Kennisgeving overeenkomstig artikel 114, lid 4, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Toestemming om nationale maatregelen te handhaven die stringenter zijn dan bepalingen van een EU-harmonisatiemaatregel (Voor de EER relevante tekst)2019/C 394/03

1.

Bij brief van 17 juli 2019, die de Commissie op 19 juli 2019 heeft ontvangen, heeft Hongarije de Commissie in kennis gesteld van zijn wens een afwijkende nationale bepaling inzake het cadmiumgehalte in fosfaatmeststoffen te handhaven. De betrokken nationale bepaling (punt 1.2 van schema 3 bij Besluit nr. 36/2006 van 18 mei 2006 van de minister van Landbouw en Plattelandsontwikkeling inzake de goedkeuring, de opslag, het op de markt brengen en het gebruik van bemestingsproducten) stelt een grenswaarde voor cadmium vast van 20 mg/kg fosforpentoxide in meststoffen met een fosforgehalte van meer dan 5 % fosforpentoxide. Deze zou verschillen van punt 3 a) ii) in PFC 1 B) en punt 2 a) ii) in PFC 1 C) I) in Deel II van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/1009 van het Europees Parlement en de Raad ⁽¹⁾.

2.

De toepassing van de op EU-niveau vastgestelde harmonisatieregels is optioneel. Dat wil zeggen dat een fabrikant de mogelijkheid heeft om te kiezen tussen:

Ingevolge Verordening (EG) nr. 2003/2003 mag een meststof die tot een in bijlage I vermeld type meststoffen behoort en aan de in die verordening vastgestelde voorwaarden voldoet, als “EG-meststof” (geharmoniseerde producten) worden aangeduid. Bijlage I bij deze verordening bevat een lijst met verschillende typen meststoffen, waarvan sommige een fosforgehalte van meer dan 5 % fosforpentoxide hebben.

Verordening (EG) nr. 2003/2003 stelt geen grenswaarde vast voor verontreinigende stoffen in EG-meststoffen (geharmoniseerde producten). Volgens de verordening mogen de lidstaten het in de handel brengen van “EG-meststoffen” die aan de verordening voldoen, niet verbieden, beperken of belemmeren op grond van hun samenstelling, zoals het gehalte aan verontreinigende stoffen. De nationale wetgeving van de lidstaten mag echter verplichte grenswaarden voor verontreinigende stoffen vaststellen die van toepassing zijn op niet-geharmoniseerde producten.

Verordening (EU) 2019/1009 stelt harmonisatieregels vast voor EU-bemestingsproducten, waartoe meer categorieën producten behoren dan de limitatieve lijst in bijlage I bij Verordening (EG) nr. 2003/2003. Hierbij worden voor het eerst op EU-niveau grenswaarden voor contaminanten in geharmoniseerde producten vastgesteld.

In de verordening wordt verwezen naar “fosfaatmeststoffen”, die anorganische macronutriëntenmeststoffen of organo-minerale meststoffen zijn met een fosforgehalte van ten minste 5 massaprocent fosforpentoxide. De grenswaarde voor cadmium in fosfaatmeststoffen wordt vastgesteld op 60 mg/kg fosforpentoxide.

Net als bij Verordening (EG) nr. 2003/2003 mogen de lidstaten het op de markt aanbieden van EU-bemestingsproducten die aan de voorschriften voldoen, niet belemmeren om redenen die verband houden met het gehalte aan contaminanten. Zij mogen echter wel passend geachte grenswaarden handhaven of invoeren voor contaminanten in niet-geharmoniseerde producten.

3.

Hongarije paste vanaf 2001 een grenswaarde voor cadmium in meststoffen toe. Na de toetreding tot de EU in 2004 heeft Hongarije zijn nationale wetgeving aangepast, zodat de grenswaarde van 20 mg/kg fosforpentoxide niet geldt voor EG-meststoffen, maar alleen voor niet-geharmoniseerde producten. Bij een op 27 september 2019 ontvangen brief heeft Hongarije bevestigd dat de nationale maatregel van toepassing is op anorganische meststoffen van dezelfde typen als die welke in bijlage I bij Verordening (EG) nr. 2003/2003 zijn vermeld, zolang het geen EG-meststoffen zijn (niet-geharmoniseerde producten).

4.

Het overgrote deel van de fosfaatmeststoffen op de Hongaarse markt zijn EG-meststoffen (geharmoniseerde producten). Desondanks heeft het grootste deel van de meststoffen op de markt een cadmiumgehalte dat lager is dan de grenswaarde van 20 mg/kg fosforpentoxide. Hongarije is van mening dat met de invoering van de grenswaarde van 60 mg/kg voor het cadmiumgehalte in fosfaatmeststoffen onvermijdelijk minder nadruk zal worden gelegd op dit kwalitatieve criterium, wat een aanzienlijke toename van de verkoop van producten met een cadmiumverontreiniging van meer dan 20 mg/kg fosforpentoxide tot gevolg zal hebben.

5.

In 2016 heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan een voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van voorschriften inzake het op de markt aanbieden van bemestingsproducten met CE-markering ⁽⁵⁾. De Commissie stelde voor een grenswaarde van 60 mg/kg fosforpentoxide voor fosfaatmeststoffen vast te stellen en deze grenswaarde in 12 jaar na de vantoepassingwording van de nieuwe verordening geleidelijk te verlagen tot 20 mg/kg fosforpentoxide.

Na intensieve onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad werd in de op dit voorstel gebaseerde Verordening (EU) 2019/1009 een grenswaarde van 60 mg/kg fosforpentoxide vastgesteld die van toepassing is vanaf 16 juli 2022. Voorts moet de Europese Commissie de grenswaarden voor het cadmiumgehalte in fosfaatmeststoffen uiterlijk op 16 juli 2026 evalueren, met als doel na te gaan of het haalbaar is die grenswaarden naar een lager gepast niveau te brengen. De Commissie moet rekening houden met milieufactoren, met name in de context van de bodem- en klimaatgesteldheid, gezondheidsfactoren en sociaal-economische factoren, waarbij ook de voorzieningszekerheid in overweging wordt genomen.

6.

De Commissie zal de kennisgeving van Hongarije behandelen overeenkomstig artikel 114, leden 4 en 6, VWEU. Bij artikel 114, lid 4, VWEU is bepaald dat wanneer een lidstaat het, nadat de EU een harmonisatiemaatregel heeft genomen, noodzakelijk acht zijn stringentere nationale bepalingen te handhaven die hun rechtvaardiging vinden in gewichtige eisen als bedoeld in artikel 36 VWEU of verband houdend met de bescherming van het milieu of het arbeidsmilieu, hij aan de Commissie kennis geeft van deze bepalingen en van de redenen voor het handhaven ervan. Na de kennisgeving van de Hongaarse bepaling beschikt de Commissie over een termijn van zes maanden om deze goed te keuren of af te wijzen. Binnen deze termijn verifieert de Commissie of de Hongaarse bepaling kan worden beschouwd als een vóór de harmonisatie bestaande en van de harmonisatieregels afwijkende maatregel. Zo ja, dan gaat de Commissie na of de handhaving ervan gerechtvaardigd is door gewichtige eisen als bedoeld in artikel 36 VWEU of die verband houden met de bescherming van het milieu, en of deze bepalingen geen middel tot willekeurige discriminatie, verkapte beperking van de handel tussen de lidstaten zijn of een onnodige en onevenredige hinderpaal voor de werking van de interne markt vormen.

7.

Wie opmerkingen over deze kennisgeving wenst te maken, moet deze binnen dertig dagen na de bekendmaking van deze mededeling toezenden aan de Commissie. Met opmerkingen die na deze termijn zijn verzonden, wordt geen rekening gehouden.

8.