92/96/EEG: Beschikking van de Commissie van 14 januari 1992 inzake een procedure op grond van artikel 85 van het EEG-Verdrag (IV/33.100 - Assurpol)(Slechts de tekst in de Franse taal is authentiek)

BESCHIKKING VAN DE COMMISSIE van 14 januari 1992 inzake een procedure op grond van artikel 85 van het EEG-Verdrag ( IV/33.100 - Assurpol ) ( Slechts de tekst in de Franse taal is authentiek ) ( 92/96/EEG )

DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap,

Gelet op Verordening ( EEG ) nr . 17 van de Raad van 6 februari 1962, eerste verordening over de toepassing van de artikelen 85 en 86 van het Verdrag ( 1 ), laatstelijk gewijzigd bij de Akte van Toetreding van Spanje en Portugal, en met name op de artikelen 2, 6 en 8,

Gezien de aanmelding die op 17 februari 1989 is ingediend door het Economisch Samenwerkingsverband ( ESV ) Assurpol betreffende de overeenkomsten inzake de medeherverzekering van milieuverontreinigingsrisico's die hun oorsprong hebben in bepaalde, zich in Frankrijk bevindende industriële inrichtingen,

Gezien de bekendmaking van het essentiële gedeelte van de aanmelding overeenkomstig artikel 19, lid 3, van Verordening nr . 17 ( 2 ),

Na raadpleging van het Adviescomité voor mededingingsregelingen en economische machtsposities,

Overwegende hetgeen volgt :

I . DE FEITEN

De aanmelding

(1 ) Op 17 februari 1989 is een overeenkomst ter zake van medeherverzekering voor de dekking van bepaalde milieuschade bij de Commissie aangemeld door het ESV Assurpol met het oog op het verkrijgen van een ontheffing krachtens artikel 85, lid 3, van het Verdrag . De statuten van het samenwerkingsverband en het reglement van orde van deze overeenkomst vullen de bepalingen inzake de werking van de "medeherverzekeringspool" aan .

Op verzoek van de diensten van de Commissie zijn in de aangemelde teksten ( medeherverzekeringsovereenkomst en reglement van orde ) enige wijzigingen aangebracht, waardoor de in medeherverzekering gecedeerde premies niet meer de commissies van tussenpersonen noch de beheerskosten van de aangesloten verzekeraar omvatten . Deze premies worden thans berekend op basis van risicopremies ( vastgesteld aan de hand van de potentiële schaderisicograad ), vermeerderd met een uniforme deelneming in de administratiekosten van de medeherverzekering .

De aldus gewijzigde teksten zijn door de algemene vergadering van het samenwerkingsverband op 21 december 1990 goedgekeurd en op 6 februari 1991 aan de diensten van de Commissie toegezonden .

De doelstellingen van het samenwerkingsverband

( 2 ) Assurpol is in oktober 1988 opgericht voor een duur van twintig jaar, met het oog op het beheer van de medeherverzekering en de retrocessie voor gemeenschappelijke rekening van milieurisico's die hun oorsprong hebben in industriële en commerciële inrichtingen, ongeacht of deze toe te schrijven zijn aan een ongeval . Te dien einde houdt het samenwerkingsverband zich bezig met de uitvoering en cooerdinatie van studies of enquêtes en de opstelling en cooerdinatie van statistieken, waardoor de normen voor de verzekering van deze risico's kunnen worden geïdentificeerd en verbeterd, draagt het bij tot het onderzoek van de medeherverzekerde risico's, houdt het boek van deze risico's en heeft het de bedragen in bewaring en beheer die de verbintenissen uit hoofde van de medeherverzekering ten aanzien van alle cederende ondernemingen vertegenwoordigen .

( 3 ) De territoriale werkingssfeer van de door het samenwerkingsverband beheerde overeenkomst betreft Europees Frankrijk, de Franse overzeese departementen en gebiedsdelen ( de "DOM-TOM ") en het Prinsdom Monaco . Niettemin kunnen ook voor risico's buiten de nationale grenzen door Assurpol garanties worden verleend na toestemming van één van de besluitvormende organen van het samenwerkingsverband ( de technische commissie ).

( 4 ) Assurpol is in de plaats getreden van Garpol, een medeherverzekeringspool die in 1977 door min of meer dezelfde ondernemingen was opgericht en waarvan het totale vermogen een vierde van dat van Assurpol uitmaakte .

De toetredingsvoorwaarden

( 5 ) De toetreding tot de medeherverzekeringspool Assurpol staat open voor elke Franse of buitenlandse verzekerings - of herverzekeringsonderneming die gemachtigd is haar werkzaamheden in Frankrijk uit te oefenen, derhalve met inbegrip van ondernemingen die niet in Frankrijk zijn gevestigd doch die vergunning hebben verkregen voor het daar verrichten van werkzaamheden in het kader van het vrij verrichten van diensten .

De aangeslotenen kunnen zich aan het eind van een bepaald begrotingsjaar vrij uit het samenwerkingsverband en de overeenkomst terugtrekken, mits het verzoek daartoe ten minste drie maanden vóór het eind van dat jaar is ingediend.

De leden

( 6 ) Er bestaan twee categorieën leden ( 3 ):

a ) de leden-verzekeraars, zijnde Franse of buitenlandse verzekeringsondernemingen die 90 % van hun verbintenissen uit hoofde van de bedoelde risico's in de pool inbrengen;

b ) de deelnemende leden, zijnde Franse of buitenlandse herverzekeringsondernemingen die deelnemen aan de medeherverzekering van de totaliteit van de door de leden-verzekeraars gecedeerde risico's en die voor 54,5 % tot de totale capaciteit van de pool bijdragen .

( 7 ) Het ledenbestand wordt gevormd door vijftig verzekeringsondernemingen en veertien nationale en buitenlandse herverzekeringsondernemingen, waarvan twee verzekeringsondernemingen en één herverzekeringsonderneming bijkantoren in Frankrijk zijn van ondernemingen met hoofdkantoor in een Lid-Staat van de Europese Gemeenschappen . Daarenboven participeren vier van de veertien herverzekeringsondernemingen langs hun in Duitsland gevestigde hoofdkantoor rechtstreeks in de pool .

Alle leden-verzekeraars oefenen onder andere werkzaamheden uit in de verzekeringsbranche "algemene wettelijke aansprakelijkheid" ( hierna : "algemene WA "). Het bedrag van de geboekte brutopremies in het rechtstreekse bedrijf van de bij het samenwerkingsverband aangesloten verzekeringsondernemingen ( alle branches te zamen ) beliep in 1989 ongeveer 100 miljard Ffr . ( 4 ).

De besluitvormende organen en hun taken

( 8 ) De besluitvormende organen zijn volgens de statuten van het samenwerkingsverband en de medeherverzekeringsovereenkomst :

a ) de algemene vergadering,

b ) de raad van bestuur,

c ) de technische commissie,

d ) de commissie voor de afwikkeling van schadegevallen .

( 9 ) De besluiten van de algemene vergadering worden genomen met de meerderheid van de stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde leden en zijn voor de leden bindend .

Ieder lid beschikt over één stem, vermeerderd met een aantal stemmen dat gelijk is aan het aantal keren dat zijn ingebrachte capaciteit ( per schadegeval en per overeenkomst/jaar ) 0,4 % van de totale capaciteit van alle leden te zamen uitmaakt .

( 10 ) De raad van bestuur bestaat uit twaalf à vijftien leden, die jaarlijks voor de algemene vergadering worden aangewezen . Hij is met name bevoegd voor de organisatie en de cooerdinatie van de risicostudies en voor de vaststelling van de methoden aan de hand waarvan de zuivere premies worden vermeerderd met de administratiekosten van de medeherverzekering .

( 11 ) De technische commissie, bestaande uit vijftien leden-verzekeraars en twee deelnemende leden wordt aangewezen door de raad van bestuur en is belast met :

- de omschrijving van de kenmerken van de risico's die rechtstreeks met verwijzing naar de tariefgids kunnen worden gepremieerd en die van de risico's waarvoor een gevalsgewijs onderzoek vereist is;

- de beslissing over de uitbreiding van de territoriale grenzen waarbinnen zich risico's kunnen bevinden welke aanleiding geven tot een medeherverzekeringscessie;

- de vaststelling van de bij schadegevallen te volgen regels voor schadegevallen die geraamd worden op minder dan 200 000 Ffr .;

- de vaststelling van de voorwaarden van gemeenschappelijke retrocessieovereenkomsten en gemeenschappelijke acceptatieovereenkomsten waartoe door de raad van bestuur wordt besloten .

( 12 ) De commissie voor de afwikkeling van schadegevallen, hierna "afwikkelingscommissie" genoemd, bestaat uit vier leden : een voorzitter ( vertegenwoordiger van de leden-verzekeraars of deelnemende leden die van de technische commissie lid zijn ), een vertegenwoordiger van de leden-verzekeraars en een vertegenwoordiger van de deelnemende leden die geen lid van de technische commissie zijn, en een vertegenwoordiger van de vennootschap die de door het schadegeval geraakte overeenkomst is aangegaan .

De afwikkelingscommissie wordt bij de behandeling van ieder nieuw schadedossier opnieuw samengesteld .

Andere in de overeenkomsten voorziene bepalingen

( 13 ) Elk van de leden ( verzekeraars en deelnemers ) is verantwoordelijk voor de herverzekering van de aan de pool gecedeerde risico's voor zijn aandeel, berekend aan de hand van zijn ingebrachte capaciteit in verhouding tot de totale capaciteit van de pool ( thans 131 miljoen Ffr. per schadegeval en per overeenkomst/jaar ). De leden kunnen hun ingebrachte capaciteit jaarlijks verhogen of verlagen . De leden-verzekeraars behouden een inhouding voor eigen rekening ( 10 % van de verbintenissen tot ten hoogste 200 000 Ffr . per overeenkomst/jaar ), die niet kan worden herverzekerd . Deze uniforme inhoudingsbedragen worden vastgesteld door de algemene vergadering .

Noch de leden-verzekeraars noch de deelnemende leden kunnen individueel hun aandeel in de medeherverzekerde risico's retrocederen .

( 14 ) Herverzekering buiten de pool is niet verboden . Niettemin verbinden de leden-verzekeraars zich tot het voorstellen van de medeherverzekering van alle risico's die onder de werkingssfeer van de overeenkomst vallen, waarvan hun specifiek of als uitbreiding van een bestaande overeenkomst om dekking wordt verzocht . Indien zij niet instemmen met de door de technische commissie vastgestelde voorwaarden, staat het hun vrij dekking te verlenen op andere voorwaarden met herverzekering elders .

( 15 ) Bij Franse of buitenlandse herverzekeraars kunnen retrocessieovereenkomsten voor gemeenschappelijke rekening worden gesloten indien de pool uit hoofde van een zelfde risico een verbintenis aangaat waarvan de limiet boven zijn totale capaciteit ligt .

( 16 ) In het reglement van orde worden de algemene hoedanigheden van de risico's vastgesteld die kunnen worden medeherverzekerd, de standaardvragenlijsten die voor de analyse van de risico's moeten worden gebruikt, de maatregelen ter voorkoming van risico's die in aanmerking moeten worden genomen, de tariefgids en de wijze van toepassing daarvan alsmede van de afwikkeling van schadegevallen .

( 17 ) De aangesloten verzekeraar kan zelf het risico analyseren en overgaan tot de vaststelling van de premies daarvoor in toepassing van de tariefgids, indien de omzet van de verzekerde niet meer dan 1 miljard Ffr . beloopt en de verlangde garantiebedragen ( per schadegeval en per overeenkomst/jaar ) niet meer dan 10 miljoen Ffr . bedragen, waarvan 2 miljoen krachtens de garantie voor de kosten van de bestrijding van milieuverontreiniging .

Voor de hoger liggende garanties, voor die voor "milieuzuiveringskosten" die meer dan 20 % van de WA-garantie bedragen of voor risico's betreffende activiteiten in de sector afval of voor installaties die onder de zogeheten "Seveso"-richtlijn van de Raad ( 82/501/EEG ) ( 5 ) vallen ( onafhankelijk van het garantiebedrag ), geschiedt vaststelling van de premies gevalsgewijze door de technische commissie .

(18 ) De voorschriften voor de afwikkeling van schadegevallen houden in dat ieder schadedossier moet worden onderzocht door de aangesloten verzekeraar die de verzekeringspolis onderschrijft . Deze kiest zelf de deskundigen en regelt de schadegevallen . Niettemin worden schadegevallen welke schaden van meer dan 200 000 Ffr . betreffen, onderzocht door een afwikkelingscommissie die het besluit tot schadeloosstelling neemt .

( 19 ) De premies in de tariefgids en de gevalsgewijs vastgestelde premies zijn de in medeherverzekering gecedeerde premies, dit wil zeggen de zuivere premies, berekend aan de hand van de potentiële schaderisicograad, vermeerderd met de administratiekosten van de medeherverzekering . De in medeherverzekering gecedeerde premies omvatten in geen geval de beheerskosten van de aangesloten verzekeraar noch de commissies van tussenpersonen .

Het verzekeringsprodukt Assurpol

( 20 ) Het verzekeringsprodukt Assurpol is een specifieke overeenkomst ter dekking van de WA-risico's tengevolge van mogelijke milieuschaden van toevallige alsmede van niet-toevallige aard ( geleidelijk ), die hun oorsprong hebben in industriële en commerciële inrichtingen welke geclassificeerd zijn volgens wet nr . 76-663 van 19 juli 1976 ( 6 ).

De garantiebedragen kunnen 131 miljoen Ffr . per schadegeval en per overeenkomst/jaar belopen ( schadeloosstelling voor het totaal van de ter kennis van de verzekeraar gebrachte vorderingen gedurende een zelfde verzekeringsjaar en toe te schrijven aan een zelfde milieuschade ). In het kader van deze bedragen, en over het algemeen met een sublimiet van 20 %, wordt een garantie "milieuzuiveringskosten" en een garantie "exploitatieverliezen" gedekt .

De overeenkomst wordt voor één jaar gesloten en kan jaarlijks worden verlengd .

De verzekeringsmarkt

( 21 ) De risico's van milieuschaden waaraan een ongeval ten grondslag ligt, worden in Frankrijk en de meeste andere Lid-Staten gedekt door uiteenlopende verzekeringsovereenkomsten, vallende onder de verzekeringsbranche "algemene WA ".

De dekking van risico's waaraan geen ongeval ten grondslag ligt ( geleidelijke verontreiniging ), is op mondiaal niveau zeer weinig verbreid .

In de Gemeenschap is de dekking via specifieke verzekeringsovereenkomsten ter zake van verontreinigingen van toevallige aard en ter zake van verontreinigingen van geleidelijke aard het voorwerp van drie, door verzekerings - en herverzekeringsondernemingen die hun activiteiten in Italië ( pool Inquinamento ), in Nederland ( Mas-pool ) en in Frankrijk ( Assurpol ) hebben, opgerichte pools .

Wegens de nog bestaande verschillen tussen de Lid-Staten op het gebied van milieuwetgeving, burgerlijk recht, belastingrecht, het wettelijk en bestuursrechtelijk kader van de verzekeringsmarkten, de veiligheids - en preventieve maatregelen die van industriële en commerciële ondernemingen worden verlangd, de uiteenlopende hoedanigheden van bodem en inrichtingen en ermee rekening houdend dat voor de betrokken branche nog geen algehele vrijheid van verrichting van diensten met betrekking tot de risico's van de kleine en middelgrote ondernemingen ( KMO ) is bereikt, zijn de mededingingsvoorwaarden alleen binnen de landsgrenzen gelijksoortig voor alle bij de verzekering tegen de wettelijke aansprakelijkheid in verband met milieuschaden betrokken economische subjecten .

Dientengevolge bestaat de geografische markt thans uit het Franse grondgebied en wordt de produktmarkt gevormd door de Assurpol-polissen en alle WA-verzekeringen die de risico's van milieuschaden dekken, zelfs indien de dekking tot risico's van ongevallen of geleidelijke verontreiniging is beperkt en al worden andere risico's door dezelfde polis gedekt .

ESV Assurpol schat, dat de in Frankrijk geboekte premies uit hoofde van overeenkomsten die onder andere een garantie WA-milieuschaden omvatten ( WA-risico's in de bedrijfsuitoefening ), in 1989 ongeveer 6,5 miljard Ffr . beliepen, waarvan slechts ongeveer 200 miljoen Ffr . voor de dekking van de WA-milieuverontreiniging is bestemd .

Het aanbod wordt voornamelijk gevormd door de 122 verzekeringsondernemingen die in de branche "algemene WA" in Frankrijk werkzaam zijn . Het bedrag van de in deze branche geboekte brutopremies beliep in 1989 ongeveer 7,5 miljard Ffr . ( 7 ), waarvan de leden-verzekeraars ongeveer 75 % hebben bijgedragen .

De vraag komt van de industriële ondernemingen die inrichtingen exploiteren waardoor tot milieuverontreiniging leidende schadegevallen kunnen worden veroorzaakt .

Assurpol schat dat het totale aantal industriële en commerciële ondernemingen die in Frankrijk de 500 000 inrichtingen exploiteren die bij de wet verplicht zijn bepaalde veiligheidsvoorschriften na te leven, ongeveer 40 000 bedraagt .

De elasticiteit van de vraag is afhankelijk van de mate van bewustwording van de ondernemingen van de risico's en van de conjuncturele ontwikkeling .

Plotselinge vraagschommelingen kunnen worden veroorzaakt door los van de risico's staande factoren, zoals milieuwetten waarbij degene die de verontreiniging veroorzaakt een steeds stringentere verantwoordelijkheid wordt opgelegd, de toenemende rol van de rechterlijke instanties, de ontwikkeling van de wetenschap in het algemeen en van de geneeskunde en de bewustwording van de openbare mening .

In de huidige context van het ernstiger worden van de ecologische problemen in de wereld in het algemeen en in de Gemeenschap in het bijzonder, valt een toeneming van de vraag te verwachten .

De herverzekeringsmarkt

( 22 ) De herverzekeringsmarkt is van mondiale dimensie, hetgeen tot uiting komt in een omzet van ongeveer 50 miljard US-dollar ( 8 ).

De vraag is afkomstig van de verzekeringsondernemingen die in de herverzekeraars de financiële en technische ondersteuning vinden waaraan zij behoefte hebben voor de dekking van risico's die moeilijk te identificeren en waarbij de schadeloosstellingen bij schadegevallen hoog en moeilijk voorzienbaar zijn .

Het aanbod is uiteenlopend . Enkele honderden ondernemingen zijn op de markt aanwezig . Het gaat hier om hetzij professionele herverzekeraars hetzij directe verzekeraars die daartoe hun gespecialiseerde maatschappijen inschakelen . De concurrentie op de markt is hevig .

De positie van Assurpol op de markten

( 23 ) In 1989 en in 1990 werden niet meer dan 200, respectievelijk 242 door Assurpol onderschreven overeenkomsten aangegaan . Deze overeenkomsten komen overeen met een premie-incasso van respectievelijk 6,5 miljoen Ffr . ( 3 % van het geschatte bedrag van de premies in de branche "WA voor milieuschade ") en 10,3 miljoen Ffr . Ook bij Garpol beliep het premie-incasso niet meer dan 4,4 miljoen Ffr .

Niettemin zou het ESV Assurpol potentieel in staat zijn meer dan 70 % van de dekkingen die in Frankrijk voor de risico's van milieuverontreinigingsschaden zouden kunnen worden afgegeven, in medeherverzekering te accepteren, indien men in aanmerking neemt dat de totaliteit van de leden-verzekeraars voor andere risico's en via polissen in de branche "algemene WA" 70 à 80 % van de potentiële gebruikers dekt en dat de milieuverontreinigingsrisico's die door de bestaande overeenkomsten worden gedekt, daarvan kunnen worden losgemaakt en het voorwerp van een Assurpol-polis kunnen vormen .

( 24 ) Het ESV Assurpol neemt op de herverzekeringsmarkt thans nog een uiterst bescheiden positie in, gezien de internationale dimensie van de markt .

Opmerkingen van derden

( 25 ) Naar aanleiding van de bekendmaking overeenkomstig artikel 19, lid 3, van Verordening nr . 17 zijn geen opmerkingen van derden binnengekomen .

II . JURIDISCHE BEOORDELING

A . Artikel 85, lid 1

1 . Ondernemingen, overeenkomsten tussen ondernemingen, besluiten van ondernemersverenigingen

( 26 ) In de zin van artikel 85, lid 1, van het Verdrag zijn de leden van Assurpol ondernemingen en is het ESV een ondernemersvereniging . De overeenkomst van medeherverzekering is een overeenkomst tussen ondernemingen.

De activiteiten van het ESV Assurpol berusten op de besluitvorming van zijn algemene vergadering en van andere organen, die in de zin van artikel 85, lid 1, besluiten van ondernemersverenigingen vormen .

2 . Mededingingsbeperkingen

( 27 ) De overeenkomsten tussen de verzekerings - en herverzekeringsondernemingen ten behoeve van totstandbrenging van een permanente en geïnstitutionaliseerde medeherverzekeringspool, en de associatiebesluiten van ondernemingen die de werkzaamheden van de pool regelen, hebben ten doel en tot gevolg dat op het vlak van de concurrentie de gedragingen van de partijen worden gecooerdineerd en op dat van de directe verzekering, van de herverzekering en van de retrocessie van milieuverontreinigingsrisico's die hun oorsprong hebben in zich in Frankrijk bevindende industriële en commerciële inrichtingen, de mededinging wordt beperkt .

a ) Beperkingen op het niveau van de directe verzekering

( 28 ) De aan de overeenkomsten deelnemende verzekeringsondernemingen staat het niet meer vrij zelfstandig de algemene voorwaarden en de nettopremies van de verzekeringscontracten vast te stellen, welke contracten zij afgeven ter verzekering van milieuverontreinigingsrisico's, die hun oorsprong hebben in overeenkomstig de Franse wet nr . 76-663 geclassificeerde industriële of commerciële inrichtingen . Bovendien moeten zij de zaken aan de pool cederen op basis van de medeherverzekeringspremies ( de nettopremies vermeerderd met een uniforme bijdrage in de kosten van het samenwerkingsverband ).

Voorts zijn de leden-verzekeraars, wanneer het om risico's gaat die niet op basis van de tariefgids worden gewaardeerd, niet meer vrij zelfstandig en rechtstreeks een premie voor het risico vast te stellen, doch dienen zij zich te houden aan de besluiten van het bevoegde orgaan ( de technische commissie ), dat gevalsgewijze de nettopremie vaststelt .

Hoewel het iedere aangesloten verzekeraar vrij staat de tariefpremie zelfstandig te berekenen, hebben de overeenkomsten niet minder ten doel of tot gevolg dan dat de mededinging tussen de leden-verzekeraars wordt beperkt, die, bij ontstentenis daarvan, bij de vaststelling van de premies en de polisvoorwaarden over meer zelfstandigheid hadden kunnen beschikken en derhalve onder andere omstandigheden met elkaar hadden kunnen concurreren .

Het feit dat de leden-verzekeraars overeenkomsten kunnen afsluiten met andere premies en andere voorwaarden dan die welke door de technische commissie zijn vastgesteld, vermindert de draagwijdte van de beperking niet, omdat zij zulks alleen kunnen doen na de technische commissie te hebben geraadpleegd en zij het voordeel van de medeherverzekering verliezen indien zij de dekking op andere voorwaarden verlenen .

( 29 ) Ook is de commerciële zelfstandigheid van de aan de overeenkomsten deelnemende verzekeringsondernemingen beperkt omdat zij :

- verplicht zijn een uniform bedrag voor eigen rekening te behouden,

- het gedeelte dat hun bij de herverzekering van de aan de pool gecedeerde risico's toekomt, niet kunnen retrocederen en

- afzien van de individuele afwikkeling van de schadegevallen bij schaden van meer dan 200 000 Ffr . en zich verplichten de besluiten van het afwikkelingscomité dienaangaande te aanvaarden .

Bij ontstentenis van deze beperkingen zouden de leden-verzekeraars het door henzelf te behouden deel vrijelijk kunnen vaststellen, zulks al naar gelang van de risico's en hun herverzekeringsbehoeften, en zouden zij vrijelijk de gevorderde schadeloosstelling kunnen vaststellen of afwijzen of bij voorbeeld schadegevallen langs de weg van schikking kunnen afdoen .

( 30 ) Zoals de Commissie reeds in haar Beschikking 90/22/EEG ( " TEKO ") ( 9 ) heeft bevestigd, kan de vaststelling van deze beperkingen niet worden ontkracht :

- door het feit dat de overeenkomsten zijn gesloten ten einde de medeherverzekering tot stand te brengen, omdat zij verder gaan dan de anders op de markt gebruikelijke beïnvloeding van de eerste verzekeraars door de herverzekeraars . Deze beïnvloeding beperkt zich over het algemeen tot de controle van de vrij door de eerste verzekeraars vastgestelde premies en condities;

- door het feit dat bij de overeenkomsten aangesloten verzekeringsondernemingen niet in staat zouden zijn verzekeringsdekking voor milieuverontreinigingsrisico's aan te bieden zonder terug te vallen op Assurpol voor de medeherverzekering . Zelfs al gaat het om risico's die wegens hun onvoorzienbare omvang en evolutieve kenmerken ten gevolge van exogene factoren moeilijk te beoordelen vallen, kan de mogelijkheid van dekking van de risico's van geleidelijke verontreiniging, zo niet door individuele verzekeraars, dan toch in andere, minder sterk georganiseerde vormen van samenwerking tussen de betrokken ondernemingen of met andere ondernemingen niet worden uitgesloten .

b ) Beperkingen op het gebied van de herverzekering

( 31 ) Door zich in een medeherverzekeringspool aaneen te sluiten beperken de leden-verzekeraars hun keuzevrijheid op het punt van het afsluiten van herverzekeringen voor de risico's die zij individueel hebben verzekerd en zien zij uit dien hoofde af van de mededinging die zij op het punt van de herverzekeringsvraag zouden kunnen aangaan .

Indien de leden zich niet het exclusieve herverzekeringsrecht zouden voorbehouden, zou elk der leden-verzekeraars zelfstandig de meest passende herverzekeraar voor de dekking van de risico's in zijn eigen portefeuille kunnen kiezen .

Het feit dat de leden-verzekeraars verplicht zijn alle door hen verzekerde risico's die onder het toepassingsgebied van de overeenkomst vallen, voor de gemeenschappelijke herverzekering aan te bieden, versterkt de beperking omdat deze verplichting de aangeslotenen in staat stelt te allen tijde bekend te zijn met de risico's die de leden voornemens zijn te dekken zonder deze in de pool in te brengen en eventueel met de herverzekeringscondities die door de concurrenten worden aangeboden .

Voorts zien de deelnemende leden ( herverzekeraars ) af van onderlinge concurrentie voor de herverzekeringsdekking van de betrokken risico's, omdat hun een exclusief herverzekeringsrecht wordt verleend en zij herverzekering tegen dezelfde voorwaarden aanbieden daar de herverzekeringspremies zijn vastgesteld door de beslissingsbevoegde organen van de groep .

Bij gebreke van overeenkomsten zouden de herverzekeraars die deelnemen aan de pool, vrij over de voorwaarden kunnen beslissen die zij bij herverzekeringsdekking, aan de hand van de risico's die hun individueel ter dekking zouden worden voorgesteld en de prestaties van de betrokken verzekeraar, zouden willen aanbieden .

c ) Beperkingen op het niveau van de retrocessie

( 32 ) Door het feit dat retrocessie alleen voor gemeenschappelijke rekening mogelijk is, wordt de keuzevrijheid van de leden-verzekeraars als herverzekeraars en van de deelnemende leden bij het retrocederen van het aandeel dat hun bij de medeherverzekerde risico's toekomt, uitgeschakeld . Zij zien ervan af individueel en afzonderlijk retrocessieovereenkomsten te sluiten en derhalve mededinging te leveren op het punt van de vraag naar retrocessies .

3 . De merkbare beïnvloeding van het handelsverkeer tussen de Lid-Staten

( 33 ) De aangemelde overeenkomsten en de daarmee verbonden besluiten kunnen het handelsverkeer tussen de Lid-Staten merkbaar beïnvloeden, hetzij op het gebied van de directe verzekering, hetzij op het gebied van de herverzekering en de retrocessie .

Nationale prijsregelingen die het gehele grondgebied van een Lid-Staat bestrijken, kunnen naar hun aard een versterking van de nationale drempelvorming tot gevolg hebben, hetgeen de in het Verdrag beoogde economische vervlechting doorkruist ( 10 ). De door Assurpol aangemelde overeenkomsten kunnen voor het gehele Franse grondgebied hun weerslag hebben omdat een groot aantal verzekeringsondernemingen aan de overeenkomsten deelneemt .

Bovendien behoren hiertoe ook buitenlandse herverzekeringsondernemingen alsmede dochterondernemingen en bijkantoren van buitenlandse verzekerings - en herverzekeringsmaatschappijen, die van deze ondernemingen rechtstreeks het verlengstuk zijn en derhalve deelnemen aan het handelsverkeer tussen de Lid-Staten .

( 34 ) Ofschoon bij de huidige stand van het Gemeenschapsrecht de situatie op de verzekeringsmarkt van de WA voor milieuschade in de Europese Gemeenschap door een naast elkaar bestaan van nationale markten wordt gekenmerkt waardoor de handelsstromen tussen de Lid-Staten slechts van bescheiden intensiteit kunnen zijn, valt in de toekomst een wijziging van die situatie te voorzien .

Voorts kunnen, zelfs indien de directe verzekeringsovereenkomsten betrekking hebben op milieuverontreinigingsrisico's die met name hun oorsprong hebben in industriële of commerciële inrichtingen in Frankrijk, deze aan buitenlandse ondernemingen toebehoren ( 11 ).

Ook kunnen hierbij industriële of commerciële inrichtingen in andere Lid-Staten van de Gemeenschap zijn betrokken, wegens de uitbreidingen van het territoriale toepassingsgebied van de overeenkomst, waartoe door de technische commissie kan worden besloten .

Het merkbare karakter van de beïnvloeding vloeit voort uit de grote economische en financiële kracht van de leden-verzekeraars als geheel .

( 35 ) Wat de herverzekering betreft, vloeit de beïnvloeding van het handelsverkeer tussen Lid-Staten voort uit de exclusiviteit van de herverzekering in het kader van de pool waaraan vijf herverzekeringsondernemingen deelnemen, wier hoofdkantoor in andere Lid-Staten dan in Frankrijk is gelegen . Bovendien belet deze herverzekeringsexclusiviteit voor de risico's "WA-milieuverontreiniging", hoewel daarvoor ontheffingen kunnen worden verleend, de bij de pool aangesloten ondernemingen op andere herverzekeraars van de Gemeenschap beroep te doen, hetgeen tot een verlegging van de handelsstromen in herverzekeringsdiensten tussen de Lid-Staten leidt .

Het merkbare karakter van de beïnvloeding van het handelsverkeer tussen Lid-Staten op het niveau van de herverzekering wordt ook gerechtvaardigd door de betekenis van de verzekerings - en herverzekeringsondernemingen die bij de overeenkomsten zijn aangesloten .

( 36 ) Wat de retrocessie betreft, is de beïnvloeding van het handelsverkeer tussen Lid-Staten het gevolg van het feit dat retrocessieovereenkomsten op Europees of internationaal niveau alleen voor gemeenschappelijke rekening kunnen worden gesloten, hetgeen zal leiden tot handelsstromen in retrocessiediensten tussen Lid-Staten die verschillen van die welke zouden voortvloeien uit individueel, door elke herverzekeraar verwezenlijkte retrocessieverrichtingen .

Gezien de betekenis van de betrokken herverzekeraars kan de verlegging van de handelsstromen in retrocessiediensten het handelsverkeer tussen de Lid-Staten merkbaar beïnvloeden .

B . Artikel 85, lid 3

( 37 ) De overeenkomsten en besluiten tot oprichting en regeling van de activiteiten van de medeherverzekeringspool Assurpol voldoen aan de ontheffingsvoorwaarden van artikel 85, lid 3 .

1 . Verbetering van de produktie of de distributie en bevordering van de technische en economische vooruitgang

(38 ) De kenmerken van milieuverontreinigingsrisico's, die uiteenlopen naargelang het endogene of exogene factoren betreft, de lange perioden die soms verstrijken tussen het feit dat aan de milieuverontreiniging ten grondslag ligt, de aangerichte schade en de indiening van een vordering, te zamen met het ontbreken van statistische gegevens, maken milieuverontreinigingsrisico's moeilijk verzekerbaar, vooral wanneer het verontreiniging betreft die niet door een ongeval is veroorzaakt . De moeilijkheid om deze laatste risico's te identificeren en een adequate premie te berekenen, leidt ertoe dat op mondiaal niveau deze risico's slechts zelden gedekt zijn .

Door de samenwerking tussen de verzekerings - en herverzekeringsondernemingen in het kader van het ESV Assurpol kan met betrekking tot de dekking van milieuverontreinigingsrisico's de bekendheid met de risico's worden verbeterd, een financiële capaciteit worden geschapen en een technische know-how worden ontwikkeld .

Het voor hun rekening nemen van de herverzekering door de leden van de pool maakt het een ieder mogelijk een gediversifieerde en evenwichtige portefeuille te verkrijgen, hetgeen de verzekering van de risico's aanzienlijk vergemakkelijkt .

De automatische herverzekering van het risico dat onder de vastgestelde voorwaarden wordt gedekt, leidt tot een rationalisatie omdat het niet meer nodig is dat iedere verzekeraar individueel naar een herverzekeraar zoekt en dat verscheidene contracten met verschillende herverzekeraars worden afgesloten .

De produktie van het verzekeringsprodukt wordt verbeterd omdat het beter op de behoeften van de vraag aansluit, terwijl ook een verbetering van de distributie ervan wordt vastgesteld, omdat de verzekering op korte termijn kan worden afgesloten .

De samenwerking verbreedt de basis voor de opstelling van statistieken, terwijl de betere identificatie van de risico's, waartoe de deelnemende leden met name bijdragen dank zij hun op internationaal niveau verkregen ervaring, de uitvoering van risicovoorkomende maatregelen vergemakkelijkt die tot de ontwikkeling van minder milieugevaarlijke industriële produktiemethoden leiden en tot de bevordering van de technische en economische vooruitgang bijdragen .

De schadegevallen kunnen versneld worden afgewikkeld . De technische en juridische problemen, die alleen door gekwalificeerde specialisten kunnen worden opgelost, worden dank zij de bundeling van kennis en de internationale ervaring van de bij de pool aangesloten herverzekeraars gemakkelijker overwonnen .

De samenwerking in het kader van de herverzekeringspool opent de markt voor ondernemingen die daar wegens hun beperkte capaciteit en ervaring alleen slechts moeilijk toegang toe zouden hebben verkregen, en vergemakkelijkt de uitoefening van verzekeringswerkzaamheden op dit gebied over de nationale grenzen heen .

2 . Voordelen voor de gebruikers

(39 ) Ook komt een billijk aandeel van de voordelen van de oprichting en werking van het ESV Assurpol aan de gebruikers ten goede . De samenwerking in het kader van de pool leidt ertoe dat het verzekeringsprodukt in bredere mate beschikbaar wordt en beter aansluit op de behoeften van bedrijven in industrie en handel, in welker inrichtingen zich een milieuverontreinigingsrisico kan voordoen . De capaciteit van de pool maakt thans zowel de dekking van risico's van het KMO als van grotere ondernemingen mogelijk .

Dank zij de samenwerking in het kader van het ESV Assurpol bieden de leden aan industriële en commerciële KMO in Frankrijk een verzekeringscontract aan, dat zij buiten de landsgrenzen niet eenvoudig zouden kunnen verkrijgen, omdat een algehele vrijheid van dienstverrichting, gebaseerd op het beginsel van de enkelvoudige toelating en controle, voor de risico's van dat soort ondernemingen nog niet bestaat .

Hoewel het waar is dat het afsluiten van een verzekeringsovereenkomst bij Assurpol niet alle economische verliezen uit hoofde van het zich voordoen van het risico kan wegnemen, maakt zulks het wel mogelijk dat het verlies voor de verzekerde financieel draagbaar is . Dientengevolge zullen de slachtoffers schadeloos kunnen worden gesteld, kan het milieu worden gesaneerd en kunnen de ondernemingen hun economische activiteiten voortzetten .

De preventieve maatregelen waarmee het verlenen van de verzekeringsdekking gepaard gaat, vormen eveneens een bijdrage tot de technische en economische vooruitgang en tot de bescherming van het milieu .

Het bestaan van standaardvoorwaarden van de verzekeringsovereenkomsten vergemakkelijkt voor de gebruiker de vergelijking van de tariefpremies die door elk van de bij het ESV Assurpol aangesloten verzekeraars worden gehanteerd .

De mogelijkheid verzekeringsdekking te verkrijgen voor inrichtingen buiten het Franse gebied is eveneens een voordeel voor de gebruiker, die daardoor gelijktijdig verzekeringsdekking kan verkrijgen voor zijn bedrijfsvestigingen in andere Lid-Staten .

Voorts is ook de dekking van risico's van verontreiniging door ongevallen en van geleidelijke verontreiniging in één enkele polis voor de verzekerden een voordeel aangezien het niet meer noodzakelijk zal zijn de aard van de oorsprong van het schadegeval te bewijzen .

3 . Onmisbaar karakter van de beperkingen

( 40 ) De overeenkomsten en besluiten waarbij de gemeenschappelijke herverzekeringspool Assurpol wordt opgericht en haar activiteiten worden geregeld, leggen de betrokken ondernemingen geen beperkingen op die niet onmisbaar zijn voor de verbetering van de produktie en de distributie van het verzekeringsprodukt waarop de samenwerking betrekking heeft .

De gemeenschappelijke herverzekering is een passend middel voor de schepping van de voor de dekking van milieuverontreinigingsrisico's noodzakelijke capaciteit en voor de bevordering van een betere identificatie daarvan en voor de schepping van een technische know-how voor de dekking van deze risico's .

De vaststelling van gemeenschappelijke algemene voorwaarden van directe verzekeringspolissen, van een tariefgids voor medeherverzekeringspremies en de waardering, gevalsgewijze, door de technische commissie van de zwaardere risico's zijn onmisbaar voor de dekking van het risico, aangezien enerzijds het ontbreken van statistische gegevens en de hoedanigheden van het risico beletten dat ieder lid, individueel, over voldoende kennis beschikt om deze op passende wijze te kunnen identificeren en waarderen en anderzijds omdat de medeherverzekeringskosten uniform door alle leden-verzekeraars moeten worden gedragen .

De aan de leden-verzekeraars gestelde verplichting de algemene voorwaarden van gemeenschappelijke verzekeringsovereenkomsten te hanteren, aan de hand van de tariefgids de risico's te waarderen en met betrekking tot bepaalde risico's, indien deze in het kader van de pool moeten worden herverzekerd, de technische commissie om waardering te verzoeken, is onmisbaar voor de goede werking van de gemeenschappelijke herverzekering . Aangezien de daaraan deelnemende ondernemingen risico's en premies delen, dienen passende premies en voorwaarden te worden vastgesteld en mogen bepaalde ondernemingen ten nadele van andere geen verliesgevende activiteiten uitoefenen .

Deze beperkingen gaan niet verder dan het strikt noodzakeljke, omdat zij aan de leden-verzekeraars de vrijheid laten de tariefpremies algeheel zelfstandig vast te stellen . De gebruikers wordt derhalve niet de keuze tussen de leden-verzekeraars op het niveau van de brutopremies ontnomen .

De vaststelling van een zelf te behouden deel, dat niet herverzekerd mag worden, is onmisbaar om te waarborgen dat iedere aangesloten verzekeraar als verzekeraar blijft optreden en zich niet tot de uitoefening van de functies van verzekeringstussenpersoon beperkt . De uniformiteit van deze regeling is inherent aan de werking van de medeherverzekering . De verplichting voor de leden het gedeelte dat hun bij de herverzekering van de aan de pool gecedeerde risico's toekomt niet te retrocederen, is om dezelfde redenen gerechtvaardigd .

De gemeenschappelijke afwikkeling van schade-gevallen voor de zwaardere risico's is noodzakelijk, omdat de schadegevallen eveneens over de leden worden verdeeld en aangezien het wegens ingewikkelde technische en juridische aspecten moeilijk is schadegevallen te beoordelen, dient te worden gewaarborgd dat bepaalde leden niet ten nadele van andere inadequate afwikkelingsvoorwaarden bezigen .

De gemeenschappelijke retrocessie is noodzakelijk voor het verkrijgen van betere retrocessievoorwaarden, omdat mag worden verwacht dat de pool een sterkere onderhandelingscapaciteit op de internationale markten zal hebben dan ieder der herverzekeraars afzonderlijk .

De verplichting voor de leden-verzekeraars alle risico's die onder de overeenkomsten vallen, in een uniforme verhouding voor gemeenschappelijke herverzekering door het samenwerkingsverband voor te stellen, is onmisbaar om een voldoende diversificatie van de risico's te waarborgen en terzelfder tijd om het risico van een negatieve selectie door elk der leden van de pool te verhinderen . De uitbreiding van de medeherverzekering tot de dekking van verontreiniging ten gevolge van ongevallen vormt de waarborg voor deze diversificatie .

4 . Niet-uitschakeling van de mededinging

( 41 ) De samenwerking tussen een groot aantal verzekeringsondernemingen die in de branche "Algemene WA" in Frankrijk werkzaam zijn, en de grote internationale herverzekeraars, rechtstreeks of met inschakeling van hun dochterondernemingen of bijkantoren in Frankrijk in het kader van het ESV Assurpol, geeft de partijen niet de mogelijkheid de mededinging voor een wezenlijk deel van de betrokken verzekeringsprestaties uit te schakelen omdat de leden-verzekeraars de autonomie behouden om het verzekeringsprodukt Assurpol aan de gebruikers tegen uiteenlopende brutopremies te kunnen aanbieden . Uit dien hoofde wordt de gebruikers niet de keuze tussen de leden-verzekeraars ontnomen terwijl ook de gemeenschappelijke herverzekering een groter aantal verzekeringsmaatschappijen in staat stelt een beter op de vraag aansluitend produkt aan te bieden, zodat aldus de keuzevrijheid van de gebruikers zal worden vergroot.

Op het niveau van de directe verzekering blijft derhalve nog concurrentie bestaan tussen de dekking van risico's door andere verzekeringspolissen met lagere garantieniveaus en de Assurpol-verzekeringsovereenkomst die een tot de risico's van geleidelijke verontreiniging uitgebreide garantie behelst .

Bovendien behouden de leden-verzekeraars de vrijheid risico's tegen andere condities te dekken met herverzekering buiten de pool ingeval zij niet met de door de technische commissie vastgestelde voorwaarden akkoord gaan . Het is hun evenmin verboden deel te nemen aan andere regelingen met andere ondernemingen met het oog op de dekking van risico's . De overeenkomsten behelzen geen beperkingen na het verstrijken van hun looptijd en de leden kunnen zich aan het eind van een verslagjaar met een opzeggingstermijn van drie maanden uit de pool terugtrekken .

Dientengevolge kan een aangesloten verzekeraar, indien hij van mening is dat hij voor de identificatie en de waardering van risico's reeds voldoende know-how heeft verkregen en andere middelen vindt om de voor de dekking noodzakelijke financiële capaciteit te verkrijgen, zich zonder specifieke moeilijkheden uit de pool terugtrekken .

De mogelijkheid van terugtrekking uit de pool en het ontbreken van beperkingen na het verstrijken van de overeenkomsten bieden de garantie dat de schepping van de pool niet ertoe kan leiden dat huidige of potentiële concurrenten van soortgelijke mogelijkheden worden beroofd en stelt de partijen in staat na de opzegging of het verstrijken van de overeenkomst over alle concurrentiële middelen te beschikken, zodat een toeneming van de concurrentie tussen de partijen in de toekomst in de lijn der verwachtingen ligt .

Op het niveau van de herverzekering wordt de concurrentie niet uitgeschakeld, omdat het hier om een concurrentiële wereldmarkt gaat en er voldoende concurrerende maatschappijen bestaan die niet bij de overeenkomsten zijn aangesloten .

Zelfs al is de pool potentieel in staat tot gemeenschappelijke herverzekering van milieuverontreinigingsrisico's van vrijwel alle industriële en commerciële inrichtingen in Frankrijk, omdat de leden-verzekeraars voor andere risico's reeds 70 à 80 % van dezelfde gebruikers dekken, valt niet te voorzien dat al deze polissen in de nabije toekomst in even zovele Assurpol-polissen zullen uitmonden, tenzij in de vraag plotseling een wijziging optreedt . Dit zou het geval kunnen zijn indien bij voorbeeld voor deze risico's een WA-verzekering verplicht zou worden gesteld . Zelfs in een dergelijke situatie is het ondenkbaar dat de aangeboden overeenkomsten de partijen de mogelijkheid geven de mededinging uit te schakelen, omdat de opening van de verzekeringsmarkten in de Europese Gemeenschap zelfs aan de KMO de mogelijkheid zal bieden een verzekering buiten de landsgrenzen te vinden en het mogelijk is dat andere vormen voor de dekking van deze risico's tot stand komen .

C . Artikelen 6 en 8 van Verordening nr . 17

( 42 ) Overeenkomstig artikel 6, lid 1, van Verordening nr . 17 kan de onderhavige beschikking op 6 februari 1991 van kracht worden, hetgeen de datum is waarop de nieuwe teksten van de overeenkomst inzake medeherverzekering en het reglement van orde, die door het ESV Assurpol op zijn gewone algemene vergadering van 21 december 1990 zijn vastgesteld, aan de diensten van de Commissie werden medegedeeld .

( 43 ) Gezien de beperkte ervaring met de dekking van de betrokken risico's op het huidige tijdstip wegens het betrekkelijk nieuwe karakter ervan, dat naar gelang van endogene en exogene factoren kan variëren, moet de samenwerking tussen de ondernemingen zich over een zodanige periode kunnen uitstrekken dat daarin een grotere bekendheid met de risico's kan worden verkregen . Omdat anderzijds een plotse schommeling van de betrokken verzekeringsvraag niet kan worden uitgesloten, lijkt het passend de ontheffing te verlenen overeenkomstig het bepaalde in artikel 8, lid 1, van Verordening nr . 17 .

( 44 ) Ten einde de Commissie in staat te stellen gedurende de onheffingsperiode na te gaan of nog steeds aan de voorwaarden daarvoor wordt voldaan, dient het ESV Assurpol ertoe te worden verplicht de Commissie in kennis te stellen van alle wijzigingen van en/of aanvullingen op de aangemelde overeenkomsten en van iedere wijziging van de coëfficiënt die voor de medeherverzekeringskosten wordt vastgesteld, alsmede van de terugtrekkingen uit de pool, van de eventuele toetreding van andere maatschappijen en van het aantal jaarlijks gesloten Assurpol-contracten, alsmede van het daarmee overeenkomende bedrag van de in medeherverzekering gecedeerde premies per jaar,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHIKKING GEGEVEN : Artikel 1

Overeenkomstig artikel 85, lid 3, van het EEG-Verdrag worden de bepalingen van artikel 85, lid 1, gedurende de periode van 6 februari 1991 tot en met 5 februari 1998 buiten toepassing verklaard voor de volgende overeenkomsten :

- de statuten van het ESV Assurpol;

- de overeenkomst inzake medeherverzekering en het reglement van orde zoals goedgekeurd door de algemene vergadering van 21 december 1990 en aan de Commissie medegedeeld op 6 februari 1991 . Artikel 2

Aan de in artikel 1 bedoelde buitentoepassingverklaring wordt de volgende verplichting verbonden : het ESV Assurpol dient de Commissie jaarlijks in kennis te stellen van iedere wijziging van of aanvulling op de aangemelde overeenkomsten, van iedere wijziging van de coëfficiënt die voor de medeherverzekeringskosten is vastgesteld, alsmede van de terugtrekkingen uit de pool, van de toetreding van andere maatschappijen en van het aantal jaarlijks gesloten Assurpol-contracten, alsmede van het daarmee overeenkomende bedrag van de in medeherverzekering gecedeerde premies . Artikel 3

Deze beschikking is gericht tot GIE Assurpol, 29, rue des Trois Fontanot, BP 320, F-92003 Nanterre . Gedaan te Brussel, 14 januari 1992 . Voor de Commissie

Leon BRITTAN

Vice-Voorzitter ( 1 ) PB nr . 13 van 21 . 2 . 1962, blz . 204/62 . ( 2 ) PB nr . C 188 van 19 . 7 . 1991, blz . 7 . ( 3 ) In de bijlage is een lijst van de leden-verzekeraars en van de deelnemende leden van Assurpol opgenomen . ( 4 ) Verslag van de minister van Economische Zaken, Financiën en de Begroting aan de president van de Republiek over de verzekerings - en kapitalisatieondernemingen voor het begrotingsjaar 1989 . ( 5 ) PB nr . L 230 van 5 . 8 . 1982, blz . 1 . ( 6 ) Het gaat hier om vaste inrichtingen te land die bijzondere gevaren inhouden voor de volksgezondheid, voor het natuurbehoud en voor de bescherming van het milieu en die dientengevolge aan bepaalde veiligheidsvereisten moeten voldoen . ( 7 ) Verslag van de minister van Economische Zaken, Financiën en de Begroting aan de president van de Republiek over de verzekerings - en kapitalisatieondernemingen voor het begrotingsjaar 1989 . ( 8 ) Eurostaf Dafsa, "Les Compagnies d'Assurances en Europe", deel I, verzameling "Analyses de secteurs", vierde kwartaal 1988, blz . 96 . ( 9 ) PB nr . L 13 van 17 . 1 . 1990, blz . 36 . ( 10 ) Arrest Vereniging van Cementhandelaren tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen van 17 oktober 1972, Jurisprudentie 1972, blz . 977, rechtsoverweging nr . 29 . ( 11 ) Beschikking 90/25/EEG van de Commissie ( " Concordato Incendio "), PB nr . L 15 van 19 . 1 . 1990, blz . 25 .

BIJLAGE

LEDEN-VERZEKERAARS

ABEILLE-ASSURANCES

52, rue de la Victoire

75455 PARIS CEDEX 09

ACTE IARD

6, rue de Niederbronn

67000 STRASBOURG

ALLIANZ FRANCE SA

18, rue Paul Lafargue

LA DÉFENSE 10 - 92800 PUTEAUX

RIUNIONE ADRIATICA DI SICURTA

RAS - SA

18, rue Paul Lafargue

LA DÉFENSE 10 - 92800 PUTEAUX

ASSURANCES DU CRÉDIT MUTUEL IARD ( ACM-IARD )

34, rue du Wackem

67010 STRASBOURG CEDEX

AGF

87, rue de Richelieu

75060 PARIS CEDEX 02

ASSURANCES MUTUELLES DE L'INDRE ( AMI )

25, rue Porte Thibault

BP no 137

36003 CHÂTEAUROUX

ASSURANCES MUTUELLES DE SEINE-ET-MARNE

19, rue de la Pépinière

75008 PARIS

CAISSE GÉNÉRALE D'ASSURANCES MUTUELLES ( CGA )

14, rue Racine

44046 NANTES CEDEX 01

CAISSE INDUSTRIELLE D'ASSURANCES MUTUELLES CIAM

7, rue de Madrid

75081 PARIS CEDEX 08

LANGUEDOC

7, rue de Madrid

75083 PARIS CEDEX 08

RHIN ET MOSELLE

ASSURANCES FRANÇAISES

1, rue des Arquebusiers

67000 STRASBOURG

CAISSE MUTUELLE D'ASSURANCES ET DE PRÉVOYANCE ( CMA )

47-49, rue de Miromesnil

75380 PARIS CEDEX 08

CHUBB COMPAGNIE D'ASSURANCES EUROPÉENNE SA

12, rue de Penthièvre

75008 PARIS

COMMERCIAL UNION IARD

104, rue de Richelieu

75002 PARIS

CAMAT

Caisse d'assurances maritimes, aériennes et terrestres

9, rue des Filles Saint-Thomas

75083 PARIS CEDEX 02

LA CONCORDE

5, rue de Londres

75009 PARIS

LE CONTINENT

62, rue de Richelieu

75015 PARIS CEDEX 02

DROUOT ASSURANCES ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

MUTUELLE PARISIENNE DE GARANTIE MPG ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

MUTUELLES UNIES ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

PRÉSENCE ASSURANCES ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

PATERNELLE RD ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

PRÉVOYANCE MUTUELLE MACL ( AXA ASSURANCES )

45, rue de Châteaudun

75009 PARIS

ELVIA-STÉ SUISSE D'ASSURANCES, ZURICH

153, rue du Faubourg Saint-Honoré

75383 PARIS CEDEX 08

LA FRANCE

7-9, boulevard Haussmann

75309 PARIS CEDEX 09

GAN Incendie-Accidents

Tour GAN - Cedex 13

92082 PARIS-LA-DÉFENSE

GENERAL ACCIDENT

40, rue Laffitte

75440 PARIS CEDEX 09

GROUPE AZUR ASSURANCE MUTUELLE

8-12, rue Boissy d'Anglas

75382 PARIS CEDEX 08

GFA

38, rue de Châteaudun

75439 PARIS CEDEX 09

HANNOVER INTERNATIONAL - HIF

17, rue de Provence

75009 PARIS

LLOYD CONTINENTAL

1 ter, rue du Maréchal De Lattre de Tassigny

59671 ROUBAIX CEDEX 01

LA LUTÈCE

15, rue du Musée Guimet

69006 LYON

MUTUELLE D'ASSURANCE DES PROFESSIONS

ALIMENTAIRES

( La Prévoyante Accidents )

Rue Anatole Contré

17411 SAINT-JEAN D'ANGÉLY CEDEX

MUTUELLE GÉNÉRALE D'ASSURANCES ( MGA )

6-10, rue du Bourg Neuf

41007 BLOIS

MUTUELLES DU MANS ASSURANCES

19-21, rue Chanzy

72030 LE MANS CEDEX

MUTUELLE DE POITIERS

47, rue de la Cathédrale

BP no 297

86007 POITIERS CEDEX

MUTUELLE DES PROVINCES DE FRANCE - MPF

19, avenue Grammont

37017 TOURS CEDEX

MUTUELLES RÉGIONALES D'ASSURANCES ( MRA )

Le Croc - BP no 30

45430 CHECY

NATIONALE SUISSE FRANCE

79-81, rue de Clichy

75009 PARIS

LA NORMANDIE

6, rue Stanislas Girardin

BP no 811

76001 ROUEN CEDEX

PFA

Cedex 43

92076 PARIS-LA-DÉFENSE

SOCIÉTÉ LILLOISE D'ASSURANCES ET DE RÉASSURANCES

11 A, avenue de la Marne

59290 WASQUEHAL

SIS ASSURANCE

Immeuble SIS

38, rue Jacques Ibert - BP no 21

75822 PARIS CEDEX 17

UAP

26, rue Le Peletier

75449 PARIS CEDEX 09

UNION ET PHÉNIX ESPAGNOL

86, boulevard Haussmann

75008 PARIS

VIA ASSURANCES NORD ET MONDE

20, rue Le Peletier

75439 PARIS CEDEX 09

WINTERTHUR

Tour Winterthur Cedex 18

92082 PARIS-LA-DÉFENSE

ZURICH ASSURANCE

14, boulevard Poissonnière

75426 PARIS CEDEX 09

ABRI ( ZURICH INTERNATIONAL FRANCE )

14, boulevard Poissonnière

75426 PARIS CEDEX 09

DEELNEMENDE LEDEN

ABEILLE RÉASSURANCES

11, rue de la Rochefoucauld

75442 PARIS CEDEX

BAYERISCHE RUECK

Postfach 220106

D-8000 MUENCHEN 22

CAISSE CENTRALE DE RÉASSURANCE ( CCR )

31, rue Henri Rochefort

75017 PARIS

CIE DE RÉASSURANCE DE PARIS COREPA

18, rue Paul Lafargue

LA DÉFENSE 10

92800 PUTEAUX

CIE SUISSE DE RÉASSURANCES

Mythenquai 50-60

BP no 172

CH-8022 ZURICH

CIE TRANSCONTINENTALE DE RÉASSURANCE

15, rue Louis Grand

75002 PARIS

EISEN UND STAHL-RUECKVERSICHERUNGS-AG

Karl-Wiechert-Allee 50

D-3000 HANNOVER 61

HANNOVER RUECKVERSICHERUNGS-AG

Karl-Wiechert-Allee 50

D -3000 HANNOVER 61

KOELNISCHE RUECK

61, avenue Franklin Roosevelt

75008 PARIS

MUENCHENER RUECK

Koeniginstrasse 107

D-8000 MUENCHEN 40

MUTUELLE CENTRALE DE RÉASSURANCES

65, rue de Monceau

75008 PARIS

SAFR

Société anonyme française de réassurances

34-36, boulevard de Courcelles

75849 PARIS CEDEX 17

SOCIÉTÉ COMMERCIALE DE RÉASSURANCE

Immeuble SCOR - Cedex 39

92074 PARIS-LA-DÉFENSE

SOREMA

29, rue de Washington

75008 PARIS