Voorstel voor een beschikking van de Raad tot vaststelling van een specifiek programma voor onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie op het gebied van "Bevordering van innovatie en stimulering van deelneming van het MKB" (1998-2002)

Voorstel voor een beschikking van de Raad tot vaststelling van een specifiek programma voor onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (1998-2002) op het gebied van "Bevordering van innovatie en stimulering van deelneming van het MKB"

(98/C 260/06) (Voor de EER relevante tekst) COM(98) 305 def. - 98/0182(CNS)

(Door de Commissie ingediend op 10 juni 1998)

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 130 I, lid 4,

Gezien het voorstel van de Commissie,

Gezien het advies van het Europees Parlement,

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité,

Overwegende dat het Europees Parlement en de Raad bij Besluit nr. . . ./98/EG (1) het vijfde kaderprogramma van de Europese Gemeenschap (hierna "vijfde kaderprogramma") voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (hierna "OTO") hebben vastgesteld voor de periode 1998-2002, waarin onder meer de activiteiten zijn omschreven die moeten worden uitgevoerd ter bevordering van innovatie en stimulering van deelneming van het MKB;

Overwegende dat in artikel 130 I, lid 3, van het Verdrag is bepaald dat het kaderprogramma ten uitvoer wordt gelegd door middel van specifieke programma's die worden ontwikkeld binnen elke activiteit waaruit het is samengesteld; dat in elk specifiek programma de nadere bepalingen voor de uitvoering ervan, de looptijd en de noodzakelijk geachte middelen worden vastgesteld;

Overwegende dat de Commissie, overeenkomstig artikel 4, lid 2, van Besluit nr. 1110/94/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 april 1994 betreffende het vierde kaderprogramma van de Europese Gemeenschap van communautaire werkzaamheden op het gebied van onderzoek, technische ontwikkeling en demonstratie (1994-1998) (2), en artikel 4, lid 2, van de beschikking van de Raad betreffende de specifieke programma's waarmee het vierde kaderprogramma ten uitvoer wordt gelegd, een externe evaluatie heeft laten uitvoeren die zij samen met haar conclusies en opmerkingen heeft doen toekomen aan het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's;

Overwegende dat het Comité voor Wetenschappelijk en Technisch Onderzoek is geraadpleegd over de wetenschappelijke en technologische inhoud van de specifieke programma's, als uiteengezet in het door de Commissie op 5 november 1997 goedgekeurde werkdocument (3);

Overwegende dat, overeenkomstig artikel 130 J van het Verdrag, Besluit 98/. . ./EG van de Raad van . . . betreffende de regels inzake de deelneming van ondernemingen, onderzoekscentra en universiteiten en de regels inzake de verspreiding van de onderzoeksresultaten (4) (hierna "regels voor deelneming en verspreiding") op dit specifiek programma van toepassing is en de deelneming van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek aan de onder dit programma vallende werkzaamheden onder contract mogelijk maakt;

Overwegende dat bij de tenuitvoerlegging van dit programma, naast de samenwerking in het kader van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of van een associatieovereenkomst, activiteiten op het gebied van internationale samenwerking met derde landen of internationale organisaties, inzonderheid op basis van artikel 130 M van het Verdrag, wenselijk kunnen zijn;

Overwegende dat de tenuitvoerlegging van dit programma tevens activiteiten en mechanismen behelst ter stimulering, verspreiding en exploitatie van de resultaten van OTO, in het bijzonder ten behoeve van kleine en middelgrote ondernemingen, alsmede stimuleringsactiviteiten met betrekking tot de mobiliteit en de opleiding van onderzoekers;

Overwegende dat, overeenkomstig de doelstellingen van het eerste actieplan voor innovatie, de onderzoekactiviteiten van het vijfde kaderprogramma meer gericht moeten zijn op innovatie;

Overwegende dat enerzijds de stand van zaken bij de uitvoering van dit programma moet worden onderzocht met het oog op de eventuele aanpassing ervan aan de wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen; dat anderzijds door onafhankelijke deskundigen te gelegener tijd een evaluatie moet worden gemaakt van de verwezenlijkingen van het programma,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHIKKING VASTGESTELD:

Artikel 1

Overeenkomstig artikel 3, lid 1, van het vijfde kaderprogramma wordt het specifiek programma met betrekking tot het thema "Bevordering van innovatie en stimulering van deelneming van het MKB" (hierna "specifiek programma") vastgesteld voor de periode van [datum van goedkeuring van dit programma] tot 31 december 2002.

Artikel 2

1. Overeenkomstig bijlage III bij het vijfde kaderprogramma wordt voor de uitvoering van het specifiek programma een bedrag noodzakelijk geacht van 350 miljoen ECU, waarvan hoogstens 7,70 % voor de administratieve uitgaven van de Commissie.

2. Van dit bedrag is:

- 73,8 miljoen ECU bestemd voor de periode 1998-1999;

- 276,2 miljoen ECU voor de periode 2000-2002.

Dit laatste cijfer kan worden aangepast onder de voorwaarden als bedoeld in artikel 3, lid 3, van het vijfde kaderprogramma.

3. De begrotingsautoriteit stelt, met inachtneming van de in deze beschikking vastgelegde wetenschappelijke en technologische doelstelling en prioriteiten, voor elk begrotingsjaar de kredieten vast afhankelijk van de beschikbaarheid van de in het kader van de meerjarige financiële vooruitzichten toegewezen middelen.

Artikel 3

1. De grote lijnen, de wetenschappelijke en technologische doelstellingen van het specifiek programma en de daarmee samenhangende prioriteiten zijn opgenomen in bijlage I. Zij zijn bepaald overeenkomstig de fundamentele beginselen en de drie categorieën selectiecriteria als uiteengezet in bijlage I bij het vijfde kaderprogramma.

2. Overeenkomstig deze beginselen en criteria worden de selectiecriteria als uiteengezet in artikel 10 van de regels voor deelneming en verspreiding toegepast bij de selectie van de te verrichten OTO-werkzaamheden.

Voor dit programma wordt tevens een specifiek selectiecriterium toegepast: de deelneming van industriële entiteiten aan werkzaamheden voor gezamenlijke rekening moet aangepast zijn aan de aard van de werkzaamheden.

Bij de tenuitvoerlegging van het programma worden, ook in het werkprogramma als bedoeld in artikel 5, lid 1, al deze criteria in acht genomen, al kunnen daarin verschillende afwegingen worden gemaakt.

3. De regels voor deelneming en verspreiding zijn op het specifiek programma van toepassing.

4. De voorwaarden voor de financiële deelneming van de Gemeenschap aan het specifiek programma zijn omschreven in artikel 4 van het vijfde kaderprogramma.

5. De OTO-werkzaamheden onder contract van het specifiek programma zijn omschreven in de bijlagen II en IV bij het vijfde kaderprogramma.

Nadere bepalingen voor de uitvoering van het specifiek programma worden uiteengezet in bijlage II.

Artikel 4

Aan de hand van de criteria van artikel 3 en de wetenschappelijke en technologische doelstellingen en prioriteiten van bijlage I:

a) onderzoekt de Commissie de stand van zaken bij de uitvoering van het specifiek programma en dient zij in voorkomend geval voorstellen tot aanpassing ervan in, overeenkomstig artikel 5, lid 1, van het vijfde kaderprogramma;

b) laat zij de externe evaluatie uitvoeren als bedoeld in artikel 5, lid 2, van het vijfde kaderprogramma met betrekking tot de werkzaamheden die worden verricht op de onder het specifiek programma vallende gebieden.

Artikel 5

1. De Commissie stelt een werkprogramma op met:

a) de inhoud van bijlage I;

b) het indicatieve tijdschema voor de tenuitvoerlegging van het specifiek programma;

c) bepalingen inzake de coördinatie als aangegeven in bijlage II;

d) en indien nodig de selectiecriteria alsmede de toepassingswijze ervan voor alle OTO-werkzaamheden onder contract.

Het werkprogramma wordt in voorkomend geval bijgewerkt.

2. Ter uitvoering van de OTO-werkzaamheden onder contract start de Commissie, op basis van het werkprogramma, de procedures als bedoeld in de regels voor deelneming en verspreiding, hoofdzakelijk door middel van uitnodigingen tot het indienen van voorstellen.

Artikel 6

1. De Commissie wordt belast met de uitvoering van dit specifiek programma.

2. Zij wordt bijgestaan door het programmacomité, bestaande uit vertegenwoordigers van de lidstaten en voorgezeten door de vertegenwoordiger van de Commissie.

3. De vertegenwoordiger van de Commissie legt het programmacomité ontwerpmaatregelen voor betreffende:

- de opstelling en bijwerking van het werkprogramma als bedoeld in artikel 5, lid 1;

- de opstelling van het mandaat voor de externe evaluatie als bedoeld in artikel 5, lid 2, van vijfde kaderprogramma.

Artikel 7

1. Het programmacomité brengt advies uit over de ontwerpmaatregelen als bedoeld in artikel 6, lid 3, binnen een termijn die de voorzitter kan vaststellen naar gelang van de urgentie van de materie. Het advies wordt uitgebracht met de meerderheid die in artikel 148, lid 2, van het Verdrag is voorgeschreven voor de aanneming van de besluiten die de Raad op voorstel van de Commissie dient te nemen. Bij de stemming in het comité worden de stemmen van de vertegenwoordigers van de lidstaten gewogen overeenkomstig genoemd artikel. De voorzitter neemt niet aan de stemming deel.

De Commissie stelt de beoogde maatregelen vast wanneer zijn in overeenstemming zijn met het advies van het comité.

Wanneer de beoogde maatregelen niet in overeenstemming zijn met het advies van het comité of indien geen advies is uitgebracht, dient de Commissie onverwijld bij de Raad een voorstel in betreffende de te nemen maatregelen. De Raad besluit met gekwalificeerde meerderheid van stemmen.

Indien de Raad, na verloop van een termijn van zes weken na de indiening van het voorstel, geen besluit heeft genomen, worden de voorgestelde maatregelen door de Commissie vastgesteld.

2. De Commissie licht het programmacomité op gezette tijden in over het verloop van de tenuitvoerlegging van het specifiek programma, en met name over de resultaten van de evaluatie en de selectie van de OTO-werkzaamheden onder contract.

Artikel 8

Deze beschikking is gericht tot de lidstaten.

(1) Gemeenschappelijk Standpunt nr. 31/98, door de Raad vastgesteld op 23 maart 1998 (PB C 178 van 10.6.1998, blz. 49).

(2) PB L 126 van 18.5.1994, blz. 1. Besluit laatstelijk gewijzigd bij Besluit nr. 2535/97/EG (PB L 347 van 18.12.1997, blz. 1).

(3) COM(97) 553 def.

(4) COM(97) 587 def. (PB C 40 van 7.2.1998, blz. 14).

BIJLAGE I

GROTE LIJNEN, WETENSCHAPPELIJKE EN TECHNOLOGISCHE DOELSTELLINGEN EN PRIORITEITEN

INLEIDING

Innovatie is een sleutelfactor voor het concurrentievermogen van de industrie, voor een duurzame sociale en economische ontwikkeling en voor het scheppen van werkgelegenheid. Het betreft hier een complex verschijnsel waarbij tal van belanghebbenden (ondernemingen, universiteiten, onderzoekcentra, financieringsinstellingen enz.) zijn betrokken en dat een belangrijk element is van de ontwikkelingen in het gedragspatroon en de dynamiek van de samenleving als geheel. Op hun innovatiecapaciteit berust in grote mate het concurrentievermogen van het bedrijfsleven: door nieuwe producten te vervaardigen, kunnen nieuwe markten worden veroverd; door nieuwe procédés te ontwikkelen, kunnen de kosten worden beheerst en kan de concurrentie het hoofd worden geboden. Zo leveren in den informaticasector producten die pas twee jaar of minder op de markt zijn, 78 % van de inkomsten op. Het is dus van essentieel belang dat activiteiten worden bevorderd, onder meer ook de oprichting van innoverende ondernemingen, en dat de verspreiding en de exploitatie van de onderzoekresultaten alsmede de overdracht van technologie worden gestimuleerd. Europa moet inderdaad zijn onderzoekactiviteiten en zijn grote capaciteit op het gebied van de totstandbrenging van kennis en knowhow beter gaan exploiteren om de economie en de samenleving daar ten volle van te laten profiteren. Het is van vitaal belang dat de onderzoekinspanning vergezeld gaat van een ambitieus Europees innovatiebeleid dat een oriënterende rol kan spelen.

Het MKB (midden- en kleinbedrijf) heeft een belangrijke functie op het gebied van innovatie en de overdracht van innovatie. Het speelt een essentiële rol in de Europese economie en de ontwikkeling ervan levert een essentiële bijdrage tot het ontstaan van nieuwe economische activiteiten, het concurrentievermogen van de Europese industrie, economische groei en werkgelegenheid. Het bezit ook bijzondere eigenschappen, waarvoor passende maatregelen op het gebied van stimulering en toezicht moeten worden genomen. De activiteiten in de lidstaten moeten worden aangevuld met maatregelen op Europees niveau om het MKB te helpen bij het internationaliseren van zijn werkzaamheden en bij het verkrijgen van toegang tot nieuwe technologieën, ongeacht of het daarbij gaat om kleine en middelgrote hightechondernemingen of om ondernemingen die over weinig of geen onderzoekcapaciteiten beschikken maar zich verplicht zien nieuwe technologieën in te voeren die door derden zijn ontwikkeld.

Innovatie bevorderen en deelneming van het MKB stimuleren zijn dus nauw met elkaar verbonden activiteiten, die evenwel niet volledig samenvallen. Dit programma draagt er dus toe bij de inspanningen met betrekking tot deze twee thema's te optimaliseren.

Strategisch doel van het programma

Het strategisch doel is het sociaal-economisch effect van de activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, in het bijzonder van het kaderprogramma, te verbeteren door te zorgen voor een betere verspreiding en exploitatie van de resultaten en voor de overdracht en verspreiding van uit diverse bronnen afkomstige technologie, met inachtneming van de behoeften van consumenten en gebruikers.

Dit doel wordt nagestreefd door de vormgeving van een coherent innovatiebeleid, waarmee wordt bijgedragen tot de uitvoering van het "Eerste actieplan voor innovatie", met bijzondere aandacht voor het MKB en de deelneming ervan aan het vijfde OTO-kaderprogramma.

De activiteiten die in het kader van dit programma worden verricht, zijn complementair met die van de lidstaten. Zij zijn bedoeld als oriëntering, aanvulling en steun voor de activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van de andere specifieke programma's of eventueel in het kader van andere, op hetzelfde doel gerichte communautaire activiteiten.

Aansluiting met de andere programma's en andere communautaire activiteiten

De andere programma's dragen, in nauwe coördinatie en wisselwerking met dit programma, actief bij tot de verwezenlijking van dit strategische doel en streven daartoe de algemene doelstellingen na als omschreven in bijlage II (derde activiteit) bij het vijfde kaderprogramma.

Uit hoofde van het vijfde kaderprogramma vervult dit programma een stimulerende en coördinerende rol ten aanzien van de activiteiten die op de gebieden innovatie en MKB worden verricht, met name in samenhang met het MKB-beleid.

De werking ervan, steunend op de in het kader van de specifieke activiteiten ontwikkelde maatregelen, instrumenten en bevoegdheden, heeft met name betrekking op het ontwerp van mechanismen die de exploitatie en de overdracht van resultaten of de deelneming van het MKB, de evaluatie van de resultaten en de controle a posteriori van de valorisatie ervan met het oog op de beoordeling van het economisch en sociaal effect ervan vergemakkelijken. Deze werking steunt met name op de activiteiten van de "innovatiecellen", waarvan het de activiteiten coördineert teneinde de innovatiedimensie te integreren in de tenuitvoerlegging van de programma's.

COÖRDINATIEACTIVITEITEN OP HET GEBIED VAN INNOVATIE EN DEELNEMING VAN HET MKB

Doelstellingen

De doelstellingen zijn het coördineren en begeleiden van de inspanningen die in het kader van de thematische programma's worden geleverd om de dimensies "innovatie" en "MKB" te integreren in de vaststelling van de prioriteiten en de werkprogramma's en de tenuitvoerlegging van de activiteiten; zorgen voor samenhang tussen alle activiteiten ten behoeve van innovatie en MKB en voor de harmonisatie van deze activiteiten binnen de thematische programma's; en ertoe bijdragen dat de op horizontaal niveau of in het kader van andere programma's bestaande vaardigheden, ervaring en infrastructuren op optimale wijze worden benut.

Activiteiten op innovatiegebied

Om het strategisch doel van het programma te verwezenlijken, worden de inspanningen hoofdzakelijk binnen de thematische programma's geleverd onder impuls van de "innovatiecellen", waarbij rekening wordt gehouden met de eigen aard van de onderzoekonderwerpen en wordt gezorgd voor een optimaal evenwicht tussen de exploitatie van de resultaten en de toepassingscontext ervan.

Op de eerste plaats zorgt het programma voor synergie tussen de innovatiecellen, in interactie met de thematische programma's voor wat de omschrijving en tenuitvoerlegging van de specifieke taken van deze cellen betreft. Tot deze taken behoren:

- steun aan activiteiten op innovatiegebied zoals het opvolgen van projecten inzake technologieoverdracht en het opstarten van projecten met een demonstratie-effect;

- exploitatie van thematische netwerken, activiteiten en mechanismen die het gebruik en de overdracht van resultaten bevorderen of de oprichting van innoverende ondernemingen stimuleren, in het bijzonder door de toegang tot particuliere financiering te vergemakkelijken;

- verrichten van studies om de projecten en de resultaten ervan te evalueren, waarbij met name wordt beoogd de exploitatie van deze resultaten te stimuleren, in het bijzonder door middel van het technologisch uitvoeringsplan.

Op de tweede plaats helpt dit programma, samen met de thematische programma's, methoden en mechanismen te omschrijven die ertoe kunnen bijdragen dat de resultaten van de onderzoekprojecten van deze programma's beter worden geëxploiteerd en kunnen zorgen voor de samenhang en de doeltreffendheid van de informatieverspreiding over de onderzoekprojecten en -resultaten via de horizontale infrastructuur van netwerken en diensten (Cordis, IRC).

Activiteiten om de deelneming van het MKB te bevorderen

Om het strategisch doel van het programma te bereiken, moet worden gezorgd voor coördinatie van de activiteiten ter ondersteuning van de deelneming van het MKB aan de OTO-activiteiten en de demonstratieactiviteiten die in het kader van deze programma's worden verricht:

- activiteiten op het gebied van "onderzoek in samenwerkingsverband" waarbij ten minste drie onderling onafhankelijke MKB-bedrijven uit ten minst twee verschillende lidstaten de mogelijkheid krijgen gemeenschappelijke technologische problemen intern op de lossen of toe te vertrouwen aan derde - o. m. ook industriële - juridische entiteiten met passende capaciteiten voor onderzoek of technologische validering;

- activiteiten ter ondersteuning en stimulering van de deelname van het MKB aan projecten voor gezamenlijk onderzoek in samenwerkingsverband (bijvoorbeeld via de zogenaamde "exploratory awards" - premies voor de verkennende fase), met inachtneming van de behoefte van het MKB aan een flexibel en gemakkelijk toegankelijk ondersteuningsstelsel.

Deze activiteiten ter bevordering en vergemakkelijking van de deelneming van het MKB aan OTO-werkzaamheden hebben betrekking op alle doelstellingen en prioriteiten van de specifieke programma's.

Voorts wordt via het programma steun verleend voor de organisatie en verbetering van de verspreiding en exploitatie van de resultaten in het kader van de thematische programma's, onder meer om de deelneming van het MKB aan de validerings- en demonstratieprojecten van de kernactiviteiten de vergemakkelijken.

ACTIVITEITEN DIE SPECIFIEK ZIJN VOOR HET HORIZONTALE PROGRAMMA

BEVORDERING VAN INNOVATIE

De specifieke activiteiten vormen een aanvulling op de activiteiten in het kader van de thematische programma's en dragen bij tot de bevordering van een gunstig innovatieklimaat in Europa en de totstandbrenging van een kader dat een groot deel van de economische subjecten in staat stelt van dit gunstige klimaat profijt te trekken.

i) Beter gebruik van de resultaten van het communautair onderzoek

Doel

Het doel is het gebruik van de onderzoekresultaten te vergroten en zo bij te dragen tot de algemene doelstelling: verbetering van het economische en sociale effect van de activiteiten van het kaderprogramma.

Activiteiten

- Omschrijving en ontwerp van mechanismen waarmee tijdens de levenscyclus van projecten, bescherming van verworven kennis, exploitatie of overdracht van technologie en verkregen resultaten, alsmede toegang tot particuliere financiering die ervoor kan zorgen dat de resultaten worden benut, kunnen worden vergemakkelijkt. Ook organisatorische veranderingen die innovatie-inspanningen kunnen versterken, worden gestimuleerd.

- Organisatie van de uitwisseling van informatie en goede praktijken tussen de programma's.

- Stimulering van de tenuitvoerlegging van deze mechanismen door de andere programma's, met name met medewerking van de innovatiecellen.

ii) Nieuwe benaderingen van technologieoverdracht

Doel

De tegenvallende prestaties van de Unie op innovatiegebied zijn grotendeels toe te schrijven aan het feit dat de "innovatiecultuur" in Europa minder sterk ontwikkeld is. Een dergelijke cultuur kan worden ontwikkeld door experimentele activiteiten op het gebied van technologieoverdracht op internationale schaal aan te moedigen.

Het is de bedoeling om, in samenhang met de in het kader van de thematische programma's verrichte activiteiten, methoden te ontwikkelen, te valideren en toe te passen in het kader van activiteiten op het gebied van technologieoverdracht in de vorm van proef- of demonstratieprojecten, met inachtneming van de eigenschappen van de desbetreffende activiteitensector.

Activiteiten

- Bevordering van de integratie van nieuwe technologie en analyse van de technologische, economische, organisatorische en sociale aspecten van dit proces.

- Bijdragen tot de transnationale verspreiding en valorisatie van resultaten die niet afkomstig zijn van de thematische programma's.

Deze activiteiten kunnen een internationale dimensie hebben (experimenten met technologieoverdracht op internationale schaal in samenwerking met andere communautaire initiatieven) en gericht zijn op het verkennen van nieuwe vormen van technologieoverdracht.

iii) Studies en goede praktijken

Doelstellingen

Wil de Gemeenschap haar innovatieachterstand inlopen, dan moet zij de toepassing van goede praktijken inzake innovatie identificeren, analyseren en stimuleren.

Doelstellingen zijn het analyseren en "benchmarken" van prestaties en beleidsmaatregelen op innovatiegebied met behulp van een gemeenschappelijk referentiekader en het bevorderen van de onderlinge afstemming, uitwisseling, verspreiding en toepassing van goede praktijken.

Activiteiten

- Opstellen en op gezette tijden publiceren van een overzicht overeenkomstig het actieplan voor innovatie in Europa.

- Organisatie van activiteiten ter bevordering van goede praktijken op innovatiegebied (met name inzake financiering, oprichting en ontwikkeling van innoverende ondernemingen, bescherming en overdracht van technologie).

- Opzetten en regelmatig bijwerken van een kennisbank met informatie over beleidsmaatregelen, praktijken en prestaties op innovatiegebied (met name inzake financiering, oprichting en ontwikkeling van innoverende ondernemingen, bescherming en overdracht van technologie).

STIMULERING VAN DEELNEMING VAN HET MKB

i) Centraal aanspreekpunt

Doel

Doel is de deelneming van het MKB aan communautaire programma's te vergemakkelijken door kleine en middelgrote ondernemingen een extra toegangsmogelijkheid tot alle programma's te bieden, waarbij een beroep wordt gedaan op de bestaande ondersteuningsnetwerken in de lidstaten.

Activiteiten

Totstandbrenging van een infrastructuur waardoor het MKB:

- bewust kan worden gemaakt van het belang en het effect van de communautaire OTO-activiteiten en zijn behoeften kenbaar kan maken;

- geïnformeerd kan worden over de programma's en hulp kan krijgen bij de voorbereiding van voorstellen (onder meer hulp bij de vorming van consortia);

- gemakkelijker aan de communautaire programma's kan deelnemen;

- te allen tijde in het kader van een permanent open uitnodiging voorstellen kan indienen om gebruik te maken van de maatregelen die specifiek ten behoeve van het MKB zijn ingesteld, zoals premies voor de verkennende fase of activiteiten van het type "onderzoek in samenwerkingsverband" (Craft).

ii) Gemeenschappelijke beheers- en bijstandsinstrumenten

Doel

Doel is de voorwaarden waaronder het MKB kan deelnemen, te vereenvoudigen en te harmoniseren om het effect van het centraal aanspreekpunt te completeren en te versterken, bij voorkeur door een zo ruim mogelijk beroep te doen op de meest geschikte elektronische middelen (elektronische informatiepakketten en indiening van voorstellen, "help line", gespecialiseerde Intranet-netwerken enz.).

Activiteiten

- Ontwerpen van gemeenschappelijke hulpmiddelen voor contract- en informatiebeheer.

- Verlenen van bijstand aan het MKB in aanvulling op de hulp die rechtstreeks door de lokale netwerken en de thematische programma's wordt verstrekt.

- Bijstand aan het MKB tijdens de uitvoering van projecten: deze bijstand kan de vorm aannemen van "opleidingsworkshops" die openstaan voor projectcoördinatoren of intermediair en gewijd zijn aan het beheer van onderzoekcontracten, de coördinatie van projecten of andere thema's van algemeen belang voor het MKB.

iii) Economische informatievergaring

Doel

Doel is het MKB te helpen zijn behoeften te identificeren, technologische tendensen te voorzien en het MKB te attenderen op instrumenten, met name communautaire instrumenten, die het kunnen helpen daarin te slagen.

Activiteiten (in samenwerking met het ITP)

- Identificatie van relevante informatie, met gebruikmaking van bestaande bronnen, over markttendensen en de stand van wetenschap en techniek (bijvoorbeeld via workshops met leveranciers, gebruikers, het MKB en grote bedrijven).

- Terbeschikkingstelling van deze informatie aan het MKB, met gebruikmaking van bestaande informatienetwerken en -diensten.

GEMEENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN INNOVATIE/MKB

i) Europees netwerk ter ondersteuning van innovatie en onderzoek

Door het programma moeten de informatie- en bijstandsnetwerken met betrekking tot de activiteiten van de Gemeenschap op het gebied van onderzoek en innovatie worden gerationaliseerd en gecoördineerd, zodat een efficiënte, specifiek op het MKB afgestemde infrastructuur tot stand komt voor informatie, bijstand, samenwerking en innovatiebevordering, waarbij met name zo goed mogelijk gebruik wordt gemaakt van bestaande netwerken als de Innovation Relay Centres en de Craft-contactpunten.

Doelstellingen

Doelstellingen zijn het verhogen van de ontvankelijkheid van ondernemingen voor technologieën die hen kunnen helpen hun innovatievermogen te verbeteren; het stimuleren van transnationale overdrachten van technologieën van om het even welke oorsprong; het bevorderen van de verspreiding en exploitatie van de resultaten van communautair onderzoek en het informeren en bijstaan van potentiële deelnemers aan deze onderzoekactiviteiten.

Activiteiten

- Stimuleren van technologieoverdracht waarmee wordt voorzien in de behoeften van het lokale sociale, industriële en economische bestel.

- Ten uitvoer leggen van instrumenten voor transnationale samenwerking en partnerschappen tussen ondernemingen.

- Ondersteunen van de verspreiding en exploitatie van resultaten van communautaire onderzoekactiviteiten door bijvoorbeeld de organisatie van "technologiebeurzen".

- Bevorderen van innovatie via experimentele netwerken en diensten.

- Verlenen van bijstand aan ondernemingen om deze te begeleiden bij hun deelneming aan programma's en te helpen bij de voorbereiding van transnationale voorstellen.

ii) Elektronische informatiediensten en andere distributiekanalen

Doelstellingen

Doelstellingen zijn het groeperen en bevorderen van de verspreiding van alle gegevens die een beter inzicht bieden in de onderzoek- en innovatieactiviteiten en de uitvoering en resultaten ervan, door middel van een gemeenschappelijke informatiedienst; het voorlichten van het publiek over de sociaal-economische effecten van het innovatiebeleid en het stimuleren van de discussie over de belang van dit beleid in het licht van de behoeften van de burgers.

Activiteiten

- Consolideren van de communautaire informatiedienst Cordis door de mechanismen voor het vergaren en verspreiden van informatie ingrijpend aan te passen, de toegang tot deze dienst gebruikersvriendelijker te maken (meertaligheid, gebruikersinterface), de inhoud ervan aan de behoeften van het MKB en MKB-netwerken aan te passen en hulpmiddelen op maat te ontwikkelen.

- Uitbreiden van het proefproject ERGO (European Research Gateway on line) door een verbinding tot stand te brengen tussen Cordis en nationale bronnen van wetenschappelijke en technische informatie.

iii) Intellectuele eigendom

Doelstellingen

Doelstellingen zijn, in de eerste plaats, door middel van voorlichting en eventueel van proefactiviteiten het bevorderen van een betere benutting van de stelsels voor de bescherming van kennis - met het oog op een effectieve bescherming of met het oog o het vergaren van informatie (onderzoekresultaten, markttendensen, zoeken naar industriële partners enz.), alsmede het vergemakkelijken van de toegang tot de diverse bronnen van informatie over intellectuele en industriële eigendom. Voorts ook het beschermen van de kennis waarover de Gemeenschap beschikt (GCO) en het verlenen van bijstand aan de deelnemers aan het kaderprogramma.

Activiteiten

- Bijdragen tot de ontwikkeling van een informatiesysteem dat toegang biedt tot de diverse bronnen van informatie over octrooien, de overige intellectuele-eigendomsrechten, de vigerende wetgeving en de interpretatie daarvan.

- Oprichten van een "helpdesk" voor deelnemers aan communautaire programma's.

- Activiteiten met het oog op de bescherming en de exploitatie van de onderzoekresultaten die eigendom zijn van de Gemeenschap, in samenwerking met het GCO.

- Tenuitvoerlegging van proefactiviteiten zoals de evaluatie van het innoverende karakter van projectvoorstellen ("quick scan") gezamenlijke activiteiten met het Europees Octrooibureau en de nationale bureaus.

iv) Toegang tot particuliere financiering van innovatie

Doelstellingen

Doelstellingen zijn het voorlichten en adviseren van het MKB, en met name kleine en middelgrote ondernemingen die aan communautaire onderzoekactiviteiten of aan de exploitatie van de resultaten ervan meewerken, over de mogelijkheden om een beroep te doen op particuliere financieringsinstrumenten voor innovatie (financiële markten, risicokapitaal) en het bevorderen, via proefactiviteiten, van samenwerking tussen financiers, onderzoekers en industriëlen.

Activiteiten

- Ontwikkelen van een informatie- en bijstandsdienst om particuliere financieringsbronnen gemakkelijker toegankelijk te maken.

- Opzetten, in het kader van de thematische programma's of met de hulp van innovatieondersteunende netwerken, van specifieke bewustmakings-, stimulerings- en opleidingsactiviteiten; organiseren van transnationale investeringsforums waaraan ondernemers, onderzoekers en financiers deelnemen, met name als voortzetting van de LIFT-activiteiten (Links to Innovation Financing for Technology).

- Uitwisselen van ervaringen met betrokkenen uit de lidstaten, opzetten van transnationale netwerken waarbij financiers uit de particuliere en de overheidssector aan concrete projecten meerwerken; uitvoeren van proefactiviteiten om nieuwe benaderingen uit te testen (bv. technologie-evaluatie, mobilisering van plaatselijk kapitaal, toetsing van prestaties).

- Vergemakkelijken van het opstellen van contacten met financiers met het oog op de exploitatie van de resultaten van communautair onderzoek.

v) Mechanismen die de oprichting en ontwikkeling van innoverende ondernemingen vergemakkelijken

Doelstellingen

Doelstellingen zijn, overeenkomstig de richtlijnen van de Europese Raad van Amsterdam, in het kader van proefactiviteiten, nieuwe benaderingen inzake steun voor de oprichting en de ontwikkeling van vernieuwende ondernemingen te analyseren, te identificeren en te valideren en particuliere investeringen (met name risicokapitaal (1)) in deze ondernemingen te stimuleren.

Activiteiten

- Studie en analyse van de belemmeringen voor particuliere financiering van innovatie en maatregelen die een gunstig klimaat tot stand kunnen brengen voor de oprichting en ontwikkeling van innoverende ondernemingen.

- Oriëntering van particuliere financiering op de eerste fasen van hoogtechnologische innoverende projecten en op ondernemingen met een sterk groeipotentieel, met name via initiatieven die gebaseerd zijn op de ervaring met het proefproject I-TEC (Innovation and Equity Capital) in samenwerking met het Europees Investeringsfonds (EIF), de Europese Investeringsbank (BEI) en andere financiële belanghebbenden.

- Hulp aan fondsbeheerders (met name van risicokapitaalfondsen) voor de verwerving van een duurzame evaluatie- en beheerscapaciteit voor dit soort projecten.

(1) Mededeling van de Commissie "Risk Capital, a key to job creation in the European Union" (SEC(98) 552 def.).

BIJLAGE II

NADERE BEPALINGEN VOOR DE UITVOERING VAN HET SPECIFIEK PROGRAMMA

Het specifiek programma wordt ten uitvoer gelegd door middel van OTO-werkzaamheden onder contract als omschreven in de bijlagen II en IV bij het vijfde kaderprogramma. Daarnaast zijn de volgende bepalingen, eigen aan het specifiek programma, van toepassing:

1. Begeleidende maatregelen

Begeleidende maatregelen bestaan met name in:

- studies ter ondersteuning van dit programma, onder meer als voorbereiding op toekomstige activiteiten en het actieplan voor innovatie;

- uitwisseling van informatie, conferenties, studiebijeenkomsten, workshops of andere bijeenkomsten over thema's in verband met de activiteiten van de programma's;

- mechanismen die de bescherming van kennis alsmede de toegang tot particuliere financieringsmethoden vergemakkelijken;

- gebruik van externe deskundigheid, inclusief toegang tot wetenschappelijke gegevensbanken, vooral met het oog op de in artikel 5, lid 1, van het vijfde kaderprogramma bedoelde toetsing van het specifiek programma, de in artikel 5, lid 2, van het vijfde kaderprogramma bedoelde externe evaluatie, de evaluatie van de OTO-werkzaamheden onder contract of het toezicht op de uitvoering ervan;

- activiteiten op het gebied van verspreiding, informatie en bekendmaking, waaronder wetenschappelijke publicaties, en activiteiten met betrekking tot exploitatie van resultaten en overdracht van technologie;

- opleidingsactiviteiten in verband met onder dit programma vallende werkzaamheden, behalve de Marie Curie-beurzen,

- steun voor activiteiten op het gebied van voorlichting en hulp aan bij onderzoek betrokken partijen, waaronder het MKB;

- gebruik van externe capaciteiten voor de totstandbrenging en het verlenen van toegang tot diensten en netwerken op het gebied van informatie, hulp of bevordering van onderzoek en innovatie.

2. Proefactiviteiten

Er worden proefactiviteiten verricht op de gebieden als omschreven in bijlage I bij deze beschikking. Zij hebben ten doel nieuwe maatregelen te beproeven die, wegens de aard en de context ervan en de categorieën belanghebbenden die erbij zijn betrokken, specifieke uitvoeringsbepalingen vereisen. Deze bepalingen kunnen, overeenkomstig artikel 9, lid 3, van de regels voor deelneming en verspreiding, afwijken van de procedures die algemeen van toepassing zijn op OTO-werkzaamheden onder contract, voorzover zij voorzien in evaluatie- en selectieprocedures waarbij de beginselen van billijkheid en transparantie worden geëerbiedigd.

Wat het aandeel van de financiële bijdrage betreft, kunnen de proefactiviteiten gelijkgesteld worden met begeleidende maatregelen.

3. Bepalingen inzake coördinatie

Binnen het programma ziet de Commissie toe op de complementariteit tussen de OTO-werkzaamheden onder contract, met name door deze te groeperen rond een gemeenschappelijke doelstelling; voorts zorgt zij ervoor dat doublures worden vermeden, met inachtneming van de rechtmatige belangen van de indieners van voorstellen voor OTO-werkzaamheden onder contract.

Tevens wordt gezorgd voor coördinatie tussen de activiteiten van het specifiek programma en activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van:

- andere specifieke programma's waarmee het vijfde kaderprogramma ten uitvoer wordt gelegd;

- de programma's voor onderzoek en onderwijs waarmee Besluit 98/. . ./Euratom van de Raad van . . . betreffende het vijfde kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) voor activiteiten op het gebied van onderzoek en onderwijs (1998-2002) ten uitvoer wordt gelegd;

- andere Europese samenwerkingsverbanden op onderzoekgebied zoals Eureka en COST;

- andere communautaire instrumenten die van belang zijn voor onderzoek, zoals Phare, Tacis, MEDA, het EOF, de structuurfondsen en de EIB.

Deze coördinatie bestaat in:

i) het aangeven van gemeenschappelijke thema's of prioriteiten, met name gericht op:

- de uitwisseling van informatie,

- de uitvoering van gezamenlijk vastgestelde werkzaamheden, waarbij met name een van de procedures als bedoeld in artikel 9 van de regels voor deelneming en verspreiding gezamenlijk ten uitvoer wordt gelegd,

- het onderzoek van de lessen die kunnen worden getrokken uit de uitvoering van deze werkzaamheden en de beoordeling van het economisch en sociaal effect ervan;

ii) het herschikken van voorstellen voor OTO-werkzaamheden onder contract tussen specifieke programma's of tussen het specifiek programma en het programma voor onderzoek en onderwijs.