2009/547/EG: Beschikking van de Commissie van 10 juli 2009 tot wijziging van Beschikking 2000/57/EG betreffende het systeem voor vroegtijdige waarschuwing en maatregelen ter voorkoming en beheersing van overdraagbare ziekten overeenkomstig Beschikking nr. 2119/98/EG van het Europees Parlement en de Raad (Kennisgeving geschied onder nummer C(2009) 5515) (Voor de EER relevante tekst)

DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap,

Gelet op Beschikking nr. 2119/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 september 1998 tot oprichting van een netwerk voor epidemiologische surveillance en beheersing van overdraagbare ziekten in de Gemeenschap⁽¹⁾, en met name op artikel 6, lid 5,

Na raadpleging van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming,

Overwegende hetgeen volgt:

Beschikking 2000/57/EG van de Commissie van 22 december 1999 betreffende het systeem voor vroegtijdige waarschuwing en maatregelen ter voorkoming en beheersing van overdraagbare ziekten overeenkomstig Beschikking nr. 2119/98/EG van het Europees Parlement en de Raad⁽²⁾ omschrijft de gevallen waarin de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van de lidstaten overdraagbare ziekten moeten meedelen aan het systeem voor vroegtijdige waarschuwing en maatregelen (EWRS) van het communautaire netwerk en stelt algemene procedures vast voor de uitwisseling van informatie over die gevallen, voor het overleg en voor de coördinatie van maatregelen tussen de lidstaten in nauw contact met de Commissie.
Beschikking 2000/57/EG verplicht tevens de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van elke lidstaat te zorgen voor de inzameling en uitwisseling van alle nodige informatie over gevallen van overdraagbare ziekten, zoals door gebruik van het nationale surveillancesysteem, de epidemiologische surveillancecomponent van het communautaire netwerk of van elk ander communautair systeem voor de inzameling van informatie.
De preventie en beheersing van overdraagbare ziekten wordt in Beschikking nr. 2119/98 gedefinieerd als alle maatregelen, met inbegrip van epidemiologisch onderzoek, die door de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten in de lidstaten worden getroffen om de verspreiding van overdraagbare ziekten te voorkomen en tot staan te brengen. Deze maatregelen hebben onder andere betrekking op activiteiten ter opsporing van contacten en worden, samen met relevante informatie die in het bezit is van de nationale voor de volksgezondheid bevoegde autoriteit, over een geval dat verband houdt met overdraagbare ziekten, onverwijld aan alle andere lidstaten en de Commissie doorgegeven. Daarnaast dient een lidstaat die voornemens is maatregelen te treffen in beginsel het communautaire netwerk vooraf te informeren over de aard en de reikwijdte van die maatregelen en in nauw contact met de Commissie overleg te plegen met de andere lidstaten over de maatregelen teneinde hun optreden te coördineren.
Beschikking 2000/57/EG dient in overeenstemming te zijn met de bepalingen van Beschikking nr. 2119/98/EG in verband met genomen of voorgenomen maatregelen om de verspreiding van overdraagbare ziekten te voorkomen en tot staan te brengen.
Bovendien is de internationale gemeenschap sinds de inwerkingtreding van de Internationale Gezondheidsregeling van 2005 verplicht maatregelen op het gebied van de volksgezondheid te treffen naar aanleiding van de internationale verspreiding van ziekten op een wijze die toegesneden is op en beperkt is tot volksgezondheidsrisico’s, en die onnodige belemmering van het internationale verkeer en de internationale handel vermijden.
Wanneer zich een geval in verband met overdraagbare ziekten van mogelijke EU-omvang voordoet waarvoor activiteiten ter opsporing van contacten moeten worden genomen, werken de lidstaten in nauw contact met de Commissie met elkaar samen door middel van het EWRS om besmette personen en personen die besmettingsgevaar lopen, op te sporen. Een dergelijke samenwerking kan betekenen dat de betrokken lidstaten gevoelige persoonsgegevens uitwisselen over bevestigde of verdachte gevallen bij mensen door middel van de procedure voor de opsporing van contacten.
De verwerking van medische persoonsgegevens is in beginsel verboden bij Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens⁽³⁾ en bij Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2000 betreffende de bescherming van natuurlĳke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de communautaire instellingen en organen en betreffende het vrĳe verkeer van die gegevens⁽⁴⁾. Daarnaast bepaalt artikel 11 van Beschikking nr. 2119/98/EG dat haar bepalingen onverminderd op Richtlijn 95/46/EG van toepassing zijn.
Om redenen van volksgezondheid valt de verwerking van deze gegevens onder de uitzondering die is voorzien in artikel 8, lid 3, van Richtlijn 95/46/EG en artikel 10, lid 3, van Verordening (EG) nr. 45/2001, voor zover deze noodzakelijk is voor de doeleinden van preventieve geneeskunde of medische diagnose, het verstrekken van zorg of behandelingen of het beheer van gezondheidsdiensten en wanneer die gegevens worden verwerkt door een gezondheidswerker die onderworpen is aan het in de nationale wetgeving, of in de door nationale bevoegde instanties vastgestelde regelgeving, vastgelegde beroepsgeheim of door een andere persoon voor wie een gelijkwaardige geheimhoudingsplicht geldt. Artikel 23, lid 1, van de Internationale Gezondheidsregeling (2005), die op 15 juni 2007 in werking is getreden, bepaalt voorts dat de staten die partij zijn bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), om redenen van volksgezondheid, onder andere voor de opsporing van contacten, bij vertrek of aankomst, bepaalde gegevens van reizigers mogen eisen.
Daarnaast is de verwerking van persoonsgegevens voor de opsporing van contacten als rechtmatig te beschouwen voor zover deze noodzakelijk is ter bescherming van een vitaal belang van de betrokkene, overeenkomstig artikel 7, onder d), van Richtlijn 95/46/EG en artikel 5, onder e), van Verordening (EG) nr. 45/2001, en ook voor de vervulling van een taak van algemeen belang, overeenkomstig respectievelijk artikel 7, onder e), en artikel 5, onder a), van deze besluiten van de Gemeenschap.
De Commissie, het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding en de lidstaten dienen passende waarborgen te bieden met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens omwille van de opsporing van contacten, met name wat betreft de gebruikmaking van de afwijking van de bepalingen van Richtlijn 95/46/EG en van Verordening (EG) nr. 45/2001, die garanderen dat zij persoonsgegevens in het EWRS overeenkomstig respectievelijk Verordening (EG) nr. 45/2001 en Richtlijn 95/46/EG verwerken.
Met name bij het meedelen van persoonsgegevens in het kader van het EWRS om de verspreiding van overdraagbare ziekten te voorkomen en tot staan te brengen, dienen de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van de lidstaten en de Commissie ervoor te zorgen dat de persoonsgegevens, uitgaande van dit doel, adequaat, ter zake dienend en niet buitensporig zijn en niet voor andere doeleinden worden verwerkt, en dat deze nauwkeurig zijn, en zo nodig worden bijgewerkt en niet langer worden bewaard dan voor dat doel noodzakelijk is; zij dienen er ook voor te zorgen dat personen wier contacten worden opgespoord, naar behoren worden geïnformeerd over de aard van de verwerking, over de verwerkte gegevens en over het recht op toegang tot en rectificatie van de eigen persoonsgegevens, tenzij dit onmogelijk blijkt of onevenredig veel moeite kost, en dat in het EWRS wordt gezorgd voor een passend niveau van vertrouwelijkheid en beveiliging om de verwerking van deze gegevens te beschermen.
In haar verslag van 2007⁽⁵⁾ over het functioneren van het EWRS benadrukte de Commissie de noodzaak om in het kader van het EWRS een selectief berichtensysteem („selective messaging”) te introduceren om een exclusief communicatiekanaal te garanderen tussen de lidstaten die betrokken zijn bij specifieke gevallen in verband met onder andere activiteiten ter opsporing van contacten. Het gebruik van dit selectieve berichtensysteem biedt passende garanties wanneer persoonsgegevens via het EWRS worden meegedeeld en moet ervoor zorgen dat voor de tenuitvoerlegging van deze beschikking uitsluitend persoonsgegevens die adequaat, ter zake dienend en niet buitensporig zijn in het kader van het EWRS worden verstuurd, overeenkomstig artikel 4, lid 1, onder c), van Verordening (EG) nr. 45/2001 en artikel 6, lid 1, onder c), van Richtlijn 95/46/EG. Daarom dient het gebruik van het selectieve berichtensysteem te worden beperkt tot meldingen die betrekking hebben op het meedelen van relevante persoonsgegevens, zodat wordt voldaan aan de verplichtingen van de lidstaten uit hoofde van de artikelen 4, 5 en 6 van Beschikking nr. 2119/98/EG.
De in deze beschikking vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het bij artikel 7 van Beschikking nr. 2119/98/EG opgerichte comité,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHIKKING GEGEVEN:

Artikel 1

Beschikking 2000/57/EG wordt als volgt gewijzigd:

In artikel 1, lid 2, wordt „informatie over deze gevallen” vervangen door „informatie over deze gevallen en genomen of voorgenomen maatregelen naar aanleiding van deze gevallen of van indicaties voor zulke gevallen”.
Het volgende artikel 2 bis wordt ingevoegd:

1.
Dit artikel is van toepassing op maatregelen die worden uitgevoerd om personen te traceren die aan een bron van ziekteverwekkers zijn blootgesteld en die mogelijk een overdraagbare ziekte die relevant is voor de gehele Gemeenschap, dreigen te ontwikkelen of hebben ontwikkeld op grond van de in bijlage I beschreven criteria (hierna „de opsporing van contacten” genoemd).

2.
Bij het meedelen van relevante persoonsgegevens voor de opsporing van contacten via het systeem voor vroegtijdige waarschuwing en maatregelen, mits deze gegevens noodzakelijk en beschikbaar zijn, maken de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van een lidstaat gebruik van het selectieve berichtensysteem dat passende garanties voor gegevensbescherming biedt. Dit communicatiekanaal mag uitsluitend worden gebruikt door de lidstaten die betrokken zijn bij de opsporing van contacten.

3.
Bij het versturen van deze informatie via het selectieve berichtensysteem verwijzen de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van die lidstaat naar het geval dat of de maatregel die eerder aan het communautaire netwerk is meegedeeld.

4.
Voor de toepassing van lid 2 is in bijlage III een indicatieve lijst van de persoonsgegevens opgenomen.

5.
Bij het meedelen en versturen van persoonsgegevens via het selectieve berichtensysteem nemen de voor de volksgezondheid bevoegde autoriteiten van de lidstaten en de Commissie de bepalingen van Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad^(*) en Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad^(**) in acht.
In artikel 3 wordt lid 1 vervangen door:
„1.
Elk jaar leggen de bevoegde autoriteiten in de lidstaten de Commissie uiterlijk op 31 maart een gedetailleerd verslag voor over de gevallen, de in verband met zulke gevallen genomen of voorgenomen maatregelen en de gevolgde procedures in het kader van het systeem voor vroegtijdige waarschuwing en maatregelen. Daarnaast mogen de bevoegde autoriteiten in de lidstaten tijdig verslag uitbrengen over specifieke gebeurtenissen met een bijzonder belang.”.
De bijlage bij deze beschikking wordt toegevoegd als bijlage III.

Artikel 2

Deze beschikking is gericht tot de lidstaten.

Gedaan te Brussel, 10 juli 2009.

Voor de Commissie

Androulla Vassiliou

Lid van de Commissie

BIJLAGE

Aan Beschikking 2000/57/EG wordt de volgende bijlage III toegevoegd:

„BIJLAGE III

Indicatieve lijst van persoonsgegevens voor de tracering van contacten

PERSOONSGEGEVENS

Familienaam en voornamen;

Nationaliteit, geboortedatum, geslacht;

Type, nummer en instantie van afgifte van het identiteitsbewijs;

Huidig adres (straat, huisnummer, plaats, postcode, land);

Telefoonnummers (mobiel, privé, zakelijk);

E-mail (privé, zakelijk).

REISGEGEVENS

Reisgegevens (bv. vluchtnummer, vluchtdatum, naam schip, kenteken);

Zitplaatsnummer(s);

Cabinenummer(s).

CONTACTGEGEVENS

Namen van bezochte personen/verblijfsplaatsen;

Datum en adres van verblijfsplaatsen (straat, huisnummer, plaats, postcode, land);

Telefoonnummers (mobiel, privé, zakelijk);

E-mail (privé, zakelijk).

INFORMATIE OVER BEGELEIDENDE PERSONEN

Familienaam en voornamen;

Nationaliteit;

Persoonsgegevens zoals aangegeven in punt 1, derde tot en met zesde streepje.

CONTACTGEGEVENS VOOR NOODGEVALLEN

Naam van de contactpersoon;

Adres (straat, huisnummer, plaats, postcode, land);

Telefoonnummers (mobiel, privé, zakelijk);

E-mail (privé, zakelijk).”.