Home

Besluit (GBVB) 2023/1532 van de Raad van 20 juli 2023 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de militaire steun van Iran aan de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne

Besluit (GBVB) 2023/1532 van de Raad van 20 juli 2023 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de militaire steun van Iran aan de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de Europese Unie, en met name artikel 29,

Overwegende hetgeen volgt:

  1. De Raad heeft op 31 juli 2014 Besluit 2014/512/GBVB(1) vastgesteld.

  2. Besluit 2014/512/GBVB verbiedt de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan personen, entiteiten of lichamen in Rusland of voor gebruik in Rusland. De betreffende goederen en technologie zijn opgenomen in bijlage I bij Verordening (EU) 2021/821 van het Europees Parlement en de Raad(2).

  3. Bij Besluit 2014/512/GBVB is ook een verbod ingesteld om goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of tot de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector, ongeacht of deze van oorsprong uit de Unie zijn, direct of indirect te verkopen, te leveren, over te dragen aan of uit te voeren naar natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Rusland of voor gebruik in Rusland. De betreffende goederen en technologie zijn opgenomen in bijlage VII bij Verordening (EU) nr. 833/2014 van de Raad(3).

  4. Besluit 2014/512/GBVB verbiedt ook de directe of indirecte verkoop, levering, overdracht of uitvoer van goederen en technologie die geschikt zijn voor gebruik in de lucht- of de ruimtevaartsector, al dan niet van oorsprong uit de Unie aan natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Rusland of voor gebruik in Rusland. De betreffende goederen en technologie zijn opgenomen in bijlage XI bij Verordening (EU) nr. 833/2014.

  5. Bij Besluit 2014/512/GBVB is ook een verbod ingesteld om goederen die in het bijzonder zouden kunnen bijdragen tot de versterking van de industriële capaciteit van Rusland, direct of indirect te verkopen, te leveren en over te dragen aan of uit te voeren naar natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Rusland, of voor gebruik in Rusland. De betreffende goederen en technologie zijn opgenomen in bijlage XXIII bij Verordening (EU) nr. 833/2014.

  6. De Raad heeft op 17 maart 2014 Besluit 2014/145/GBVB(4) vastgesteld.

  7. Op 20 oktober 2022 heeft de Raad Besluit (GBVB) 2022/1986(5) vastgesteld, waarin drie Iraanse personen en één Iraanse entiteit zijn toegevoegd aan de lijst van personen, entiteiten en lichamen die onderworpen zijn aan beperkende maatregelen uit hoofde van Besluit 2014/145/GBVB, gezien hun rol bij de ontwikkeling en levering van onbemande luchtvaartuigen (Unmanned Aerial Vehicles — UAV’s) die door Rusland worden gebruikt in zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne.

  8. Op 20 en 21 oktober 2022 heeft de Europese Raad conclusies aangenomen, waarin de door de Iraanse autoriteiten aan de Russische aanvalsoorlog verleende steun krachtig wordt veroordeeld, die moet worden stopgezet. In dit verband was de Europese Raad ingenomen met de op 20 oktober 2022 door de Raad vastgestelde sancties.

  9. Op 12 december 2022 heeft de Raad Besluit (GBVB) 2022/2432(6) vastgesteld, waarin vier Iraanse personen en vier Iraanse entiteiten zijn toegevoegd aan de lijst van personen, entiteiten en lichamen die onderworpen zijn aan beperkende maatregelen uit hoofde van Besluit 2014/145/GBVB, gezien hun rol bij de ontwikkeling en levering van onbemande luchtvaartuigen die door Rusland in zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne worden gebruikt.

  10. Op 12 december 2022 keurde de Raad conclusies goed waarin hij elke soort van militaire steun, met inbegrip van de levering van UAV’s, van Iran aan de illegale, niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne, die een flagrante schending vormt van het internationaal recht en de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties, krachtig veroordeelt en als onaanvaardbaar beschouwt. De door Iran geleverde wapens worden door Rusland zonder onderscheid gebruikt tegen de Oekraïense burgerbevolking en civiele infrastructuur, met gruwelijke verwoesting en menselijk leed tot gevolg. In dit verband herinnert de Raad eraan dat elke overdracht van bepaalde soorten drones en raketten aan of vanuit Iran zonder voorafgaande toestemming van de VN-Veiligheidsraad in strijd is met Resolutie 2231 (2015) van de VN-Veiligheidsraad.

  11. De Raad nam met grote bezorgdheid nota van berichten over Iraanse wapens, waaronder drones, die worden vervaardigd met componenten uit andere landen, waaronder Europese landen, en merkte op dat hij bekeek welke maatregelen hij hiertegen kan nemen. De Raad waarschuwde Iran met klem tegen nieuwe wapenleveringen aan Rusland, met name tegen het nemen van eventuele stappen om aan Rusland ballistische korteafstandsraketten over te dragen, wat de situatie ernstig zou doen escaleren. De Raad merkte op dat handelingen ter ondersteuning van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne niet onbeantwoord zouden blijven door de Unie, en dat de Unie Iran ter verantwoording zou roepen, onder meer door middel van aanvullende beperkende maatregelen.

  12. In zijn conclusies van 15 december 2022 veroordeelde de Europese Raad andermaal de door de Iraanse autoriteiten aan de Russische aanvalsoorlog verleende militaire steun, die moet worden stopgezet.

  13. Op 25 februari 2023 heeft de Raad Besluit (GBVB) 2023/432(7) vastgesteld, waarin vier Iraanse personen zijn toegevoegd aan de lijst van personen, entiteiten en lichamen die onderworpen zijn aan beperkende maatregelen uit hoofde van Besluit 2014/145/GBVB, gezien hun rol bij de ontwikkeling en levering van UAV’s die door Rusland in zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne worden gebruikt.

  14. In zijn conclusies van 23 maart 2023 en 29 en 30 juni 2023 veroordeelde de Europese Raad de aanhoudende militaire steun van Iran aan de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.

  15. Ter ondersteuning van zijn aanvalsoorlog, die de soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Oekraïne schendt, gebruikt Rusland door Iran geproduceerde UAV’s, onder meer tegen burgers en civiele infrastructuur. Het door de Iraanse overheid gesteunde programma voor de ontwikkeling en productie van UAV’s draagt derhalve bij tot schendingen van het Handvest van de Verenigde Naties en van de fundamentele beginselen van het internationaal recht. Dat programma wordt beheerd door het ministerie van Defensie en Logistiek van de Strijdkrachten van Iran en de Islamitische Revolutionaire Garde, die beide onder de sanctieregeling van de Europese Unie vallen, en omvat de aankoop, ontwikkeling, productie en overdracht van UAV’s, met name naar Rusland. Het steunt op zowel staats- als particuliere ondernemingen en profiteert van binnenlandse onderzoekscapaciteiten.

  16. Gezien de ernst van de situatie moet een kader worden vastgesteld voor beperkende maatregelen in het licht van de militaire steun die Iran, via het door de Iraanse staat gesteunde programma voor de ontwikkeling en productie van UAV’s, aan Ruslands aanvalsoorlog tegen Oekraïne verstrekt, en wel in volledige complementariteit met andere beperkende maatregelen van de Unie.

  17. Met name de uitvoer van voor de ontwikkeling en de productie van UAV’s gebruikte onderdelen uit de Unie naar Iran moet worden verboden.

  18. Het is ook passend een verbod in te stellen op het verkopen, het in licentie geven of het overdragen op enige andere wijze van intellectuele-eigendomsrechten of fabrieksgeheimen, alsmede op het verlenen van rechten op toegang tot of hergebruik van materiaal of informatie die door middel van intellectuele-eigendomsrechten wordt beschermd of die fabrieksgeheimen vormen in verband met het leveren, vervaardigen, onderhouden en gebruiken van die goederen en technologie, direct of indirect, aan natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Iran of voor gebruik in Iran.

  19. Daarnaast moeten reisbeperkingen en maatregelen tot bevriezing van tegoeden worden opgelegd aan personen die verantwoordelijk zijn, steun verlenen aan of betrokken zijn bij het UAV-programma van Iran.

  20. Om uitvoering te geven aan bepaalde maatregelen, is verder optreden van de Unie vereist,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

1.

Het is verboden om goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de capaciteit van Iran om onbemande luchtvaartuigen (UAV’s) te vervaardigen, ongeacht of deze van oorsprong uit de Unie zijn, direct of indirect te verkopen, te leveren, over te dragen aan of uit te voeren naar natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Iran of voor gebruik in Iran.

2.

Het is verboden:

  1. direct of indirect aan natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Iran of voor gebruik in Iran technische bijstand, tussenhandeldiensten of andere diensten te verlenen die verband houden met de in lid 1 bedoelde goederen en technologie en met de levering, de vervaardiging, het onderhoud en het gebruik van die goederen en technologie;

  2. direct of indirect aan natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Iran of voor gebruik in Iran financiering of financiële bijstand in verband met de in lid 1 bedoelde goederen en technologie, te verlenen voor de verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van deze goederen en technologie, of voor de verlening van daarmee verband houdende technische bijstand, tussenhandeldiensten of andere diensten.

  3. intellectuele-eigendomsrechten of fabrieksgeheimen op enige andere wijze te verkopen, in licentie te geven of over te dragen, alsmede rechten te verlenen op toegang tot of hergebruik van materiaal of informatie die door middel van intellectuele-eigendomsrechten wordt beschermd of die fabrieksgeheimen vormt in verband met de in lid 1 bedoelde goederen en technologie, en op het leveren, vervaardigen, onderhouden en gebruiken van die goederen en technologie, direct of indirect, aan natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Iran of voor gebruik in Iran.

3.

De Unie neemt de nodige maatregelen om te bepalen welke voorwerpen onder dit artikel moeten vallen.

Artikel 2

1.

De lidstaten nemen de nodige maatregelen om binnenkomst op of doorreis via hun grondgebied te beletten van natuurlijke personen die verantwoordelijk zijn voor, steun verlenen aan of betrokken zijn bij het UAV-programma van Iran, als opgesomd in de bijlage, en van natuurlijke personen die met hen verbonden zijn, ook als opgesomd in de bijlage.

2.

Lid 1 verplicht een lidstaat niet om eigen onderdanen de toegang tot zijn grondgebied te weigeren.

3.

Lid 1 laat gevallen onverlet waarin de lidstaten gebonden zijn aan een verplichting uit hoofde van internationaal recht, en wel:

  1. als gastland van een internationale intergouvernementele organisatie;

  2. als gastland van een internationale conferentie die is bijeengeroepen door, of plaatsvindt onder auspiciën van de Verenigde Naties;

  3. krachtens een multilaterale overeenkomst die voorrechten en immuniteiten verleent, of

  4. krachtens het Concordaat (Verdrag van Lateranen) van 1929, dat werd gesloten tussen de Heilige Stoel (Vaticaanstad) en Italië.

4.

Lid 3 is ook van toepassing op gevallen waarin een lidstaat optreedt als gastland van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

5.

De Raad wordt naar behoren geïnformeerd indien een lidstaat een vrijstelling op grond van lid 3 of lid 4 verleent.

6.

De lidstaten kunnen vrijstellingen van de krachtens lid 1 opgelegde maatregelen verlenen voor reizen die plaatsvinden op grond van dringende humanitaire noden, of om intergouvernementele vergaderingen, of door de Europese Unie geïnitieerde vergaderingen of vergaderingen waarvoor de Unie als gastheer optreedt, of vergaderingen waarvoor een lidstaat als fungerend voorzitter van de OVSE als gastheer optreedt, bij te wonen waar een politieke dialoog wordt gevoerd waarbij de beleidsdoelstellingen van de beperkende maatregelen, zoals de steun voor territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne, rechtstreeks worden bevorderd.

7.

Een lidstaat die krachtens lid 6 een vrijstelling wil verlenen, brengt zulks schriftelijk ter kennis van de Raad. De vrijstelling wordt geacht te zijn verleend, tenzij een of meer leden van de Raad binnen twee werkdagen na ontvangst van de kennisgeving van de voorgestelde vrijstelling schriftelijk bezwaar maken. Indien één of meer leden van de Raad bezwaar maken, kan de Raad, met een gekwalificeerde meerderheid van stemmen, besluiten de voorgestelde vrijstelling te verlenen.

8.

Indien een lidstaat krachtens de leden 3, 4, 6 of 7, machtiging verleent tot binnenkomst op of doorreis via zijn grondgebied van een in de bijlage vermeld persoon, geldt deze machtiging alleen voor het doel waarvoor ze is verleend en alleen voor de betrokken persoon.

Artikel 3

1.

Alle tegoeden en economische middelen die toebehoren aan, eigendom zijn, in het bezit zijn of onder zeggenschap staan van natuurlijke of rechtspersonen, entiteiten of lichamen die verantwoordelijk zijn voor, steun verlenen aan of betrokken zijn bij het UAV-programma van Iran, en van natuurlijke of rechtspersonen, entiteiten of lichamen die met hen verbonden zijn, als opgesomd in de bijlage, worden bevroren.

2.

Aan of ten behoeve van de in de bijlage vermelde natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen worden geen tegoeden of economische middelen direct of indirect ter beschikking gesteld.

3.

In afwijking van de leden 1 en 2 kan de bevoegde autoriteit van een lidstaat, onder door haar passend geachte voorwaarden, machtiging verlenen voor de vrijgave of beschikbaarstelling van bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen, nadat zij heeft vastgesteld dat de betrokken tegoeden of economische middelen:

  1. noodzakelijk zijn voor het dekken van uitgaven voor de basisbehoeften van de in de bijlage genoemde natuurlijke personen, en de gezinsleden die van deze natuurlijke personen afhankelijk zijn, zoals betalingen voor levensmiddelen, huur of hypotheeklasten, geneesmiddelen of medische behandelingen, belastingen, verzekeringspremies en nutsvoorzieningen;

  2. uitsluitend bestemd zijn voor het betalen van redelijke honoraria en het vergoeden van andere kosten van juridische diensten;

  3. uitsluitend bestemd zijn voor het betalen van honoraria of kosten voor het routinematig aanhouden of beheren van bevroren tegoeden of economische middelen;

  4. noodzakelijk zijn voor het betalen van buitengewone lasten, mits de bevoegde autoriteit de bevoegde autoriteiten van de andere lidstaten en de Commissie ten minste twee weken vóór zij de machtiging verleent, in kennis stelt van de redenen waarom zij meent dat specifieke machtiging moet worden verleend, of

  5. gestort worden op of betaald worden van een rekening die toebehoort aan een diplomatieke missie of consulaire post of een internationale organisatie die bescherming geniet op grond van het internationaal recht, voor zover die betalingen bestemd zijn voor de officiële doelen van de diplomatieke missie of consulaire post of de internationale organisatie.

De betrokken lidstaat stelt de andere lidstaten en de Commissie in kennis van elke uit hoofde van dit lid verleende machtiging binnen twee weken na het verlenen van die machtiging.

4.

In afwijking van lid 1 kunnen de bevoegde autoriteiten van een lidstaat machtiging verlenen voor de vrijgave van bepaalde bevroren geldmiddelen of economische middelen, of de beschikbaarstelling van bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen, mits aan de volgende voorwaarden is voldaan:

  1. de tegoeden of economische middelen zijn het voorwerp van een scheidsrechterlijke beslissing die is gegeven vóór de datum waarop de natuurlijke persoon of rechtspersoon, de entiteit of het lichaam bedoeld in lid 1, op de lijst in de bijlage is geplaatst, dan wel van een vóór of na die datum in de Unie gegeven rechterlijke of administratieve beslissing of in de betrokken lidstaat uitvoerbare rechterlijke beslissing;

  2. de tegoeden of economische middelen worden uitsluitend gebruikt om te voldoen aan vorderingen die door een dergelijke beslissing zijn gewaarborgd of geldig zijn verklaard, binnen de grenzen gesteld door de toepasselijke wet- en regelgeving betreffende de rechten van titularissen van dergelijke vorderingen;

  3. de beslissing komt niet ten goede aan een op de lijst in de bijlage geplaatste natuurlijke persoon of rechtspersoon, entiteit of lichaam, en

  4. de erkenning van de beslissing is niet in strijd met de openbare orde van de betrokken lidstaat.

De betrokken lidstaat stelt de andere lidstaten en de Commissie in kennis van elke uit hoofde van dit lid verleende machtiging binnen twee weken na het verlenen van die machtiging.

5.

Lid 1 belet niet dat een op de lijst in de bijlage geplaatste natuurlijke of rechtspersoon, entiteit of lichaam betalingen verricht die verschuldigd zijn uit hoofde van een contract dat/overeenkomst die is gesloten vóór, of een verplichting die is ontstaan vóór, de datum waarop de natuurlijke of rechtspersoon, de entiteit of het lichaam op de lijst werd geplaatst, mits de betrokken lidstaat heeft vastgesteld dat de betalingen niet direct of indirect worden ontvangen door een natuurlijke of rechtspersoon, entiteit of lichaam als bedoeld in lid 1.

6.

Lid 2 is niet van toepassing op het overmaken op bevroren rekeningen van:

  1. rente of andere inkomsten op die rekeningen;

  2. betalingen die verschuldigd zijn overeenkomstig contracten, overeenkomsten of verplichtingen die zijn gesloten of ontstaan vóór de datum waarop de in de leden 1 en 2 voorziene maatregelen op deze rekeningen van toepassing werden, of

  3. betalingen die verschuldigd zijn uit hoofde van gerechtelijke, administratieve of arbitrale beslissingen die in de Unie zijn gegeven of in de betrokken lidstaat voor tenuitvoerlegging vatbaar zijn,

    mits die rente, andere inkomsten en betalingen onderworpen blijven aan de maatregelen van lid 1.

7.

De verbodsbepaling in lid 2 geldt niet voor organisaties en agentschappen die op basis van een pijleranalyse door de Unie worden beoordeeld en waarmee de Unie een kaderovereenkomst inzake financieel partnerschap heeft ondertekend op basis waarvan die organisaties en agentschappen optreden als humanitaire partners van de Unie, op voorwaarde dat de in lid 2 bedoelde tegoeden of economische middelen noodzakelijk zijn voor uitsluitend humanitaire doeleinden in Iran.

8.

In gevallen die niet onder lid 7 vallen en in afwijking van de leden 1 en 2 kunnen de bevoegde autoriteiten van een lidstaat, onder de algemene of specifieke voorwaarden die zij passend achten, specifieke of algemene toestemmingen verlenen om bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen vrij te geven of om bepaalde tegoeden of economische middelen beschikbaar te stellen, op voorwaarde dat die tegoeden of economische middelen noodzakelijk zijn voor uitsluitend humanitaire doeleinden in Iran.

9.

De verbodsbepalingen van artikel 3, leden 1 en 2, zijn tot en met 27 oktober 2023 niet van toepassing op verplichtingen die voortvloeien uit een contract dat vóór 26 juli 2023 is afgesloten, of uit aanvullende contracten die nodig zijn voor de uitvoering van een dergelijk contract.

Artikel 4

1.

Op voorstel van een lidstaat of van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (de “hoge vertegenwoordiger”) wordt de lijst in de bijlage met eenparigheid van stemmen door de Raad vastgesteld en gewijzigd.

2.

De Raad stelt de betrokken natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in kennis van een in lid 1 bedoeld besluit en van de redenen voor de plaatsing op de lijst, hetzij rechtstreeks, indien het adres bekend is, hetzij door middel van de bekendmaking van een bericht, zodat die natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen daarover opmerkingen kunnen indienen.

3.

Indien er opmerkingen worden ingediend of belangrijk nieuw bewijsmateriaal wordt gepresenteerd, herziet de Raad het betreffende besluit en brengt hij de betrokken natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen op de hoogte van het resultaat daarvan.

Artikel 5

Artikel 6

Artikel 7

Artikel 8

Artikel 9

Artikel 10

Artikel 11

BIJLAGELijst van natuurlijke en rechtspersonen, entiteiten en lichamen, als bedoeld in artikel 3