Besluit (GBVB) 2023/408 van de Raad van 23 februari 2023 tot wijziging van Besluit 2013/255/GBVB betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Syrië

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de Europese Unie, en met name artikel 29,

Gezien het voorstel van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid,

Overwegende hetgeen volgt:

Op 31 mei 2013 heeft de Raad Besluit 2013/255/GBVB⁽¹⁾ vastgesteld.
De Raad blijft diep bezorgd over de situatie in Syrië. Na meer dan tien jaar is het conflict in Syrië nog lang niet voorbij en blijft het een bron van ellende en instabiliteit. Door de tragische aardbeving van 6 februari 2023 is het leed van de Syrische bevolking verder toegenomen.
In zijn conclusies van 9 februari 2023 heeft de Europese Raad zijn diepste medeleven met de slachtoffers van de tragische aardbeving van 6 februari 2023 en zijn solidariteit met de bevolking van Turkije en Syrië betuigd. De Europese Raad heeft bevestigd dat de Unie klaar staat om verdere bijstand te verlenen om het lijden in alle getroffen regio’s te verzachten. De Europese Raad heeft iedereen opgeroepen de humanitaire toegang te garanderen tot de slachtoffers van de aardbeving in Syrië, ongeacht waar zij zich bevinden, en heeft de humanitaire gemeenschap, onder auspiciën van de Verenigde Naties, opgeroepen om snel hulp te verlenen.
In zijn conclusies van 20 mei 2021 over de “Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over het humanitaire optreden van de EU: nieuwe uitdagingen, zelfde beginselen” heeft de Raad zijn voornemen herhaald om eventuele onbedoelde negatieve gevolgen van beperkende maatregelen van de Unie voor op principes gestoeld humanitair optreden te vermijden en, waar deze onvermijdelijk zijn, zo veel mogelijk te beperken. De Raad heeft herhaald dat de beperkende maatregelen van de Unie voldoen aan alle verplichtingen krachtens het internationaal recht, met name het internationaal recht inzake de mensenrechten, het internationaal humanitair recht en het internationaal vluchtelingenrecht. Hij heeft het belang onderstreept van volledige inachtneming van de humanitaire beginselen en het internationaal humanitair recht in het sanctiebeleid van de Unie, onder meer door waar nodig consequent humanitaire uitzonderingen op te nemen in de regelingen voor beperkende maatregelen, en door te zorgen voor een doeltreffend kader voor het toepassen van dergelijke uitzonderingen door humanitaire organisaties.
De Raad wijst erop dat de beperkende maatregelen van de Unie, met inbegrip van die welke zijn vastgesteld in het licht van de situatie in Syrië, de verlening van humanitaire hulp, waaronder medische bijstand, niet in de weg mogen staan of mogen belemmeren. De meeste sectoren — waaronder die van voeding, geneesmiddelen en medische apparatuur — vallen niet onder de beperkende maatregelen die in het licht van de situatie in Syrië zijn vastgesteld. Wat betreft individuele maatregelen, gelden bovendien al uitzonderingen op grond waarvan tegoeden en economische middelen ter beschikking kunnen worden gesteld van aangewezen personen en entiteiten indien die tegoeden of economische middelen enkel tot doel hebben humanitaire bijstand in Syrië of hulp aan de burgerbevolking in Syrië te verstrekken. In bepaalde gevallen is voorafgaande toestemming vereist van de bevoegde nationale autoriteit.
Gezien de ernst van de door de aardbeving verergerde humanitaire crisis in Syrië en teneinde de snelle hulpverlening te faciliteren, moet er voor een periode van zes maanden worden voorzien in een vrijstelling met betrekking tot zowel de bevriezing van vermogensbestanddelen van aangewezen natuurlijke personen, rechtspersonen en entiteiten als de beperkingen op de terbeschikkingstelling van tegoeden en economische middelen aan deze natuurlijke personen, rechtspersonen en entiteiten, ten behoeve van internationale organisaties en een aantal omschreven categorieën actoren die betrokken zijn bij humanitaire activiteiten. Deze vrijstelling moet gelden voor een eerste periode van zes maanden en vereist geen voorafgaande toestemming van de bevoegde nationale autoriteit.
Verdere actie van de Unie is nodig om bepaalde in dit besluit vastgestelde maatregelen uit te voeren.
Besluit 2013/255/GBVB moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

In Besluit 2013/255/GBVB wordt artikel 28 bis vervangen door:

1.
De verboden in artikel 28, leden 1, 2 en 5, zijn tot 24 augustus 2023 niet van toepassing op de verstrekking, verwerking of betaling van tegoeden, andere financiële activa of economische middelen of voor de levering van goederen en diensten, die nodig zijn om de tijdige verstrekking van humanitaire bijstand te waarborgen of ter ondersteuning van andere activiteiten ter ondersteuning van fundamentele menselijke behoeften, wanneer die bijstand en andere activiteiten worden uitgevoerd door:

de Verenigde Naties, met inbegrip van hun programma’s, fondsen en andere entiteiten en organen, alsmede hun gespecialiseerde agentschappen en aanverwante organisaties;

internationale organisaties;

humanitaire organisaties met de status van waarnemer bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en leden van die humanitaire organisaties;

bilateraal of multilateraal gefinancierde niet-gouvernementele organisaties die deelnemen aan de humanitaire responsplannen van de Verenigde Naties, de responsplannen voor vluchtelingen, andere oproepen van de Verenigde Naties of humanitaire clusters die worden gecoördineerd door het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties (OCHA);

overheidsinstanties of rechtspersonen, entiteiten of lichamen die openbare financiering van de Unie of lidstaten ontvangen voor de tijdige verstrekking van humanitaire bijstand of voor andere activiteiten ter ondersteuning van elementaire menselijke behoeften voor de burgerbevolking in Syrië;

organisaties en agentschappen die op basis van een pijleranalyse door de Unie worden beoordeeld en waarmee de Unie een kaderovereenkomst inzake financieel partnerschap heeft ondertekend op basis waarvan die organisaties en agentschappen optreden als humanitaire partners van de Unie;

organisaties en agentschappen waaraan de Unie het certificaat van humanitair partnerschap heeft verleend of die door een lidstaat overeenkomstig nationale procedures gecertificeerd of erkend zijn;

gespecialiseerde agentschappen van de lidstaten, of door

de werknemers, begunstigden, ondergeschikte organen of uitvoerende partners van de in de punten a) tot en met h) genoemde entiteiten, wanneer en in de mate waarin zij in die hoedanigheid handelen.

2.
Het verbod in artikel 28, lid 5, is niet van toepassing op de tegoeden of economische middelen die aan de op de lijsten in bijlage I en bijlage II vermelde natuurlijke of rechtspersonen en entiteiten ter beschikking zijn gesteld door overheidsorganen, of door rechtspersonen of entiteiten die openbare financiering ontvangen om humanitaire bijstand te verlenen in Syrië of hulp aan de burgerbevolking in Syrië te verstrekken, op voorwaarde dat het ter beschikking stellen van deze tegoeden of economische middelen in overeenstemming is met artikel 5, lid 3.

3.
In gevallen die niet onder lid 1 of 2 van dit artikel vallen en in afwijking van artikel 28, lid 5, kunnen de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, onder de algemene en bijzondere voorwaarden die zij passend achten, toestemming geven voor de beschikbaarstelling van bepaalde tegoeden of economische middelen, indien zij hebben vastgesteld dat de beschikbaarstelling van de betrokken tegoeden of economische middelen noodzakelijk is en enkel en alleen tot doel heeft humanitaire bijstand in Syrië of hulp aan de burgerbevolking in Syrië te verstrekken.

4.
Het verbod van artikel 28, lid 5, is niet van toepassing op de tegoeden of economische middelen die aan de op de lijsten in bijlage I en bijlage II vermelde natuurlijke of rechtspersonen en entiteiten ter beschikking zijn gesteld wanneer het verstrekken van deze tegoeden of economische in overeenstemming is met artikel 5, lid 4.

5.
In gevallen die niet onder lid 1 van dit artikel vallen en in afwijking van artikel 28, leden 1 en 2, kunnen de bevoegde autoriteiten van een lidstaat op door hun passend geachte algemene en specifieke voorwaarden toestemming geven voor de vrijgave van bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen, mits zij hebben vastgesteld dat de betrokken tegoeden en economische middelen enkel tot doel hebben humanitaire bijstand in Syrië of hulp aan de burgerbevolking in Syrië te verstrekken. De vrijgave van de tegoeden of economische middelen gebeurt aan de VN met het oog op het verlenen van bijstand of het faciliteren van de verlening van bijstand in Syrië in overeenstemming met het plan voor humanitaire hulpverlening aan Syrië of elk door de VN gecoördineerd daaropvolgend plan.

6.
De betrokken lidstaat stelt de andere lidstaten en de Commissie binnen twee weken in kennis van elke toestemming die overeenkomstig de leden 3 en 5 is verleend.”.

Artikel 2

Dit besluit treedt in werking op de dag van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Gedaan te 23 februari 2023.

Voor de Raad

De voorzitter

J. Roswall