Advies van het Comité van de Regio's over het Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim

Advies van het Comité van de Regio's over:

- de "Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement - Actieprogramma voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim",

- het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim",

- de "Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement over de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim",

- het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de verrichting van luchtvaartnavigatiediensten in het gemeenschappelijk Europees luchtruim",

- het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de organisatie en het gebruik van het gemeenschappelijk Europees luchtruim", en

- het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de interoperabiliteit van het Europese luchtverkeersbeheernetwerk"

(2002/C 278/04)

HET COMITÉ VAN DE REGIO'S,

gezien de "Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement - Actieprogramma voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim" en het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim" [COM(2001) 123 def. - 2001/0060 (COD)];

gezien de "Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement over de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim", het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de verrichting van luchtvaartnavigatiediensten in het gemeenschappelijk Europees luchtruim", het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de organisatie en het gebruik van het gemeenschappelijk Europees luchtruim", en het "Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de interoperabiliteit van het Europese luchtverkeersbeheernetwerk" [COM(2001) 564 def. - 2001/0235-0236-0237 (COD)];

gezien het besluit van de Raad van 15 november 2001 om, overeenkomstig art. 80, lid 2 van het Verdrag tot Oprichting van de Europese Gemeenschap, het Comité van de Regio's over dit onderwerp te raadplegen;

gezien het besluit van het bureau van het Comité van de Regio's van 12 juni 2001 om commissie 3 "Trans-Europese netwerken, vervoer, informatiemaatschappij" met de opstelling van dit advies te belasten;

gezien het door de commissie "Beleid inzake territoriale samenhang"(1) op 5 maart 2002 goedgekeurde ontwerpadvies (CDR 4/2002 rev. rapporteur: de heer Verburg, gedeputeerde van Noord-Holland, NL/EVP);

overwegende dat het realiseren van een gemeenschappelijk Europees luchtruim in het belang is van de veilige en efficiënte afwikkeling van het luchtverkeer in de hogere luchtlagen;

overwegende dat het grote aantal vertraagde vluchten in de afgelopen jaren erop wijst dat een verbetering van de efficiëntie, met behoud van het hoogst mogelijke niveau van veiligheid, dringend gewenst is om het Europese luchtvervoersysteem blijvend te laten voldoen aan de kwaliteitseisen die gesteld moeten worden om de economische concurrentiepositie van Europa en de Europese regio's veilig te stellen en zo mogelijk te verbeteren;

overwegende dat vergroting van de capaciteit van de luchtroutes in de hogere luchtlagen en verhoging van de efficiëntie van de verkeersafwikkeling, naast diverse andere maatregelen, noodzakelijk zijn om de gewenste verbeteringen tot stand te brengen,

heeft tijdens zijn 44e zitting van 15 en 16 mei 2002 (vergadering van 15 mei) het volgende advies met algemene stemmen goedgekeurd.

1. Het Comité van de Regio's is ingenomen met de voorstellen van de Commissie. Een Europa zonder binnengrenzen zou in elk geval ook in de lucht een onbelemmerd verkeer van personen en goederen mogelijk moeten maken. De bestaande ernstige tekortkomingen in punctualiteit bij de afwikkeling van het luchtverkeer veroorzaken economische en milieuhygiënische nadelen voor luchthavens en de omliggende regio's. Het Comité beschouwt de voorstellen van de Commissie als een noodzakelijk onderdeel van de maatregelen die nodig zijn om deze problemen tot een oplossing te brengen. Het Comité bepleit bij de verdere uitwerking van de voorgestelde maatregelen de volgende drie doelstellingen als richtlijn te hanteren:

- het behouden en zo mogelijk vergroten van de veiligheid

- het vergroten van de capaciteit van het luchtvervoersysteem

- het vergroten van de efficiëntie mede ten behoeve van de mogelijkheden de milieuhygiënische voorschriften voor de luchtvaart te handhaven.

2. Het Comité spreekt zich uit vóór rationalisering van het gebruik van het hogere luchtruim. De organisatie van het Air Traffic Management zou moeten worden herschikt op een zodanige manier dat het aantal luchtverkeersleidingcentra drastisch kan worden verminderd en de regelgeving kan worden geharmoniseerd. Ten aanzien van de afstemming van het civiel en militair gebruik van het luchtruim bepleit het Comité een optimalisering die uitgaat van de eisen die vanuit beide sectoren gesteld moeten worden aan de feitelijke gebruiksmogelijkheden. In het algemeen, en in het bijzonder op deze punten, geldt dat een gemeenschappelijk Europees luchtruim alleen gerealiseerd kan worden door bestaande institutionele en organisatorische barrières uit de weg te nemen. Het Comité doet een beroep op de Europese Raad zich hiervoor in te zetten.

3. Het Comité is van mening dat onafhankelijke en effectieve regelgeving een eerste vereiste is voor een veilig en efficiënt gebruik van het luchtruim. Voor wat betreft de verbetering van de effectiviteit ondersteunt het Comité de voorgenomen toetreding van de Gemeenschap tot Eurocontrol teneinde te bevorderen dat regelgevende besluiten snel en volledig rechtsgeldig worden in de lidstaten. Voor wat betreft de onafhankelijkheid dringt het Comité erop aan dat de verantwoordelijkheden voor regelgeving, uitvoering en toezicht conform de algemeen geldende bestuurlijke principes gescheiden worden.

4. Het Comité is ervan doordrongen dat het succes van het gemeenschappelijke Europese luchtruim in hoge mate afhangt van de concrete maatregelen die genomen zullen worden op basis van de nu voorgestelde verordeningen. Voor de vlotte effectuering daarvan is het van belang dat alle functionele eisen en verlangens tijdens de voorbereiding van de uitvoeringsmaatregelen in beeld gebracht worden. Het Comité pleit daarom voor een consultatie van de diverse brancheorganisaties. De belangen van de regionale overheden kunnen daarbij worden behartigd door de Airport Regions Conference, die samen met de regionale en lokale overheden als officiële spreekbuis zou moeten worden erkend. Verder zouden deze regionale en lokale overheden bij de ruimtelijke indeling van de luchthavens op hun grondgebied moeten worden betrokken.

5. Het Comité dringt erop aan dat bij de totstandbrenging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim rekening wordt gehouden met de specifieke behoeften van perifere en eilandgebieden, waarvan de ontwikkelingsmogelijkheden aanzienlijk worden beperkt door de aanzienlijke afstand tot de grote steden en economische centra. Het beveelt met name aan om, zelfs indien daarvoor moet worden afgeweken van algemene programma's, zoveel mogelijk te streven naar betere en rendabelere verbindingen tussen de eilandgebieden en de economische, sociale en institutionele centra binnen de Unie.

6. Het Comité dringt erop aan dat de realisering van het gemeenschappelijke Europese luchtruim met grote voortvarendheid wordt aangepakt. Het Comité doet een beroep op alle betrokken instanties in alle lidstaten er aan mee te werken dat het gemeenschappelijke Europese luchtruim uiterlijk in december 2004 een feit zal zijn. Toetreding van de Gemeenschap tot Eurocontrol zou reeds in 2002 moeten plaatsvinden(2).

Brussel, 15 mei 2002.

De voorzitter

van het Comité van de Regio's

Albert Bore

(1) Reorganisatie commissies en hun bevoegdheden van 6 februari 2002.

(2) Zo luidde ook de conclusie van de Europa Raad van Barcelona (15-16 maart 2002).