanningen om de overheidssector te stroomlijnen door entiteiten af te slanken en door te zorgen voor een betere taakverdeling op alle overheidsniveaus;

6. Portugal verdiept de hervorming van het inkomstenbeheer door de banden tussen de Autoridade Tributária e Aduaneira en de diensten van de sociale zekerheid voor de inning van ontvangsten te versterken, het aantal gemeentelijke diensten te reduceren en de resterende knelpunten aan te pakken in de regeling voor het aantekenen van beroep tegen de fiscus;

7. Portugal past de financiële regeling met het autonome gebied Madeira (RAM) toe;

8. Portugal treft maatregelen om de efficiëntie en duurzaamheid van staatsbedrijven op centraal, regionaal en lokaal niveau te verbeteren. Portugal onderzoekt mogelijkheden om de zware schuldenlast van staatsbedrijven, met inbegrip van „Parpública”, te beheren en om een verbetering van de marktfinancieringsvoorwaarden te bewerkstelligen. Portugal streeft ernaar uiterlijk aan het einde van 2012 een operationeel evenwicht op sectorniveau te bereiken;

9. Portugal gaat door met de uitvoering van het privatiseringsprogramma. De directe verkoop van de verzekeringstak van Caixa Geral de Depósitos (CGD), Caixa Seguros, is aan de gang;

10. de Portugese regering dient wetsvoorstellen bij het Portugese parlement in om de ontslagvergoedingen gelijk te trekken met het gemiddelde in de Unie van acht tot twaalf dagen per gewerkt jaar en om een compensatiefonds voor ontslagvergoedingen op te zetten;

11. Portugal bevordert loonontwikkelingen die stroken met het streven om de werkgelegenheidsschepping te stimuleren en het concurrentievermogen van het bedrijfsleven te verbeteren teneinde macro-economische onevenwichtigheden te corrigeren. Tijdens de programmaperiode gaan de minimumlonen pas omhoog als dat in het licht van economische en arbeidsmarktontwikkelingen gerechtvaardigd is. Er worden maatregelen genomen om de zwakke punten in de huidige loononderhandelingsprocessen aan te pakken, zoals wetgeving om de criteria en voorwaarden voor de uitbreiding van collectieve loonovereenkomsten te herdefiniëren en om de sluiting van overeenkomsten op ondernemingsniveau te faciliteren. Tot dan worden de collectieve loonovereenkomsten niet verlengd;

12. Portugal blijft de efficiëntie van het actieve arbeidsmarktbeleid verhogen in het licht van de resultaten van het evaluatieverslag en het actieplan ter verbetering van de werking van de overheidsdienst voor arbeidsvoorziening;

13. Portugal voert de maatregelen uit die zijn vervat in de actieplannen om de kwaliteit van het secundair en het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding te verbeteren;

14. de werking van het rechtssysteem wordt verbeterd door de maatregelen uit te voeren die in het kader van het stappenplan voor de justitiële hervorming zijn voorgesteld, alsook door doelgerichte maatregelen te treffen om de gerechtelijke achterstand geleidelijk weg te werken en alternatieve geschillenbeslechting te bevorderen;

15. Portugal stelt zijn economie verder open voor concurrentie. De Portugese regering neemt de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat belemmeringen voor het vrije verkeer van kapitaal niet door eigen toedoen ontstaan, en met name dat de Portugese ministeries of andere overheidsorganen in hun hoedanigheid van aandeelhouder geen regelingen treffen die het vrije verkeer van kapitaal kunnen belemmeren of van invloed kunnen zijn op de zeggenschap over het management van bedrijven. De professionele dienstverlening wordt bevorderd door het kader voor de erkenning van beroepskwalificaties te verbeteren en door onnodige restricties op gereglementeerde beroepen op te heffen. Wat de bouw- en de vastgoedactiviteiten betreft, verlicht Portugal de eisen die gesteld worden aan dienstverleners die vanuit het buitenland opereren, en evalueert het de belemmeringen voor de vestiging van dienstverleners;

16. het mededingings- en regelgevingskader wordt verbeterd. Portugal versterkt de onafhankelijkheid, autonomie en governance van de belangrijkste nationale toezichthoudende autoriteiten. Het voert de mededingingswet uit om de mededingingsregels sneller en effectiever te kunnen handhaven. Het monitort de instroom van nieuwe zaken en brengt verslag uit over de werking van de speciale rechtbank voor mededinging, regelgeving en toezicht;

17. in de energiesector neemt Portugal maatregelen om de markttoegang te vergemakkelijken en de totstandkoming van de Iberische gasmarkt te bevorderen, en zet het verdere stappen om het derde EU-energiepakket volledig om te zetten. Om de onafhankelijkheid en autonomie van de nationale regelgevende instantie waarin het derde EU-energiepakket voorziet te garanderen, neemt Portugal uiterlijk in het derde kwartaal van 2012 de in juli 2012 met de Commissie, de ECB en het IMF overeengekomen statuten van de nieuwe regelgevende instantie aan en zorgt het land ervoor dat deze statuten vóór het einde van 2012 in werking treden, zodat zij tijdig van kracht zijn voor de liberalisering van de elektriciteits- en gasmarkt. Portugal neemt maatregelen om de steun- en compensatieregelingen voor de elektriciteitsproductie te herzien. Portugal neemt maatregelen om buitensporige huren te verlagen en de tariefschuld uiterlijk in 2020 te elimineren, waarbij het zich richt op de compensatieregelingen voor de stroomgarantie, op de bijzondere regeling (hernieuwbare energie, behalve die waarvoor concessies zijn verleend in het kader van aanbestedingsmechanismen, en warmtekrachtkoppeling) en op de gewone regeling („CMEC's” en „CAE's”);

18. met betrekking tot andere netwerkindustrieën, en met name vervoer, telecommunicatie en postdiensten, neemt Portugal aanvullende maatregelen ter bevordering van de concurrentie en de flexibiliteit;

19. Portugal neemt een aantal maatregelen ter verbetering van de efficiëntie van de regelingen voor de verlening van vergunningen voor ruimtelijke ordening, industriële en commerciële vergunningen en toerismevergunningen. De Portugese regering gaat tevens over tot een analyse en versnelde verwerking van aanvragen van vergunningen voor geplande investeringsprojecten waarvoor een antwoord of een besluit al meer dan 12 maanden uitblijft;

20. Portugal stelt een actieplan op met maatregelen om het bedrijfsleven, en met name het midden- en kleinbedrijf, betere toegang tot financiering en exportmarkten te bieden.

In lijn met de bepalingen van het memorandum van overeenstemming neemt Portugal in de loop van 2013 de volgende maatregelen:

1. in 2013 mag het overheidstekort niet hoger zijn dan 4,5 % van het bbp. De begroting 2013 bevat permanente consolidatiemaatregelen ter grootte van ten minste 3 % van het bbp waarmee wordt beoogd het overheidstekort binnen het in lid 3 vastgestelde tijdschema terug te dringen. De Portugese regering onderzoekt mogelijkheden om het aandeel van de uitgavenreductie in het totale consolidatiepakket voor 2013 te vergroten teneinde te komen tot een groeivriendelijke begrotingsaanpassing op middellange termijn waarvan het zwaartepunt aan de uitgavenzijde ligt. Gezien de budgettaire uitvoeringsrisico’s werkt de Portugese regering uiterlijk begin 2013 noodmaatregelen ter grootte van 0,5 % van het bbp uit, die in werking moeten treden mochten dergelijke risico’s zich daadwerkelijk voordoen;

2. de begroting 2013 bevat inkomstenverhogende maatregelen, waarbij met name wordt gedacht aan een herstructurering van de inkomstenbelasting waarbij de fiscale structuur wordt vereenvoudigd en het gemiddelde belastingtarief wordt opgetrokken terwijl het stelsel wel progressief blijft en de belastinggrondslag via de afschaffing van een aantal belastingvoordelen wordt verbreed; de vennootschapsbelasting wordt verbreed; het belastingtarief voor beleggingsopbrengsten wordt verhoogd; de accijnzen worden verhoogd en de terugkerende vastgoedbelasting wordt gewijzigd;

3. de begroting 2013 bevat maatregelen om op de uitgaven te bezuinigen, waarbij met name wordt gedacht aan een rationalisering van het overheidsapparaat, het onderwijs, de gezondheidszorg en sociale uitkeringen; aan een reductie van de loonsom door het vast en tijdelijk personeelsbestand in te krimpen en de vergoeding voor overuren te verlagen; aan een stroomlijning van de publieke en private sociale overdrachten en de subsidies; aan een verlaging van de overdrachten aan lokale en regionale autoriteiten; en aan een verlaging van de operationele en kapitaaluitgaven van staatsbedrijven;

4. Portugal gaat door met de uitvoering van zijn privatiseringsprogramma;

5. Portugal werkt voor de regionale en lokale overheden gemeenschappelijke richtsnoeren voor de opstelling van ontvangstenprognoses uit;

6. Portugal intensiveert het gebruik van gedeelde diensten in het overheidsapparaat;

7. Portugal brengt het aantal lokale vestigingen van de vakministeries (voor bijv. de belastingen, de sociale zekerheid en justitie) terug door deze samen te voegen in zogeheten dienstenloketten en door de e-overheid verder uit te bouwen gedurende de looptijd van het programma;

8. Portugal gaat door met de reorganisatie en rationalisering van het ziekenhuisnetwerk via een specialisatie, concentratie en afslanking van ziekenhuisdiensten, en via een gezamenlijk beheer en gezamenlijke exploitatie van ziekenhuizen. De uitvoering van het actieplan wordt uiterlijk eind 2013 afgerond;

9. Portugal verricht met de steun van internationaal vermaarde deskundigen en na de goedkeuring van de wijzigingen in de nieuwe stedelijke huurwet nr. 6/2006 en het decreet waarmee de administratieve procedure voor renovaties wordt vereenvoudigd, een diepgaande evaluatie van de werking van de woningmarkt;

10. Portugal zet een landelijk kadaster op op basis waarvan de baten en lasten van de uitvoering van de stadsplanning in gelijkere mate kunnen worden verdeeld;

11. Portugal zorgt ervoor dat het managementinstrument voor de analyse, monitoring en beoordeling van de resultaten en gevolgen van het onderwijs- en opleidingsbeleid volledig operationeel wordt, en richt de beroepsscholen op die als referentiepunt dienen;

12. Portugal keurt de nog in behandeling zijnde sectorale wijzigingen die nodig zijn voor een volledige omzetting van Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt⁽²⁾, definitief goed;

13. Portugal legt gerichte maatregelen ten uitvoer om de achterstand in de behandeling van handhavingszaken gestaag in te lopen in het kader van het streven om de achterstand in de behandeling van rechtszaken weg te werken;

14. Portugal stelt de kaderwet voor de voornaamste nationale regelgevende instanties vast en waarborgt in dit verband hun volledige onafhankelijkheid en financiële, administratieve en beheersautonomie;

15. Portugal verbetert het ondernemingsklimaat door de nog lopende hervormingen om de administratieve lasten terug te dringen (centrale aanspreekpunten als bedoeld in Richtlijn 2006/123/EG, en projecten tot afschaffing van vergunningen) definitief door te voeren, en door de bestaande vergunningsprocedures, regelgeving en administratieve formaliteiten in het economisch leven die de ontwikkeling van economische activiteiten sterk belemmeren, verder te vereenvoudigen;

16. Portugal voert de hervorming van de havenarbeidswetgeving en het havenbestuurssysteem definitief door en neemt in dit verband ook de havenexploitatieconcessies grondig onder handen;

17. Portugal legt de maatregelen om de werking van het vervoerssysteem te verbeteren, ten uitvoer;

18. Portugal legt de maatregelen om de energietariefschuld te elimineren en het derde EU-energiepakket onverkort om te zetten, ten uivoer.

In 2014 mag het overheidstekort niet hoger zijn dan 2,5 % van het bbp. Om dat doel te bereiken, gaat Portugal over tot de tenuitvoerlegging van een plan tot verregaande vermindering van de uitgaven ter waarde van circa 4 miljard EUR over de periode 2014-2015. In het kader van de zesde evaluatie worden de uitgaven grondig doorgelicht om de additionele bezuinigingsmogelijkheden volledig in kaart te brengen en uiterlijk in februari 2013 zijn de maatregelen volledig uitgewerkt. De budgettaire consolidatieplannen voor 2014-2015 worden volledig in detail beschreven in het stabiliteitsprogramma voor 2013.

Teneinde het vertrouwen in de financiële sector te herstellen, zorgt Portugal voor een toereikende herkapitalisatie van zijn banksector en een ordelijke afbouw van de schuldhefboom. In dat verband legt Portugal de met de Commissie, de ECB en het IMF overeengekomen strategie voor de Portugese banksector ten uitvoer, zodat de financiële stabiliteit wordt gevrijwaard. Portugal neemt in het bijzonder de volgende maatregelen:

1. de banken adviseren om hun zekerhedenbuffers op houdbare basis te versterken;

2. ervoor zorgen dat de schuldhefboom van de banksector op een evenwichtige en ordelijke wijze wordt afgebouwd, hetgeen van cruciaal belang blijft in het streven om financieringsonevenwichtigheden structureel weg te werken. De financieringsplannen van de banken zijn erop gericht de ratio kredieten/deposito’s terug te dringen tot een indicatieve waarde van circa 120 % in 2014 en op middellange termijn minder afhankelijk te worden van financiering door het Eurosysteem. Deze financieringsplannen worden elk kwartaal geëvalueerd;

3. bevorderen van de diversificatie van financieringsalternatieven voor het bedrijfsleven, en met name het midden- en kleinbedrijf, via een reeks maatregelen om hun toegang tot de kapitaalmarkten en exportkredietverzekeringen te verbeteren;

4. de stroomlijning van de CGD-groep, die in handen van de overheid is, voortzetten;

5. het proces voor het recupereren van de door BPN aan de drie openbare special purpose vehicles overgedragen activa optimaliseren door het beheer van de activa uit te besteden aan een professionele derde met een mandaat om de activa geleidelijk te recupereren. De Portugese regering selecteert de partij die met het beheer van de kredieten zal worden belast via een openbare aanbestedingsprocedure en bouwt in het mandaat passende prikkels in om het recupereren van de activa te maximaliseren en de operationele kosten tot een minimum te beperken. De Portugese regering draagt er zorg voor dat de dochterondernemingen en de activa van de overige twee openbare special purpose vehicles tijdig worden afgestoten;

6. op basis van de reeks gepresenteerde voorlopige voorstellen ter bevordering van de diversificatie van financieringsalternatieven voor het bedrijfsleven, oplossingen uitwerken en uitvoeren die het bedrijfsleven financieringsalternatieven voor de traditionele kredieten van banken bieden. De Portugese regering beoordeelt de doeltreffendheid van door de overheid ondersteunde exportkredietverzekeringsregelingen met de bedoeling passende, met het EU-recht verenigbare maatregelen te nemen om de uitvoer te bevorderen;

7. in twee stappen de initiële en periodieke financieringsregelingen voor het afwikkelingsfonds instellen door eerst een wetsbesluit inzake de bijdragen van banken aan het afwikkelingsfonds aan te nemen en vervolgens een mededeling van de toezichthouder betreffende de specifieke periodieke bijdragen van banken goed te keuren. Voorts worden de mededelingen van de toezichthouder over de afwikkelingsplannen vastgesteld. Bij de uitvoering van de herstel- en afwikkelingsplannen van de banken krijgen de systeemkritische banken voorrang;

8. implementeren van een kader op grond waarvan financiële instellingen tot buitengerechtelijke herstructurering van de schulden van huishoudens kunnen overgaan, zorgen voor een soepele toepassing van het kader voor de herstructurering van de schulden van bedrijven, en uitvoeren van een actieplan om meer bekendheid te geven aan de herstructureringsinstrumenten;

9. indienen bij het parlement van wijzigingen in het rechtskader voor de toegang tot overheidskapitaal, die het mogelijk maken dat de overheid onder strikte voorwaarden en overeenkomstig de staatssteunregelgeving zeggenschap over een instelling uitoefent en verplichte herkapitalisaties doorvoert.

Om te zorgen voor een soepele uitvoering van de programmavoorwaarden en op duurzame wijze bij te dragen tot de correctie van de onevenwichtigheden, verleent de Commissie verder advies en verdere bijstand inzake budgettaire hervormingen, hervormingen van de financiële markten en structurele hervormingen. In het kader van de aan Portugal te verlenen bijstand beoordeelt de Commissie samen met het IMF en in contact met de ECB op gezette tijden hoe doeltreffend de overeengekomen maatregelen zijn en welk economisch en sociaal effect zij sorteren, waarna zij de nodige correcties aanbeveelt om de groei en werkgelegenheidsschepping te bevorderen, de vereiste budgettaire consolidatie te verzekeren en de nadelige sociale gevolgen voor met name de meest kwetsbare delen van de Portugese samenleving tot een minimum te beperken.