2012/32/EU: Besluit van de Commissie van 19 januari 2012 inzake het door de lidstaten laten verbieden van het in de handel brengen van op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken voor draagbare, met de hand geleide bosmaaiers (Kennisgeving geschied onder nummer C(2011) 9772) Voor de EER relevante tekst

DE EUROPESE COMMISSIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

Gezien Richtlijn 2006/42/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 betreffende machines en tot wijziging van Richtlijn 95/16/EG⁽¹⁾, en met name artikel 9,

Overwegende hetgeen volgt:

1. Grastrimmers en bosmaaiers zijn draagbare, met de hand geleide tuin- en bosbouwapparaten die worden gebruikt voor het maaien van gras, onkruid, kreupelhout, boompjes en soortgelijke vegetatie. Een complete set grastrimmer of bosmaaier bestaat uit een motorgedeelte, een aandrijfas, een maai- of zaaghulpstuk en een beschermkap. Veel van deze door een verbrandingsmotor aangedreven apparaten kunnen voor twee doeleinden worden gebruikt, namelijk — afhankelijk van het opgezette hulpstuk — voor het maaien van gras en onkruid of voor het zagen van kreupelhout en boompjes.

2. In september 2008 hebben de Zweedse autoriteiten aan de autoriteiten van de andere lidstaten en aan de Commissie meegedeeld dat verschillende op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken voor bosmaaiers, bestaande uit twee of meer aan een ronddraaiende kop bevestigde metalen delen zoals kettingen, messen of borstels, in de handel waren gebracht door andere fabrikanten dan de oorspronkelijke fabrikanten van bosmaaiers. Volgens de Zweedse autoriteiten konden dergelijke op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken gevaarlijk zijn.

3. In mei 2010 hebben de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk de autoriteiten van de andere lidstaten en de Commissie in kennis gesteld van een ongeval met dodelijke afloop met een op een klepelmaaier gelijkend hulpstuk voor een bosmaaier, bestaande uit twee aan een metalen schijf bevestigde kettingen. Bij het gebruik van een met een dergelijk hulpstuk uitgeruste bosmaaier werd een schakel van de ketting uitgeworpen en werd een omstander dodelijk verwond. Het Verenigd Koninkrijk had maatregelen genomen om de desbetreffende maaihulpstukken uit de handel en reparatie te halen. Tijdens de vergadering van het Machinecomité van 2 juni 2010 heeft het Verenigd Koninkrijk de Commissie verzocht de noodzaak te onderzoeken voor het vaststellen van een maatregel om de lidstaten het in de handel brengen van maaihulpstukken met dergelijke technische kenmerken te laten verbieden.

4. Op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken die afzonderlijk in de handel zijn gebracht om door de bediener te worden gekoppeld aan een bosmaaier, en waarop de risicobeoordeling, de EG-verklaring van overeenstemming en de gebruiksaanwijzing van de fabrikant van een bosmaaier niet van toepassing zijn, zijn overeenkomstig de definitie in artikel 2, onder b), van Richtlijn 2006/42/EG een „verwisselbaar uitrustingsstuk”.

5. Deel 1.3.2 van bijlage I bij Richtlijn 2006/42/EG over het risico van breuken tijdens het gebruik schrijft voor dat de verschillende delen van de machine en hun verbindingen bestand moeten zijn tegen de belastingen waaraan zij tijdens het gebruik worden blootgesteld. Indien ondanks de getroffen voorzorgsmaatregelen gevaar voor scheuring of verwering van betreffende onderdelen blijft bestaan, moeten de desbetreffende delen zodanig worden aangebracht, gepositioneerd en/of beschermd dat brokstukken worden ingekapseld en gevaarlijke situaties worden vermeden. Deel 1.3.3 van bijlage I van die richtlijn schrijft voor dat er voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen om risico’s in verband met vallende of uitgeworpen voorwerpen te voorkomen.

6. De geharmoniseerde norm EN ISO 11806:2008 voor draagbare, met de hand geleide opslagmaaiers (bosmaaiers) met aandrijving door een verbrandingsmotor bevat technische specificaties en beproevingen om ervoor te zorgen dat maaihulpstukken de juiste sterkte hebben en om het gevaar voor uitgeworpen voorwerpen te verminderen. De norm voorziet niet in maai-elementen die uit meer dan één metalen onderdeel bestaan. Hoewel de toepassing van de geharmoniseerde norm op vrijwillige basis geschiedt, geeft de norm de stand van de techniek aan waarmee rekening moet worden gehouden bij het toepassen van de veiligheid- en gezondheidseisen van Richtlijn 2006/42/EG, overeenkomstig de algemene beginselen die in de inleiding van bijlage I bij Richtlijn 2006/42/EG uiteengezet zijn.

7. Het gebruik van op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken met verbonden metalen onderdelen leidt, in vergelijking met metalen bladen uit één stuk, tot een significant hoger risico op afbreken tijdens gebruik en op uitwerping van voorwerpen. De metalen onderdelen van op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken en hun verbindingen worden blootgesteld aan herhaalde hoge mechanische spanning als ze in contact komen met stenen, rotsen en andere obstakels; ze kunnen afbreken en met hoge snelheid worden uitgeworpen. Ze kunnen ook stenen uitwerpen met grotere kracht dan metalen bladen uit één stuk. De op draagbare, met de hand geleide bosmaaiers bevestigde beschermkappen bieden niet genoeg bescherming tegen de grotere gevaren die op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken met verbonden metalen onderdelen met zich brengen. Dientengevolge, rekening houdend met de stand van de techniek, kunnen op klepelmaaiers gelijkende hulpstukken voor draagbare, met de hand geleide bosmaaiers niet geacht worden te voldoen aan de in de delen 1.3.2 en 1.3.3 van bijlage I bij Richtlijn 2006/42/EG voorgeschreven eisen. Dit betekent dat er voor gebruikers en omstanders een significant gevaar bestaat voor ernstige of dodelijke verwondingen.

8. De Commissie heeft op 22 oktober 2010 de European Garden Machinery Federation (Europese federatie voor tuinapparatuur) geraadpleegd over een ontwerpmaatregel voor de aanpak van gevaarlijke hulpstukken voor bosmaaiers. De federatie heeft in haar antwoord van 4 november 2010 steun uitgesproken voor de ontwerpmaatregel.

9. De periode voor de tenuitvoerlegging van de door dit besluit vereiste maatregelen moet zo kort mogelijk zijn, teneinde verdere ongevallen te voorkomen.

10. De in dit besluit vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het door het comité van artikel 22 van Richtlijn 2006/42/EG uitgebrachte advies,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD: