VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van de comités in 2020

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 9.9.2021

COM(2021) 544 final

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

over de werking van de comités in 2020

{SWD(2021) 240 final}

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

over de werking van de comités in 2020

Overeenkomstig artikel 10, lid 2, van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren1 (hierna “de comitologieverordening” genoemd), presenteert de Commissie dit jaarverslag over de werking van de comités in 2020.

Het verslag bevat een overzicht van de ontwikkelingen binnen het comitologiesysteem in 2020 en een samenvatting van de activiteiten van de comités. Het gaat vergezeld van een werkdocument van de diensten van de Commissie met gedetailleerde statistieken over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités.

1.Overzicht van de ontwikkelingen in het comitologiesysteem in 2020

In 2020 hebben de comités gewerkt volgens de in de comitologieverordening vastgelegde procedures, te weten de raadplegingsprocedure (artikel 4) en de onderzoeksprocedure (artikel 5), alsook volgens de in artikel 5 bis van het comitologiebesluit2 vastgelegde regelgevingsprocedure met toetsing.

De uitbraak van COVID-19 en de maatregelen om het virus in te perken maakten het een stuk moeilijker voor de comités om fysiek bijeen te komen. De meeste vergaderingen van de comités vonden daarom online plaats. In het comitologieregister zijn onlinevergaderingen aangemerkt als reguliere vergaderingen. In de regel werden onlinevergaderingen gebruikt om ontwerpuitvoeringshandelingen te bespreken en vond de stemming plaats via de schriftelijke procedure.

Op 28 oktober 2020 is een nieuw comitologieregister3 in gebruik genomen. Het voldoet nog steeds aan de vereisten van artikel 10 van de comitologieverordening en omvat nu bovendien betere zoekcriteria en pagina’s van comités, waardoor het gemakkelijker wordt informatie te vinden. Op 28 oktober 2020 is ook het register van gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen4 in gebruik genomen, waarmee het werk van de Commissie op basis van de door de wetgever verleende bevoegdheden op één plaats wordt gedocumenteerd.

Wat de regelgevingsprocedure met toetsing betreft, wordt in punt 27 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 20165 over beter wetgeven gewezen op de noodzaak handelingen die nog naar deze procedure verwijzen, aan te passen aan het bij het Verdrag van Lissabon ingevoerde rechtskader.

In 2019 werd overeengekomen dat 64 basishandelingen die voorzagen in de regelgevingsprocedure met toetsing, moesten worden omgezet in gedelegeerde handelingen en, in enkele gevallen, in uitvoeringshandelingen6. Na dit gedeeltelijke akkoord over het voorstel van de Commissie wordt er op interinstitutioneel niveau verder onderhandeld over de omzetting van de resterende basishandelingen die zijn opgenomen in het algemene voorstel van de Commissie7 en in haar voorstel op het gebied van justitie8. In 2020 zijn de onderhandelingen niet gevorderd, als gevolg van de beperkingen in verband met COVID-19.

De onderhandelingen over het voorstel van de Commissie van 14 februari 2017 voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 182/20119 zijn nog niet afgerond. Dit voorstel bepleit een aantal gerichte wijzigingen van de procedures in het comité van beroep om de “geen advies”-resultaten op gevoelige gebieden aan te pakken. Het Europees Parlement heeft op 17 december 2020 zijn onderhandelingsmandaat10 voor het voorstel vastgesteld.

Zoals aangekondigd in de mededeling over betere regelgeving11 blijft de Commissie ontwerpen van gedelegeerde handelingen en van belangrijke uitvoeringshandelingen gedurende vier weken openbaar maken voor feedback door belanghebbenden. In 2020 werden 66 van dergelijke ontwerpen met het oog op feedback van het publiek openbaar gemaakt op de website “Geef uw mening” van de Commissie12.

2.Overzicht van activiteiten

2.1.Aantal comités

Dit verslag heeft uitsluitend betrekking op comitologiecomités die door de wetgever zijn ingesteld om de Commissie bij te staan bij de uitoefening van de haar bij basisbesluiten verleende uitvoeringsbevoegdheden. Andere entiteiten, met name deskundigengroepen die door de Commissie zelf zijn opgericht, komen in dit verslag niet aan bod.

In 2020 waren er 322 comitologiecomités actief (zie tabel I). In dit aantal zijn alle comitésamenstellingen meegerekend13. Ter vergelijking worden ook de gegevens van het vorige jaar (toestand op 31 december 2019) vermeld. Het aantal comités is slechts zeer licht gestegen ten opzichte van 2019 (318).

TABEL I – Totaal aantal comités

* Met inbegrip van het comité van beroep (in het comitologieregister wordt het comité van beroep aangemerkt als comité onder de verantwoordelijkheid van het secretariaat-generaal; in de praktijk wordt het door alle betrokken diensten beheerd).

Comitologiecomités kunnen als regel worden onderverdeeld op basis van de soort procedure die zij volgen. Tabel II geeft per procedure (raadplegingsprocedure, onderzoeksprocedure, regelgevingsprocedure met toetsing) weer welke comités in 2020 actief waren. De comités die meerdere procedures hebben toegepast, worden apart vermeld naast de comités die slechts één procedure toepassen.

TABEL II — Aantal comités per procedure

* Met inbegrip van het comité van beroep.

2.2.Aantal vergaderingen

Het aantal vergaderingen is slechts één van de indicatoren voor het beoordelen van de comitologische activiteit. In combinatie met het aantal schriftelijke procedures14 geeft dit aantal aan hoe bedrijvig de verschillende comités in het algemeen zijn geweest, zowel op sectorniveau als individueel (zie tabel III).

TABEL III – Aantal vergaderingen en schriftelijke procedures

* Vergaderingen/schriftelijke procedure van het comité van beroep

In 2020 vonden 514 vergaderingen plaats; dat waren er minder dan in 2019 (590). Er waren echter 1 469 schriftelijke procedures, wat neerkomt op een stijging van ongeveer 50 % ten opzichte van 2019. Dat het aantal schriftelijke procedures in 2020 zo sterk is toegenomen, komt door de uitbraak van de COVID-19-pandemie en de daarmee samenhangende beperkingen. Hierdoor werd het vanaf maart 2020 onmogelijk om fysieke vergaderingen te houden. Daarom werden videovergaderingen gehouden om de ontwerpuitvoeringshandelingen te bespreken, waarna een schriftelijke procedure voor de stemming in het comité volgde. In de meeste gevallen is deze werkwijze gevolgd, omdat de schriftelijke procedure het meest stabiele en zekere kader biedt voor het uitbrengen en tellen van de stemmen. Slechts in een klein aantal spoedeisende gevallen is in een vergadering gestemd.

2.3.Aantal adviezen en uitvoeringshandelingen/-maatregelen

Zoals gewoonlijk worden in dit verslag het totale aantal formele adviezen van de comités alsook het totale aantal nadien door de Commissie vastgestelde uitvoeringshandelingen15 vermeld om de concrete output van de comités te kwantificeren (tabel IV).

TABEL IV – Aantal adviezen en vastgestelde uitvoeringshandelingen

* Met inbegrip van adviezen van het comité van beroep. Vastgestelde handelingen worden echter alleen meegeteld voor de dienst die verantwoordelijk is voor het opstellen ervan.

De comités hebben in 2020 1 718 adviezen uitgebracht, iets meer dan in 2019 (1 729). Het aantal uitvoeringshandelingen dat volgens een comitéprocedure is vastgesteld, bedroeg 1 529, iets meer dan in 2019 (1 501).

Het Europees Parlement en de Raad hebben het recht van controle uit hoofde van artikel 11 van de comitéprocedureverordening. In 2020 heeft het Europees Parlement negen resoluties aangenomen op grond van artikel 11 van de comitologieverordening. De Raad heeft in dit verband geen resoluties aangenomen. Alle negen resoluties van het Europees Parlement hadden betrekking op handelingen afkomstig van DG SANTE.

2.4.Vergaderingen van het comité van beroep

Het comité van beroep is in 2020 vijf keer bijeengekomen en heeft elf ontwerpuitvoeringshandelingen besproken die de Commissie aan het comité had voorgelegd. Het comité van beroep heeft in tien gevallen geen advies en in één geval een positief advies uitgebracht17. De Commissie heeft in 2020 na dit uitblijven van advies besloten vijf uitvoeringshandelingen vast te stellen.

Tabel V — Activiteit van het comité van beroep

2.5.Gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing

De comitologieverordening handhaafde de gevolgen van de regelgevingsprocedure met toetsing, omdat daar in bestaande basisbesluiten naar wordt verwezen20. Deze procedure kan in het kader van nieuwe wetgeving niet meer worden gebruikt, maar komt nog steeds voor in een groot aantal bestaande basishandelingen. Zolang de respectieve bevoegdheden niet zijn omgezet in bevoegdheden voor gedelegeerde en uitvoeringshandelingen, wordt de procedure krachtens die handelingen nog toegepast. In 2020 zijn 29 maatregelen vastgesteld overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing (zie tabel V). Dit zijn er beduidend minder dan in 2019, toen het om 88 maatregelen ging. In 2020 oefende het Europees Parlement vier keer het recht van bezwaar uit, terwijl de Raad geen gebruik van dit recht maakte. In 2019 had het Europees Parlement één keer bezwaar gemaakt tegen een volgens de regelgevingsprocedure met toetsing goedgekeurde maatregel; de Raad maakte ook dat jaar geen gebruik van dit recht.

TABEL V – Aantal overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing goedgekeurde maatregelen

3.Gedetailleerde informatie over de activiteiten van de comités

Het bij dit verslag gevoegde werkdocument van de diensten van de Commissie bevat gedetailleerde informatie over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités in 2020.

4.Conclusie

De activiteiten van de comités zijn in 2020 voortgezet op een niveau dat vergelijkbaar is met dat van voorgaande jaren, zij het dat er wegens de COVID-19-pandemie aanzienlijk vaker gebruik is gemaakt van schriftelijke procedures: er waren 322 comités actief en deze hebben 514 vergaderingen gehouden, 1 469 schriftelijke procedures gevolgd en 1 718 adviezen uitgebracht.

Het Europees Parlement en de Raad wordt verzocht nota te nemen van dit verslag.

(1)Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (PB L 55 van 28.2.2011, blz. 13).

(2)Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden (PB L 184 van 17.7.1999, blz. 23).

(3)https://ec.europa.eu/transparency/comitology-register/screen/home

(4)https://webgate.ec.europa.eu/regdel/#/home

(5)Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie van 13 april 2016 over beter wetgeven (PB L 123 van 12.5.2016, blz. 1).

(6)Verordening (EU) 2019/1243 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die voorzien in het gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB L 198 van 25.7.2019, blz. 241).

(7)Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 799).

(8)Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen op het gebied van justitie die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016) 798).

(9)Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (COM(2017) 85 final).

(10)https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2020-0364_NL.html.

(11)Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s “Betere regelgeving voor betere resultaten - Een EU-agenda”, COM(2015) 215 final, punt 2.1.

(12)https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say_nl

(13)In enkele basishandelingen heeft de wetgever voorzien in specifieke samenstellingen van het betrokken comité.

(14)De stemming kan tijdens een gewone vergadering plaatsvinden of, in naar behoren gemotiveerde gevallen, via een schriftelijke procedure, overeenkomstig artikel 3, lid 5, van de comitologieverordening.

(15)Er kan een verschil bestaan tussen het aantal adviezen en het aantal uitvoeringshandelingen/-maatregelen in een bepaald jaar. De redenen hiervoor worden in de inleiding bij het werkdocument van de diensten van de Commissie uiteengezet.

(16)Een stemuitslag die tot “geen advies” leidt, wordt bij het totale aantal adviezen meegeteld.

(17)Nadere bijzonderheden zijn te vinden in het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie.

(18)Naast deze vergaderingen werd het comité van beroep in 2020 tweemaal door DG SANTE geraadpleegd via een schriftelijke procedure.

(19)In 2020 heeft de Commissie twee handelingen vastgesteld waarover het comité van beroep in 2019 was geraadpleegd, en negen van de ontwerpuitvoeringshandelingen die in 2020 op een bevoegdheidsgebied van DG SANTE aan het comité van beroep werden voorgelegd, zijn in januari 2021 vastgesteld, zoals beschreven in het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie.

(20)Artikel 12, tweede alinea, van de comitologieverordening.