Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing van de Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Unie en respectievelijk het Vorstendom Andorra en de Republiek San Marino

TOELICHTING

Op basis van de onderhandelingsrichtsnoeren die de Raad in december 2014 had vastgesteld, heeft de Commissie met Andorra en San Marino onderhandeld over een verreikende associatieovereenkomst die voorziet in de deelname van deze landen aan de interne markt van de Europese Unie en in samenwerking buiten het kader van de vier vrijheden. In zijn conclusies van juni 2022 heeft de Raad de Commissie verzocht de onderhandelingen voor eind 2023 af te ronden. Op 7 december 2023 werden de onderhandelingen afgerond en werd op het niveau van de hoofdonderhandelaars overeenstemming bereikt over een associatieovereenkomst. De onderhandelingen werden gevoerd in overleg met de Groep EVA van de Raad. Het Europees Parlement is op de hoogte gebracht van het resultaat van de onderhandelingen.

Bijgaand voorstel vormt het rechtsinstrument voor het verlenen van machtiging tot ondertekening en voorlopige toepassing van de Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Unie en respectievelijk het Vorstendom Andorra (hierna “Andorra” genoemd) en de Republiek San Marino (hierna “San Marino” genoemd) (hierna “de overeenkomst” genoemd).

De overeenkomst voorziet in de deelname van respectievelijk Andorra en San Marino aan een homogene uitgebreide interne markt onder gelijke mededingingsvoorwaarden en met inachtneming van dezelfde regels, en het bijbehorende horizontale en flankerende beleid, en vervangt tegelijkertijd de huidige douane-unies tussen de EU en elk van deze landen.

Daarnaast bevat de overeenkomst een kader voor mogelijke samenwerking op beleidsterreinen die buiten de vier vrijheden vallen, zoals onderzoek en ontwikkeling, onderwijs, sociaal beleid, milieu, consumentenbescherming, cultuur en regionale samenwerking.

Om de doeltreffende werking van de interne markt te waarborgen, voorziet de overeenkomst in een dynamische afstemming van de regelgeving. Ook is bepaald dat de Commissie verantwoordelijk is voor de toepassing van de EU-wetgeving inzake staatssteun in Andorra en San Marino. De overeenkomst bevat voorts bepalingen tot instelling van een geschillenbeslechtingsmechanisme met het Hof van Justitie van de Europese Unie als arbiter voor geschillen over de interpretatie en toepassing van de overeenkomst.

Tot slot wordt rekening gehouden met de situatie van Andorra en San Marino als kleine staten, overeenkomstig Verklaring nr. 3 over artikel 8 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) ¹ . Dit komt tot uiting in een aantal aanpassingen aan de bepalingen van de rechtshandelingen van de EU die zijn opgenomen in de bijlagen bij de overeenkomst, alsook in verschillende overgangsperioden voor de uitvoering en toepassing van delen van het EU-acquis. Sectorale aanpassingen hebben met name betrekking op het gebied van het vrije verkeer van personen, waarvoor kwantitatieve beperkingen voor bepaalde soorten verblijf zijn vastgesteld, geïnspireerd op die welke met Liechtenstein zijn overeengekomen in de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte ² . Er is ook voorzien in overgangsperioden op gebieden als telecommunicatie, vervoer en energie. Er zijn ook specifieke aanpassingen opgenomen met betrekking tot het ontbreken van een bepaalde industriële sector, zoals delen van de vervoerssector.

De overeenkomst voorziet ook in een gefaseerde toegang tot de interne markt van de EU voor financiële diensten, waarbij Andorra en San Marino kunnen besluiten geen toegang te zoeken tot de gehele interne markt van de EU voor financiële diensten. Deze mogelijkheid geldt niet langer dan 15 jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst. Gezien de specifieke kenmerken van Andorra en San Marino en de daarmee verband houdende specifieke regels en bepalingen die zijn ingevoerd om een ordelijke en gezonde marktintegratie mogelijk te maken, was het noodzakelijk de markttoegang op het gebied van financiële diensten aan specifieke waarborgen te verbinden, als aanvulling op de bepalingen die de betrekkingen tussen de lidstaten op de interne markt regelen, met name wat betreft de vereisten inzake lokale dienstverlening en de noodbevoegdheden van de Europese toezichthoudende autoriteiten.

De overeenkomst is een belangrijke mijlpaal die rechtstreeks beantwoordt aan, enerzijds, de doelstelling van de EU om bijzondere betrekkingen met de buurlanden te ontwikkelen, zoals uiteengezet in artikel 8 VEU, en, anderzijds, het verklaarde belang van deze twee landen om een hechtere band met de EU op te bouwen.

De belangrijkste belangen van de EU, zoals vermeld in de mededeling van de Commissie van 2012 ³ en het verslag van 2013 ⁴ , die in latere conclusies van de Raad en uiteindelijk in de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad tot uiting komen, omvatten de bijdrage die nauwere economische banden kunnen leveren aan meer werkgelegenheid, handel en investeringen in EU-regio’s die aan deze landen grenzen. Gezien de belemmeringen voor de toegang van kleine landen tot de interne markt van de EU en de samenwerking op andere gebieden, zou er een aanzienlijk potentieel zijn om de betrekkingen verder te ontwikkelen, tot wederzijds voordeel, door belemmeringen voor grensoverschrijdende economische activiteiten weg te nemen.

Daarnaast voorziet de overeenkomst in een coherent en efficiënt institutioneel kader voor de betrekkingen, met inbegrip van institutionele bepalingen om de homogeniteit en de goede werking van de interne markt, de ondeelbaarheid van de vier vrijheden en de rechtszekerheid te waarborgen, rekening houdend met de bijzondere situatie van elk van deze landen.

a) De EU en Andorra

De EU en Andorra hebben geleidelijk nauwe banden tot stand gebracht, onder meer na de sluiting van verschillende bilaterale overeenkomsten.

De hieronder vermelde bilaterale overeenkomsten houden op van kracht te zijn en worden vervangen door de overeenkomst. Zij komen te vervallen op de datum van inwerkingtreding van de overeenkomst.

• Overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Economische Gemeenschap en het Prinsdom Andorra van 28 juni 1990 ⁵ , en

• Samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Prinsdom Andorra van 15 november 2004 ⁶ .

De onderstaande bilaterale overeenkomsten blijven van kracht na de inwerkingtreding van de overeenkomst:

• Monetaire overeenkomst tussen de Europese Unie en het Vorstendom Andorra van 30 juni 2011 ⁷ , en

• Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Vorstendom Andorra waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling van 15 november 2004 ⁸ .

b) De EU en San Marino

De EU en San Marino hebben geleidelijk nauwe banden tot stand gebracht, onder meer na de sluiting van verschillende bilaterale overeenkomsten.

De hieronder vermelde bilaterale overeenkomst houdt op van kracht te zijn en wordt vervangen door de overeenkomst. Zij komen te vervallen op de datum van inwerkingtreding van de overeenkomst.

• Overeenkomst tot instelling van een douane-unie en samenwerking tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Republiek San Marino van 16 december 1991 ⁹ .

De onderstaande bilaterale overeenkomsten blijven van kracht na de inwerkingtreding van de overeenkomst:

• Monetaire overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek San Marino van 27 maart 2012 ¹⁰ , en

• Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Republiek San Marino waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling. Memorandum van overeenstemming van 7 december 2004 ¹¹ .

•    Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

De overeenkomst is volledig in overeenstemming met het EU-beleid en de Verdragen, met behoud van de integriteit en de autonomie van de rechtsorde van de EU. De overeenkomst verplicht de EU er niet toe haar regels, voorschriften of normen op enig gereglementeerd gebied te wijzigen. Aldus worden de waarden, de doelstellingen en de belangen van de EU bevorderd, en wordt gezorgd voor de samenhang, de doeltreffendheid en de continuïteit van haar beleid en haar optreden.

De hieronder uiteengezette tussentijdse oplossingen zijn tijdens de voorlopige toepassing nodig om de zeer omvangrijke en ophanden zijnde actualisering van het EU-acquis dat is opgenomen in de geassocieerde-staatprotocollen en de bijlagen daarbij, mogelijk te maken, met het oog op een dynamische afstemming tijdens de voorlopige toepassing:

1. Het is passend de Commissie te machtigen, overeenkomstig artikel 218, lid 7, VWEU, om namens de Unie bepaalde wijzigingen van de overeenkomst goed te keuren die volgens een vereenvoudigde procedure of door een bij de overeenkomst opgericht orgaan moeten worden vastgesteld. Dergelijke wijzigingen hebben betrekking op artikel 108 van de kaderovereenkomst wat betreft wijzigingen van de geassocieerde-staatprotocollen, met uitzondering van de bijlagen. De Commissie dient de Raad vooraf in kennis te stellen van de bovengenoemde voorgestelde wijzigingen. De Raad kan tegen die voorgestelde wijzigingen bezwaar maken door een blokkerende minderheid van de Raad overeenkomstig artikel 16, lid 4, VEU. In dat geval moet de Commissie de voorgestelde wijzigingen namens de Unie verwerpen, onverminderd de mogelijkheid om vervolgens overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU een voorstel bij de Raad in te dienen.

2. Het is ook passend de Commissie overeenkomstig artikel 218, lid 7, VWEU te machtigen om namens de Unie haar goedkeuring te hechten aan het standpunt met betrekking tot besluiten van de Gemengde Comités waarbij de in de bijlagen bij de geassocieerde-staatprotocollen opgenomen EU-handelingen eenvoudig worden uitgebreid tot respectievelijk Andorra en San Marino, onder voorbehoud van technische aanpassingen.

Er bestaan robuuste handhavingsmechanismen om de naleving van de verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te waarborgen. De overeenkomst biedt de partijen ook de mogelijkheid om maatregelen te nemen ter bescherming van hun belangen, zoals compenserende maatregelen voor de onjuiste toepassing van de overeenkomst, vrijwaringsmaatregelen in geval van ernstige economische, maatschappelijke en milieuproblemen van regionale aard die door de toepassing van de overeenkomst worden veroorzaakt, of vrijwaringsmaatregelen in geval van een terroristische aanslag, een natuurramp of een door de mens veroorzaakte ramp die een van de partijen treft. Het is belangrijk dat de EU die maatregelen ten volle snel en doeltreffend kan toepassen. Daartoe moet, totdat een specifiek wetgevingsbesluit tot regeling van de vaststelling van bovengenoemde maatregelen in de EU in werking treedt, elk besluit van de EU om dergelijke maatregelen te nemen, door de Commissie worden genomen overeenkomstig de voorwaarden van de overeenkomstige bepalingen van de overeenkomst.

De overeenkomst bevat de volgende elementen: een kaderovereenkomst; zeven kaderprotocollen; twee geassocieerde-staatprotocollen; en 25 technische bijlagen bij elk geassocieerde-staatprotocol, met alle rechtshandelingen van de EU die binnen het toepassingsgebied van de overeenkomst vallen.

De voornaamste elementen van het voorstel zijn:

a) De kaderovereenkomst

De kaderovereenkomst bevat de essentiële elementen voor de toekomstige associatie tussen de EU en respectievelijk Andorra en San Marino, die de deelname van Andorra en San Marino aan een homogene uitgebreide interne markt onder gelijke mededingingsvoorwaarden en met inachtneming van dezelfde regels garandeert en tegelijkertijd een kader schept voor de ontwikkeling en bevordering van dialoog en samenwerking op andere gebieden van gemeenschappelijk belang. In de kaderovereenkomst is bepaald dat Andorra en San Marino het Unierechtelijke beginsel van non-discriminatie op grond van nationaliteit moeten eerbiedigen.

De kaderovereenkomst biedt ook een coherent, doeltreffend en efficiënt institutioneel kader om de homogeniteit van de interne markt en de rechtszekerheid voor (onder meer) marktdeelnemers en burgers te waarborgen.

De overeenkomst biedt de mogelijkheid dat de EU en een van de geassocieerde staten de overeenkomst reeds toepassen, in afwachting van de afronding van de ratificatieprocedure voor de inwerkingtreding van de overeenkomst tussen de drie overeenkomstsluitende partijen.

b) Zeven kaderprotocollen

De overeenkomst bevat zeven kaderprotocollen ter verduidelijking en nadere invulling van de bepalingen van de kaderovereenkomst.

Van deze kaderprotocollen bevat Kaderprotocol nr. 1 (betreffende horizontale aanpassingen) een aantal algemene regels, onder meer met betrekking tot de werking van specifieke aanpassingen, waaronder overgangsperioden en bepaalde afwijkingen.

Kaderprotocol nr. 3 (betreffende financiële diensten) is opgezet op basis van de volgende elementen:

• de toegang tot de eengemaakte markt van de EU voor financiële diensten hangt af van een uitgebreide evaluatie van de volledige en doeltreffende uitvoering van het EU-acquis voor de financiële sector en de robuustheid van de regelgevings- en toezichtskaders van de geassocieerde staten;

• het kaderprotocol voorziet in een gefaseerde aanpak, waarbij de geassocieerde staten kunnen besluiten geen toegang proberen te verkrijgen tot de gehele interne markt van de EU voor financiële diensten. Deze mogelijkheid geldt niet langer dan 15 jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst;

• markttoegang vereist de goedkeuring door de Commissie van een positieve aanbeveling dat aan alle in het protocol gestelde noodzakelijke voorwaarden is voldaan;

• indien de regelgevings- of toezichtskaders van een geassocieerde staat tekortkomingen vertonen, heeft de EU de mogelijkheid om de markttoegang op te schorten;

• lokale aanwezigheid en verlening van diensten in de geassocieerde staten zijn vereist;

• naleving van het acquis inzake de bestrijding van het witwassen van geld is een voorwaarde om toegang te krijgen tot de EU-markt voor financiële diensten;

• de Europese toezichthoudende autoriteiten zullen een belangrijke rol spelen in het auditproces, waaraan ook de bevoegde autoriteiten van de EU-lidstaten kunnen deelnemen. Bovendien zullen zij hun gezag ten aanzien van de geassocieerde staten en hun financiële dienstensector kunnen uitoefenen.

De andere kaderprotocollen hebben betrekking op aspecten als: a) de tenuitvoerlegging van mededingingsregels ten aanzien van ondernemingen; b) de organisatie van de samenwerking op het gebied van statistiek; c) de status van het Parlementair Associatiecomité; d) arbitrageprocedures; en e) bestaande overeenkomsten.

c) Twee geassocieerde-staatprotocollen

De geassocieerde-staatprotocollen betreffen aangelegenheden die strikt bilateraal zijn (tussen de EU en een van de geassocieerde staten), zoals bepalingen inzake douanesamenwerking.

d) 25 bijlagen bij elk geassocieerde-staatprotocol

Elk geassocieerde-staatprotocol gaat vergezeld van 25 bijlagen met de rechtshandelingen van de EU die binnen het toepassingsgebied van de overeenkomst vallen. De bijlagen bevatten verscheidene sectorale of specifieke aanpassingen aan de specifieke kenmerken van Andorra en San Marino die voortvloeien uit de specifieke nabijheid van hun buurlanden, hun omvang en hun relatief kleine bevolking. De bijlagen bevatten ook overgangsperioden voor de overname, uitvoering en toepassing van bepaalde EU-rechtshandelingen door de twee landen.

BIJLAGEN:

Bijlage, deel 1: Kaderovereenkomst, kaderprotocollen

Bijlage, deel 2: Andorra-protocol

Bijlage, deel 3: Bijlage I bij het Andorra-protocol

Bijlage, deel 4: Bijlage II bij het Andorra-protocol

Bijlage, deel 5: Bijlagen III, IV, V, VI, VII, VIII, IX en X bij het Andorra-protocol

Bijlage, deel 6: Bijlagen XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII en XIX bij het Andorra-protocol

Bijlage, deel 7: Bijlagen XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV en XXV bij het Andorra-protocol

Bijlage, deel 8: San Marino-protocol

Bijlage, deel 9: Bijlage I bij het San Marino-protocol

Bijlage, deel 10: Bijlage II bij het San Marino-protocol

Bijlage, deel 11: Bijlagen III, IV, V, VI, VII, VIII, IX en X bij het San Marino-protocol

Bijlage, deel 12: Bijlagen XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII en XIX bij het San Marino-protocol

Bijlage, deel 13: Bijlagen XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV en XXV bij het San Marino-protocol

BESLUIT VAN DE RAAD

betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing van de Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Unie en respectievelijk het Vorstendom Andorra en de Republiek San Marino

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), en met name artikel 217, in samenhang met artikel 218, lid 5, en artikel 218, lid 8, tweede alinea,

Gezien het voorstel van de Europese Commissie,

Overwegende hetgeen volgt:

1. Op 16 december 2014 heeft de Raad de Europese Commissie gemachtigd om namens de Europese Unie ( “de Unie”) te onderhandelen over een associatieovereenkomst met het Vorstendom Andorra (“Andorra”), het Vorstendom Monaco (“Monaco”) en de Republiek San Marino (“San Marino”). De onderhandelingen zijn gevoerd volgens de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad van 16 december 2014.

2. Op 17 september 2023 kwamen Monaco en de Europese Commissie overeen de onderhandelingen op te schorten nadat beide partijen tot de bevinding waren gekomen dat het onmogelijk was om enerzijds de onderhandelingsrichtsnoeren van de Europese Commissie en anderzijds de door Monaco gestelde grenzen, met name om de leef-, arbeids- en huisvestingsomstandigheden van zijn onderdanen in het land ongewijzigd te houden, met elkaar in overeenstemming te brengen.

3. Rekening houdend met de nauwe historische, geografische, culturele, politieke en economische banden tussen de Unie, Andorra en San Marino en hun wens om hun betrekkingen te verdiepen, te diversifiëren en te onderhouden door een alomvattend en samenhangend rechtskader tot stand te brengen, zijn op 12 december 2023 de onderhandelingen met Andorra en San Marino afgerond.

4. De Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Unie en respectievelijk Andorra en San Marino (hierna “de overeenkomst” genoemd), voorziet in de deelname van beide landen aan de interne markt van de Unie en het daarmee verband houdende horizontale en flankerende beleid, en vervangt tegelijkertijd de huidige douane-unies tussen de Unie en elk van deze landen. De overeenkomst bevat ook een kader voor mogelijke samenwerking op beleidsterreinen die buiten de vier vrijheden vallen, zoals onderzoek en ontwikkeling, onderwijs, sociaal beleid, milieu, consumentenbescherming, cultuur en regionale samenwerking.

5. Om de doeltreffende werking van de interne markt van de Unie te waarborgen, voorziet de overeenkomst in een dynamische afstemming van de regelgeving. De overeenkomst bevat voorts bepalingen tot instelling van een geschillenbeslechtingsmechanisme met het Hof van Justitie van de Europese Unie als arbiter voor geschillen over de interpretatie en toepassing van de overeenkomst.

6. Er wordt rekening gehouden met de situatie van Andorra en San Marino als kleine staten, overeenkomstig Verklaring nr. 3 over artikel 8 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU). Dit komt tot uiting in een aantal aanpassingen van de bepalingen van rechtshandelingen van de Unie die in de bijlagen bij de overeenkomst zijn opgenomen, alsook in verschillende overgangsperioden voor de uitvoering en toepassing van delen van het acquis van de Unie.

7. De overeenkomst voorziet in een gefaseerde toegang tot de interne markt van de Unie voor financiële diensten, waarbij Andorra en San Marino kunnen besluiten geen toegang te zoeken tot de gehele interne markt van de EU voor financiële diensten. Deze mogelijkheid geldt niet langer dan 15 jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst.

8. Gezien de specifieke kenmerken van Andorra en San Marino en de daarmee verband houdende specifieke regels en bepalingen die zijn ingevoerd om een ordelijke en gezonde marktintegratie mogelijk te maken, was het noodzakelijk de markttoegang op het gebied van financiële diensten aan specifieke waarborgen te verbinden, als aanvulling op de bepalingen die de betrekkingen tussen de lidstaten op de interne markt regelen, met name wat betreft de vereisten inzake lokale dienstverlening en de noodbevoegdheden van de Europese toezichthoudende autoriteiten.

9. De toegang tot de interne markt van de Unie voor financiële diensten moet daarom afhangen van een alomvattende evaluatie van de volledige en effectieve uitvoering van het acquis van de Unie voor de financiële sector en de robuustheid van de regelgevings- en toezichtskaders van Andorra en San Marino, en vereist dat de Europese Commissie een positieve aanbeveling vaststelt omdat aan alle in de overeenkomst gestelde noodzakelijke voorwaarden is voldaan. De beoordeling van de regelgevings- en toezichtskaders van Andorra en San Marino moet gebaseerd zijn op het regelgevingskader van de Unie.

10. De overeenkomst dient op voorlopige basis te worden toegepast in overeenstemming met artikel 112 ervan, dat voorziet in de voorlopige toepassing van de overeenkomst voorafgaand aan de inwerkingtreding, in afwachting van de voltooiing van de voor de sluiting ervan benodigde procedures.

11. Het is passend de voorwaarden vast te stellen voor de vertegenwoordiging van de Unie in het Associatiecomité en de Gemengde Comités die bij de overeenkomst worden ingesteld. Overeenkomstig artikel 17, lid 1, VEU dient de Europese Commissie de Unie te vertegenwoordigen en de standpunten van de Unie uit te drukken overeenkomstig de Verdragen.

12. Overeenkomstig artikel 218, lid 7, VWEU is het ook passend de voorwaarden vast te stellen voor het nemen van besluiten over de standpunten die namens de Unie moeten worden ingenomen in de bij de overeenkomst opgerichte Gemengde Comités, teneinde te waarborgen dat de rechtshandelingen van de Unie op de onder de overeenkomst vallende gebieden zo spoedig mogelijk na de vaststelling ervan en de toezending ervan aan Andorra en San Marino in de overeenkomst worden opgenomen, om ervoor te zorgen dat die rechtshandelingen zoveel mogelijk gelijktijdig worden toegepast in de Unie en respectievelijk Andorra en San Marino.

13. Het is passend de Europese Commissie overeenkomstig artikel 218, lid 7, VWEU te machtigen om namens de Unie bepaalde wijzigingen van de overeenkomst goed te keuren die overeenkomstig de bepalingen van die overeenkomst volgens een vereenvoudigde procedure of door een bij de overeenkomst opgericht orgaan moeten worden aangenomen. De procedure voor raadpleging van de Raad over dergelijke wijzigingen moet worden vastgesteld.

14. Om de Unie in staat te stellen snel en doeltreffend op te treden om haar belangen te beschermen overeenkomstig de overeenkomst, en totdat een specifieke wetgevingshandeling tot regeling van de vaststelling van corrigerende maatregelen in het kader van de overeenkomst is vastgesteld en in de Unie in werking treedt, moet de Europese Commissie de bevoegdheid krijgen corrigerende maatregelen te nemen, zoals compenserende maatregelen voor de onjuiste toepassing van de overeenkomst, vrijwaringsmaatregelen in geval van ernstige economische, maatschappelijke en milieuproblemen van regionale aard die worden veroorzaakt door de toepassing van de overeenkomst, of vrijwaringsmaatregelen in geval van een terroristische aanslag of een natuur- of door de mens veroorzaakte ramp die de Unie treft.

15. De overeenkomst moet namens de Unie worden ondertekend en de aangehechte verklaringen moeten namens de Unie worden goedgekeurd.

16. De Europese Commissie moet zorgen voor de ondertekening van de overeenkomst, onder voorbehoud van de sluiting ervan,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

De ondertekening van de overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Unie en respectievelijk Andorra en San Marino wordt hierbij namens de Unie goedgekeurd, onder voorbehoud van de sluiting van die overeenkomst.

De tekst van de te ondertekenen overeenkomst is aan dit besluit gehecht.

Artikel 2

1. De Europese Commissie vertegenwoordigt de Unie in het Associatiecomité, de Gemengde Comités, de Subcomités douanesamenwerking, de Subcomités voedselveiligheid en veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden, de Subcomités financiële diensten, het Subcomité statistiek, alsmede in andere subcomités en werkgroepen die zijn opgericht overeenkomstig artikel 76, lid 8, van de kaderovereenkomst.

2. Wanneer de Europese Commissie de Unie vertegenwoordigt in bij de overeenkomst opgerichte organen, stelt zij de Raad tijdig in kennis van de besprekingen en het resultaat van de vergaderingen en van de tijdens die vergaderingen vastgestelde handelingen. De Europese Commissie brengt waar passend ook het Europees Parlement op de hoogte.

Artikel 3

1. Wanneer de Europese Commissie bij de Raad een voorstel indient dat volgens haar binnen een gebied valt dat onder de overeenkomst valt, deelt zij mee dat de toekomstige rechtshandeling na de vaststelling ervan zal worden uitgebreid tot respectievelijk Andorra en San Marino.

2. De Europese Commissie wordt gemachtigd om namens de Unie in de in artikel 76 van de kaderovereenkomst bedoelde Gemengde Comités een standpunt in te nemen met betrekking tot besluiten waarbij rechtshandelingen van de Unie eenvoudig worden uitgebreid tot respectievelijk Andorra en San Marino, onder voorbehoud van de nodige technische aanpassingen.

3. Voor andere dan de in lid 2 van dit artikel bedoelde besluiten van de Gemengde Comités worden de namens de Unie in te nemen standpunten vastgesteld volgens de procedure van artikel 218, lid 9, VWEU.

Artikel 4

4. Onverminderd artikel 3 wordt de Commissie gemachtigd om namens de Unie haar goedkeuring te hechten aan wijzigingen van de geassocieerde-staatprotocollen bij de overeenkomst die door de Gemengde Comités moeten worden aangenomen overeenkomstig artikel 108 van de kaderovereenkomst.

5. De Commissie legt de in lid 1 genoemde voorgestelde wijzigingen vóór de goedkeuring ervan voor aan de Raad.

De Commissie keurt die voorgestelde wijzigingen namens de Unie goed, tenzij een aantal lidstaten, dat overeenkomstig artikel 16, lid 4, VEU een blokkerende minderheid van de Raad vormt, daartegen binnen een maand nadat de Commissie ze bij de Raad heeft ingediend, bezwaar maakt. Indien een dergelijk bezwaar wordt gemaakt, verwerpt de Commissie de voorgestelde wijzigingen namens de Unie.

Artikel 5

De Europese Commissie zendt de ontwerpbeoordelingscriteria en -methoden die zij uit hoofde van artikel 10 van Kaderprotocol nr. 3 (betreffende financiële diensten) bij de overeenkomst van de Europese toezichthoudende autoriteiten heeft ontvangen, toe en stelt de Raad daarvan in kennis voordat zij worden vastgesteld.

Artikel 6

Alvorens een besluit vast te stellen overeenkomstig artikel 15 van Kaderprotocol nr. 3 (betreffende financiële diensten) stellen de toezichthoudende autoriteiten van de EU de Commissie daarvan in kennis, die de Raad daarvan in kennis stelt.

Artikel 7

Totdat een specifieke wetgevingshandeling tot regeling van de vaststelling van de in de punten a) tot en met c) van dit artikel genoemde maatregelen in de Unie in werking treedt, wordt elk besluit van de Unie om dergelijke maatregelen te nemen, door de Commissie genomen overeenkomstig de voorwaarden in de desbetreffende bepalingen van de overeenkomst:

1. compenserende maatregelen voor de onjuiste toepassing van de overeenkomst, met het oog op het verhelpen van onevenwichtigheden, overeenkomstig artikel 90 van de kaderovereenkomst;

2. vrijwaringsmaatregelen in geval van ernstige economische, maatschappelijke en milieuproblemen van regionale aard die door de toepassing van de overeenkomst worden veroorzaakt en waarschijnlijk zullen aanhouden, overeenkomstig artikel 97 van de kaderovereenkomst;

3. vrijwaringsmaatregelen in geval van een terroristische aanslag, een natuurramp of een door de mens veroorzaakte ramp die de Unie treft, overeenkomstig artikel 98 van de kaderovereenkomst.

Artikel 8

1. Onder voorbehoud van sluiting op een later tijdstip en in afwachting van haar inwerkingtreding wordt de overeenkomst voorlopig toegepast door de drie overeenkomstsluitende partijen, overeenkomstig artikel 112, lid 2, van de kaderovereenkomst, vanaf de eerste dag na de maand waarin een overeenkomstsluitende partij haar akten van bekrachtiging, sluiting of goedkeuring bij het secretariaat-generaal van de Raad van de EU heeft neergelegd, tenzij een andere overeenkomstsluitende partij meedeelt dat een dergelijke voorlopige toepassing niet mag plaatsvinden.

2. Indien niet is voldaan aan de voorwaarden voor voorlopige toepassing tussen alle drie overeenkomstsluitende partijen overeenkomstig lid 1 van dit artikel en artikel 112, lid 2, van de kaderovereenkomst, wordt de overeenkomst tussen de Unie en een van de andere overeenkomstsluitende partijen toegepast vanaf de eerste dag van de tweede maand volgende op de maand waarin de EU of die overeenkomstsluitende partij haar akten van bekrachtiging, sluiting of goedkeuring bij het secretariaat-generaal van de Raad van de Unie heeft neergelegd, tenzij een van deze twee overeenkomstsluitende partijen meedeelt dat een dergelijke voorlopige toepassing niet mag plaatsvinden.

Artikel 9

Dit besluit treedt in werking op de dag waarop het wordt vastgesteld.

Gedaan te Brussel,

PREAMBULE

WIJZEND OP de nauwe historische, geografische, culturele, politieke en economische banden tussen de EU en elke geassocieerde staat, mede in de vorm van bestaande overeenkomsten, alsmede op de specifieke banden van nabijheid tussen elke geassocieerde staat en een of meer EU-lidstaten;

OVERWEGENDE de banden die geleidelijk tot stand zijn gebracht tussen de EU en Andorra, onder andere als gevolg van de overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Economische Gemeenschap en Andorra van 28 juni 1990 ¹ , de samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Andorra van 15 november 2004 ² , de monetaire overeenkomst tussen de EU en Andorra van 30 juni 2011 ³ en de overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Andorra waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling van 15 november 2004, alsmede het bijbehorende memorandum van overeenstemming van 15 november 2004 ⁴ en het bijbehorende wijzigingsprotocol van 12 februari 2016 ⁵ ;

OVERWEGENDE de banden die geleidelijk tot stand zijn gebracht tussen de EU en San Marino, onder andere als gevolg van de overeenkomst tot instelling van een douane-unie en samenwerking tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Republiek San Marino van 16 december 1991 ⁶ , de monetaire overeenkomst tussen de EU en San Marino van 27 maart 2012 ⁷ en de overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Republiek San Marino waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling, alsmede het bijbehorende memorandum van overeenstemming van 7 december 2004 ⁸ en het bijbehorende wijzigingsprotocol van 8 december 2015 ⁹ ;

OVERWEGENDE dat de geassocieerde staten al eeuwenlang nauwe banden hebben met hun buurlanden, die nu EU-lidstaten zijn, en dat hun grondgebied wordt omgeven door het grondgebied van de EU;

BESLOTEN een associatie tot stand te brengen om hun betrekkingen te verdiepen, te diversifiëren en in stand te houden op basis van de waarden die de EU en de geassocieerde staten gemeen hebben, namelijk de eerbiediging van de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren, die essentiële onderdelen van deze overeenkomst vormen;

VERBINDEN ZICH ERTOE deze gemeenschappelijke waarden te bevorderen in een samenleving die wordt gekenmerkt door pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen;

BENADRUKKEND dat de EU bereid is met haar buurlanden bijzondere betrekkingen te ontwikkelen, die gericht zijn op de totstandbrenging van een ruimte van welvaart en goed nabuurschap met wederzijdse rechten en verplichtingen en de mogelijkheid van gemeenschappelijk optreden, en die gekenmerkt worden door nauwe en vreedzame betrekkingen op basis van samenwerking;

ERNAAR STREVEND een alomvattend en samenhangend kader vast te stellen voor de betrekkingen tussen de EU en de geassocieerde staten, rekening houdend met de bijzondere situatie van elk van de geassocieerde staten, zoals uiteengezet in Verklaring nr. 3 over artikel 8 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU);

VASTBESLOTEN de economische integratie en de respectieve deelneming van de geassocieerde staten aan de interne markt van de EU te waarborgen, met inbegrip van met name de vier ondeelbare vrijheden: het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal op basis van gemeenschappelijke regels en gelijke concurrentievoorwaarden, rekening houdend met de bijzondere situatie van elk van de geassocieerde staten en met behoud van hun onafhankelijkheid en die van hun instellingen;

BESLOTEN via de associatie de economische en zakelijke kansen voor personen en bedrijven in de geassocieerde partijen te verbeteren;

VASTBESLOTEN door de uitvoering van de associatie de homogeniteit van de interne markt, de rechtszekerheid, de uniforme interpretatie en toepassing van deze overeenkomst, en de gelijke behandeling van onder andere marktdeelnemers en burgers binnen de associatie te waarborgen;

ERKENNENDE dat het voor de goede werking van deze overeenkomst en de volledige naleving van het EU-recht noodzakelijk is een passend institutioneel kader in te stellen, waaronder met name een forum voor dialoog tussen de geassocieerde partijen, procedures voor toezicht en geschillenbeslechting, en de exclusieve rechtsmacht van het Hof van Justitie van de Europese Unie, teneinde de uniforme interpretatie en toepassing van deze overeenkomst te garanderen;

ERNAAR STREVEND bij te dragen tot een betere samenwerking tussen de leden van het Europees Parlement en de leden van de parlementen van de geassocieerde staten, alsmede tussen de sociale en economische partners van de EU en die van de geassocieerde staten;

VASTSTELLEND dat de EU en de geassocieerde staten ernaar streven hun associatie te baseren op een hoog niveau van gezondheidszorg, veiligheid en consumentenbescherming;

VASTBESLOTEN de kwaliteit van het milieu te behouden, te beschermen en te verbeteren en te zorgen voor een behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen overeenkomstig de beginselen van duurzame ontwikkeling en voorzorgs- en preventieve maatregelen, alsmede het welzijn van mens en dier te bevorderen;

ZICH BEWUST van het belang van duurzame ontwikkeling in haar economische, ecologische en sociale dimensies, en de wens uitend om de verwezenlijking van de Agenda 2030 van de Verenigde Naties en haar doelstellingen voor duurzame ontwikkeling te bevorderen en ertoe bij te dragen;

BEVESTIGEND dat zij het Handvest van de Verenigde Naties, de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en de doelstellingen en beginselen van de Raad van Europa en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa ten volle onderschrijven;

VASTSTELLEND dat de oprichting van de associatie de bilaterale betrekkingen tussen de Unie en elk van de geassocieerde staten versterkt, waardoor de geassocieerde partijen worden aangemoedigd hun standpunten over bilaterale, regionale en internationale vraagstukken van gemeenschappelijk belang steeds meer op elkaar af te stemmen;

DIE, na overlegging van hun in goede en behoorlijke vorm bevonden volmachten, als volgt zijn overeengekomen:

DEEL I

DOELSTELLINGEN, WAARDEN EN BEGINSELEN

ARTIKEL 1

Doelstellingen

1.    Bij deze overeenkomst wordt een associatie tot stand gebracht tussen de EU en respectievelijk Andorra en San Marino (hierna “de associatie” genoemd).

2.    Deze associatie heeft ten doel:

a)    te zorgen voor de respectieve deelneming van de geassocieerde staten aan de interne markt, waaronder het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal, en gelijke concurrentievoorwaarden tussen elk van hen en de EU, overeenkomstig deze overeenkomst, alsmede voor hun deelname aan het daarmee verband houdende horizontale en begeleidende beleid, rekening houdend met de specifieke situatie van elke geassocieerde staat; alsmede

b)    een passend kader tot stand te brengen om de dialoog en de samenwerking tussen de EU en elke geassocieerde staat op andere gebieden van gemeenschappelijk belang te ontwikkelen en te bevorderen.

ARTIKEL 2

Definities

In deze overeenkomst wordt verstaan onder:

a)    “geassocieerde staten”: respectievelijk Andorra en San Marino;

b)    “overeenkomstsluitende partijen”: de EU, Andorra en San Marino;

c)    “geassocieerde partijen”: de EU, enerzijds, en respectievelijk Andorra of San Marino, anderzijds;

d)    “overeenkomst”: de kaderovereenkomst, de kaderprotocollen, de geassocieerde-staatprotocollen en de bijlagen daarbij;

e)    “kaderovereenkomst”: de overeenkomst zonder protocollen en bijlagen;

f)    “geassocieerde-staatprotocollen”: de protocollen van de geassocieerde staten en de respectievelijke bijlagen tot vaststelling van de bijzondere voorwaarden voor het bereiken van de doelstellingen en de elementen die verband houden met de aanneming van het acquis van de interne markt van de EU;

g)    “kaderprotocollen”: protocollen die de drie overeenkomstsluitende partijen gemeen hebben;

h)    “bijlagen bij de geassocieerde-staatprotocollen”: de teksten die de rechtshandelingen van de EU bevatten die binnen het toepassingsgebied van deze overeenkomst vallen, met eventuele aanpassingen;

i)    “Hof van Justitie van de EU” (hierna “HvJ EU” genoemd): het Hof van Justitie en het Gerecht van de EU.

ARTIKEL 3

Waarden

Deze overeenkomst is gebaseerd op de gemeenschappelijke waarden van de EU en de geassocieerde staten: eerbiediging van de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid en de rechtsstaat, en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. In een samenleving die wordt gekenmerkt door pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen, zijn deze waarden essentiële onderdelen van deze overeenkomst.

ARTIKEL 4

Beginselen

Met het oog op de verwezenlijking van de in artikel 1 van de kaderovereenkomst genoemde doelstellingen treffen de geassocieerde partijen alle algemene of specifieke maatregelen die nodig zijn om de nakoming van de uit deze overeenkomst voortvloeiende verplichtingen te garanderen, met inachtneming van de volgende grondbeginselen:

a)    de goede werking en homogeniteit van de interne markt van de EU op basis van uniforme regels;

b)    rechtszekerheid en gelijke behandeling van marktdeelnemers en personen;

c)    inachtneming van de specifieke situatie van elk van de geassocieerde staten.

ARTIKEL 5

Beginsel van non-discriminatie

Binnen de werkingssfeer van deze overeenkomst en onverminderd de daarin vervatte bijzondere bepalingen is elke discriminatie op grond van nationaliteit verboden.

DEEL II

VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN, PERSONEN, DIENSTEN EN KAPITAAL

HOOFDSTUK 1

VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN

ARTIKEL 6

Vrij verkeer van goederen

Het vrije verkeer van goederen tussen de geassocieerde partijen wordt overeenkomstig de bepalingen van deze overeenkomst tot stand gebracht.

ARTIKEL 7

Verbod van douanerechten

ARTIKEL 8

Verbod op kwantitatieve beperkingen

ARTIKEL 9

Verbodsbepalingen of beperkingen op invoer, uitvoer of doorvoer

1.    De overeenkomst vormt geen beletsel voor verboden of beperkingen van invoer, uitvoer of doorvoer die gerechtvaardigd zijn uit hoofde van de bescherming van de openbare zedelijkheid, de openbare orde, de openbare veiligheid, de gezondheid en het leven van personen en dieren of het behoud van planten, de bescherming van het nationaal artistiek, historisch of archeologisch bezit, of uit hoofde van de bescherming van de industriële of commerciële eigendom. Dergelijke verboden of beperkingen mogen echter geen middel tot willekeurige discriminatie vormen, noch een verkapte beperking van de handel tussen de geassocieerde partijen.

2.    Maatregelen die de minste invloed hebben op het vrije verkeer van goederen tussen de geassocieerde partijen, verdienen de voorkeur. De duur van dergelijke maatregelen wordt beperkt tot hetgeen strikt noodzakelijk is om de in lid 1 genoemde doelstellingen te bereiken.

ARTIKEL 10

Binnenlandse belasting

Geen van de geassocieerde partijen heft op de producten van de andere geassocieerde partij, direct of indirect, hogere binnenlandse belastingen van welke aard ook dan die, direct of indirect, worden geheven op soortgelijke binnenlandse producten. Evenmin heft een geassocieerde partij binnenlandse belastingen op de producten van de andere geassocieerde partij van een zodanige aard dat daardoor andere producten indirect worden beschermd.

ARTIKEL 11

Toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief van de EU

In hun betrekkingen met derde landen passen de geassocieerde staten het gemeenschappelijk douanetarief van de EU toe overeenkomstig de bepalingen van de respectievelijke geassocieerde-staatprotocollen.

ARTIKEL 12

Toepassing van het gemeenschappelijk handelsbeleid van de EU

In hun betrekkingen met derde landen passen de geassocieerde staten het gemeenschappelijk handelsbeleid van de EU toe, met inbegrip van handelsbeschermingsmaatregelen van de EU, zoals uiteengezet in bijlage XXV bij elk geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 13

Andere regels

1.    Specifieke bepalingen en regelingen zijn vervat in:

a)    bijlage I bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft voedselveiligheid en veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden;

b)    bijlage II bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft technische voorschriften, normen, keuring en certificatie;

c)    bijlage III bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft productaansprakelijkheid;

d)    bijlage IV bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft energie;

e)    bijlage XXIII bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft douanewetgeving;

f)    bijlage XXIV bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft wetgeving inzake landbouw; alsmede

g)    bijlage XXV bij elk geassocieerde-staatprotocol, wat betreft andere aspecten dan die welke onder artikel 12 van de kaderovereenkomst vallen.

2.    De in lid 1 bedoelde specifieke bepalingen en regelingen zijn van toepassing op alle producten, tenzij anders bepaald.

HOOFDSTUK 2

VRIJ VERKEER VAN PERSONEN, WERKNEMERS EN ZELFSTANDIGEN

ARTIKEL 14

Vrij verkeer van werknemers

1.    Tussen de geassocieerde partijen wordt het vrije verkeer van werknemers gewaarborgd.

2.    Dit houdt de afschaffing in van elke discriminatie op grond van nationaliteit tussen de werknemers van EU-lidstaten en van de betrokken geassocieerde staat, wat betreft werkgelegenheid, beloning en overige arbeidsvoorwaarden.

3.    Het houdt, behoudens de uit hoofde van openbare orde, openbare veiligheid en volksgezondheid gerechtvaardigde beperkingen, het recht in om:

a)    in te gaan op een feitelijk aanbod tot tewerkstelling;

b)    zich te dien einde vrij te verplaatsen binnen het grondgebied van de EU-lidstaten en de betrokken geassocieerde staat;

c)    op het grondgebied van een EU-lidstaat of een betrokken geassocieerde staat te verblijven teneinde daar een beroep uit te oefenen overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen welke voor de tewerkstelling van nationale werknemers gelden;

d)    op het grondgebied van een EU-lidstaat of de betrokken geassocieerde staat verblijf te houden, na er een betrekking te hebben vervuld.

4.    De bepalingen van dit artikel zijn niet van toepassing op betrekkingen in overheidsdienst.

5.    De geassocieerde-staatprotocollen en met name bijlage V bij elk geassocieerde-staatprotocol bevatten specifieke bepalingen inzake het vrije verkeer van werknemers.

ARTIKEL 15

Sociale zekerheid voor werknemers en zelfstandigen

Met het oog op de totstandkoming van het vrije verkeer van werknemers en zelfstandigen waarborgen de geassocieerde partijen voor werknemers en zelfstandigen en hun rechthebbenden op het gebied van de sociale zekerheid, overeenkomstig bijlage VI bij elk geassocieerde-staatprotocol, met name:

a)    dat, met het oog op het verkrijgen en behouden van het recht op uitkeringen alsmede voor de berekening daarvan, al die tijdvakken worden bijeengeteld welke door de verschillende nationale wetgevingen in aanmerking worden genomen;

b)    dat de uitkeringen aan personen die op het grondgebied van de geassocieerde partijen verblijven, zullen worden betaald.

ARTIKEL 16

Wederzijdse erkenning van diploma’s

Teneinde de toegang tot en de uitoefening van werkzaamheden voor werknemers en zelfstandigen te vergemakkelijken, treffen de geassocieerde partijen overeenkomstig bijlage VII bij elk geassocieerde-staatprotocol de noodzakelijke maatregelen inzake de wederzijdse erkenning van diploma’s en andere titels en de coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de geassocieerde partijen betreffende de toegang tot en de uitoefening van werkzaamheden door werknemers en zelfstandigen.

HOOFDSTUK 3

VRIJHEID VAN VESTIGING

ARTIKEL 17

Vrijheid van vestiging

1.    De vrijheid van vestiging tussen de geassocieerde partijen wordt gewaarborgd overeenkomstig de bepalingen van deze overeenkomst.

2.    Elke beperking van de vrijheid van vestiging van onderdanen van een EU-lidstaat of de betrokken geassocieerde staat op het grondgebied van een andere van deze staten is verboden. Dit geldt eveneens voor de oprichting van agentschappen, filialen of dochterondernemingen door de onderdanen van een EU-lidstaat of de betrokken geassocieerde staat die op het grondgebied van een van deze staten zijn gevestigd.

3.    De vrijheid van vestiging omvat, behoudens de bepalingen van hoofdstuk 5, de toegang tot werkzaamheden anders dan in loondienst en de uitoefening daarvan, alsmede de oprichting en het beheer van ondernemingen, en met name van vennootschappen in de zin van artikel 20, tweede alinea, van de kaderovereenkomst, overeenkomstig de bepalingen welke door de wetgeving van het land van vestiging voor de eigen onderdanen zijn vastgesteld.

4.    De bijlagen VIII tot en met XI en XXII bij elk geassocieerde-staatprotocol, alsmede Kaderprotocol nr. 3, bevatten specifieke bepalingen inzake de vrijheid van vestiging.

ARTIKEL 18

Uitoefening van overheidsgezag

De bepalingen van dit hoofdstuk zijn, wat de betrokken geassocieerde partij betreft, niet van toepassing op de werkzaamheden ter uitoefening van het openbaar gezag in deze geassocieerde partij, zelfs indien deze slechts voor een bepaalde gelegenheid geschieden.

ARTIKEL 19

Speciale regelingen om redenen van openbare orde, openbare veiligheid en volksgezondheid

De bepalingen van dit hoofdstuk en de op grond daarvan genomen maatregelen doen geen afbreuk aan de toepasselijkheid van wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die voorzien in een bijzondere behandeling voor onderdanen van een betrokken EU-lidstaat of geassocieerde staat uit hoofde van de openbare orde, de openbare veiligheid en de volksgezondheid.

ARTIKEL 20

Toepassingsgebied en definitie van vennootschappen

1.    Vennootschappen die overeenkomstig de wetgeving van een EU-lidstaat of een betrokken geassocieerde staat zijn opgericht en die hun statutaire zetel, hoofdbestuur of hoofdvestiging op het grondgebied van die staat hebben, worden voor de toepassing van dit hoofdstuk gelijkgesteld met natuurlijke personen die onderdaan zijn van een EU-lidstaat of de betrokken geassocieerde staat.

2.    Onder “vennootschappen” worden verstaan maatschappijen naar burgerlijk recht of handelsrecht, de coöperatieve verenigingen of vennootschappen daaronder begrepen, en de overige rechtspersonen naar publiek- of privaatrecht, met uitzondering van vennootschappen welke geen winst beogen.

ARTIKEL 21

Deelneming in het kapitaal van vennootschappen

Een EU-lidstaat of de betrokken geassocieerde staat behandelt onderdanen van de andere staat wat betreft deelneming in het kapitaal van vennootschappen als omschreven in artikel 20, lid 2, van de kaderovereenkomst, op dezelfde wijze als zijn eigen onderdanen, onverminderd de toepassing van de andere bepalingen van deze overeenkomst.

ARTIKEL 22

Wederzijdse erkenning van diploma’s

Artikel 16 van de kaderovereenkomst is van toepassing op de aangelegenheden die onder dit hoofdstuk vallen.

ARTIKEL 23

Specifieke bepalingen

HOOFDSTUK 4

VRIJ VERRICHTEN VAN DIENSTEN

ARTIKEL 24

Vrij verrichten van diensten

1.    Het vrij verrichten van diensten tussen de geassocieerde partijen wordt gewaarborgd in overeenstemming met deze overeenkomst.

2.    Elke beperking op het vrij verrichten van diensten tussen de geassocieerde partijen is verboden ten aanzien van onderdanen van de betrokken geassocieerde staat of van een EU-lidstaat die gevestigd is in een andere staat dan die van de afnemer van de dienst.

3.    Als “diensten” worden beschouwd de dienstverrichtingen welke gewoonlijk tegen vergoeding geschieden, voor zover de bepalingen betreffende het vrije verkeer van goederen, kapitaal en personen op deze dienstverrichtingen niet van toepassing zijn.

4.    Diensten omvatten met name werkzaamheden van:

a)    industriële aard;

b)    commerciële aard;

c)    ambachtslieden;

d)    vrije beroepen.

Onverminderd de bepalingen van hoofdstuk 3 kan degene die de dienst verricht, daartoe zijn werkzaamheden tijdelijk uitoefenen in het land waar de dienst wordt verricht, onder dezelfde voorwaarden als die welke dat land aan zijn eigen onderdanen oplegt.

5.    De bijlagen IX tot en met XI bij elk geassocieerde-staatprotocol en Kaderprotocol nr. 3 bevatten specifieke bepalingen inzake het vrij verrichten van diensten.

ARTIKEL 25

Non-discriminatie

Zolang de beperkingen op het vrij verrichten van diensten tussen de geassocieerde partijen niet zijn opgeheven, passen de partijen deze zonder onderscheid naar nationaliteit of naar verblijfplaats toe op alle personen die diensten verrichten in de zin van artikel 24, lid 2, van de kaderovereenkomst.

ARTIKEL 26

Specifieke bepalingen

1.    Het vrij verrichten van diensten op het gebied van het vervoer wordt geregeld door hoofdstuk 6.

2.    Artikelen 16, 18, 19 en 20 van de kaderovereenkomst zijn van toepassing op het onderwerp dat in dit hoofdstuk is geregeld.

HOOFDSTUK 5

VRIJ VERKEER VAN KAPITAAL

ARTIKEL 27

Kapitaalverkeer

1.    In het kader van de bepalingen van deze overeenkomst zijn beperkingen op het kapitaalverkeer tussen de geassocieerde partijen verboden.

2.    In het kader van de bepalingen van deze overeenkomst zijn beperkingen op betalingen tussen de geassocieerde partijen verboden.

3.    Bijlage XII bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen inzake het vrije verkeer van kapitaal en betalingen.

ARTIKEL 28

Maatregelen die verenigbaar zijn met het vrije verkeer van kapitaal

1.    Artikel 27 van de kaderovereenkomst doet geen afbreuk aan het recht van de EU-lidstaten en geassocieerde staten:

a)    de ter zake dienende bepalingen van hun belastingwetgeving toe te passen die onderscheid maken tussen belastingplichtigen die niet in dezelfde situatie verkeren met betrekking tot hun vestigingsplaats of de plaats waar hun kapitaal is belegd;

b)    alle nodige maatregelen te nemen om overtredingen van de nationale wetten en voorschriften tegen te gaan, met name op fiscaal gebied en met betrekking tot het bedrijfseconomisch toezicht op financiële instellingen, of te voorzien in procedures voor de kennisgeving van kapitaalbewegingen ter informatie van de overheid of voor statistische doeleinden, dan wel maatregelen te nemen die op grond van de openbare orde of de openbare veiligheid gerechtvaardigd zijn.

2.    De bepalingen van dit hoofdstuk doen geen afbreuk aan de toepasbaarheid van beperkingen inzake het recht van vestiging welke verenigbaar zijn met deze overeenkomst.

3.    De in de leden 1 en 2 bedoelde maatregelen en procedures mogen geen middel tot willekeurige discriminatie vormen, noch een verkapte beperking van het vrije kapitaalverkeer en betalingsverkeer.

ARTIKEL 29

Beperkingen in geval van betalingsbalansmoeilijkheden

In geval van moeilijkheden of ernstig dreigende moeilijkheden in de betalingsbalans van een EU-lidstaat die niet de euro als munt heeft of van een geassocieerde staat, die voortvloeien hetzij uit het ontbreken van het globaal evenwicht van zijn balans hetzij uit de aard van zijn beschikbare deviezen, en die met name de werking van deze overeenkomst in gevaar kunnen brengen, kan de EU-lidstaat of betrokken geassocieerde staat beschermende maatregelen treffen.

ARTIKEL 30

Vrijwaringsmaatregelen ten aanzien van kapitaalverkeer of betalingen

In uitzonderlijke omstandigheden, ernstige moeilijkheden, of de dreiging daarvan, die de werking van de economische en monetaire unie van de EU belemmeren, kan de EU voor een periode van ten hoogste zes maanden vrijwaringsmaatregelen met betrekking tot het kapitaalverkeer of betalingen vaststellen of handhaven, zolang deze maatregelen strikt noodzakelijk zijn.

ARTIKEL 31

Uitvoering van beschermende maatregelen

De EU enerzijds en elke geassocieerde staat anderzijds maken gebruik van hun interne procedures voor de uitvoering van de bepalingen van artikel 29 van de kaderovereenkomst.

ARTIKEL 32

Rol van het Gemengd Comité bij beschermende maatregelen

1.    Alle maatregelen waarin artikel 29 van de kaderovereenkomst voorziet, worden onmiddellijk ter kennis gebracht van het bij artikel 76 van de kaderovereenkomst ingestelde Gemengd Comité.

2.    Over alle maatregelen waarin artikel 29 van de kaderovereenkomst voorziet, wordt vóór en na de kennisgeving overleg gepleegd en informatie uitgewisseld in het Gemengd Comité.

3.    In de in artikel 29 van de kaderovereenkomst bedoelde gevallen waarin er een plotselinge crisis in de betalingsbalans optreedt en de procedures van lid 2 van dit artikel niet kunnen worden gevolgd, kan de EU-lidstaat of betrokken geassocieerde staat te zijner bescherming de noodzakelijke beschermende maatregelen treffen. Die maatregelen verstoren de werking van de overeenkomst zo weinig mogelijk en reiken niet verder dan strikt noodzakelijk is om de plotseling opgetreden moeilijkheden te verhelpen.

4.    Wanneer er maatregelen overeenkomstig lid 3 van dit artikel worden getroffen, wordt hiervan uiterlijk op de dag van hun inwerkingtreding mededeling gedaan en vinden de uitwisseling van informatie en het overleg bedoeld in lid 2 van dit artikel vervolgens zo spoedig mogelijk plaats.

HOOFDSTUK 6

VERVOER

ARTIKEL 33

Toepassingsgebied van hoofdstuk 6

1.    Deze overeenkomst heeft betrekking op gecombineerd vervoer over de weg, per spoor, over de binnenwateren en over zee, met inbegrip van diensten in verband met deze vervoerswijzen.

2.    De vervoersdoelstellingen van deze overeenkomst worden nagestreefd overeenkomstig de artikelen 34 tot en met 37 van de kaderovereenkomst en de bepalingen van bijlage XIII bij elk geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 34

Niet-discriminerende toepassing van binnenlandse regels

De bepalingen van een geassocieerde partij betreffende gecombineerd vervoer per spoor, over de weg, over de binnenwateren en zeevervoer die niet onder bijlage XIII bij elk geassocieerde-staatprotocol vallen, hebben in hun directe of indirecte uitwerking voor vervoersondernemers van de andere geassocieerde partij geen minder gunstige gevolgen dan voor binnenlandse vervoersondernemers van die geassocieerde partij.

ARTIKEL 35

Staatssteun in de vervoerssector

Met deze overeenkomst is verenigbaar steun aan vervoersdiensten die beantwoordt aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer of die overeenkomt met de vergoeding van bepaalde met het begrip “openbare dienst” verbonden, verplichte dienstverrichtingen.

ARTIKEL 36

Verbod op discriminerende tarieven of voorwaarden

1.    In het verkeer op het grondgebied van de geassocieerde partijen zijn er geen discriminaties welke daarin bestaan dat een vervoerondernemer voor dezelfde verbindingen verschillende vrachtprijzen en vervoersvoorwaarden voor gelijke goederen toepast naargelang van het land van herkomst of de bestemming van de vervoerde waren.

2.    Het Gemengd Comité onderzoekt op eigen initiatief of op verzoek van een geassocieerde partij alle binnen het toepassingsgebied van dit artikel vallende gevallen van discriminatie en neemt in het kader van zijn eigen interne regels de noodzakelijke beschikkingen.

ARTIKEL 37

Heffingen voor grensoverschrijding

De heffingen of andere rechten welke naast de vervoerprijs door een vervoerondernemer in verband met het overschrijden van de grens in rekening worden gebracht, mogen een redelijk peil niet te boven gaan, gelet op de daadwerkelijke kosten welke door die grensoverschrijding feitelijk zijn veroorzaakt. De geassocieerde partijen streven naar een geleidelijke verlaging van die kosten.

DEEL III

MEDEDINGING EN ANDERE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELS

HOOFDSTUK 1

REGELS VOOR ONDERNEMINGEN

ARTIKEL 38

Overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen

1.    Met de werking van deze overeenkomst zijn niet verenigbaar en daarom verboden: overeenkomsten tussen ondernemingen, alle besluiten van ondernemersverenigingen en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen welke de handel tussen de geassocieerde partijen ongunstig kunnen beïnvloeden en ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging op het grondgebied van de geassocieerde partijen wordt verhinderd, beperkt of vervalst en met name die welke bestaan in:

a)    het rechtstreeks of zijdelings bepalen van de aan- of verkoopprijzen of van andere contractuele voorwaarden;

b)    het beperken of controleren van productie, afzet, technische ontwikkeling of investeringen;

c)    het verdelen van de markten of van de voorzieningsbronnen;

d)    het toepassen ten opzichte van handelspartners van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmee nadeel berokkenend bij de mededinging;

e)    het afhankelijk stellen van het sluiten van overeenkomsten van de aanvaarding door de handelspartners van bijkomende prestaties welke naar hun aard of volgens het handelsgebruik geen verband houden met het onderwerp van deze overeenkomsten.

2.    De krachtens dit artikel verboden overeenkomsten of besluiten zijn van rechtswege nietig.

3.    Lid 1 kan echter buiten toepassing worden verklaard in het geval van:

–    elke overeenkomst of groep van overeenkomsten tussen ondernemingen;

–    voor elk besluit of groep van besluiten van ondernemersverenigingen; of

–    voor elke onderling afgestemde feitelijke gedraging of groep van gedragingen;

die bijdragen tot verbetering van de productie of van de verdeling van de producten of tot verbetering van de technische of economische vooruitgang, mits een billijk aandeel in de daaruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede komt, en zonder nochtans aan de desbetreffende ondernemingen:

a)    beperkingen op te leggen welke voor het bereiken van deze doelstellingen niet onmisbaar zijn;

b)    de mogelijkheid te geven voor een wezenlijk deel van de desbetreffende producten de mededinging uit te schakelen.

ARTIKEL 39

Misbruik van een machtspositie

Onverenigbaar met de werking van deze overeenkomst en verboden, voor zover de handel tussen de geassocieerde partijen daardoor ongunstig kan worden beïnvloed, is het dat een of meer ondernemingen misbruik maken van een machtspositie op het grondgebied van de geassocieerde partijen of op een wezenlijk deel daarvan.

Dergelijk misbruik kan met name bestaan uit:

a)    het rechtstreeks of zijdelings opleggen van onbillijke aan- of verkoopprijzen of van andere onbillijke contractuele voorwaarden;

b)    het beperken van de productie, de afzet of de technische ontwikkeling ten nadele van de verbruikers;

c)    het toepassen ten opzichte van handelspartners van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmee nadeel berokkenend bij de mededinging;

d)    het feit dat het sluiten van overeenkomsten afhankelijk wordt gesteld van het aanvaarden door de handelspartners van bijkomende prestaties, welke naar hun aard of volgens het handelsgebruik geen verband houden met het onderwerp van dergelijke overeenkomsten.

ARTIKEL 40

Bevoegdheid van de Europese Commissie

Wanneer het waarschijnlijk is dat de handel tussen EU-lidstaten ongunstig wordt beïnvloed, is alleen de Europese Commissie bevoegd om de bepalingen van dit hoofdstuk toe te passen.

ARTIKEL 41

Beoordelingscriteria voor verboden praktijken

Elke praktijk die verboden is op grond van de artikelen 38 en 39 van deze kaderovereenkomst, moet worden beoordeeld aan de hand van de criteria die voortvloeien uit de toepassing van de artikelen 101 en 102 van het VWEU en van alle in de EU geldende secundaire wetgeving. Deze bepalingen zijn opgenomen in bijlage XIV bij elk geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 42

Openbare bedrijven en ondernemingen met bijzondere of uitsluitende rechten of belast met het beheer van diensten van algemeen economisch belang

1.    De geassocieerde staten zien erop toe dat met betrekking tot openbare bedrijven en ondernemingen waaraan de EU-lidstaten of geassocieerde staten bijzondere of uitsluitende rechten verlenen, geen enkele maatregel wordt vastgesteld of gehandhaafd die in strijd is met de regels van deze overeenkomst, met name die van dit hoofdstuk.

2.    Ondernemingen belast met het beheer van diensten van algemeen economisch belang of die het karakter dragen van een fiscaal monopolie, vallen onder deze overeenkomst, met name onder de mededingingsregels ervan, voor zover de toepassing daarvan de vervulling, in feite of in rechte, van de hun toevertrouwde bijzondere taken niet verhindert. De ontwikkeling van het handelsverkeer mag niet worden beïnvloed in een mate die strijdig is met de belangen van de geassocieerde partijen.

ARTIKEL 43

Productie van en handel in landbouwproducten

Dit hoofdstuk is van toepassing op de productie van en de handel in landbouwproducten binnen de grenzen die zijn vastgelegd in op grond van artikel 42 VWEU vastgestelde handelingen voor de toepassing van de artikelen 101 en 102 van dat Verdrag op de productie van en de handel in landbouwproducten.

HOOFDSTUK 2

STAATSSTEUN

ARTIKEL 44

Algemene beginselen

1.    Behoudens de afwijkingen waarin deze overeenkomst voorziet, zijn steunmaatregelen van de geassocieerde staten of EU-lidstaten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producten vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de werking van deze overeenkomst voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de geassocieerde partijen ongunstig beïnvloedt.

2.    Als verenigbaar met deze overeenkomst worden beschouwd:

a)    steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze worden toegepast zonder onderscheid naar de oorsprong van de desbetreffende producten;

b)    steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen.

3.    Als verenigbaar met de werking van deze overeenkomst kunnen worden beschouwd:

a)    steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van streken waarin de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig gebrek aan werkgelegenheid heerst;

b)    steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een EU-lidstaat of een geassocieerde staat op te heffen;

c)    steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer tussen de geassocieerde partijen plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het belang van deze partijen wordt geschaad;

d)    steunmaatregelen om de cultuur en het behoud van het culturele erfgoed, met inbegrip van het behoud van natuurlijke of culturele waarden, te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer tussen de geassocieerde partijen plaatsvindt, daardoor niet zodanig worden veranderd dat het belang van deze partijen wordt geschaad.

ARTIKEL 45

Transparantie

De geassocieerde partijen zorgen voor transparantie met betrekking tot staatssteun binnen het toepassingsgebied van deze overeenkomst. Daartoe ziet elke geassocieerde partij erop toe dat de volgende informatie over elke afzonderlijke steunverlening die het in het EU-acquis vastgestelde bedrag overschrijdt, wordt bekendgemaakt:

a)    de volledige tekst van de afzonderlijke steunregelingen of besluiten tot toekenning van steun en de uitvoeringsregels;

b)    de identiteit van de subsidieverlenende autoriteit;

c)    de identiteit van de afzonderlijke begunstigden;

d)    de vorm en het bedrag van de aan iedere begunstigde toegekende steun;

e)    de datum van toekenning, het soort onderneming;

f)    de regio waar de begunstigde is gevestigd; alsmede

g)    de belangrijkste economische sector van de begunstigde.

De Europese Commissie kan de nadere bijzonderheden van deze bekendmakingsverplichtingen specificeren.

ARTIKEL 46

Onderzoek van staatssteun door de Commissie

1.    De Europese Commissie wordt van elk voornemen tot invoering of wijziging van steunmaatregelen door de geassocieerde staten tijdig op de hoogte gebracht om haar opmerkingen te kunnen maken. Indien zij van oordeel is dat een project niet verenigbaar is met de interne markt, leidt zij onverwijld de in lid 3 bedoelde procedure in. De betrokken geassocieerde staat brengt de voorgenomen maatregelen niet tot uitvoering voordat die procedure tot een definitieve beslissing heeft geleid.

2.    De Europese Commissie houdt, in samenwerking met de geassocieerde staten, voortdurend toezicht op alle in die staten bestaande steunregelingen. Zij stelt de dienstige maatregelen voor, welke de geleidelijke ontwikkeling of de werking van de interne markt vereist. Binnen een jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst maken de geassocieerde staten een volledige inventaris op van de steunregelingen die vóór de inwerkingtreding van deze overeenkomst zijn vastgesteld en passen zij deze steunregelingen binnen twee jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst aan aan de criteria van artikel 44 van de kaderovereenkomst.

3.    Indien de Europese Commissie, na de betrokken partijen te hebben aangemaand hun opmerkingen te maken, vaststelt dat een steunmaatregel door een geassocieerde staat of met staatsmiddelen bekostigd niet verenigbaar is met de interne markt of dat van deze steunmaatregel misbruik wordt gemaakt, bepaalt zij dat de geassocieerde staat die steunmaatregel moet opheffen of wijzigen binnen de door haar vast te stellen termijn.

4.    Indien de geassocieerde staat dat besluit niet binnen de gestelde termijn naleeft, kan de Commissie de zaak rechtstreeks verwijzen naar het Hof van Justitie van de EU.

ARTIKEL 47

Interpretatie en toepassing van staatssteunregels

1.    In afwijking van artikel 81 verbinden de geassocieerde partijen zich ertoe de artikelen 44, 45 en 46 van de kaderovereenkomst toe te passen en uit te leggen overeenkomstig de criteria voor de toepassing van de regels van de artikelen 106, 107, 108 en 93 VWEU en alle in de EU geldende secundaire wetgeving.

2.    De in lid 1 bedoelde bepalingen zijn opgenomen in bijlage XV bij elk geassocieerde-staatprotocol.

3.    Onverminderd lid 1 kan het Gemengd Comité besluiten vaststellen tot wijziging van bijlage XV bij elk geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 48

Productie van en handel in landbouwproducten

De staatssteunregels zijn niet van toepassing op de productie van en de handel in landbouwproducten die zijn opgenomen in bijlage I bij het VWEU.

HOOFDSTUK 3

ANDERE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELS

ARTIKEL 49

Overheidsopdrachten en intellectuele, industriële en commerciële eigendomsrechten

1.    Bijlage XVI bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen en regelingen die van toepassing zijn op aanbestedingen. Tenzij anders bepaald, zijn deze bepalingen en regelingen van toepassing op alle in die bijlage vermelde goederen en diensten.

2.    Bijlage XVII bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen en regelingen die van toepassing zijn op intellectuele, industriële en commerciële eigendom. Tenzij anders bepaald, zijn deze bepalingen en regelingen van toepassing op alle goederen en diensten.

DEEL IV

HORIZONTALE BEPALINGEN MET BETREKKING TOT DE VIER VRIJHEDEN

HOOFDSTUK 1

SOCIAAL BELEID

ARTIKEL 50

Verbetering van arbeidsomstandigheden

De geassocieerde partijen erkennen de noodzaak om een betere levensstandaard en betere arbeidsvoorwaarden voor de werknemers te bevorderen.

ARTIKEL 51

Gezondheid en veiligheid van werknemers

1.    De geassocieerde partijen beijveren zich om de verbetering van met name het arbeidsmilieu te bevorderen teneinde de gezondheid en de veiligheid van de werknemers te beschermen. Om dat doel te bereiken, worden geleidelijk minimumeisen ingevoerd met inachtneming van de voor de geassocieerde partijen geldende omstandigheden en technische voorschriften. Deze minimumeisen beletten niet dat een geassocieerde partij maatregelen voor een hogere graad van bescherming van de arbeidsvoorwaarden handhaaft en treft welke met deze overeenkomst verenigbaar zijn.

2.    Bijlage XVIII bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat de in lid 1 genoemde bepalingen met de minimumeisen.

ARTIKEL 52

Arbeidsrecht

De geassocieerde partijen treffen op het gebied van het arbeidsrecht de maatregelen die noodzakelijk zijn om de goede werking van deze overeenkomst te waarborgen. Deze maatregelen zijn opgenomen in bijlage XVIII bij elk geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 53

Gelijke beloning voor mannelijke en vrouwelijke werknemers voor gelijke arbeid

1.    Elke geassocieerde partij verzekert en handhaaft de toepassing van het beginsel van gelijke beloning voor mannelijke en vrouwelijke werknemers voor gelijke arbeid.

Onder beloning in de zin van dit artikel moet worden verstaan het gewone basis- of minimumloon of -salaris en alle overige voordelen in geld of in natura die de werkgever direct of indirect aan de werknemer uit hoofde van zijn dienstbetrekking betaalt.

Gelijke beloning zonder onderscheid te maken op grond van geslacht, houdt in:

a)    dat de beloning voor gelijke arbeid in stukloon wordt vastgesteld op basis van eenzelfde maatstaf;

b)    dat de beloning voor arbeid in tijdloon dezelfde is voor eenzelfde functie.

2.    Bijlage XVIII bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen voor de uitvoering van lid 1.

ARTIKEL 54

Gelijke behandeling van mannen en vrouwen

De geassocieerde partijen bevorderen de eerbiediging van het beginsel van gelijke behandeling van mannelijke en vrouwelijke werknemers via de uitvoering van de in bijlage XVIII bij elk geassocieerde-staatprotocol opgenomen bepalingen.

ARTIKEL 55

Sociale dialoog

De geassocieerde partijen beijveren zich de dialoog tussen de sociale partners te bevorderen, ook op Europees niveau.

HOOFDSTUK 2

BESCHERMING VAN DE CONSUMENT

ARTIKEL 56

Bescherming van de consument

Bijlage XIX bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat bepalingen inzake de bescherming van de consument.

HOOFDSTUK 3

MILIEU EN KLIMAAT

ARTIKEL 57

Doelstellingen op het gebied van milieu en klimaat

1.    Het optreden van de geassocieerde partijen op het gebied van milieu en klimaat heeft tot doel:

a)    de kwaliteit van het milieu te behouden, te beschermen en te verbeteren;

b)    bij te dragen tot de bescherming van de gezondheid van de mens;

c)    zorg te dragen voor een behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen; alsmede

d)    maatregelen tegen klimaatverandering te bevorderen.

2.    Het optreden van de geassocieerde partijen op het gebied van milieu en klimaat berust op de beginselen van preventief handelen, bestrijding van milieuaantastingen bij voorrang aan de bron en het beginsel dat de vervuiler betaalt. De eisen ter zake van milieubescherming en klimaatactie vormen een bestanddeel van de andere takken van beleid van de geassocieerde partijen.

ARTIKEL 58

Beschermende maatregelen

Bijlage XX bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat de specifieke bepalingen inzake beschermende maatregelen die overeenkomstig artikel 57 van de kaderovereenkomst van toepassing zijn.

ARTIKEL 59

Strengere nationale maatregelen

De in artikel 58 van de kaderovereenkomst bedoelde beschermende maatregelen beletten niet dat een geassocieerde partij maatregelen voor een verdergaande bescherming handhaaft en treft welke met deze overeenkomst verenigbaar zijn.

HOOFDSTUK 4

STATISTIEKEN

ARTIKEL 60

Samenwerking op het gebied van statistiek

1.    De geassocieerde partijen zorgen voor de productie en verspreiding van samenhangende en vergelijkbare statistische informatie voor het beschrijven en volgen van alle ter zake doende economische, sociale en milieuaspecten van de geassocieerde staten.

2.    Hiertoe ontwikkelen en gebruiken de geassocieerde partijen geharmoniseerde methoden, definities en indelingen alsmede gemeenschappelijke programma’s en procedures; de statistische werkzaamheden worden op de passende administratieve niveaus georganiseerd en de noodzaak van vertrouwelijke behandeling van de statistische informatie wordt naar behoren in acht genomen.

3.    Bijlage XXI bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen inzake statistieken.

4.    Kaderprotocol nr. 5 bevat specifieke bepalingen inzake de organisatie van de samenwerking op het gebied van de statistieken.

HOOFDSTUK 5

VENNOOTSCHAPSRECHT

ARTIKEL 61

Vennootschapsrecht

Bijlage XXII bij elk geassocieerde-staatprotocol bevat specifieke bepalingen inzake vennootschapsrecht.

DEEL V

SAMENWERKING

ARTIKEL 62

Samenwerking op het gebied van fraudebestrijding

1.    De geassocieerde partijen verbinden zich ertoe op doeltreffende wijze op te treden tegen fraude, corruptie, smokkel en elke andere onwettige activiteit die de financiële belangen van de EU schaden.

Daartoe werken de bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staten enerzijds en de Europese Commissie en het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) anderzijds nauw samen, plegen zij regelmatig overleg en staan zij elkaar binnen hun respectieve mandaten bij. De bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staten en OLAF kunnen administratieve regelingen voor hun samenwerking treffen.

Deze regelingen worden getroffen voordat een geassocieerde staat EU-middelen kan ontvangen in verband met zijn deelneming aan door de EU gefinancierde programma’s.

De geassocieerde staten werken samen met de EU op het gebied van fraudebestrijding en verbinden zich ertoe hun beleid en wetgeving geleidelijk in overeenstemming te brengen met de EU-bepalingen ter bestrijding van fraude, zonder dat zij evenwel verplicht zijn deze te harmoniseren. Deze bepalingen staan vermeld in de geassocieerde-staatprotocollen.

2.    De geassocieerde partijen kunnen bewijsmateriaal, analyses of andere soorten informatie, waaronder persoonsgegevens, uitwisselen met het oog op het voorkomen, opsporen, onderzoeken, vervolgen en bestraffen, zowel administratief als strafrechtelijk, van fraude, corruptie, smokkel en alle andere illegale activiteiten die hun respectieve financiële belangen schaden.

De in enigerlei vorm uit hoofde van dit artikel verstrekte of verkregen informatie en bewijsstukken vallen onder het beroepsgeheim en genieten de bescherming die geldt voor vergelijkbare informatie, met inbegrip van persoonsgegevens, krachtens de nationale wetgeving van de geassocieerde partij die deze ontvangt en krachtens de overeenkomstige bepalingen die van toepassing zijn op de instellingen van de EU.

Deze informatie en bewijsstukken mogen met name niet worden meegedeeld aan andere personen dan die in de instellingen van de EU of de autoriteiten van de geassocieerde staten, wier taken hen ertoe verplichten deze te kennen, noch mogen zij worden gebruikt voor andere doeleinden dan die welke onder dit artikel vallen.

3.    OLAF kan controles en inspecties ter plaatse uitvoeren bij marktdeelnemers op het grondgebied van de betrokken geassocieerde staat wanneer die geassocieerde staat EU-middelen ontvangt in het kader van door de EU gefinancierde programma’s, wanneer OLAF door de Europese Commissie is belast met begrotingsuitvoeringstaken in het kader van die programma’s of wanneer frauduleuze activiteiten in de geassocieerde staat afbreuk doen aan EU-douanerechten of andere eigen middelen die in een besluit van het Gemengd Comité zijn vastgesteld. De bevoegde autoriteiten van de betrokken geassocieerde staat staan OLAF in dit verband bij in het kader van de in lid 1 bedoelde nauwe samenwerking.

Binnen de grenzen van zijn bevoegdheden en op basis van een naar behoren gemotiveerd verzoek aan de bevoegde autoriteiten van een geassocieerde staat kan OLAF in andere dan de in het eerste punt van dit lid bedoelde gevallen controles en inspecties ter plaatse bij marktdeelnemers op het grondgebied van die geassocieerde staat uitvoeren, mits de bevoegde autoriteit geen bezwaar maakt tegen dat verzoek.

ARTIKEL 63

Samenwerking op andere gebieden

1.    De geassocieerde partijen erkennen en verbinden zich ertoe de beginselen van goed bestuur op fiscaal gebied toe te passen, waaronder de bestaande internationale normen inzake transparantie en uitwisseling van informatie, billijke belastingheffing en minimumnormen tegen grondslaguitholling en winstverschuiving. De geassocieerde partijen bevorderen goed bestuur op fiscaal gebied, verbeteren de internationale samenwerking inzake belastingen en vergemakkelijken de bescherming van belastinginkomsten.

2.    De geassocieerde partijen verbinden zich ertoe het geassocieerde-staatprotocol binnen vier jaar na de inwerkingtreding van deze overeenkomst te wijzigen om daarin bepalingen op te nemen inzake wederzijdse bijstand bij de invordering van alle belastingschulden.

DEEL VI

SAMENWERKING BUITEN HET KADER VAN DE VIER VRIJHEDEN

ARTIKEL 64

Samenwerkingsgebieden

De geassocieerde partijen kunnen hun samenwerking versterken of uitbreiden in het kader van de activiteiten van de EU op het gebied van:

–    onderzoek en technologische ontwikkeling;

–    informatiediensten;

–    milieu;

–    klimaatactie;

–    onderwijs, opleiding en jeugdzaken;

–    sociaal beleid;

–    bescherming van de consument;

–    kleine en middelgrote ondernemingen;

–    toerisme;

–    audiovisueel beleid;

–    burgerbescherming;

–    justitiële samenwerking in burgerlijke zaken;

–    cultuur;

–    communicatie;

–    trans-Europese netwerken;

–    regionaal beleid; alsmede

–    volksgezondheid;

voor zover deze onderwerpen niet in andere delen van deze overeenkomst worden geregeld.

ARTIKEL 65

Dialoog en overleg

1.    De geassocieerde partijen kunnen alles in het werk stellen, met name via de in deel VII vastgestelde procedures, om hun dialoog te versterken teneinde te bepalen op welke terreinen en voor welke werkzaamheden nauwere samenwerking zou kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van hun gemeenschappelijke doelstellingen op de in artikel 64 van de kaderovereenkomst genoemde gebieden.

2.    De geassocieerde partijen kunnen met name informatie uitwisselen en, op verzoek van een van hen, in het Gemengd Comité overleg plegen over plannen of voorstellen voor de totstandbrenging of wijziging van kaderprogramma’s, specifieke programma’s, acties en projecten op de in artikel 64 van de kaderovereenkomst bedoelde gebieden.

3.    Deel VII is van overeenkomstige toepassing op het onderhavige deel wanneer zulks in laatstgenoemd deel of in de geassocieerde-staatprotocollen uitdrukkelijk wordt bepaald.

ARTIKEL 66

Vormen van samenwerking

De in artikel 64 van de kaderovereenkomst bedoelde samenwerking kan een van de volgende vormen aannemen:

a)    deelneming door geassocieerde staten aan EU-kaderprogramma’s, specifieke programma’s, projecten of andere acties;

b)    totstandbrenging van gezamenlijke activiteiten op specifieke terreinen, inclusief overleg over of coördinatie van activiteiten, alsook samenvoeging van bestaande activiteiten en totstandbrenging van gezamenlijke ad-hocactiviteiten;

c)    formele en informele uitwisseling of verstrekking van informatie;

d)    gemeenschappelijke inspanningen om bepaalde activiteiten op het gehele grondgebied van de geassocieerde partijen aan te moedigen;

e)    parallelle wetgeving, in voorkomend geval, met een identieke of gelijksoortige inhoud;

f)    coördinatie van inspanningen en activiteiten, wanneer zulks van wederzijds belang is, via of in het kader van internationale organisaties en van samenwerking met derde landen.

ARTIKEL 67

Deelneming van geassocieerde staten aan EU-programma’s

a)    de geassocieerde staten hebben toegang tot alle of sommige delen van het programma;

b)    in de status van de geassocieerde staten in de comités die de Commissie bijstaan bij het beheer of de ontwikkeling van een EU-activiteit waaraan geassocieerde staten op grond van hun deelneming financieel kunnen bijdragen, komt deze bijdrage ten volle tot uiting;

c)    EU-besluiten die geen verband houden met de algemene begroting van de EU en die al dan niet rechtstreeks betrekking hebben op een kaderprogramma, specifiek programma, project of andere actie waaraan de geassocieerde staten via een in het kader van deze overeenkomst genomen besluit deelnemen, zijn onderworpen aan het bepaalde in artikel 65, lid 3, van de kaderovereenkomst; de voorwaarden voor de voortgezette deelneming aan de bedoelde activiteit kunnen door het Gemengd Comité worden gewijzigd overeenkomstig artikel 72 van de kaderovereenkomst;

d)    op projectniveau hebben instellingen, ondernemingen, organisaties en onderdanen van de geassocieerde staten dezelfde rechten en verplichtingen in het EU-programma of een andere actie als die welke gelden voor de instellingen, ondernemingen, organisaties en onderdanen van de EU-lidstaten waarmee het partnerschap wordt aangegaan; hetzelfde is van overeenkomstige toepassing op deelnemers aan uitwisselingen tussen EU-lidstaten en de geassocieerde staten in het kader van de bedoelde activiteit;

e)    de geassocieerde staten, hun instellingen, ondernemingen, organisaties en onderdanen hebben dezelfde rechten en verplichtingen ten aanzien van de verspreiding, evaluatie en exploitatie van resultaten als die welke gelden voor EU-lidstaten, hun instellingen, ondernemingen, organisaties en onderdanen;

f)    de geassocieerde partijen verbinden zich ertoe om, overeenkomstig hun respectieve voorschriften en regelingen, voor zover nodig het verkeer van deelnemers aan programma’s of andere acties te vergemakkelijken.

ARTIKEL 68

Financiële deelneming van geassocieerde staten

1.    Wanneer de samenwerking in het kader van dit deel een financiële deelneming van een geassocieerde staat omvat, vindt die deelneming in een van de volgende vormen plaats:

ARTIKEL 69

Informatie-uitwisseling tussen overheidsinstanties

Wanneer de samenwerking de vorm van een uitwisseling van informatie tussen overheidsinstanties aanneemt, hebben de geassocieerde staten dezelfde rechten om informatie te ontvangen en verplichtingen om informatie te verstrekken als de EU-lidstaten, op voorwaarde dat wordt voldaan aan de eisen van vertrouwelijkheid die door het Gemengd Comité worden vastgesteld.

ARTIKEL 70

Samenwerking op specifieke gebieden

De samenwerkingsregelingen zijn opgenomen in de geassocieerde-staatprotocollen.

ARTIKEL 71

Bestaande samenwerking

Tenzij anders bepaald in een geassocieerde-staatprotocol, gelden voor de samenwerking die op de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst reeds is aangegaan tussen de geassocieerde partijen op de in artikel 64 van de kaderovereenkomst vermelde gebieden, na die datum de desbetreffende bepalingen van dit deel en dat geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 72

Rol van de Gemengde Comités

De Gemengde Comités geven overeenkomstig deel VI alle beschikkingen die nodig zijn voor de uitvoering van de artikelen 64 tot en met 71 van de kaderovereenkomst en de daaruit voortvloeiende afgeleide maatregelen, zoals onder meer het opstellen, aanvullen of wijzigen van de bepalingen van het geassocieerde-staatprotocol die betrekking hebben op de wijze van uitvoering van artikel 68 van de kaderovereenkomst, alsmede het vaststellen van overgangsregelingen die nodig zijn voor de uitvoering van artikel 71 van de kaderovereenkomst.

ARTIKEL 73

Nieuwe samenwerkingsgebieden

De geassocieerde partijen doen het nodige om de samenwerking in het kader van de EU-activiteiten op niet in artikel 64 van de kaderovereenkomst vermelde terreinen te ontwikkelen, te versterken of te verbreden, wanneer een dergelijke samenwerking wordt geacht een bijdrage te kunnen leveren aan de doelstellingen van deze overeenkomst of anderszins van wederzijds belang wordt geacht. Dit kan ertoe leiden dat aan de in artikel 64 van de kaderovereenkomst vermelde terreinen nieuwe terreinen worden toegevoegd.

ARTIKEL 74

Nationale maatregelen

Onverminderd het bepaalde in andere delen van deze overeenkomst beletten de bepalingen van dit deel geassocieerde partijen niet om zelfstandig maatregelen uit te werken, aan te nemen en uit te voeren.

DEEL VII

BEPALINGEN INZAKE DE INSTELLINGEN

HOOFDSTUK 1

DE INSTELLINGEN VAN DE ASSOCIATIE

ARTIKEL 75

Associatiecomité

ARTIKEL 76

Gemengde Comités

ARTIKEL 77

Besluitvorming door Gemengde Comités

ARTIKEL 78

Parlementaire samenwerking

ARTIKEL 79

Samenwerking tussen de economische en sociale partners

HOOFDSTUK 2

RAADPLEGING IN VERBAND MET DE BESLUITVORMINGSPROCEDURE VAN DE EUROPESE UNIE

ARTIKEL 80

Opstellen van een rechtshandeling van de EU

HOOFDSTUK 3

HOMOGENITEIT

ARTIKEL 81

Wijzigingen van de bijlagen

ARTIKEL 82

Grondwettelijke vereisten van de geassocieerde staten

ARTIKEL 83

Automatische procedure

ARTIKEL 84

Vereenvoudigde procedure

ARTIKEL 85

Uniforme uitlegging

HOOFDSTUK 4

DE TOEZICHTPROCEDURE

ARTIKEL 86

Algemeen toezicht

ARTIKEL 87

Toezicht in specifieke sectoren

Samenwerking met de bevoegde autoriteiten van EU-lidstaten en EU-instellingen

Een geassocieerde staat kan een beroep doen op de medewerking van een of meer EU-lidstaten of -instellingen om te voldoen aan zijn verplichtingen in verband met de uitvoering en daadwerkelijke toepassing van deze overeenkomst. In dergelijke gevallen treft de geassocieerde staat regelingen tot vaststelling van de bijzonderheden van die samenwerking en stelt hij de Europese Commissie daarvan in kennis in het desbetreffende Gemengd Comité. Deze regelingen laten de bevoegdheden van de Europese Commissie onverlet.

HOOFDSTUK 5

GESCHILLENBESLECHTING EN RECHTERLIJKE TOETSING

ARTIKEL 89

Exclusiviteitsbeginsel

De geassocieerde partijen onderwerpen geschillen over de uitlegging of toepassing van deze overeenkomst of rechtshandelingen van de EU waarnaar hierin wordt verwezen, uitsluitend aan een geschillenbeslechtingsmethode waarin deze overeenkomst voorziet.

ARTIKEL 90

Beslechting van geschillen tussen geassocieerde partijen

1.    Wanneer zich problemen voordoen, plegen de geassocieerde partijen onderling overleg en trachten zij deze overeenkomst doeltreffend te doen functioneren en eventuele problemen op te lossen door middel van een constructieve dialoog. In geval van een geschil over de interpretatie of toepassing van deze overeenkomst of een rechtshandeling van de EU waarnaar in deze overeenkomst wordt verwezen, kan de EU of de geassocieerde staat de zaak door middel van een schriftelijke kennisgeving voorleggen aan het desbetreffende Gemengd Comité. De EU of de geassocieerde staat die voornemens is de zaak overeenkomstig dit lid voor te leggen aan het Gemengd Comité, stelt de andere partij daarvan vooraf in kennis.

2.    Wanneer de EU of de geassocieerde staat de zaak voorlegt aan het Gemengd Comité, komt het Gemengd Comité zo spoedig mogelijk binnen twee maanden nadat de zaak aan het Gemengd Comité is voorgelegd, bijeen. Alle relevante informatie wordt aan het Gemengd Comité verstrekt om een gedetailleerd onderzoek van de situatie mogelijk te maken. Het Gemengd Comité onderzoekt alle mogelijkheden om een oplossing te vinden die in overeenstemming is met deze overeenkomst en kan alle besluiten nemen die daartoe nuttig kunnen zijn.

3.    Indien het Gemengd Comité er niet in slaagt binnen een termijn van zes maanden vanaf de datum van de eerste bijeenkomst overeenkomstig dit artikel een oplossing te vinden voor het in het eerste lid vermelde probleem, kan elk van de geassocieerde partijen de zaak voorleggen aan het HvJ EU. Voor de uitvoering en toepassing daarvan interpreteert het HvJ EU de bepalingen van artikel 85, leden 1 en 2, van de kaderovereenkomst en de daarin genoemde rechtshandelingen van de EU. Wanneer een geassocieerde partij overweegt een zaak overeenkomstig dit lid te verwijzen naar het HvJ EU, stelt zij de andere geassocieerde partij daarvan onverwijld schriftelijk in kennis en verstrekt zij haar alle relevante informatie.

4.    De geassocieerde staten genieten dezelfde rechten als EU-lidstaten en EU-instellingen en zijn onderworpen aan dezelfde procedures voor het HvJ EU.

5.    De geassocieerde partijen plegen binnen het Gemengd Comité overleg en beslechten hun geschil om ervoor te zorgen dat het arrest van het HvJ EU door de EU of de geassocieerde staat binnen twaalf maanden na de datum van dat arrest wordt uitgevoerd. Daartoe ontvangt het Gemengd Comité alle relevante informatie die nodig is voor een grondig onderzoek van de situatie.

Wanneer overeenkomstig lid 6 of lid 7 compenserende of opschortingsmaatregelen zijn genomen, blijven de rechten van personen uit hoofde van deze overeenkomst op de datum van inwerkingtreding van die maatregelen behouden, evenals de daarmee samenhangende verplichtingen uit hoofde van deze overeenkomst.

ARTIKEL 91

Rechterlijke toetsing

ARTIKEL 92

Beroep wegens nalatigheid

ARTIKEL 93

Beroep in geval van niet-contractuele aansprakelijkheid

In geval van niet-contractuele aansprakelijkheid en overeenkomstig deze overeenkomst kan een geassocieerde staat, alsmede de op zijn grondgebied woonachtige of gevestigde natuurlijke persoon of rechtspersonen, de zaak voorleggen aan het HvJ EU om vergoeding te verkrijgen voor schade die is veroorzaakt door de activiteiten van de instellingen, organen of instanties van de EU of door hun ambtenaren in de uitoefening van hun taken.

ARTIKEL 94

Prejudiciële verwijzing

ARTIKEL 95

Recht dat van toepassing is op procedures voor het HvJ EU

Wanneer krachtens de artikelen 90 tot en met 94 van de kaderovereenkomst bij het HvJ EU beroep wordt ingesteld, is de procedure voor het HvJ EU dezelfde als die waarin het EU-recht voorziet voor soortgelijke vorderingen op grond van het VWEU.

ARTIKEL 96

Arresten van het HvJ EU

HOOFDSTUK 6

VRIJWARINGSMAATREGELEN EN OVERMACHT

ARTIKEL 97

Vrijwaringsmaatregelen

ARTIKEL 98

Overmacht

ARTIKEL 99

Besluiten waarbij geldelijke verplichtingen worden opgelegd

DEEL VIII

ALGEMENE EN SLOTBEPALINGEN

ARTIKEL 100

Uitvoering

De geassocieerde partijen treffen alle algemene of specifieke maatregelen die vereist zijn om aan hun verplichtingen krachtens deze overeenkomst, de respectieve protocollen en de hierin genoemde rechtshandelingen van de EU te voldoen, en onthouden zich van maatregelen die de verwezenlijking van hun doelstellingen in gevaar kunnen brengen.

ARTIKEL 101

Regeling van het eigendomsrecht

Deze overeenkomst laat de regeling van het eigendomsrecht van de geassocieerde partijen onverlet.

ARTIKEL 102

Uitzonderingen op grond van veiligheidsoverwegingen

Geen enkele bepaling in deze overeenkomst belet een geassocieerde partij maatregelen te nemen die:

ARTIKEL 103

Beperkende EU-maatregelen

De geassocieerde staten nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de rechten en verplichtingen uit hoofde van deze overeenkomst het omzeilen van beperkende maatregelen van de EU die zijn vastgesteld op grond van artikel 29 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en artikel 215 VWEU, binnen hun rechtsgebied op geen enkele wijze mogelijk maken of toestaan.

ARTIKEL 104

Territoriaal toepassingsgebied

1.    De kaderovereenkomst en de kaderprotocollen zijn van toepassing op de grondgebieden waarop het VEU en het VWEU van toepassing zijn, onder de in die Verdragen neergelegde voorwaarden, en op de respectieve grondgebieden van Andorra en San Marino.

2.    Elk geassocieerde-staatprotocol is van toepassing op de grondgebieden waarop het VEU en het VWEU van toepassing zijn, onder de in die Verdragen neergelegde voorwaarden, en op het grondgebied van de betrokken geassocieerde staat.

ARTIKEL 105

Toekomstige toetredingen tot de EU

1.    De EU stelt de geassocieerde staten in kennis van elk nieuw verzoek om toetreding van een derde land tot de EU. Het Associatiecomité onderzoekt vóór de datum van een dergelijke toetreding de eventuele gevolgen van de toetreding van een derde land tot de EU voor deze overeenkomst.

2.    Voor zover nodig wijzigen de overeenkomstsluitende partijen deze overeenkomst voordat een overeenkomst inzake de toetreding van een derde land tot de EU in werking treedt, overeenkomstig hun respectieve interne procedures.

3.    Deze overeenkomst is van toepassing met betrekking tot een nieuwe EU-lidstaat vanaf de datum van toetreding van die nieuwe lidstaat tot de EU.

ARTIKEL 106

Wijziging van de kaderovereenkomst

Elke overeenkomstsluitende partij kan bij de andere overeenkomstsluitende partijen voorstellen tot wijziging van deze kaderovereenkomst indienen. Over voorstellen tot wijziging van deze kaderovereenkomst wordt in het Associatiecomité onderhandeld door de overeenkomstsluitende partijen. Wanneer de overeenkomstsluitende partijen overeenstemming bereiken over een herziening van de kaderovereenkomst, wordt deze door de overeenkomstsluitende partijen ondertekend en aangenomen en treedt zij in werking na kennisgeving door alle overeenkomstsluitende partijen van de voltooiing van hun respectieve interne procedures en na nederlegging van de akten van bekrachtiging.

ARTIKEL 107

Wijziging van de kaderprotocollen

Elke overeenkomstsluitende partij kan bij de andere overeenkomstsluitende partijen voorstellen tot wijziging van een kaderprotocol indienen. Over voorstellen tot wijziging van een kaderprotocol wordt in het Associatiecomité onderhandeld door de overeenkomstsluitende partijen. Wanneer de overeenkomstsluitende partijen overeenstemming bereiken over een wijziging van een kaderprotocol, wordt deze door de overeenkomstsluitende partijen ondertekend en aangenomen en treedt zij in werking na kennisgeving door alle overeenkomstsluitende partijen van de voltooiing van hun respectieve interne procedures en na nederlegging van de akten van bekrachtiging.

ARTIKEL 108

Wijziging van de geassocieerde-staatprotocollen

De EU of de betrokken geassocieerde staat kan voorstellen indienen tot wijziging van het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol. Over voorstellen tot wijziging van een geassocieerde-staatprotocol wordt in het desbetreffende Gemengd Comité onderhandeld door de geassocieerde partijen. Wanneer de geassocieerde partijen overeenstemming bereiken over de wijziging van hun geassocieerde-staatprotocol, stelt het Gemengd Comité de wijziging vast. Wanneer, overeenkomstig artikel 77, lid 2, in het geassocieerde-staatprotocol is bepaald dat een gehele of gedeeltelijke wijziging daarvan pas in werking kan treden na voltooiing van de eigen interne procedures van de geassocieerde partijen, wordt het besluit van het Gemengd Comité pas van kracht na kennisgeving door alle geassocieerde partijen van de voltooiing van hun respectieve interne procedures.

ARTIKEL 109

Protocollen en bijlagen

De kaderprotocollen, de geassocieerde-staatprotocollen, de bijlagen en de daarin vermelde besluiten, zoals aangepast voor de toepassing van deze overeenkomst, vormen een integrerend bestanddeel van deze overeenkomst en hebben dezelfde rechtskracht.

ARTIKEL 110

Bestaande overeenkomsten

1.    Tenzij anders wordt bepaald in deze overeenkomst, en met name in Kaderprotocol nr. 2 en in de geassocieerde-staatprotocollen, hebben de bepalingen van deze overeenkomst voorrang boven de bepalingen in bestaande bilaterale overeenkomsten die bindend zijn voor de EU enerzijds en een van de geassocieerde staten anderzijds, voor zover deze overeenkomst betrekking heeft op hetzelfde onderwerp.

2.    Tenzij anders is bepaald in deze overeenkomst, wordt wanneer in deze overeenkomst geheel of gedeeltelijk wordt verwezen naar bilaterale overeenkomsten die bindend zijn voor de EU enerzijds en een van de geassocieerde staten anderzijds, daarmee tevens bedoeld de wijzigingen daarvan en de vervolgovereenkomsten die voor beide geassocieerde partijen op of na de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst in werking treden.

ARTIKEL 111

Talen

1.    Deze associatieovereenkomst is opgesteld in één exemplaar, in de Bulgaarse, de Catalaanse, de Deense, de Duitse, de Engelse, de Estse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Hongaarse, de Ierse, de Italiaanse, de Kroatische, de Letse, de Litouwse, de Maltese, de Nederlandse, de Poolse, de Portugese, de Roemeense, de Sloveense, de Slowaakse, de Spaanse, de Tsjechische en de Zweedse taal, waarbij alle teksten gelijkelijk authentiek zijn.

2.    De teksten van de rechtshandelingen van de EU waarnaar in deze associatieovereenkomst wordt verwezen, zijn gelijkelijk authentiek in de Bulgaarse, de Deense, de Duitse, de Engelse, de Estse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Hongaarse, de Ierse, de Italiaanse, de Kroatische, de Letse, de Litouwse, de Maltese, de Nederlandse, de Poolse, de Portugese, de Roemeense, de Sloveense, de Slowaakse, de Spaanse, de Tsjechische en de Zweedse taal, zoals zij in het Publicatieblad van de Europese Unie zijn verschenen, en deze handelingen worden met het oog op de authenticatie ervan in het Catalaans gesteld.

ARTIKEL 112

Inwerkingtreding en beëindiging

1.    Deze overeenkomst wordt door de overeenkomstsluitende partijen bekrachtigd, ondertekend en goedgekeurd overeenkomstig hun onderscheiden grondwettelijke of institutionele bepalingen. Deze overeenkomst treedt tussen de drie overeenkomstsluitende partijen in werking op de eerste dag van de tweede maand volgende op de laatste kennisgeving van de nederlegging van de akten van bekrachtiging, sluiting of goedkeuring bij het secretariaat-generaal van de Raad van de EU, dat optreedt als depositaris van deze overeenkomst.

2.    In afwachting van de voltooiing van de in lid 1 bedoelde bekrachtigings-, sluitings- of goedkeuringsprocedures passen de overeenkomstsluitende partijen deze overeenkomst voorlopig toe vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin een overeenkomstsluitende partij haar akten van bekrachtiging, sluiting of goedkeuring bij het secretariaat-generaal van de Raad van de EU heeft neergelegd, tenzij een andere overeenkomstsluitende partij kennis geeft dat een dergelijke voorlopige toepassing niet kan plaatsvinden.

3.    Indien niet wordt voldaan aan de in lid 2 vastgestelde voorwaarden voor voorlopige toepassing tussen de drie overeenkomstsluitende partijen, wordt deze overeenkomst tussen de EU en een van de geassocieerde staten toegepast vanaf de eerste dag van de tweede maand die volgt op de maand waarin de EU of die geassocieerde staat de akten van bekrachtiging, sluiting of goedkeuring bij het secretariaat-generaal van de Raad van de EU heeft neergelegd, tenzij een van de partijen kennis geeft dat een dergelijke voorlopige toepassing niet kan plaatsvinden. Voor de duur van de toepassing van deze overeenkomst ingevolge dit lid moeten de verwijzingen naar het “Associatiecomité” in de artikelen 75, 105, 106 en 107 van de kaderovereenkomst worden gelezen als verwijzingen naar het desbetreffende “Gemengd Comité”. Voor dezelfde duur besluit het Gemengd Comité over alle technische aanpassingen van de associatieovereenkomst die nodig zijn om de goede werking ervan te waarborgen.

4.    Elke geassocieerde partij kan deze overeenkomst opzeggen door de andere geassocieerde partij schriftelijk van haar besluit in kennis te stellen. Deze overeenkomst tussen de respectieve geassocieerde partijen vervalt zes maanden na ontvangst van de kennisgeving, met inachtneming van de in lid 5 vermelde voorwaarden.

5.    Deze overeenkomst blijft van toepassing tussen de EU en de overige geassocieerde staat indien de beëindiging van deze overeenkomst door een van de geassocieerde staten geen gevolgen heeft voor alle overeenkomstsluitende partijen.

6.    De rechten en verplichtingen van personen en marktdeelnemers krachtens deze associatieovereenkomst blijven onverlet wanneer deze overeenkomst niet langer van toepassing is. De EU en de betrokken geassocieerde staat/staten beslissen in onderlinge overeenstemming welke maatregelen moeten worden genomen met betrekking tot de rechten in het verwervingsproces. Dit lid laat de specifieke bepalingen van artikel 90 van de kaderovereenkomst onverlet.

7.    Vanaf de datum waarop deze overeenkomst voorlopig wordt toegepast overeenkomstig lid 2, of wordt toegepast tussen de EU en een van de geassocieerde staten overeenkomstig lid 3, verstaan de partijen verwijzingen in deze overeenkomst naar “de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst” of naar “de inwerkingtreding van deze overeenkomst” als verwijzingen naar de datum met ingang waarvan deze overeenkomst voorlopig wordt toegepast overeenkomstig lid 2, of wordt toegepast tussen de Unie en een van de geassocieerde staten overeenkomstig lid 3.

TEN BLIJKE WAARVAN de ondergetekende gevolmachtigden, daartoe naar behoren gemachtigd, deze overeenkomst hebben ondertekend.

Gedaan te … op …

Voor de Europese Unie

Voor het Vorstendom Andorra

Voor de Republiek San Marino

KADERPROTOCOL NR. 1

BETREFFENDE HORIZONTALE AANPASSINGEN

ARTIKEL 1

Toepassing van het EU-acquis en specifieke aanpassingen

De bepalingen van de rechtshandelingen die in de geassocieerde-staatprotocollen worden vermeld, zijn overeenkomstig deze overeenkomst en dit kaderprotocol van toepassing, tenzij in het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol anders wordt bepaald. De specifieke aanpassingen die voor rechtshandelingen van de EU noodzakelijk zijn, worden uiteengezet in de bijlage bij een geassocieerde-staatprotocol waarin de desbetreffende rechtshandeling is opgenomen.

ARTIKEL 2

Overwegingen van rechtshandelingen

De overwegingen van de bovenbedoelde rechtshandelingen worden niet aangepast met het oog op deze overeenkomst. Zij zijn van belang voor zover noodzakelijk in verband met de correcte interpretatie en toepassing, binnen het kader van deze overeenkomst, van de bepalingen van die rechtshandelingen.

ARTIKEL 3

Overgangsregelingen

1.    Wanneer in een bijlage bij een geassocieerde-staatprotocol wordt verwezen naar dit artikel met betrekking tot een rechtshandeling van de EU, zijn de leden 2 tot en met 5 van toepassing.

2.    De verplichting voor de betrokken geassocieerde staat om de rechtshandeling van de EU uit te voeren en toe te passen, wordt opgeschort tot het einde van de in de desbetreffende bijlage vermelde periode.

3.    De betrokken geassocieerde staat kan het Gemengd Comité te allen tijde gedurende de in lid 2 bedoelde periode in kennis stellen van zijn voornemen om de rechtshandeling van de EU vóór het einde van die periode uit te voeren. In dat geval vermeldt de geassocieerde staat de datum waarop hij voornemens is die rechtshandeling toe te passen. Het Gemengd Comité neemt een besluit over de wijziging van de desbetreffende bijlage.

4.    De toepassing van een rechtshandeling tussen de EU en de betrokken geassocieerde staat wordt opgeschort tot de vroegste van de volgende data:

a)    de eerste dag na afloop van de in lid 2 bedoelde periode; of

b)    de in lid 3 bedoelde datum.

5.    Tijdens de in lid 2 bedoelde opschorting worden de betrekkingen tussen de EU en de betrokken geassocieerde staat met betrekking tot aangelegenheden die binnen het toepassingsgebied van de rechtshandeling van de EU vallen, beheerst door de specifieke bepalingen van de desbetreffende bijlage.

ARTIKEL 4

Regelingen zonder in de bijlage gespecificeerde termijn

1.    Wanneer in een bijlage bij een geassocieerde-staatprotocol wordt verwezen naar dit artikel met betrekking tot een rechtshandeling van de EU, zijn de leden 2 tot en met 6 van toepassing.

2.    De verplichting voor de betrokken geassocieerde staat om de rechtshandeling van de EU uit te voeren en toe te passen, wordt opgeschort.

3.    De betrokken geassocieerde staat kan het Gemengd Comité te allen tijde in kennis stellen van zijn voornemen om de rechtshandeling van de EU uit te voeren. In dat geval vermeldt de geassocieerde staat de datum waarop hij voornemens is die rechtshandeling toe te passen. Het Gemengd Comité neemt een besluit over de wijziging van de desbetreffende bijlage.

4.    Het Gemengd Comité evalueert de in lid 2 bedoelde opschorting te allen tijde en uiterlijk om de vijf jaar, op basis van de noodzaak om rekening te houden met marktontwikkelingen en alle andere specifieke criteria die in de desbetreffende bijlage kunnen worden vastgesteld. Op basis van die evaluatie kan het Gemengd Comité besluiten de desbetreffende bijlage te wijzigen teneinde een termijn vast te stellen voor de uitvoering en toepassing van de rechtshandeling door de betrokken geassocieerde staat. Dit doet geen afbreuk aan artikel 90 van de kaderovereenkomst, dat van toepassing is indien de integriteit en homogeniteit van de interne markt moet worden hersteld.

5.    De toepassing van een rechtshandeling tussen de EU en de betrokken geassocieerde staat wordt opgeschort tot de datum waarop het in lid 3 bedoelde besluit van het Gemengd Comité in werking treedt of, in voorkomend geval, de datum waarop de in lid 4 bedoelde termijn verstrijkt.

6.    Tijdens de in lid 2 bedoelde opschorting worden de betrekkingen tussen de EU en de betrokken geassocieerde staat met betrekking tot aangelegenheden die binnen het toepassingsgebied van de rechtshandeling van de EU vallen, beheerst door de specifieke bepalingen van de desbetreffende bijlage.

ARTIKEL 5

Bepalingen inzake EU-comités

De procedures, institutionele regelingen en andere bepalingen betreffende EU-comités die zijn opgenomen in de rechtshandelingen waarnaar in de geassocieerde-staatprotocollen wordt verwezen, zijn vastgelegd in artikel 67 en artikel 80, leden 5, 6 en 7, van de kaderovereenkomst en in de geassocieerde-staatprotocollen.

ARTIKEL 6

Bepalingen betreffende het vaststellen van procedures voor de aanpassing of wijziging van rechtshandelingen van de EU

Wanneer een rechtshandeling waarnaar in een geassocieerde-staatprotocol wordt verwezen, voorziet in EU-procedures voor de aanpassing, uitbreiding of wijziging ervan of voor de ontwikkeling van nieuw EU-beleid of nieuwe EU-initiatieven of -besluiten, is de desbetreffende besluitvormingsprocedure van de kaderovereenkomst van toepassing.

ARTIKEL 7

Uitwisseling van informatie en kennisgevingsprocedures

1.    Wanneer een EU-lidstaat informatie aan de Europese Commissie moet verstrekken, verstrekt een geassocieerde staat deze informatie ook aan de Europese Commissie. Hetzelfde geldt wanneer de informatie door de bevoegde autoriteiten moet worden verstrekt.

2.    Wanneer een EU-lidstaat informatie aan een of meer andere EU-lidstaten moet verstrekken, verstrekt hij die informatie ook aan de Europese Commissie. De Europese Commissie verstrekt die informatie aan de geassocieerde staten.

Een geassocieerde staat verstrekt overeenkomstige informatie aan een of meer EU-lidstaten, die deze informatie doorsturen naar de Europese Commissie voor verspreiding naar alle EU-lidstaten. Hetzelfde geldt wanneer de informatie door de bevoegde autoriteiten moet worden verstrekt.

3.    Op terreinen waarop dringend een snelle overdracht van informatie is geboden, zal naar passende sectoriële oplossingen worden gezocht om rechtstreekse informatie-uitwisseling tot stand te brengen.

4.    Tenzij in de associatieovereenkomst anders is bepaald, worden de taken van de Europese Commissie in het kader van verificatie-, informatie-, kennisgevings- of overlegprocedures en soortgelijke aangelegenheden mutatis mutandis ook ten aanzien van de geassocieerde staten vervuld. Dit laat de artikelen 5, 6 en 10 van dit kaderprotocol onverlet.

5.    De Europese Commissie en het overeenkomstige Gemengd Comité wisselen alle informatie met betrekking tot deze zaken uit. Ieder probleem dat zich in dit verband voordoet, kan aan het overeenkomstige Gemengd Comité worden voorgelegd.

ARTIKEL 8

Evaluatie- en rapportageprocedures

Wanneer de Europese Commissie of een andere EU-instelling op grond van een rechtshandeling als bedoeld in een geassocieerde-staatprotocol een verslag, een verklaring of een ander soortgelijk document moet opstellen, stelt zij, tenzij anders overeengekomen, tegelijkertijd een overeenkomstig verslag, een verklaring of een soortgelijk document op met betrekking tot de geassocieerde staten, tenzij in deze overeenkomst anders is bepaald. De Europese Commissie en de geassocieerde staten plegen onderling overleg en wisselen informatie uit bij de voorbereiding van hun respectieve verslagen, waarvan zij afschriften doen toekomen aan het desbetreffende Gemengd Comité.

ARTIKEL 9

Publicatie van informatie

1.    Wanneer een EU-lidstaat overeenkomstig een in een geassocieerde-staatprotocol genoemde rechtshandeling bepaalde informatie over feiten, procedures en dergelijke moet publiceren, publiceren ook de geassocieerde staten de desbetreffende informatie op overeenkomstige wijze.

2.    Wanneer feiten, procedures, rapporten en dergelijke, overeenkomstig een in een geassocieerde-staatprotocol genoemde rechtshandeling, in het Publicatieblad van de Europese Unie moeten worden bekendgemaakt, wordt de corresponderende informatie betreffende de geassocieerde staten daarin eveneens bekendgemaakt.

ARTIKEL 10

Rechten en verplichtingen

De rechten en verplichtingen van de EU-lidstaten of hun overheidslichamen, ondernemingen of onderdanen ten opzichte van elkaar worden geacht voor de geassocieerde partijen te gelden, waaronder, al naar het geval, ook de bevoegde autoriteiten, overheidslichamen, ondernemingen of personen van die partijen worden verstaan.

ARTIKEL 11

Verwijzingen naar grondgebieden

Wanneer de rechtshandelingen van de EU waarnaar in de geassocieerde-staatprotocollen wordt verwezen, verwijzingen bevatten naar het grondgebied van de “Europese Unie”, “gemeenschappelijke markt” of “interne markt”, worden deze verwijzingen voor de toepassing van deze overeenkomst beschouwd als verwijzingen naar het grondgebied van de overeenkomstsluitende partijen als omschreven in artikel 104 van de kaderovereenkomst.

ARTIKEL 12

Verwijzingen naar onderdanen van EU-lidstaten

Wanneer de rechtshandelingen waarnaar in de geassocieerde-staatprotocollen wordt verwezen, verwijzingen naar onderdanen van EU-lidstaten bevatten, worden deze verwijzingen voor de toepassing van deze overeenkomst geacht tevens te verwijzen naar onderdanen van de geassocieerde staten.

ARTIKEL 13

Verwijzing naar talen

Wanneer een rechtshandeling waarnaar in een geassocieerde-staatprotocol wordt verwezen, aan de EU-lidstaten of hun overheidsorganen, ondernemingen of personen rechten verleent of verplichtingen oplegt met betrekking tot het gebruik van een van de officiële talen van de EU, worden de overeenkomstige rechten en verplichtingen met betrekking tot het gebruik van een van de officiële talen van alle overeenkomstsluitende partijen geacht te gelden voor de overeenkomstsluitende partijen, hun bevoegde autoriteiten, overheidsorganen, ondernemingen of personen.

ARTIKEL 14

Inwerkingtreding en uitvoering van rechtshandelingen

De bepalingen betreffende de inwerkingtreding of uitvoering van de in de geassocieerde-staatprotocollen bedoelde rechtshandelingen gelden niet voor de toepassing van deze overeenkomst. De termijnen en data die gelden voor de geassocieerde staten voor de inwerkingtreding en uitvoering van de genoemde rechtshandelingen, vloeien voort uit artikel 112 van de kaderovereenkomst en uit de bepalingen betreffende overgangsregelingen.

ARTIKEL 15

Adressaten van de rechtshandelingen van de EU

De bepalingen die aangeven dat een rechtshandeling van de EU tot de EU-lidstaten is gericht, gelden niet voor de toepassing van deze overeenkomst.

KADERPROTOCOL NR. 2

BETREFFENDE BESTAANDE OVEREENKOMSTEN

Overeenkomstig artikel 110 van de kaderovereenkomst zijn de overeenkomstsluitende partijen overeengekomen dat de volgende bestaande bilaterale overeenkomsten die bindend zijn voor de EU enerzijds en een van de geassocieerde staten anderzijds, na de inwerkingtreding van deze overeenkomst van toepassing blijven:

a)    Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Vorstendom Andorra waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad van 15 november 2004 betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling en de bijbehorende gezamenlijke intentieverklaring ¹⁰ , gewijzigd bij het wijzigingsprotocol van 12 februari 2016 ¹¹ ;

b)    Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Republiek San Marino waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad van 7 december 2004 betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling en het bijbehorende memorandum van overeenstemming ¹² , gewijzigd bij het wijzigingsprotocol van 8 december 2015 ¹³ ;

c)    Monetaire overeenkomst tussen de Europese Unie en het Vorstendom Andorra van 30 juni 2011 ¹⁴ ;

d)    Monetaire overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek San Marino van 27 maart 2012 ¹⁵ .

KADERPROTOCOL NR. 3

BETREFFENDE FINANCIËLE DIENSTEN

PREAMBULE

De EU enerzijds en respectievelijk Andorra en San Marino anderzijds,

Overwegende hetgeen volgt:

1)    Dit kaderprotocol houdt rekening met de specifieke kenmerken van de geassocieerde staten en met de wijze waarop hun markten voor financiële diensten zouden worden geïntegreerd in de interne markt van de EU voor financiële diensten en de bijbehorende toezichtinfrastructuur. In het licht daarvan moeten specifieke regels en bepalingen worden ingevoerd die een soepele marktintegratie mogelijk maken.

2)    De vaststelling van een gefaseerde aanpak voor de uitvoering en toepassing van het EU-acquis is bedoeld om een geassocieerde staat de flexibiliteit te bieden om prioriteit te geven aan specifieke segmenten van het EU-acquis waarvoor hij voornemens is eerst grensoverschrijdende financiële diensten te verlenen. Met een dergelijke aanpak kan de geassocieerde staat het EU-acquis geleidelijk overnemen en gefaseerd toepassen, rekening houdend met zijn specifieke omstandigheden en voorkeuren.

3)    De beoordeling van de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat, door middel van een beoordeling om toegang te krijgen tot de interne markt van de EU voor financiële diensten, en daaropvolgende regelmatige beoordelingen, dient om de effectiviteit, robuustheid en geschiktheid ervan te evalueren, rekening houdend met de kenmerken van de financiële sector van de geassocieerde staat, zoals de aard, diversiteit, omvang en complexiteit ervan. Een robuust toezichtkader is van cruciaal belang om de integriteit en stabiliteit van de interne markt van de EU te waarborgen, het vertrouwen onder marktdeelnemers te bevorderen en de belangen van consumenten en beleggers te beschermen. De toezichthoudende autoriteiten van de EU is een centrale rol toebedeeld bij het uitvoeren van deze beoordelingen, waarbij, indien nodig, de actieve medewerking en samenwerking van de bevoegde autoriteiten van de EU-lidstaten noodzakelijk is.

4)    Om misbruik van het recht van vestiging te voorkomen, is het noodzakelijk om te eisen dat in de geassocieerde staat gevestigde financiële instellingen ten minste een deel van hun diensten binnen dat rechtsgebied verlenen. De toezichthoudende autoriteiten van de geassocieerde staat zien erop toe dat er geen juridische entiteiten met weinig of geen economische activiteiten in hun rechtsgebied worden opgericht.

ZIJN ALS VOLGT OVEREENGEKOMEN:

DEEL I

ALGEMENE BEPALINGEN

ARTIKEL 1

Doelstellingen

De doelstellingen van dit kaderprotocol zijn:

a)    het waarborgen van de integriteit van de uitgebreide interne markt van de EU, markttransparantie, bescherming van consumenten en beleggers, en het aanpakken van risico’s in verband met consumentenfraude, witwassen van geld en financiële criminaliteit;

b)    het bevorderen van de preventie van potentiële risico’s voor de financiële stabiliteit;

c)    het vaststellen van een kader voor de geleidelijke aanpassing van de regelgeving en de toezichtmaatregelen van de geassocieerde staat aan het volledige EU-acquis op het gebied van financiële diensten;

d)    het vergemakkelijken van de geleidelijke uitbreiding van de interne markt van de EU voor financiële diensten tot de geassocieerde staat;

e)    het bevorderen van samenwerking op het gebied van regelgeving en toezicht op het gebied van financiële diensten tussen de EU en de geassocieerde staat.

ARTIKEL 2

Definities

In dit kaderprotocol wordt verstaan onder:

a)    “financiële diensten”: de diensten waarop de in de bijlagen IX, XII en XXII bij elk geassocieerde-staatprotocol vermelde handelingen van toepassing zijn;

b)    “toezichthoudende autoriteiten van de EU”: de Europese Bankautoriteit, de Europese Autoriteit voor effecten en markten, de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen en de Autoriteit voor de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

ARTIKEL 3

Voorwaarden voor toegang tot de interne markt van de EU

1.    Een geassocieerde staat krijgt toegang tot de interne markt van de EU voor financiële diensten indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:

a)    de volledige en doeltreffende uitvoering en toepassing van alle bepalingen die van toepassing zijn op het gebied van financiële diensten, zoals uiteengezet in de bijlagen IX, XII en XXII bij het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol;

b)    de aanwezigheid en goede werking van toezichtcapaciteit en -regelingen op het gebied van financiële diensten;

c)    de ondertekening van een memorandum van overeenstemming tussen de bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat en de toezichthoudende autoriteiten van de EU inzake samenwerking, informatie-uitwisseling en overleg op het gebied van toezicht.

2.    Om na te gaan of aan de voorwaarden van lid 1, punten a) en b), is voldaan, voert de Europese Commissie een uitgebreide evaluatie uit overeenkomstig de bepalingen van deel II van dit kaderprotocol. Die evaluatie omvat een beoordeling van de financiële sector van de geassocieerde staat, een beoordeling van de implementatie en toepassing van het toepasselijke EU-acquis, en een beoordeling van de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat.

3.    De in lid 2 bedoelde evaluatie wordt uitgevoerd op verzoek van de geassocieerde staat zodra deze zich ervan heeft vergewist dat is voldaan aan de voorwaarden van lid 1. De geassocieerde staat dient zijn verzoek in via het bij artikel 20 van dit kaderprotocol ingestelde Subcomité financiële diensten.

ARTIKEL 4

Gedeeltelijke toegang tot de interne markt van de EU

1.    Een geassocieerde staat kan besluiten af te zien van toegang tot de gehele interne markt van de EU voor financiële diensten door een of meer van de volgende marktsegmenten tijdelijk uit te sluiten:

a)    bankdiensten;

b)    verzekering en herverzekering;

c)    beheer van activa;

d)    effectenmarkten.

Voor de toepassing van de eerste alinea stelt de geassocieerde staat de Europese Commissie binnen een jaar na de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst in kennis van zijn voornemen en geeft daarbij aan welke segmenten hij tijdelijk wenst uit te sluiten. Na ontvangst van een dergelijke kennisgeving deelt de Europese Commissie de geassocieerde staat binnen twee maanden mee welke EU-bepalingen de geassocieerde staat tijdelijk niet hoeft uit te voeren en toe te passen.

2.    In aansluiting op het in lid 1, tweede alinea, bedoelde antwoord neemt het bij artikel 76 van de kaderovereenkomst ingestelde Gemengd Comité overeenkomstig artikel 81 van de kaderovereenkomst een besluit tot wijziging van bijlage IX bij het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol op basis van de lijst die de Europese Commissie aan de geassocieerde staat heeft verstrekt, met het oog op een nadere specificatie van:

a)    de lijst van EU-bepalingen die de geassocieerde staat volledig moet uitvoeren en toepassen;

b)    de lijst van EU-bepalingen waarvoor de verplichting tot volledige uitvoering en toepassing door de geassocieerde staat tijdelijk is opgeschort overeenkomstig lid 1 van dit artikel.

3.    Indien de geassocieerde staat kiest voor de in lid 1 van dit artikel bedoelde afwijking, is artikel 3 van dit kaderprotocol alleen van toepassing op het marktsegment of de marktsegmenten waarvoor de geassocieerde staat markttoegang wenst te verkrijgen, zolang die afwijking van kracht blijft.

4.    Indien de geassocieerde staat in een later stadium toegang wenst te krijgen tot de interne markt van de EU in een of meer van de segmenten waarvoor hij aanvankelijk om een afwijking als bedoeld in lid 1 heeft verzocht, stelt hij de Europese Commissie naar behoren in kennis van zijn voornemen. Het Gemengd Comité wijzigt overeenkomstig artikel 81 van de kaderovereenkomst bijlage IX bij het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol, met het oog op de bijwerking van de lijst van toepasselijke bepalingen van het EU-acquis. De geassocieerde staat kan alleen toegang tot deze segmenten krijgen als de bepalingen waarvoor geen afwijking meer geldt, naar behoren zijn uitgevoerd en worden toegepast. De in artikel 3, lid 2, van dit kaderprotocol bedoelde evaluatie wordt uitgevoerd telkens wanneer de geassocieerde staat besluit toegang te zoeken tot een aanvullend marktsegment.

5.    De in lid 1 van dit artikel bedoelde afwijking duurt niet langer dan vijftien jaar vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst. Uiterlijk een jaar vóór het einde van de maximale duur van de afwijking wijzigen de geassocieerde partijen bijlage IX bij het geassocieerde-staatprotocol om ervoor te zorgen dat alle toepasselijke bepalingen van het EU-acquis vóór de datum waarop de afwijking afloopt, door de geassocieerde staat worden uitgevoerd en toegepast. De geassocieerde staat dient zes maanden vóór die vervaldatum alle EU-bepalingen voor de sector financiële diensten geheel, volledig en doeltreffend te hebben uitgevoerd en toegepast. Bij de in artikel 3, lid 2, van dit kaderprotocol bedoelde evaluatie wordt beoordeeld of de geassocieerde staat aan de in dit lid bedoelde verplichting voldoet.

ARTIKEL 5

Actieplan voor de uitvoering en toepassing van het EU-acquis

1.    Voordat de geassocieerde staat toegang krijgt tot de interne markt van de EU voor financiële diensten of tot een of meer van zijn marktsegmenten, stelt hij een actieplan en een tijdschema op om de uitvoering en toepassing van het toepasselijke EU-acquis voor de financiële dienstensector of voor een of meer van zijn marktsegmenten te verwezenlijken.

2.    De geassocieerde staat stelt de Europese Commissie via het Subcomité financiële diensten in kennis van de vaststelling van het actieplan en van alle belangrijke wijzigingen daarvan. De geassocieerde staat kan follow-upverslagen verstrekken die voortvloeien uit het actieplan.

3.    Overeenkomstig artikel 3, lid 3, van dit kaderprotocol maakt de geassocieerde staat op basis van zijn actieplan gebruik van zijn discretionaire bevoegdheid om het passende tijdschema vast te stellen voor het verzoek aan de Europese Commissie om de evaluatie uit te voeren die nodig is om toegang te krijgen tot de interne markt van de EU.

ARTIKEL 6

Inwerkingtreding van markttoegang

1.    Zodra de Europese Commissie een positieve aanbeveling, als bedoeld in artikel 11 van dit kaderprotocol, heeft vastgesteld omdat aan alle noodzakelijke voorwaarden van artikel 3 van dit kaderprotocol is voldaan, en op aanbeveling van het Subcomité financiële diensten, stelt het Gemengd Comité een besluit vast waarbij de toegang tot een of meer segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten wordt uitgebreid tot de geassocieerde staat.

2.    Het besluit wordt van kracht op de eerste dag van de maand volgende op de datum van vaststelling van het besluit door het Gemengd Comité.

3.    Gedurende de gehele periode waarin de in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol bedoelde afwijking van kracht is, vangt de toegang van EU-marktdeelnemers tot de financiële markt van de geassocieerde staat aan op de datum waarop het besluit van het Gemengd Comité, waarbij de geassocieerde staat toegang wordt verleend tot een of meer segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten, in werking treedt. Die markttoegang is beperkt tot het segment of de segmenten waarnaar in dat besluit wordt verwezen.

ARTIKEL 7

Plaatselijke dienstverlening in de geassocieerde staat

1.    De toezichthoudende autoriteiten van de geassocieerde staat zorgen ervoor dat op hun grondgebied gevestigde financiële dienstverleners een aanzienlijk deel van hun activiteiten in hun rechtsgebied uitoefenen en daarbij hun markt bedienen. Zij verbieden de vestiging in hun rechtsgebied van dienstverleners zonder actieve bedrijfsactiviteiten of significante activa.

2.    De naleving van de in lid 1 vastgestelde verplichting wordt gemonitord in het kader van de controle op de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat als bedoeld in artikel 13 van dit kaderprotocol.

DEEL II

EVALUATIE OM TOEGANG TE KRIJGEN TOT DE INTERNE MARKT VAN DE EU

ARTIKEL 8

Toetsing van de financiële sector van de geassocieerde staat

1.    Onder toezicht van de Europese Commissie voeren de desbetreffende toezichthoudende autoriteiten van de EU als volgt een toetsing uit van de financiële sector van de geassocieerde staat:

a)    de geassocieerde staat verstrekt de toezichthoudende autoriteiten van de EU:

i)    een gedetailleerde beschrijving van zijn financiële sector, waaronder een lijst van geautoriseerde of geregistreerde financiële dienstverleners en hun rechtsvorm, de identiteit van hun bestuurders, identiteit en nationaliteit van aandeelhouders, groepsrelaties, economische relevantie (totale bankactiva, activa onder beheer, totale verzekeringspremies);

ii)    alle aanvullende informatie die de toezichthoudende autoriteiten van de EU nodig hebben voor de voltooiing van deze toetsing;

b)    de toezichthoudende autoriteiten van de EU verrichten op basis van hun methodologie en in samenwerking met de desbetreffende bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat toetsingen van de balans en de kwaliteit van de activa voor de bank- en verzekeringssector.

2.    Het bestaan, de structuur en de kwaliteit van depositogarantiestelsels, verzekeringsgarantiestelsels en afwikkelingsregelingen worden beoordeeld door de bij artikel 42 van Verordening (EU) nr. 806/2014 van het Europees Parlement en de Raad ¹⁶ opgerichte Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad overeenkomstig het desbetreffende EU-recht.

3.    Bij deze toetsing kunnen de toezichthoudende autoriteiten van de EU waar nodig een beroep doen op de bijstand van derden op nationaal of internationaal niveau.

4.    De kosten in verband met de toetsing krachtens dit artikel komen ten laste van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 9

Beoordeling van de uitvoering en toepassing van het EU-recht

1.    De EU beoordeelt de volledigheid en conformiteit van de wetgeving en het regelgevingskader van de geassocieerde staat met het desbetreffende EU-acquis. Zij beoordeelt met name de naleving van:

a)    de bepalingen van EU-handelingen die zonder onderscheid van toepassing zijn op de gehele interne markt van de EU voor financiële diensten, met name inzake de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering; alsmede

b)    de bepalingen van EU-handelingen die van toepassing zijn op het specifieke segment of de specifieke segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten als bedoeld in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol.

2.    De conformiteit van de wetgeving en het regelgevingskader van de geassocieerde staat met het toepasselijke EU-acquis kan worden beoordeeld met de bijstand van derden op nationaal of internationaal niveau. De Europese Commissie stelt de taakomschrijving van de nalevingsbeoordeling vast en stelt de geassocieerde staat in kennis van de desbetreffende aanbestedingsprocedure en de resultaten daarvan.

3.    De kosten in verband met de beoordeling uit hoofde van dit artikel komen ten laste van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 10

Beoordeling van de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat

1.    De beoordeling van de toezichtinfrastructuur heeft betrekking op de onafhankelijkheid, robuustheid, doeltreffendheid en efficiëntie van het toezichtkader van de geassocieerde staat. Deze beoordeling heeft ook betrekking op het toezicht op de bestrijding van witwassen in de geassocieerde staat, met inbegrip van het bestaan en de goede werking van een financiële-inlichtingeneenheid.

2.    De beoordeling wordt uitgevoerd door de toezichthoudende autoriteiten van de EU in samenwerking met de desbetreffende bevoegde autoriteiten van de EU-lidstaten. De toezichthoudende autoriteiten van de EU stellen de beoordelingscriteria en -methoden vast en stellen de Europese Commissie en de geassocieerde staat daarvan in kennis.

3.    Voor de uitvoering van de in lid 1 bedoelde beoordeling kunnen de toezichthoudende autoriteiten van de EU in voorkomend geval een beroep doen op de bijstand van derden op nationaal of internationaal niveau.

4.    De kosten in verband met de beoordeling uit hoofde van dit artikel komen ten laste van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 11

Resultaat van de evaluatie

1.    Na voltooiing van de in artikel 8 van dit kaderprotocol bedoelde toetsing van de financiële sector van de geassocieerde staat brengen de toezichthoudende autoriteiten van de EU een advies uit aan de Europese Commissie, waarin zij een beoordeling geven van de financiële sector van de geassocieerde staat.

2.    Na voltooiing van de in artikel 10 van dit kaderprotocol bedoelde beoordeling van de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat brengen de toezichthoudende autoriteiten van de EU advies uit aan de Europese Commissie, waarin zij een beoordeling geven van het toezichtkader van de geassocieerde staat.

3.    Rekening houdend met de in de leden 1 en 2 van dit artikel bedoelde adviezen en met de beoordeling van de uitvoering en toepassing van de EU-wetgeving als bedoeld in artikel 9 van dit kaderprotocol, doet de Europese Commissie een aanbeveling aan het Subcomité financiële diensten.

In deze aanbeveling wordt bepaald of de geassocieerde staat toegang moet worden verleend tot de interne markt van de EU voor financiële diensten of tot een of meer marktsegmenten daarvan, rekening houdend met de volgende overwegingen:

a)    indien de in artikel 8, lid 1, punt b), van dit kaderprotocol bedoelde balansen of onderzoeken naar de kwaliteit van de activa risico’s voor de goede werking van de interne EU-markt aan het licht brengen, wordt geen toegang tot het desbetreffende segment of de desbetreffende segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten verleend totdat deze risico’s op passende wijze zijn verholpen;

b)    indien de beoordeling van het depositogarantiestelsel, het verzekeringsgarantiestelsel of de afwikkelingsfondsen als bedoeld in artikel 8, lid 2, van dit kaderprotocol negatief is, wordt geen toegang tot het banksegment of tot het verzekerings- en herverzekeringssegment verleend totdat deze tekortkomingen op passende wijze zijn verholpen;

c)    indien de beoordeling van de uitvoering en toepassing van het EU-acquis op een of meer gebieden tekortkomingen aan het licht brengt, wordt geen toegang verleend tot het overeenkomstige segment of de overeenkomstige segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten, als bedoeld in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol, totdat deze tekortkomingen op passende wijze zijn verholpen;

d)    indien de beoordeling van de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat tekortkomingen aan het licht brengt, wordt geen toegang verleend tot het overeenkomstige segment of de overeenkomstige segmenten van de interne markt van de EU voor financiële diensten, als bedoeld in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol, totdat deze tekortkomingen op passende wijze zijn verholpen.

4.    Indien de in lid 3 bedoelde aanbeveling inzake markttoegang negatief is, deelt de Europese Commissie het Subcomité financiële diensten mee welke richtsnoeren en maatregelen door de geassocieerde staat moeten worden genomen om de geconstateerde tekortkomingen te verhelpen. De geassocieerde staat mag tot een jaar na de uitvaardiging van de richtsnoeren door de Europese Commissie geen nieuw verzoek tot evaluatie indienen om markttoegang te verkrijgen. Na indiening van een nieuw verzoek levert de geassocieerde staat bewijs van zijn naleving van de voorgeschreven richtsnoeren en van de uitvoering van de vereiste acties.

DEEL III

CONTROLE

ARTIKEL 12

Controle op de uitvoering en toepassing van het EU-recht door de geassocieerde staat

1.    Nadat het Gemengd Comité overeenkomstig artikel 6 van dit kaderprotocol de toegang tot de interne markt van de EU voor financiële diensten, of tot een of meer segmenten daarvan, heeft uitgebreid tot de geassocieerde staat, wordt tijdens de volledige duur van de markttoegang door de Europese Commissie geëvalueerd of de wetgeving van de geassocieerde staat nog steeds in overeenstemming is met het toepasselijke EU-acquis. De controle wordt uitgevoerd overeenkomstig artikel 9 van dit kaderprotocol.

2.    De Europese Commissie legt de resultaten van de daaropvolgende controle voor aan het Subcomité financiële diensten, met inbegrip van eventuele aanbevelingen om de tijdens het controleproces vastgestelde problemen aan te pakken. De geassocieerde staat voert de aanbevelingen uit binnen het in de aanbevelingen vermelde tijdsbestek.

3.    Indien bij de controle op de uitvoering en toepassing van het EU-acquis op een of meer gebieden significante tekortkomingen worden geconstateerd, kan de EU de toepassing van dit kaderprotocol ten aanzien van het segment of de segmenten van de financiële diensten in kwestie opschorten. De voorwaarden en de procedure voor de opschorting zijn opgenomen in de artikelen 18 en 19 van dit kaderprotocol.

4.    De kosten in verband met de regelmatige controles op grond van dit artikel komen ten laste van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 13

Controle op de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat

1.    Nadat het Gemengd Comité overeenkomstig artikel 6 van dit kaderprotocol de toegang tot de interne markt van de EU voor financiële diensten, of tot een of meer segmenten daarvan, heeft uitgebreid tot de geassocieerde staat, wordt de toezichtinfrastructuur van de geassocieerde staat beoordeeld overeenkomstig artikel 10 van dit kaderprotocol. Deze beoordeling wordt om de twee jaar georganiseerd, tenzij de Europese Commissie anders bepaalt.

2.    De Europese Commissie legt de resultaten van de beoordelingen voor aan het Subcomité financiële diensten, met inbegrip van eventuele aanbevelingen van de toezichthoudende autoriteiten van de EU om tijdens deze controle aan het licht gekomen kwesties aan te pakken.

3.    De geassocieerde staat voert de in lid 2 bedoelde aanbevelingen uit binnen het in die aanbevelingen vermelde tijdsbestek. De toezichthoudende autoriteiten van de EU controleren of deze aanbevelingen volledig zijn uitgevoerd.

4.    Indien de geassocieerde staat de in de aanbevelingen uit de beoordeling vastgestelde tekortkomingen niet binnen het vastgestelde tijdsbestek verhelpt, kan de EU de toepassing van dit kaderprotocol ten aanzien van het segment of de segmenten van de financiële diensten in kwestie opschorten. De voorwaarden en de procedure voor de opschorting zijn opgenomen in de artikelen 18 en 19 van dit kaderprotocol.

5.    De kosten in verband met de regelmatige controles op grond van dit artikel komen ten laste van de geassocieerde staat.

DEEL IV

SAMENWERKING MET TOEZICHTHOUDENDE AUTORITEITEN VAN DE EU

ARTIKEL 14

Toezichthoudende autoriteiten van de EU — algemene bevoegdheden

1.    De toezichthoudende autoriteiten van de EU beschikken ten aanzien van de financiëledienstensector en de bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat over alle bevoegdheden die hun zijn verleend bij hun oprichtingsverordeningen, de toepasselijke sectorale EU-wetgeving en dit kaderprotocol.

2.    De bevoegdheden van de toezichthoudende autoriteiten van de EU omvatten de bevoegdheid om besluiten te nemen en aanbevelingen te richten tot de aanbieders van financiële diensten of de bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat, voor zover dit nodig is om de goede werking van de interne markt van de EU, de bescherming van consumenten, beleggers en andere desbetreffende belanghebbenden of de vrijwaring van de stabiliteit en integriteit van de interne markt van de EU te waarborgen. Deze bevoegdheden worden uitgeoefend in overleg met de financiële toezichthoudende autoriteiten van de geassocieerde staat.

3.    De geassocieerde staat zorgt ervoor dat de toezichthoudende autoriteiten van de EU hun bevoegdheden binnen zijn rechtsgebied doeltreffend kunnen uitoefenen en draagt dienovereenkomstig bij aan hun begrotingsbehoeften. De bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat werken samen met de toezichthoudende autoriteiten van de EU bij de uitoefening van hun bevoegdheden binnen hun rechtsgebied en nemen alle nodige maatregelen om de doeltreffende en consistente handhaving van alle besluiten en aanbevelingen van de toezichthoudende autoriteiten van de EU te waarborgen.

4.    Op de gebieden waarop de toezichthoudende autoriteiten van de EU rechtstreekse toezichtmandaten of directe interventiebevoegdheden hebben, zijn de door hen genomen besluiten juridisch bindend en rechtstreeks toepasselijk binnen het rechtsgebied van de geassocieerde staat, zonder dat zij hoeven te worden gevalideerd door een bevoegde autoriteit van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 15

Toezichthoudende autoriteiten van de EU — noodbevoegdheden

1.    In geval van ongunstige ontwikkelingen in de financiële sector van de geassocieerde staat die gevolgen kunnen hebben voor de stabiliteit of integriteit van de financiële sector van de EU of een van haar lidstaten, of nadelig kunnen zijn voor consumenten, beleggers of andere relevante belanghebbenden in de EU, of indien zich nieuwe risico’s voordoen bij in de geassocieerde staat gevestigde ondernemingen die activiteiten met mogelijke grensoverschrijdende gevolgen uitoefenen, hebben de toezichthoudende autoriteiten van de EU de bevoegdheid om ten aanzien van de in de geassocieerde staat gevestigde financiële dienstverleners de volgende besluiten te nemen:

a)    verbod op de acceptatie van nieuwe zakelijke activiteiten of de onboarding van nieuwe klanten, in geval van gedrags- of prudentiële bezwaren;

b)    verbod op de vrije beschikking over activa;

c)    uitvaardiging van een last onder dwangsom.

2.    De toezichthoudende autoriteiten van de EU nemen een tot de desbetreffende bevoegde autoriteit van de geassocieerde staat gericht besluit tot opschorting van de vergunning die aan een financiële dienstverlener is verleend, in geval van schending van het EU-recht, frauduleuze activiteiten, of in geval van ernstige bezorgdheid over de financiële situatie, het bedrijfsmodel, de naleving van de wetgeving inzake de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering, de naleving van de betrouwbaarheids- en deskundigheidseisen of het gedrag ten aanzien van cliënten of potentiële cliënten van de financiële dienstverlener.

3.    De in de leden 1 en 2 bedoelde besluiten worden door de toezichthoudende autoriteiten van de EU alleen genomen indien zij hebben vastgesteld dat de toezichthoudende autoriteiten van de geassocieerde staat hun bevoegdheden niet tijdig of doeltreffend hebben uitgeoefend. Deze besluiten zijn juridisch bindend en rechtstreeks toepasselijk binnen het rechtsgebied van de geassocieerde staat.

ARTIKEL 16

Rol van de geassocieerde staat

De bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat hebben, afgezien van stemrecht en beperkt tot besluiten die rechtstreeks betrekking hebben op hun financiële sector of autoriteiten, dezelfde rechten en verplichtingen als de bevoegde autoriteiten van de EU-lidstaten bij de werkzaamheden van de toezichthoudende autoriteiten van de EU en hun raad van toezichthouders.

ARTIKEL 17

Samenwerking op het gebied van de bestrijding van witwassen

De geassocieerde staat zorgt voor volledige samenwerking met de aangewezen autoriteiten van de EU en de lidstaten voor de bestrijding van witwassen en de opvolgende instanties daarvan.

DEEL V

VRIJWARINGSMAATREGELEN VAN DE EU

ARTIKEL 18

Vrijwaringsmaatregelen — beginselen

1.    De EU kan de toepassing van dit kaderprotocol met betrekking tot het desbetreffende segment of de desbetreffende segmenten van financiële diensten tijdelijk opschorten indien:

a)    bij de controle overeenkomstig artikel 12 van dit kaderprotocol significante tekortkomingen bij de uitvoering en toepassing van het EU-acquis zijn vastgesteld;

b)    bij de controle overeenkomstig artikel 13 van dit kaderprotocol significante tekortkomingen in het toezichtkader van de geassocieerde staat aan het licht zijn gekomen;

c)    er sprake is van gebrek aan medewerking van de bevoegde autoriteiten van de geassocieerde staat bij de bestrijding van onregelmatigheden, fraude, misbruik, witwassen en terrorismefinanciering;

d)    het EU-acquis op het gebied van financiële diensten is omzeild of op significante wijze is geschonden.

2.    Een tijdelijke opschorting wordt vastgesteld volgens de voorwaarden en procedure van artikel 19 van dit kaderprotocol.

ARTIKEL 19

Vrijwaringsmaatregelen - procedures

1.    In afwijking van artikel 90 van de kaderovereenkomst stelt de EU, wanneer zij van oordeel is dat zich een of meer van de in artikel 18, lid 1, van dit kaderprotocol genoemde situaties hebben voorgedaan, de geassocieerde staat daarvan in kennis en legt zij de zaak voor aan het Gemengd Comité.

2.    Het Gemengd Comité komt onverwijld bijeen, en in ieder geval niet later dan één maand nadat de zaak aan het comité is voorgelegd. De geassocieerde partijen verstrekken het Gemengd Comité alle nuttige informatie om een grondig onderzoek van de situatie mogelijk te maken. Het Gemengd Comité onderzoekt alle mogelijkheden om in overeenstemming met deze overeenkomst een oplossing te vinden en kan daartoe zo nodig besluiten nemen.

3.    Indien het Gemengd Comité niet binnen drie maanden na de datum van de eerste vergadering als bedoeld in lid 2 een oplossing voor de in artikel 18, lid 1, bedoelde situaties kan vinden, stelt de EU de geassocieerde staat in kennis van haar voorgestelde oplossing voor het geconstateerde probleem.

4.    Indien de geassocieerde staat niet binnen drie maanden voldoet aan de door de EU voorgestelde oplossing, schort de EU de toepassing van dit kaderprotocol ten aanzien van het desbetreffende segment of de desbetreffende segmenten van de financiële diensten op totdat de geassocieerde staat de door de EU vastgestelde tekortkoming heeft verholpen. De geassocieerde partijen voeren regelmatig overleg om een voor alle partijen aanvaardbare oplossing te vinden.

5.    Na de opschorting van de toepassing van dit kaderprotocol kan de geassocieerde staat de kwestie voorleggen aan het HvJ EU. Wanneer de geassocieerde staat voornemens is overeenkomstig dit lid een zaak bij het HvJ EU aanhangig te maken, stelt hij de EU daarvan onmiddellijk schriftelijk in kennis en verstrekt hij alle relevante informatie.

DEEL VI

BEPALINGEN INZAKE DE INSTELLINGEN

ARTIKEL 20

Subcomités financiële diensten

1.    In afwijking van artikel 76, lid 8, eerste zin, van de kaderovereenkomst worden hierbij twee Subcomités financiële diensten ingesteld tussen respectievelijk:

a)    de EU, vertegenwoordigd door de Commissie, en Andorra, vertegenwoordigd door zijn autoriteit die verantwoordelijk is voor het beleid inzake financiële diensten; alsmede

b)    de EU, vertegenwoordigd door de Commissie, en San Marino, vertegenwoordigd door zijn autoriteit die verantwoordelijk is voor het beleid inzake financiële diensten.

2.    De Subcomités financiële diensten vervullen de volgende taken:

a)    toezicht houden op de uitvoering van dit kaderprotocol, zoals toegepast door middel van de geassocieerde-staatprotocollen en de desbetreffende bepalingen in de bijlagen IX, XII en XXII bij die geassocieerde-staatprotocollen;

b)    formuleren van de volgende aanbevelingen aan de Gemengde Comités:

i)    aanbevelingen tot wijziging van bijlage IX bij de geassocieerde-staatprotocollen overeenkomstig artikel 81 van de kaderovereenkomst;

ii)    aanbevelingen tot uitbreiding van de markttoegang tot de interne markt van de EU voor financiële diensten of een of meer van haar marktsegmenten, overeenkomstig artikel 6 van dit kaderprotocol;

iii)    overige aanbevelingen.

c)    in voorkomend geval, formuleren van aanbevelingen aan het Associatiecomité;

d)    vervullen van alle andere taken en verantwoordelijkheden die haar krachtens andere artikelen van dit kaderprotocol zijn toegewezen.

DEEL VII

SLOTBEPALINGEN

ARTIKEL 21

Activiteiten van centrale banken en monetaire autoriteiten

KADERPROTOCOL NR. 4

BETREFFENDE DE MEDEDINGINGSREGELS TEN AANZIEN VAN ONDERNEMINGEN

ARTIKEL 1

Met betrekking tot overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen die op de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst reeds bestaan en die vallen onder artikel 38, lid 1, van de kaderovereenkomst, is het in dat lid vastgestelde verbod niet van toepassing vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst, indien deze overeenkomsten, besluiten of feitelijke gedragingen binnen twaalf maanden na de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst zodanig worden gewijzigd dat wordt voldaan aan de voorwaarden die zijn opgenomen in de groepsvrijstellingen van bijlage XIV bij het geassocieerde-staatprotocol.

ARTIKEL 2

Met betrekking tot overeenkomsten, besluiten van ondernemersverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen die reeds bestaan op de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst en die vallen onder artikel 38, lid 1, van de kaderovereenkomst, is het in dat lid vastgestelde verbod niet van toepassing vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst, indien deze overeenkomsten, besluiten of feitelijke gedragingen binnen twaalf maanden na de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst zodanig worden gewijzigd dat zij niet langer onder dat verbod vallen.

KADERPROTOCOL NR. 5

BETREFFENDE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN STATISTIEK

ARTIKEL 1

Onderwerp

1.    Dit kaderprotocol is van toepassing op de samenwerking tussen de geassocieerde partijen op het gebied van statistiek en heeft ten doel te zorgen voor de productie en de verspreiding van samenhangende en vergelijkbare statistische informatie, met behulp waarvan alle aspecten van het voor hun samenwerking relevante economische, sociale en milieubeleid kunnen worden beschreven en gevolgd.

2.    Hiertoe ontwikkelen en gebruiken de geassocieerde partijen geharmoniseerde methoden, definities en classificaties, alsmede gemeenschappelijke programma’s en procedures voor de organisatie van statistische werkzaamheden op passende administratieve niveaus en in overeenstemming met dit kaderprotocol.

3.    De statistieken van de geassocieerde partijen worden op onpartijdige, betrouwbare, objectieve, wetenschappelijk onafhankelijke, kosteneffectieve en vertrouwelijke wijze opgesteld. De productie van statistieken mag geen buitensporige lasten voor de marktdeelnemers met zich meebrengen.

ARTIKEL 2

Subcomités statistiek

1.    In afwijking van artikel 76, lid 8, eerste zin, van de kaderovereenkomst worden hierbij twee Subcomités statistiek ingesteld tussen respectievelijk:

a)    de EU, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, en Andorra, vertegenwoordigd door zijn autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor samenwerking op het gebied van statistiek; en

b)    de EU, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, en San Marino, vertegenwoordigd door zijn autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor samenwerking op het gebied van statistiek.

Voor de toepassing van dit kaderprotocol wordt elke verwijzing naar een Subcomité statistiek gelezen als verwijzingen naar een van deze Subcomités statistiek.

2.    De Subcomités statistiek zijn verantwoordelijk voor het beheer van dit kaderprotocol en zien toe op de correcte uitvoering ervan. Daartoe doen zij aanbevelingen en nemen zij besluiten in de gevallen waarin dit kaderprotocol voorziet. De Subcomités statistiek nemen besluiten bij consensus.

3.    De Subcomités statistiek en het Comité voor het Europees statistisch systeem (“ESS-comité”), opgericht bij Verordening (EG) nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad ¹⁷ , organiseren hun werkzaamheden ten behoeve van dit kaderprotocol in gemeenschappelijke vergaderingen.

4.    De Subcomités statistiek komen bijeen wanneer dat nodig is. Elke geassocieerde partij kan verzoeken om een vergadering van het desbetreffende Subcomité statistiek. De Subcomités statistiek kunnen besluiten werkgroepen op te richten die hen kunnen bijstaan bij het uitvoeren van hun taken.

5.    Een geassocieerde partij kan te allen tijde een punt van zorg met betrekking tot dit kaderprotocol aan de orde stellen in het bevoegde Subcomité statistiek.

6.    In elk besluit van een Subcomité statistiek wordt de datum van uitvoering ervan vermeld. Een dergelijk besluit wordt zo nodig ter goedkeuring voorgelegd overeenkomstig het reglement van orde van het Subcomité statistiek en wordt door dat Subcomité statistiek overeenkomstig zijn reglement van orde uitgevoerd.

ARTIKEL 3

Samenwerking op het gebied van de statistiek

1.    Het in artikel 13 van Verordening (EG) nr. 223/2009 bedoelde Europees statistisch programma vormt het kader voor de door elk van de geassocieerde staten uit te voeren statistische acties voor de relevante perioden van elk programma. Alle belangrijke gebieden en statistische thema’s van het Europees statistisch programma worden voor de in dit kaderprotocol uiteengezette samenwerking op het gebied van de statistiek relevant geacht en komen voor volledige deelneming door elke geassocieerde staat in aanmerking.

2.    Elk jaar ontwikkelen de Subcomités statistiek specifieke jaarlijkse statistische programma’s voor de EU en de geassocieerde staten (“EU/Andorra” en “EU/San Marino”) als onderdeel van, en parallel aan, het jaarlijkse werkprogramma dat de Europese Commissie overeenkomstig hoofdstuk III van Verordening (EG) nr. 223/2009 opstelt. Elk van deze jaarlijkse statistisch programma’s wordt goedgekeurd door het desbetreffende Subcomité statistiek. In dat programma wordt met name aangegeven welke maatregelen binnen de desbetreffende thema’s van het programma tijdens de programmaperiode prioriteit hebben voor de statistische samenwerking van de desbetreffende EU-lidstaat en geassocieerde staat.

3.    Statistische gegevens uit de geassocieerde staten worden voor opslag, verwerking en verspreiding aan Eurostat toegezonden. De nationale bureaus voor de statistiek (NSI) van de geassocieerde staten werken in dit verband nauw samen met Eurostat met het oog op een correcte overbrenging van de gegevens uit deze staten en de verspreiding ervan onder de verschillende gebruikersgroepen via de normale verspreidingskanalen als onderdeel van de statistieken van de EU-lidstaat en geassocieerde staat. De statistieken van de geassocieerde staten worden behandeld overeenkomstig Verordening (EG) nr. 223/2009.

4.    Elk Subcomité statistiek onderzoekt de vooruitgang die is geboekt in het kader van relevante statistische acties van de desbetreffende EU-lidstaat en geassocieerde staat. Het gaat met name na of de doelen, prioriteiten en maatregelen die voor de eerste drie jaar waarin dit kaderprotocol wordt toegepast, zijn gepland, ook zijn bereikt. Het beoordeelt ook of de inhoud van bijlage XXI bij het desbetreffende geassocieerde-staatprotocol de relevantie als bedoeld in artikel 1, lid 1, van dit kaderprotocol voldoende weerspiegelt.

ARTIKEL 4

Deelneming

1.    In de geassocieerde staten gevestigde instellingen zijn gerechtigd aan specifieke door Eurostat beheerde EU-programma’s deel te nemen met dezelfde contractuele rechten en verplichtingen als in de EU gevestigde instellingen.

2.    Nationale deskundigen van de geassocieerde staten kunnen bij de Europese Commissie (“Eurostat”) worden gedetacheerd. De kosten in verband met de detachering van deze nationale deskundigen bij de Europese Commissie (“Eurostat”), met inbegrip van salarissen, socialezekerheidskosten, pensioenvoorzieningen en dag- en reisvergoedingen, komen volledig ten laste van de geassocieerde staat die hen detacheert.

3.    In de EU gevestigde instellingen zijn gerechtigd aan specifieke door de NSI van de geassocieerde staten beheerde programma’s deel te nemen met dezelfde contractuele rechten en verplichtingen als in de geassocieerde staten gevestigde instellingen.

ARTIKEL 5

Andere vormen van samenwerking

1.    In onderling overleg kunnen de NSI van elke geassocieerde staat en Eurostat technologie op het gebied van statistiek aan elkaar overdragen.

2.    Onverminderd de specifieke bepalingen en regelingen die zijn vastgesteld in afdeling S van bijlage XI bij elk geassocieerde-staatprotocol, kunnen de geassocieerde partijen alle informatie op het gebied van statistiek uitwisselen.

3.    De NSI van de geassocieerde partijen kunnen ambtenaren uitwisselen. De NSI van de EU-lidstaten kunnen ook ambtenaren uitwisselen met die van de geassocieerde staten. De voorwaarden waaronder deze uitwisselingen plaatsvinden, worden rechtstreeks door de desbetreffende NSI overeengekomen.

ARTIKEL 6

Financiële bepalingen

1.    De geassocieerde staten leveren jaarlijks een financiële bijdrage aan het Europees statistisch programma teneinde alle kosten van hun deelneming te dekken.

2.    De regels voor de financiële bijdrage van de geassocieerde staten zijn vastgelegd in artikel 68 van de kaderovereenkomst.

KADERPROTOCOL NR. 6

BETREFFENDE ARBITRAGEPROCEDURES

HOOFDSTUK 1

VOORAFGAANDE BEPALINGEN

ARTIKEL 1

Toepassingsgebied

Indien een van de geassocieerde partijen een geschil overeenkomstig artikel 90, lid 8, artikel 97, lid 9, of artikel 98, lid 6, van de kaderovereenkomst aan arbitrage voorlegt, is dit kaderprotocol van toepassing.

ARTIKEL 2

Definities

In dit kaderprotocol wordt verstaan onder:

a)    “Klagende partij”: de geassocieerde partij die een geschil aan arbitrage onderwerpt;

b)    “Verwerende partij”: de geassocieerde partij die:

i)    de in artikel 90, lid 7, van de kaderovereenkomst bedoelde compenserende maatregelen heeft genomen;

ii)    vrijwaringsmaatregelen overeenkomstig artikel 97, lid 1, van de kaderovereenkomst heeft vastgesteld;

iii)    spoedeisende vrijwaringsmaatregelen overeenkomstig artikel 97, lid 5, van de kaderovereenkomst heeft vastgesteld;

iv)    evenwichtsherstellende maatregelen overeenkomstig artikel 97, lid 8, van de kaderovereenkomst heeft vastgesteld;

v)    vrijwaringsmaatregelen overeenkomstig artikel 98, lid 1, van de kaderovereenkomst heeft vastgesteld;

of

vi)    evenwichtsherstellende maatregelen overeenkomstig artikel 98, lid 5, van de kaderovereenkomst heeft vastgesteld;

c)    “vertegenwoordiger van een geassocieerde partij”: een ambtenaar van, of een door een geassocieerde partij aangewezen persoon, die die geassocieerde partij vertegenwoordigt ten behoeve van een geschil als bedoeld in artikel 90, lid 8, artikel 97, lid 9, of artikel 98, lid 6, van de kaderovereenkomst;

d)    “adviseur”: een persoon die door een geassocieerde partij is aangewezen om haar in verband met de procedure bij een arbitragepanel te adviseren of bij te staan;

e)    “assistent”: een persoon die in het kader van zijn of haar benoeming onderzoek verricht voor of ondersteuning biedt aan een lid van een arbitragepanel onder leiding en toezicht van dat lid;

f)    “kandidaat”: een persoon wiens naam voorkomt op de in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol bedoelde lijst en wiens selectie als lid van een arbitragepanel overeenkomstig dat artikel wordt overwogen.

ARTIKEL 3

Griffie en secretariaatsondersteuning

Op schriftelijk verzoek van de geassocieerde partijen of het arbitragepanel treedt het Internationaal Bureau van het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag (“het Permanente Hof van Arbitrage”) op als griffie en verleent het passende secretariaatsondersteuning aan het arbitragepanel.

ARTIKEL 4

Lijst van personen die bereid en in staat zijn om als lid van een arbitragepanel op te treden

1.    Elk Gemengd Comité stelt een lijst op van vijftien personen die bereid en in staat zijn om als lid van een arbitragepanel op te treden. Daartoe benoemt elke geassocieerde partij vijf personen. Ook wijzen de geassocieerde partijen gezamenlijk vijf personen aan die het voorzitterschap van het arbitragepanel kunnen bekleden. De Gemengde Comités zien erop toe dat deze lijsten te allen tijde voldoen aan de in lid 2 bedoelde vereisten.

2.    De overeenkomstig lid 1 opgestelde lijsten omvatten enkel personen die alle waarborgen voor onafhankelijkheid bieden, die de vereiste kwalificaties bezitten om in hun eigen land de hoogste rechterlijke ambten te bekleden, of die bekend staan als kundige rechtsgeleerden, en die beschikken over gespecialiseerde kennis van of ervaring met het EU-recht en het internationaal publiekrecht. Deze lijsten omvatten geen personen die lid, ambtenaar of ander personeelslid zijn van EU-instellingen, van de overheid van een EU-lidstaat of van de overheid van een geassocieerde staat.

HOOFDSTUK 2

KENNISGEVINGEN

ARTIKEL 5

Toezending van kennisgevingen

1.    Het arbitragepanel zendt alle verzoeken, mededelingen, schriftelijke stukken en andere documenten tegelijkertijd aan beide geassocieerde partijen.

2.    Wanneer een geassocieerde partij verzoeken, mededelingen, schriftelijke stukken of andere documenten aan het arbitragepanel doet toekomen, zendt zij tegelijkertijd een afschrift daarvan aan de andere geassocieerde partij.

3.    Wanneer een geassocieerde partij verzoeken, mededelingen, schriftelijke stukken of andere documenten in verband met het geschil aan de andere geassocieerde partij doet toekomen, zendt zij tegelijkertijd een afschrift daarvan aan het arbitragepanel.

4.    Alle kennisgevingen als bedoeld in de leden 1 tot en met 3 worden gedaan via e-mail of, indien van toepassing, met behulp van elk ander communicatiemiddel waarbij de verzending wordt geregistreerd. De kennisgeving wordt geacht te zijn afgeleverd op de datum van verzending, tenzij wordt aangetoond dat dit niet het geval is. Alle kennisgevingen worden gericht aan de Juridische Dienst van de Europese Commissie en aan de missie bij de EU van de betrokken geassocieerde staat.

ARTIKEL 6

Kennisgeving van arbitrage

1.    De arbitrageprocedure wordt geacht een aanvang te nemen op de dag waarop de verwerende partij de kennisgeving van arbitrage ontvangt. De kennisgeving van arbitrage wordt ook toegezonden aan het Permanente Hof van Arbitrage.

2.    De kennisgeving van arbitrage bevat de volgende elementen:

a)    het verzoek om het geschil aan arbitrage te onderwerpen;

b)    de naam en het adres van de geassocieerde partijen;

c)    de naam en het adres van hun vertegenwoordigers en adviseurs;

d)    de rechtsgrondslag van de procedure: Artikel 90, lid 8, artikel 97, lid 9, of artikel 98, lid 6, van de kaderovereenkomst;

e)    de identificatie van een van de volgende maatregelen:

i)    de in artikel 90, lid 7, van de kaderovereenkomst bedoelde compenserende maatregelen;

ii) de in artikel 97, lid 1, van de kaderovereenkomst bedoelde vrijwaringsmaatregelen;

iii)    de in artikel 97, lid 5, van de kaderovereenkomst bedoelde spoedeisende vrijwaringsmaatregelen;

iv)    de in artikel 97, lid 8, van de kaderovereenkomst bedoelde evenwichtsherstellende maatregelen;

v)    de in artikel 98, lid 1, van de kaderovereenkomst bedoelde vrijwaringsmaatregelen;

vi)    de in artikel 98, lid 5, van de kaderovereenkomst bedoelde evenwichtsherstellende maatregelen;

f)    de specificatie van de in het geding zijnde of daarop betrekking hebbende regel;

g)    een korte beschrijving van het geschil;

h)    de benoeming van een lid van het arbitragepanel.

3.    Een geschil over de vraag of de kennisgeving van arbitrage aan de vereisten van dit kaderprotocol voldoet, vormt geen beletsel voor de instelling van het arbitragepanel. Een dergelijk geschil wordt definitief beslecht door het arbitragepanel.

ARTIKEL 7

Antwoord op de kennisgeving van arbitrage

1.    De verwerende partij zendt binnen twintig dagen na ontvangst van de kennisgeving van arbitrage haar antwoord aan de klagende partij en aan het Permanente Hof van Arbitrage, waarin het volgende is opgenomen:

a)    de naam en het adres van de geassocieerde partijen;

b)    de naam en het adres van hun vertegenwoordigers en adviseurs;

c)    een antwoord op de elementen in de kennisgeving van arbitrage als bedoeld in artikel 6, lid 2, punten d) tot en met g), van dit kaderprotocol;

d)    de benoeming van een lid van het arbitragepanel.

2.    Een geschil over het feit dat de verwerende partij niet, niet volledig of niet tijdig op de kennisgeving van arbitrage heeft geantwoord, vormt geen beletsel voor de instelling van het arbitragepanel. Een dergelijk geschil wordt definitief beslecht door het arbitragepanel.

HOOFDSTUK 3

HET ARBITRAGEPANEL

ARTIKEL 8

Instelling van het arbitragepanel

1.    Het panel bestaat uit drie leden.

2.    Het arbitragepanel wordt overeenkomstig de leden 3 en 4 van dit artikel ingesteld binnen dertig dagen na de indiening van een kennisgeving van arbitrage overeenkomstig artikel 6 van dit kaderprotocol.

3.    De geassocieerde partijen wijzen elk één lid van het arbitragepanel aan uit de personen op de overeenkomstig artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol opgestelde lijst. De voorzitter wordt in onderlinge overeenstemming door de leden van het arbitragepanel gekozen uit de lijst van personen die door de geassocieerde partijen gezamenlijk zijn aangewezen om het voorzitterschap te bekleden.

Indien de leden van het arbitragepanel geen overeenstemming kunnen bereiken over de keuze van de voorzitter binnen de in lid 2 van dit artikel vastgestelde termijn, kan elk van de geassocieerde partijen de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage verzoeken om de voorzitter door loting te kiezen uit de lijst van personen die door de geassocieerde partijen gezamenlijk zijn voorgesteld voor het voorzitterschap.

4.    De secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage maakt de in lid 3, tweede punt, bedoelde keuze binnen vijf dagen na het in lid 3 bedoelde verzoek. Vertegenwoordigers van de geassocieerde partijen zijn gerechtigd bij de verkiezing aanwezig te zijn.

5.    De datum van instelling van het arbitragepanel is de datum waarop de voorzitter is aangewezen en zijn of haar benoeming heeft aanvaard.

6.    Ingeval de in artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol bedoelde lijst niet is opgesteld bij het verstrijken van de in lid 2 van dit artikel vastgestelde termijn, benoemt elke geassocieerde partij binnen vijf dagen een persoon tot lid van het arbitragepanel. Indien personen zijn voorgesteld krachtens artikel 4, lid 1, van dit kaderprotocol, wordt voor de benoemingen uit deze lijst van personen gekozen. Vervolgens wordt de voorzitter aangesteld overeenkomstig de procedure van lid 3 van dit artikel. Ingeval de geassocieerde partijen nog eens vijf dagen later niet ten minste één persoon gezamenlijk hebben voorgesteld voor het voorzitterschap, stelt de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage binnen vijf dagen, en na overleg met de geassocieerde partijen, een voorzitter voor die voldoet aan de eisen van artikel 4, lid 2, van dit kaderprotocol. Tenzij een van de geassocieerde partijen binnen vijf dagen bezwaar maakt tegen dat voorstel, wordt de door de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage voorgestelde persoon aangesteld.

7.    Ingeval binnen drie maanden te rekenen vanaf de datum van het verzoek geen arbitragepanel is ingesteld overeenkomstig artikel 6 van dit kaderprotocol, wijst de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage, binnen vijftien dagen na een verzoek van een van de geassocieerde partijen en na overleg met de geassocieerde partijen, de personen aan die voldoen aan de voorwaarden van artikel 4, lid 2, van dit kaderprotocol, teneinde het arbitragepanel te vormen.

ARTIKEL 9

Onafhankelijkheid en immuniteit van de leden van een arbitragepanel

1.    De leden van een arbitragepanel zijn onafhankelijk, treden op persoonlijke titel op en nemen geen instructies aan van enige organisatie of regering.

2.    De leden van een arbitragepanel genieten vanaf de instelling van het arbitragepanel vrijstelling van rechtsvervolging in de EU en in de geassocieerde staten voor alle handelingen die zij hebben verricht in het kader van de uitoefening van hun functies in het arbitragepanel.

ARTIKEL 10

Wraking van leden van het arbitragepanel

1.    Een geassocieerde partij die voornemens is een lid van het arbitragepanel te wraken, stelt de betrokken partij daarvan in kennis binnen vijftien dagen na de datum waarop de benoeming van dat lid haar ter kennis is gebracht of binnen dertig dagen na de datum waarop zij kennis heeft gekregen van omstandigheden die in strijd zijn met de voorschriften van artikel 9, lid 1, van dit kaderprotocol.

2.    De kennisgeving van wraking wordt toegezonden aan de andere geassocieerde partij, het gewraakte lid van het panel, de andere leden van het arbitragepanel en het Permanente Hof van Arbitrage. Zij vermeldt de redenen voor deze wraking.

3.    Wanneer een lid van het arbitragepanel wordt gewraakt door een geassocieerde partij, kan de andere geassocieerde partij de wraking aanvaarden. Het gewraakte lid van het arbitragepanel kan zich ook terugtrekken. Een dergelijke aanvaarding of intrekking houdt niet in dat de redenen voor de wraking worden erkend.

4.    Indien de andere geassocieerde partij de wraking niet aanvaardt of het gewraakte lid van het arbitragepanel zich niet binnen vijftien dagen na de datum van kennisgeving van de wraking terugtrekt, kan de wrakende partij de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage verzoeken een beslissing te nemen over de wraking.

5.    Wanneer de secretaris-generaal van het Permanente Hof van Arbitrage een beslissing neemt over een wraking, vermeldt deze zijn redenen, tenzij de geassocieerde partijen overeenkomen dat geen reden wordt vermeld.

ARTIKEL 11

Vervanging van de leden van het arbitragepanel

1.    Indien een lid van het arbitragepanel tijdens de in hoofdstuk 5 van dit kaderprotocol bedoelde arbitrageprocedure moet worden vervangen, wordt een vervanger aangewezen of gekozen overeenkomstig artikel 8, lid 3, van dit kaderprotocol. Deze bepaling is ook van toepassing wanneer een geassocieerde partij geen gebruik heeft gemaakt van het recht om het te vervangen lid van het arbitragepanel te benoemen of aan de benoeming deel te nemen.

2.    Wanneer een lid van het arbitragepanel wordt vervangen, wordt de procedure hervat in het stadium waarin het vervangen lid van het arbitragepanel zijn taken heeft beëindigd, tenzij het arbitragepanel anders beslist.

ARTIKEL 12

Werkwijze van het arbitragepanel

1.    De voorzitter van het arbitragepanel zit alle vergaderingen van dat panel voor. Het arbitragepanel kan aan de voorzitter de bevoegdheid tot het nemen van administratieve en procedurele besluiten delegeren.

2.    Tenzij anders bepaald in dit kaderprotocol kan het arbitragepanel bij zijn procedures en beraadslagingen elk communicatiemiddel gebruiken.

3.    Alleen leden van het arbitragepanel mogen deelnemen aan de beraadslagingen van het arbitragepanel. Het arbitragepanel kan echter wel toestaan dat assistenten de beraadslagingen bijwonen.

4.    Het opstellen van een besluit blijft de exclusieve verantwoordelijkheid van de leden van het arbitragepanel, die niet mag worden gedelegeerd aan andere personen.

5.    Indien een procedurekwestie rijst die niet in dit kaderprotocol is geregeld, kan het arbitragepanel na overleg met de geassocieerde partijen een besluit nemen over de te volgen procedure, op voorwaarde dat dit verenigbaar is met dit kaderprotocol.

6.    Indien het arbitragepanel van oordeel is dat er behoefte is aan een wijziging van een van de termijnen voor de in dit kaderprotocol bedoelde procedures of aan een andere procedurele of administratieve aanpassing, stelt het de geassocieerde partijen, na overleg, schriftelijk in kennis van de redenen voor de wijziging of aanpassing met opgave van de vereiste termijn of aanpassing.

HOOFDSTUK 4

BEREKENING VAN TERMIJNEN

ARTIKEL 13

Berekening van termijnen

1.    De in dit kaderprotocol vastgestelde termijnen gaan in op de dag volgende op die waarop een kennisgeving is ontvangen. Indien de laatste dag van een termijn valt in een weekend of op een officiële feestdag voor de Europese Commissie of voor de betrokken geassocieerde staat, loopt de termijn af op de eerstvolgende werkdag. Officiële feestdagen die binnen de gestelde termijn vallen, worden meegeteld.

2.    Indien de laatste dag waarop een document kan worden ingediend, valt in een weekend of op een officiële feestdag voor de Europese Commissie of voor de betrokken geassocieerde staat, mag dat document worden ingediend op de eerstvolgende werkdag van de Europese Commissie of van de betrokken geassocieerde staat.

HOOFDSTUK 5

ARBITRAGEPROCEDURE

ARTIKEL 14

Algemene bepalingen

Het arbitragepanel ziet erop toe dat de partijen gelijk worden behandeld en dat elke geassocieerde partij in elk passend stadium van de procedure voldoende in de gelegenheid wordt gesteld haar zaak uiteen te zetten. Het panel voert zijn procedure zodanig uit dat onnodige vertragingen en kosten worden voorkomen en dat het geschil tussen de geassocieerde partijen wordt beslecht.

ARTIKEL 15

Plaats van arbitrage

De plaats van arbitrage is Den Haag. In uitzonderlijke omstandigheden kan het arbitragepanel op elke andere plaats bijeenkomen die het passend acht.

ARTIKEL 16

Talen

1.    De talen van de procedures voor het arbitragepanel zijn Frans en Engels.

2.    Het arbitragepanel kan gelasten dat alle bij de conclusie van eis of de conclusie van antwoord gevoegde documenten en alle aanvullende documenten die tijdens de procedure in hun oorspronkelijke taal worden overgelegd, vergezeld gaan van een vertaling in een van de proceduretalen.

3.    Elke geassocieerde partij draagt haar eigen kosten van de vertaling van de documenten die zij bij het arbitragepanel heeft ingediend en die niet oorspronkelijk in het Engels of het Frans zijn opgesteld, evenals eventuele kosten in verband met het tolken van haar vertegenwoordigers of adviseurs tijdens de hoorzitting.

ARTIKEL 17

Conclusie van eis

1.    De klagende partij zendt haar conclusie van eis schriftelijk toe aan de verwerende partij, het Permanente Hof van Arbitrage en elk lid van het arbitragepanel binnen de termijn die het arbitragepanel daartoe overeenkomstig artikel 20 van dit kaderprotocol heeft vastgesteld. De klagende partij kan ervoor kiezen haar in artikel 6 van dit kaderprotocol bedoelde kennisgeving van arbitrage als haar conclusie van eis te beschouwen, mits deze voldoet aan alle in de leden 2 en 3 van dit artikel vermelde vereisten.

2.    De conclusie van eis bevat de volgende elementen:

a)    de naam en het adres van de geassocieerde partijen;

b)    de naam en het adres van hun vertegenwoordigers en adviseurs;

c)    de rechtsgrondslag van de procedure: Artikel 90, lid 8, artikel 97, lid 9, of artikel 98, lid 6, van de kaderovereenkomst;

en de identificatie van een van de volgende maatregelen:

i)    de in artikel 90, lid 7, van de kaderovereenkomst bedoelde compenserende maatregelen;

ii)    de in artikel 97, lid 1, van de kaderovereenkomst bedoelde vrijwaringsmaatregel;

iii)    de in artikel 97, lid 5, van de kaderovereenkomst bedoelde spoedeisende vrijwaringsmaatregelen;

iv)    de in artikel 97, lid 8, van de kaderovereenkomst bedoelde evenwichtsherstellende maatregelen;

v)    de in artikel 98, lid 1, van de kaderovereenkomst bedoelde vrijwaringsmaatregelen;

vi)    de in artikel 98, lid 5, van de kaderovereenkomst bedoelde evenwichtsherstellende maatregelen;

d)    een uiteenzetting van de tot staving van de vordering aangevoerde feiten;

e)    een overzicht van het geschil; en

f)    de aangevoerde rechtsgronden of argumenten.

3.    De conclusie van eis moet, waar mogelijk, vergezeld gaan van alle door de klagende partij aangevoerde stukken en bewijzen of verwijzen naar die documenten en bewijzen.

ARTIKEL 18

Conclusie van antwoord

1.    De verwerende partij zendt haar conclusie van antwoord schriftelijk toe aan de klagende partij, het Permanente Hof van Arbitrage en elk lid van het arbitragepanel binnen de termijn die het arbitragepanel daartoe overeenkomstig artikel 20 van dit kaderprotocol heeft vastgesteld. De verwerende partij kan ervoor kiezen haar in artikel 7 van dit kaderprotocol bedoelde kennisgeving van arbitrage als haar conclusie van antwoord te beschouwen, mits deze voldoet aan de in lid 2 van dit artikel vermelde vereisten.

2.    In de conclusie van antwoord wordt geantwoord op de elementen die overeenkomstig artikel 17, lid 2, punten c) tot en met f), van dit kaderprotocol in de conclusie van eis zijn vermeld. De conclusie van antwoord moet, waar mogelijk, vergezeld gaan van alle door de verwerende partij aangevoerde stukken en bewijzen of verwijzen naar die documenten en bewijzen.

ARTIKEL 19

Andere schriftelijke opmerkingen

Het arbitragepanel kan een besluit nemen over de schriftelijke stukken die de partijen naast de conclusie van eis en de conclusie van antwoord aan het panel moeten of kunnen voorleggen. Overeenkomstig artikel 20 van dit kaderprotocol stelt het arbitragepanel de termijn vast voor de toezending van die schriftelijke stukken.

ARTIKEL 20

Termijnen

De door het arbitragepanel vastgestelde termijnen voor de toezending van de conclusie van eis, de conclusie van antwoord en eventuele andere schriftelijke stukken mogen niet meer dan negentig dagen bedragen. Het arbitragepanel kan deze termijnen echter verlengen wanneer het een dergelijke verlenging gerechtvaardigd acht.

ARTIKEL 21

Voorlopige maatregelen

Het arbitragepanel neemt geen voorlopige maatregelen of kent geen voorlopige maatregelen toe.

ARTIKEL 22

Bewijsmateriaal

1.    Elke geassocieerde partij verstrekt bewijs van de feiten waarop zij haar vordering respectievelijk verweer baseert.

2.    Op elk moment tijdens de procedure kan het arbitragepanel de geassocieerde partijen verzoeken binnen een voorgeschreven termijn aanvullend bewijsmateriaal te verstrekken.

3.    Het arbitragepanel stelt de toelaatbaarheid, relevantie en kracht van het overgelegde bewijsmateriaal vast.

ARTIKEL 23

Hoorzittingen

1.    Op basis van het overeenkomstig artikel 28, lid 1, van dit kaderprotocol vastgestelde indicatieve tijdschema en na overleg met de geassocieerde partijen en de andere leden van het arbitragepanel stelt de voorzitter de geassocieerde partijen in kennis van de datum, het tijdstip en de plaats van de hoorzitting. Tenzij de hoorzitting achter gesloten deuren plaatsvindt, wordt die informatie openbaar gemaakt.

2.    Het arbitragepanel kan, met instemming van de geassocieerde partijen, besluiten geen hoorzitting te houden.

3.    Tenzij de geassocieerde partijen anders overeenkomen, wordt de hoorzitting gehouden in de gebouwen van het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag, overeenkomstig artikel 15 van dit kaderprotocol.

4.    Het arbitragepanel kan aanvullende hoorzittingen organiseren indien de partijen zulks overeenkomen.

5.    Alle leden van het arbitragepanel zijn gedurende de gehele hoorzitting aanwezig.

6.    Tenzij de partijen anders overeenkomen, kunnen de volgende personen een hoorzitting bijwonen, ongeacht of de hoorzitting voor het publiek toegankelijk is:

a)    vertegenwoordigers van de geassocieerde partijen;

b)    adviseurs;

c)    assistenten;

d)    tolken, vertalers en notulisten van het arbitragepanel; alsmede

e)    door het arbitragepanel aangewezen deskundigen.

7.    Uiterlijk vijf dagen voor de datum van een hoorzitting doet elke geassocieerde partij het arbitragepanel en de andere geassocieerde partij een lijst toekomen met de namen van de personen die namens die geassocieerde partij op de hoorzitting pleidooien of uiteenzettingen zullen houden en de namen van andere vertegenwoordigers en adviseurs van die geassocieerde partij die de hoorzitting zullen bijwonen.

8.    De hoorzitting verloopt in de volgende volgorde, waarbij ervoor wordt gezorgd dat de klagende partij en de verwerende partij evenveel tijd krijgen voor hun pleidooi en repliek:

a)    pleidooi;

i)    pleidooi van de klagende partij;

ii)    pleidooi van de verwerende partij;

b)    repliek;

i)    repliek van de klagende partij;

ii)    dupliek van de verwerende partij.

9.    Het arbitragepanel kan op elk ogenblik van de hoorzitting vragen aan een van beide partijen stellen.

10.    Het arbitragepanel ziet erop toe dat van de hoorzitting een proces-verbaal wordt opgemaakt, dat zo spoedig mogelijk na de hoorzitting aan de partijen wordt verstrekt. De geassocieerde partijen kunnen binnen tien dagen na de datum van de hoorzitting opmerkingen maken over het proces-verbaal. Het arbitragepanel kan deze opmerkingen in overweging nemen.

11.    Elke geassocieerde partij kan binnen tien dagen na de datum van de hoorzitting aanvullende schriftelijke opmerkingen indienen bij het arbitragepanel over iedere aangelegenheid die tijdens de hoorzitting aan de orde is gekomen.

ARTIKEL 24

Standaard

1.    Indien de klagende partij haar conclusie van eis niet binnen de door het arbitragepanel overeenkomstig artikel 20 van dit kaderprotocol vastgestelde termijn heeft ingediend en er geen legitiem beletsel is, gelast het arbitragepanel de beëindiging van de arbitrageprocedure, tenzij er punten zijn waarover een uitspraak moet worden gedaan of die het panel passend acht.

2.    Indien de verwerende partij haar antwoord op de kennisgeving van arbitrage of haar conclusie van antwoord niet binnen de door het arbitragepanel in overeenstemming met artikel 20 van dit kaderprotocol vastgestelde termijn heeft ingediend, en er geen legitiem beletsel is, gelast het arbitragepanel de voortzetting van de procedure, zonder dat dit betekent dat het arbitragepanel een dergelijke niet-indiening kan beschouwen als een aanvaarding door de verwerende partij van de beweringen van de klagende partij.

Dit lid is ook van toepassing wanneer de klagende partij heeft nagelaten haar dupliek op een tegenvordering in te dienen.

3.    Indien een van de geassocieerde partijen, die krachtens dit kaderprotocol naar behoren in kennis is gesteld, niet op een hoorzitting verschijnt zonder een legitiem beletsel voor een dergelijk verzuim aan te voeren, kan het arbitragepanel overgaan tot arbitrage.

4.    Indien een van de geassocieerde partijen, die naar behoren is verzocht aanvullend bewijsmateriaal te verstrekken, dit niet binnen de gestelde termijn doet en zonder zich te beroepen op een legitiem beletsel, beslist het arbitragepanel op basis van het hem voorgelegde bewijsmateriaal.

ARTIKEL 25

Vertrouwelijkheid

1.    Alle informatie die door een geassocieerde partij als vertrouwelijk is aangemerkt en door die geassocieerde partij aan het arbitragepanel is verstrekt, wordt vertrouwelijk behandeld door de andere geassocieerde partij en door het arbitragepanel.

Wanneer een geassocieerde partij bij het arbitragepanel een schriftelijk stuk indient dat vertrouwelijke informatie bevat, verstrekt zij binnen vijftien dagen ook een stuk zonder die vertrouwelijke informatie dat openbaar wordt gemaakt.

2.    Niets in dit kaderprotocol belet een geassocieerde partij haar eigen schriftelijke stukken, antwoorden op vragen van het arbitragepanel of het proces-verbaal van het pleidooi openbaar te maken, op voorwaarde dat zij, bij verwijzing naar door de andere geassocieerde partij verstrekte informatie, geen informatie openbaar maakt die door de andere geassocieerde partij als vertrouwelijk is aangemerkt.

3.    Een hoorzitting voor het arbitragepanel is voor het publiek toegankelijk, behalve wanneer de stukken en pleidooien van een geassocieerde partij vertrouwelijke informatie bevatten of indien de geassocieerde partijen anderszins overeenkomen dat de hoorzitting niet voor het publiek toegankelijk is. In dat geval respecteren de geassocieerde partijen de vertrouwelijkheid van de hoorzitting.

ARTIKEL 26

Eenzijdige contacten

1.    De leden van het arbitragepanel onthouden zich gedurende de arbitrageprocedure van bijeenkomsten of andere mondelinge of schriftelijke communicatie met een geassocieerde partij in afwezigheid van de andere geassocieerde partij.

ARTIKEL 27

Beëindiging van de procedure

Wanneer de geassocieerde partijen redelijkerwijs in de gelegenheid zijn gesteld hun pleidooi te houden, kan het arbitragepanel de procedure afsluiten.

HOOFDSTUK 6

TIJDSCHEMA VAN DE PROCEDURE VOOR HET ARBITRAGEPANEL

ARTIKEL 28

Tijdschema van de procedure voor het arbitragepanel

1.    Het arbitragepanel stelt, na overleg met de geassocieerde partijen, binnen tien dagen na zijn instelling een indicatief tijdschema van de procedure op. Hij kan te allen tijde, na overleg met de geassocieerde partijen, de termijnen waarin dit kaderprotocol voorziet of die de geassocieerde partijen zijn overeengekomen, verlengen of verkorten.

2.    Het arbitragepanel maakt zijn uitspraak binnen twaalf maanden na de datum van instelling van het arbitragepanel bekend aan de geassocieerde partijen en aan het Gemengd Comité. Wanneer het arbitragepanel van oordeel is dat het deze termijn niet in acht kan nemen, stelt zijn voorzitter de geassocieerde partijen daarvan schriftelijk in kennis, met vermelding van de redenen voor de vertraging en de datum waarop het panel voornemens is zijn werkzaamheden af te ronden.

3.    Binnen tien dagen na de instelling van het arbitragepanel kan een van de geassocieerde partijen een met redenen omkleed verzoek indienen om de zaak als dringend te behandelen. In dat geval doet het arbitragepanel binnen vijftien dagen na de ontvangst van een dergelijk verzoek uitspraak over de spoedeisendheid van de zaak. Indien het arbitragepanel besluit dat de zaak spoedeisend is, stelt het alles in het werk om de geassocieerde partijen binnen zes maanden na zijn instelling in kennis te stellen van zijn uitspraak ten gronde.

HOOFDSTUK 7

DE ARBITRALE UITSPRAAK

ARTIKEL 29

Uitspraken van het arbitragepanel

1.    Het arbitragepanel stelt alles in het werk om bij consensus uitspraken te doen. Wanneer het evenwel niet mogelijk is om bij consensus tot een arbitrale uitspraak te komen, wordt bij meerderheid van stemmen beslist.

2.    In geen geval worden afwijkende meningen van leden van het arbitragepanel gepubliceerd.

3.    Arbitrale uitspraken zijn bindend voor de geassocieerde partijen. De uitspraak vermeldt de vastgestelde feiten, de toepasselijkheid van de relevante bepalingen van dit akkoord en de motivering van alle bevindingen en conclusies.

ARTIKEL 30

Vorm en gevolgen van de arbitrale uitspraak

1.    Het arbitragepanel kan afzonderlijke arbitrale uitspraken doen over verschillende kwesties en op verschillende tijdstippen.

2.    Alle arbitrale uitspraken worden schriftelijk en met redenen omkleed.

3.    Alle arbitrale uitspraken zijn definitief en bindend voor de geassocieerde partijen.

4.    De arbitrale uitspraak wordt ondertekend door de leden van het arbitragepanel, met vermelding van de datum waarop de uitspraak is gedaan en de plaats van arbitrage. Een afschrift van de door de leden van het arbitragepanel ondertekende arbitrale uitspraak wordt door het Permanente Hof van Arbitrage aan de geassocieerde partijen toegezonden.

5.    De geassocieerde partijen publiceren arbitrale uitspraken in hun geheel, met inachtneming van de bescherming van vertrouwelijke informatie als bedoeld in artikel 25 van dit kaderprotocol.

6.    De geassocieerde partijen voeren de arbitrale uitspraken onverwijld uit.

ARTIKEL 31

Onderling overeengekomen oplossing of andere redenen om de procedure te beëindigen

1.    De geassocieerde partijen kunnen te allen tijde tot een onderling overeengekomen oplossing van hun geschil komen. In dat geval stellen de geassocieerde partijen het arbitragepanel gezamenlijk in kennis van een dergelijke oplossing. Indien de oplossing door een van de geassocieerde partijen moet worden goedgekeurd, wordt in de kennisgeving naar deze eis verwezen en wordt de arbitrageprocedure opgeschort in afwachting van die procedure. Indien een dergelijke goedkeuring niet vereist is, of nadat is kennisgegeven van de afronding van die interne procedures, wordt de arbitrageprocedure beëindigd.

2.    Indien, voordat de uitspraak wordt gedaan, voortzetting van de arbitrageprocedure onmogelijk wordt of om een andere, niet in lid 1 genoemde reden overbodig wordt, stelt het arbitragepanel de geassocieerde partijen in kennis van zijn voornemen om een bevel tot beëindiging van de procedure uit te vaardigen. Het arbitragepanel is gemachtigd om een dergelijk bevel uit te vaardigen, tenzij er onopgeloste kwesties zijn waarover eventueel uitspraak moet worden gedaan en wanneer het arbitragepanel dit passend acht.

3.    Het arbitragepanel doet het door de leden van het arbitragepanel ondertekende besluit tot beëindiging van de arbitrageprocedure of de onderling overeengekomen schikking aan de partijen toekomen. Artikel 30, leden 2 tot en met 6, van dit kaderprotocol is van toepassing op onderling overeengekomen schikkingen.

ARTIKEL 32

Correctie van een arbitrale uitspraak

1.    Binnen dertig dagen na ontvangst van de uitspraak kan elke geassocieerde partij, met kennisgeving aan de andere geassocieerde partij en het Permanente Hof van Arbitrage, het arbitragepanel verzoeken in de uitspraak fouten in de berekening, materiële of typografische fouten, of soortgelijke fouten of weglatingen te corrigeren. Indien het arbitragepanel een dergelijk verzoek gegrond acht, maakt het een dergelijke correctie binnen 45 dagen na ontvangst van dat verzoek. Een dergelijk verzoek heeft geen opschortende werking.

2.    Het arbitragepanel kan op eigen initiatief binnen dertig dagen na de kennisgeving van zijn uitspraak correcties aanbrengen.

3.    De correcties worden overeenkomstig dit artikel schriftelijk aangebracht en maken integrerend deel uit van de arbitrale uitspraak. Artikel 30, leden 2 tot en met 6, van dit kaderprotocol is van toepassing op dergelijke correcties.

HOOFDSTUK 8

FINANCIËLE ASPECTEN

ARTIKEL 33

Te betalen bezoldiging en onkostenvergoeding voor de leden van een arbitragepanel en hun assistenten

De partijen bereiken binnen zeven dagen na de instelling van het arbitragepanel, via welk communicatiemiddel dan ook, overeenstemming over:

a)    de aan de leden van het arbitragepanel te betalen bezoldiging en onkostenvergoeding, die redelijk moeten zijn en in overeenstemming met de normen van de in het kader van de Wereldhandelsorganisatie ingestelde panels;

b)    de aan assistenten te betalen bezoldiging, waarbij voor elk lid van het arbitragepanel het totale bedrag van de aan assistenten te betalen bezoldiging redelijk is en in geen geval meer bedraagt dan een derde van de bezoldiging van dat lid.

ARTIKEL 34

Kosten

1.    Elke geassocieerde partij draagt haar eigen kosten en de helft van de kosten van het arbitragepanel.

2.    Het arbitragepanel stelt zijn kosten vast in zijn uitspraak ten gronde. Deze kosten dekken uitsluitend:

a)    honoraria van de leden van het arbitragepanel, afzonderlijk vermeld voor elk lid en vastgesteld door het panel zelf overeenkomstig artikel 34, punt a), van dit kaderprotocol;

b)    reis- en andere onkosten van de leden van het arbitragepanel;

c)    de honoraria en onkosten van het Permanente Hof van Arbitrage.

3.    De in lid 2 bedoelde onkosten moeten redelijk zijn gezien de waarde van het geschil, de complexiteit van het geschil, de tijd die de leden van het arbitragepanel en de door het arbitragepanel aangewezen deskundigen eraan hebben besteed, en alle andere relevante omstandigheden van de specifieke zaak.

ARTIKEL 35

Consignatie

1.    Aan het begin van de arbitrageprocedure kan het Permanente Hof van Arbitrage de partijen verzoeken een voorschot in consignatie te geven dat gelijk is aan een raming van het totale bedrag van de in artikel 35, lid 2, van dit kaderprotocol bedoelde onkosten.

2.    In de loop van de arbitrageprocedure kan het Permanente Hof van Arbitrage de partijen verzoeken aanvullende bedragen in consignatie te geven.

3.    Alle overeenkomstig dit artikel door de partijen in consignatie gegeven bedragen worden overgemaakt aan het Permanente Hof van Arbitrage, dat deze aanwendt ter dekking van de daadwerkelijk gemaakte kosten, waaronder met name de honoraria van de leden van het arbitragepanel en van het Permanente Hof van Arbitrage.

Aanhangsel

GEDRAGSCODE VOOR LEDEN VAN ARBITRAGEPANELS

ARTIKEL 1

Verantwoordelijkheden in het kader van de procedure

1.    Met het oog op het behoud van de integriteit en onpartijdigheid van de arbitrageprocedure moet elke kandidaat om lid te worden van een arbitragepanel:

a)    laakbaar gedrag en de schijn van laakbaar gedrag vermijden;

b)    onafhankelijk en onpartijdig zijn;

c)    directe en indirecte belangenconflicten vermijden; alsmede

d)    bij zijn of haar gedrag de hoogste normen in acht nemen, zodat de integriteit en onpartijdigheid van de geschillenbeslechtingsprocedure is gegarandeerd.

2.    Voormalige kandidaten of leden van een arbitragepanel houden zich aan de verplichtingen bedoeld in de artikelen 5 en 6 van dit aanhangsel.

ARTIKEL 2

Openbaarmakingsplicht van de leden van het arbitragepanel

1.    Alvorens hun selectie als lid van het arbitragepanel te bevestigen, stellen de kandidaten de geassocieerde partijen schriftelijk in kennis van alle belangen, relaties of aangelegenheden waarvan zij weten dat deze van invloed kunnen zijn op hun onafhankelijkheid of onpartijdigheid, of waarvan redelijkerwijs kan worden aangenomen dat zij in de procedures voor het arbitragepanel de schijn van laakbaar gedrag of partijdigheid zouden kunnen wekken.

2.    Kandidaten en leden van een arbitragepanel richten mededelingen betreffende feitelijke of mogelijke schendingen van deze gedragscode uitsluitend tot het Gemengd Comité, ter overweging door de geassocieerde partijen.

3.    De leden van een arbitragepanel maken in elke fase van de procedure voor het arbitragepanel belangen, relaties of aangelegenheden van de aard bedoeld in lid 1 waarvan zij kennis hebben of krijgen, aan de partijen bekend.

ARTIKEL 3

Due diligence van leden van een arbitragepanel

1.    Na hun aanwijzing vervullen de leden van een arbitragepanel gedurende de gehele procedure voor het arbitragepanel hun taken nauwgezet, snel en op billijke wijze.

2.    In het bijzonder geldt voor leden van een arbitragepanel het volgende:

a)    zij onderzoeken uitsluitend de kwesties die via de procedure voor het arbitragepanel aan de orde zijn gesteld en noodzakelijk zijn om tot een uitspraak te komen, en zij delegeren deze taak niet aan een andere persoon;

b)    zij nemen alle passende maatregelen om ervoor te zorgen dat hun assistenten op de hoogte zijn van en voldoen aan de artikelen 1, 2 en 6 van dit aanhangsel.

ARTIKEL 4

Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de leden van een arbitragepanel

De leden van een arbitragepanel:

a)    zijn onafhankelijk en onpartijdig, vermijden de schijn van laakbaar gedrag of partijdigheid en laten zich niet leiden door eigenbelang, druk van buitenaf, politieke overwegingen, publieke protesten, trouw aan de Unie of de geassocieerde staten, of vrees voor kritiek;

b)    gaan direct noch indirect verplichtingen aan en aanvaarden geen voordelen die op welke wijze dan ook de goede uitoefening van hun taken zou verstoren of lijken te verstoren;

c)     gebruiken hun positie als lid van een arbitragepanel niet om persoonlijke of particuliere belangen te dienen en onthouden zich van handelingen die de indruk kunnen wekken dat anderen in een bijzondere positie verkeren waardoor zij invloed op hen kunnen uitoefenen;

d)    laten financiële, zakelijke, professionele, familiale of sociale relaties of verantwoordelijkheden geen invloed hebben op hun gedrag of oordeel;

e)    gaan geen relaties aan en verwerven geen financiële belangen die hun onpartijdigheid in het gedrang kunnen brengen of wanneer redelijkerwijs kan worden aangenomen dat daardoor de schijn van laakbaar gedrag of partijdigheid wordt gewekt;

f)    bespreken geen enkel aspect van het voorwerp of het verloop van de procedures voor het arbitragepanel met een van de partijen of beide in afwezigheid van de andere leden van het arbitragepanel.

ARTIKEL 5

Verplichtingen van voormalige leden van een arbitragepanel

Alle voormalige leden van een arbitragepanel onthouden zich van handelingen die de schijn kunnen wekken dat zij bij de uitoefening van hun taken niet onpartijdig waren of dat zij voordeel hebben ontleend aan een besluit of uitspraak van het arbitragepanel.

ARTIKEL 6

Vertrouwelijkheid

1.    De leden of voormalige leden van een arbitragepanel onthouden zich te allen tijde van:

a)    het openbaar maken of gebruiken van niet-openbare informatie over een procedure voor het arbitragepanel of die tijdens een dergelijke procedure is verkregen, behalve voor de doeleinden van die procedure; en, in elk geval, het openbaar maken of gebruiken van dergelijke informatie om persoonlijk voordeel of voordeel voor anderen te behalen of om de belangen van anderen te schaden;

b)    het openbaar maken van informatie over de beraadslagingen van het arbitragepanel of over het standpunt van een lid van het arbitragepanel.

2.    Leden van een arbitragepanel mogen uitspraken van het arbitragepanel of delen daarvan niet openbaar maken vóór de bekendmaking ervan in overeenstemming met dit kaderprotocol.

KADERPROTOCOL NR. 7

BETREFFENDE DE STATUTEN VAN HET PARLEMENTAIR ASSOCIATIECOMITÉ

ARTIKEL 1

Het bij artikel 78 van de kaderovereenkomst ingestelde Parlementair Associatiecomité wordt opgericht en functioneert overeenkomstig het bepaalde in deze overeenkomst en deze statuten.

ARTIKEL 2

Het Parlementair Associatiecomité bestaat uit twaalf leden. Het Europees Parlement benoemt vier leden en de parlementen van de geassocieerde staten benoemen elk vier leden.

ARTIKEL 3

Het Parlementair Associatiecomité kiest uit zijn leden zijn eigen voorzitter en vicevoorzitter. Het voorzitterschap van het comité wordt beurtelings voor een periode van een jaar waargenomen door een door het Europees Parlement en door een parlement van een geassocieerde staat benoemd lid.

ARTIKEL 4

Het Parlementair Associatiecomité houdt ten minste eenmaal per jaar een algemene vergadering, beurtelings in de EU en in een geassocieerde staat. Het comité besluit op elke zitting waar de volgende algemene zitting zal worden gehouden. Buitengewone zittingen kunnen worden gehouden wanneer het Parlementair Associatiecomité daartoe besluit overeenkomstig het reglement van orde dat is aangenomen in overeenstemming met artikel 5 van dit kaderprotocol.

ARTIKEL 5

Het Parlementair Associatiecomité stelt zijn reglement van orde vast met een twee derde meerderheid van zijn leden.

ARTIKEL 6

De kosten verbonden aan de deelneming van een lid aan het Parlementair Associatiecomité komen ten laste van het parlement dat dit lid heeft benoemd.

ANDORRA-PROTOCOL

DEEL I

ALGEMENE BEPALINGEN

HOOFDSTUK 1

SAMENWERKING TUSSEN DE EU EN ANDORRA

ARTIKEL 1

Vervanging en opvolging van de samenwerkingsovereenkomst van 15 november 2004

Deze overeenkomst dient ter vervanging en opvolging van de samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Prinsdom Andorra die op 15 november 2004 in Brussel is ondertekend ¹ .

DEEL II

VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN

HOOFDSTUK 1

ALGEMENE BEPALINGEN

ARTIKEL 3

Beginselen

Het vrije verkeer van goederen tussen de EU en Andorra is enerzijds gebaseerd op een douane-unie en anderzijds op de uitvoering en toepassing door Andorra van het EU-acquis op het gebied van het vrije verkeer van goederen.

ARTIKEL 4

Douane-unie tussen de EU en Andorra

Bij deze overeenkomst wordt een douane-unie tussen de EU en Andorra tot stand gebracht, ter vervanging en opvolging van de overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Economische Gemeenschap en het Vorstendom Andorra, die op 28 juni 1990 in Luxemburg is ondertekend ² .

ARTIKEL 6

Maatregelen ter uitvoering van het gemeenschappelijk handelsbeleid

voor zover deze verplichtingen betrekking hebben op de handel in goederen tussen de EU en derde landen.

ARTIKEL 7

Subcomité douanesamenwerking

HOOFDSTUK 2

SPECIFIEKE BEPALINGEN

ARTIKEL 8

Preferentiële overeenkomsten waarover de EU heeft onderhandeld

De EU stelt in het kader van haar handelsbesprekingen met derde landen alles in het werk om de preferentiële regelingen die op goederen van toepassing zijn, uit te breiden tot producten van oorsprong uit Andorra.

ARTIKEL 9

Overeenkomsten inzake wederzijdse erkenning waarover de EU heeft onderhandeld

De EU stelt in haar onderhandelingen over overeenkomsten inzake wederzijdse erkenning met derde landen alles in het werk om deze uit te breiden met het oog op de conformiteitsbeoordeling en markering van producten tot Andorra.

ARTIKEL 10

Geleidelijke integratie van tabaksproducten in de douane-unie

vanaf de dertigste verjaardag en elk daaropvolgend jaar zijn deze rechten gelijk aan 0 %.

ARTIKEL 11

Controlemechanisme tijdens de overgangsperiode

a)    de situatie van de overheidsfinanciën, met inbegrip van het aandeel van de belastinginkomsten uit tabak;

b)    de diversificatie van de economie van Andorra, met inbegrip van met name de landbouwsector;

c)    de productie, invoer, afzet en uitvoer van ruwe tabak en tabaksproducten;

d)    de maatregelen die Andorra heeft genomen ter voorkoming en bestrijding van fraude en smokkel (wetgeving, uitvoering en bestuurlijke, gerechtelijke en materiële capaciteit).

a)    wijzigingen in de omvang van de staatsinkomsten;

b)    geïnde douanerechten en directe en indirecte belastingen;

c)    de verandering in het gewicht van de inkomsten uit tabaksbelasting in de overheidsfinanciën;

d)    veranderingen in het relatieve gewicht van de opbrengst van de tabaksoogst ten opzichte van de totale opbrengsten van landbouwbedrijven;

e)    de ontwikkeling van investeringen (Andorra en buitenlandse);

f)    ontwikkelingen in de werkgelegenheidssituatie in Andorra;

g)    de ontwikkeling van de toestroom van toeristen;

h)    mutaties in de maandelijkse gegevens over ruwe tabak en tabaksproducten, namelijk de hoeveelheden:

i)    geproduceerd en vervaardigd in Andorra;

ii)    ingevoerd uit de EU en derde landen;

iii)    op de markt gebracht in Andorra; en

iv)    uitgevoerd naar de EU en derde landen.

Bovendien wordt rekening gehouden met de veranderingen in die gegevens ten opzichte van het voorgaande jaar en met het gemiddelde van de voorgaande vijf jaar;

i)    veranderingen in de verkoopprijs (gewogen gemiddelde prijs op basis van gegevens over de afgezette hoeveelheden; minimumprijs en maximumprijs) van tabaksproducten in Andorra, alsmede de samenstelling van die prijs (belastingen en andere elementen);

j)    concrete gegevens over de doeltreffendheid van maatregelen ter voorkoming en bestrijding van fraude en smokkel, namelijk:

i)    ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en justitie;

ii)    de wijziging van het aantal personeelsleden dat is toegewezen aan de bestrijding van fraude en smokkel;

iii)    de ontwikkeling van de uitrusting die nodig is voor de bestrijding van fraude en smokkel;

iv)    samenwerking met buurlanden;

v)    het aantal onderscheppingen en de waarde ervan.

4.    Om de vijf jaar, of op verzoek van Andorra of de EU, wordt een follow-upvergadering gehouden tijdens welke de EU en Andorra op de hoogte worden gebracht van de ontwikkelingen in de indicatoren die het effect van de geleidelijke overgang naar het vrije verkeer van tabaksproducten op Andorra meten.

5.    Het Gemengd Comité kan besluiten de in de leden 2 en 3 bedoelde elementen en indicatoren aan te passen.

6.    In geval van bevredigende ontwikkelingen in de diversificatie van de economie van Andorra, met name de tabakssector, kan het Gemengd Comité besluiten de indiening van de in de leden 1 tot en met 3 bedoelde gegevens en verslagen op te schorten.

ARTIKEL 12

Vrijwaringsmaatregelen voor tabak

1.    In geval van ernstige economische, fiscale, sociale of met het milieu verband houdende moeilijkheden als gevolg van de geleidelijke afschaffing van de tarieven die van toepassing is op hoofdstuk 24 van het in artikel 10 van dit protocol bedoelde geharmoniseerd systeem, kan Andorra unilateraal vrijwaringsmaatregelen treffen om dat tarief aan te passen, overeenkomstig de voorwaarden en procedures van dit artikel.

2.    De EU kan unilateraal passende vrijwaringsmaatregelen nemen, onder de voorwaarden van en overeenkomstig dit artikel, wanneer zij van mening is dat zich ongunstige ontwikkelingen hebben voorgedaan op het gebied van de preventie en bestrijding van fraude en smokkel in Andorra; of een negatieve toename van de productie, invoer, afzet of uitvoer van ruwe tabak en tabaksproducten; of een toename van de prijsverschillen voor tabaksproducten (met inbegrip van belastingen) tussen Andorra en de EU-lidstaten, met name ten opzichte van de aangrenzende lidstaat met de laagste prijs.

3.    De in de leden 1 en 2 bedoelde vrijwaringsmaatregelen worden in draagwijdte en duur beperkt tot wat strikt noodzakelijk is om de situatie te verhelpen.

4.    Wanneer Andorra of de EU voornemens is vrijwaringsmaatregelen te nemen overeenkomstig lid 1 respectievelijk lid 2, stelt Andorra of de EU de andere geassocieerde partij daarvan onverwijld in kennis, waarbij alle relevante informatie wordt verstrekt.

5.    Artikel 97, leden 4 tot en met 9, van de kaderovereenkomst is van toepassing.

ARTIKEL 13

Regels van oorsprong voor tabak tijdens de overgangsperiode

1.    Tijdens de in artikel 10 van dit protocol vastgestelde overgangsperiode en bij invoer in de EU zijn de onder hoofdstuk 24 van de nomenclatuur van het geharmoniseerde systeem vallende producten van oorsprong uit Andorra vrijgesteld van invoerrechten.

2.    De regels van oorsprong en de methoden van administratieve samenwerking die van toepassing zijn op de in lid 1 bedoelde producten, zijn vastgesteld in aanhangsel 1 van dit protocol.

HOOFDSTUK 3

VERGOEDINGEN VOOR REIZIGERS

ARTIKEL 14

Algemene bepalingen

1.    De EU en Andorra verlenen, op basis van drempelbedragen of kwantitatieve beperkingen, vrijstelling van invoerrechten, van btw of van algemene indirecte belastingen, en van accijnzen voor goederen die worden ingevoerd in de persoonlijke bagage van reizigers komende van de andere geassocieerde partij, mits de invoer van niet-commerciële aard is.

2.    Voor de toepassing van lid 1 wordt de invoer geacht van niet-commerciële aard te zijn indien zij:

a)    een incidenteel karakter dragen;

b)    uitsluitend betrekking hebben op goederen die bestemd zijn voor persoonlijk gebruik van de reizigers dan wel voor gebruik door hun gezinsleden of bestemd om ten geschenke te worden aangeboden.

3.    De aard en hoeveelheid van deze goederen mogen niet zodanig zijn dat er aanwijzingen zijn dat zij ingevoerd worden om commerciële redenen.

ARTIKEL 15

Drempelbedragen en kwantitatieve beperkingen

1.    De in artikel 14 van dit protocol bedoelde vrijstelling is dezelfde als die welke in de EU van toepassing is op derde landen ⁷ .

2.    In afwijking van lid 1 en mits de goederen worden verworven onder de algemene voorwaarden voor belastingheffing op de binnenlandse markt van een van de geassocieerde partijen, zijn de in de leden 3 en 5 vastgestelde drempelbedragen en kwantitatieve beperkingen van toepassing.

3.    Voor goederen waarvoor een drempelbedrag geldt, wordt de totale waarde van de vrijstelling vastgesteld op driemaal de waarde van de vrijstelling die door de EU wordt toegepast ten aanzien van derde landen. Dit lid is niet van toepassing op reizigers jonger dan 15 jaar.

4.    Voor de toepassing van drempelbedragen mag de waarde van een afzonderlijk goed niet worden gesplitst.

5.    Voor goederen waarvoor een kwantitatieve beperking geldt, worden de vrijstellingen vastgesteld op:

a)    Tabaksproducten:

–    300 sigaretten; of

–    150 cigarillo’s; of

–    75 sigaren; of

–    400 gram rooktabak.

De aangegeven hoeveelheden vertegenwoordigen elk 100 % van de totale vrijstellingen voor tabaksproducten.

Cigarillo’s zijn sigaren die per stuk niet meer dan 3 gram wegen.

Voor iedere reiziger mag de vrijstelling worden toegepast voor alle combinaties van tabaksproducten, mits de som van de van de afzonderlijke vrijstellingen gebruikte percentages niet meer dan 100 % bedraagt.

b)    Alcohol en alcoholhoudende dranken, wijnen en bieren:

–    in totaal 1,5 liter alcohol en alcoholhoudende dranken met een alcoholgehalte van meer dan 22 % vol. of niet-gedenatureerde ethylalcohol van 80 % vol. en hoger;

of

–    in totaal 3 liter alcohol en alcoholhoudende dranken met een alcoholgehalte van maximaal 22 % vol.

en

–    5 liter niet-mousserende wijn en in totaal 20 liter bier.

De aangegeven hoeveelheden vertegenwoordigen elk 100 % van de totale vrijstellingen voor alcohol en alcoholhoudende dranken.

Voor iedere reiziger mag de vrijstelling worden toegepast voor alle combinaties van de in punt b) bedoelde soorten alcohol en alcoholhoudende dranken, mits de som van de van de afzonderlijke vrijstellingen gebruikte percentages niet meer dan 100 % bedraagt.

6.    Lid 5 is niet van toepassing op reizigers jonger dan 17 jaar.

HOOFDSTUK 4

DOUANEVEILIGHEIDSMAATREGELEN

ARTIKEL 16

Definitie

Onder “douaneveiligheidsmaatregelen” wordt verstaan de bepalingen die betrekking hebben op de aangifte van goederen voordat deze het douanegebied binnenkomen of verlaten, op de geautoriseerde marktdeelnemers alsook op de douaneveiligheidscontroles en het veiligheidsrisicobeheer, en die krachtens de toepasselijke douanewetgeving in de EU gelden.

ARTIKEL 17

Algemene beginselen inzake douaneveiligheidsmaatregelen

1.    De EU en Andorra verbinden zich ertoe met betrekking tot het vervoer van goederen naar en vanuit derde landen de in artikel 15 van dit protocol omschreven douaneveiligheidsmaatregelen toe te passen en zodoende aan hun buitengrenzen een gelijkwaardig veiligheidsniveau te garanderen.

2.    De EU en Andorra zien af van de toepassing van de in artikel 16 van dit protocol bedoelde douaneveiligheidsmaatregelen tijdens het vervoer van goederen tussen hun douanegebieden.

ARTIKEL 18

Overeenkomsten met derde landen

1.    De EU en Andorra plegen onderling overleg alvorens zij met een derde land een overeenkomst op het gebied van douaneveiligheidsmaatregelen sluiten, teneinde ervoor te zorgen dat de beoogde overeenkomst in overeenstemming is met dit hoofdstuk, met name indien zij bepalingen bevat waarbij van de in dit hoofdstuk omschreven douaneveiligheidsmaatregelen wordt afgeweken.

2.    De EU en Andorra spreken af dat door een van hen met een derde land gesloten overeenkomsten op een gebied waarop douaneveiligheidsmaatregelen van toepassing zijn, geen verplichtingen scheppen voor de andere geassocieerde partij, tenzij het Gemengd Comité anders besluit.

ARTIKEL 19

Plaats van indiening van een summiere aangifte bij binnenkomst en een aangifte vóór vertrek van de goederen

1.    De summiere aangifte bij binnenkomst wordt ingediend bij de bevoegde instantie van de geassocieerde partij in het douanegebied waarvan de goederen vanuit een derde land worden binnengebracht. Die instantie voert de risicoanalyse uit op basis van de in die aangifte vermelde gegevens, alsmede de douanecontroles die vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk worden geacht, óók indien de goederen voor de andere geassocieerde partij zijn bestemd.

2.    De aangifte vóór vertrek van de goederen wordt ingediend bij de bevoegde instantie van de geassocieerde partij in het douanegebied waarvan de formaliteiten ten uitvoer dan wel, bij ontstentenis daarvan, bij vertrek naar een derde land worden vervuld. De bevoegde instantie voert de risicoanalyse uit op basis van de in die aangifte vermelde gegevens en de douanecontroles die vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk worden geacht.

3.    Wanneer voor een derde land bestemde goederen het douanegebied van de ene geassocieerde partijen verlaten via het douanegebied van de andere geassocieerde partij, wordt de aangifte vóór vertrek van de goederen uitsluitend ingediend bij de bevoegde instantie van laatstgenoemde partij.

ARTIKEL 20

Douaneveiligheidscontroles en veiligheidsrisicobeheer

1.    De EU en Andorra werken samen om:

a)    gegevens uit te wisselen die het mogelijk maken om hun risicoanalyse en de doeltreffendheid van hun douaneveiligheidscontroles te verbeteren en te versterken;

b)    binnen een passende termijn een gemeenschappelijk kader voor risicobeheer, gemeenschappelijke risicocriteria en gemeenschappelijke prioritaire gebieden voor controles vast te stellen en een elektronisch systeem op te zetten ter implementatie van dit gemeenschappelijke risicobeheer.

2.    Het Gemengd Comité stelt alle besluiten vast die nodig zijn voor de toepassing van lid 1.

ARTIKEL 21

Controle op de uitvoering van de douaneveiligheidsmaatregelen

1.    Het Gemengd Comité stelt besluiten vast waarin wordt bepaald op welke wijze de EU en Andorra op de uitvoering van dit hoofdstuk moeten toezien en de naleving van de douaneveiligheidsmaatregelen moeten controleren.

Dit toezicht kan met name plaatsvinden via:

a)    een periodieke beoordeling van de uitvoering van dit hoofdstuk;

b)    een herziening om de wijze van toepassing van dit hoofdstuk te verbeteren of om deze te wijzigen zodat beter wordt tegemoetgekomen aan de doelstellingen;

c)    de organisatie van themavergaderingen van deskundigen van de EU en Andorra en audits van de administratieve procedures, ook door middel van bezoeken ter plaatse.

2.    Het Gemengd Comité ziet erop toe dat de ter uitvoering van lid 1 genomen maatregelen de rechten van de betrokken marktdeelnemers eerbiedigen.

ARTIKEL 22

Uitwisseling van informatie over geautoriseerde marktdeelnemers

De Europese Commissie en de bevoegde autoriteiten van Andorra wisselen periodiek de volgende gegevens uit over de door hen op veiligheidsgebied geautoriseerde marktdeelnemers:

a)    het identificatienummer van de marktdeelnemer (Trader Identification Number — TIN) in een formaat dat in overeenstemming is met de wetgeving inzake de registratie en identificatie van marktdeelnemers (Economic Operator Registration and Identification — EORI) ⁸ ;

b)    de naam en het adres van de geautoriseerde marktdeelnemer;

c)    het nummer van het autorisatiebewijs waarmee de status van geautoriseerde marktdeelnemer wordt toegekend;

d)    de huidige status (van kracht, opgeschort, ingetrokken);

e)    de perioden gedurende welke zijn status is gewijzigd;

f)    de datum van ingang van de autorisatie;

g)    de autoriteit die de autorisatie heeft afgegeven.

ARTIKEL 23

Bescherming van het beroepsgeheim en van persoonsgegevens

1.    De informatie die uit hoofde van dit hoofdstuk door de EU en Andorra wordt uitgewisseld, geniet de bescherming van het beroepsgeheim en de bescherming van persoonsgegevens als omschreven in de wetgeving van de ontvangende geassocieerde partij.

2.    Informatie mag niet worden overgedragen aan andere personen dan de bevoegde instanties van de betrokken geassocieerde partij, noch door die instanties worden gebruikt voor andere doeleinden dan die waarin deze overeenkomst voorziet.

1.    De EU of Andorra kan, na overleg in het Gemengd Comité, passende evenwichtsherstellende maatregelen nemen, met inbegrip van de opschorting van de toepassing van douaneveiligheidsmaatregelen, wanneer de EU of Andorra van oordeel is dat de andere geassocieerde partij niet aan de desbetreffende voorwaarden voldoet.

2.    Wanneer vertraging de doeltreffendheid van de douaneveiligheidsmaatregelen in gevaar kan brengen, kunnen zonder voorafgaand overleg voorlopige conservatoire maatregelen worden genomen, mits onmiddellijk na de vaststelling van die maatregelen overleg plaatsvindt in het Gemengd Comité.

3.    Wanneer Andorra overeenkomstig dit hoofdstuk niet langer zorgt voor de uitvoering van het toepasselijke acquis inzake douaneveiligheidsmaatregelen, kan de EU de toepassing van de douaneveiligheidsmaatregelen opschorten, tenzij het Gemengd Comité, na te hebben onderzocht hoe het acquis kan worden gehandhaafd, anders beslist.

4.    Evenwichtsherstellende maatregelen moeten evenredig zijn, en hun reikwijdte en duur moeten worden beperkt tot wat nodig is om de situatie aan te pakken. Een geassocieerde partij kan het Gemengd Comité verzoeken overleg te plegen over de evenredigheid van die maatregelen.

1.    Elke EU-lidstaat en Andorra verlenen elkaar wederzijdse bijstand voor de invordering van schuldvorderingen die voortvloeien uit in- en uitvoerrechten.

2.    Deze bijstand heeft betrekking op:

3.    Wederzijdse bijstand voor invordering wordt verleend overeenkomstig de hoofdstukken I tot en met V van Richtlijn 2010/24/EU ⁹ van de Raad en de hoofdstukken I tot en met IV van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1189/2011 ¹⁰ van de Commissie, behalve wat betreft de volgende regels:

4.    Bij het indienen van een verzoek om informatie gebruiken de EU-lidstaten en Andorra een formulier dat is opgesteld volgens het model dat wordt gebruikt voor verzoeken tussen EU-lidstaten, tenzij de verzoekende autoriteit en de aangezochte autoriteit anders overeenkomen.

Bij het indienen van een verzoek tot notificatie gebruiken de EU-lidstaten en Andorra een formulier dat is opgesteld volgens het model dat wordt gebruikt voor verzoeken tussen EU-lidstaten.

Bij het indienen van een verzoek tot invordering of een verzoek om conservatoire maatregelen gebruiken de EU-lidstaten en Andorra een formulier dat is opgesteld volgens het model dat wordt gebruikt voor verzoeken tussen EU-lidstaten.

Het standaardformulier bij het verzoek tot notificatie en het formulier voor de uniforme titel voor de vaststelling van handhavingsmaatregelen in de aangezochte staat worden opgesteld op basis van de modellen die worden gebruikt voor verzoeken tussen EU-lidstaten.

De structuur en de lay-out van de in dit lid bedoelde formulieren kunnen worden aangepast in het licht van de bepalingen van dit protocol en van de eisen en mogelijkheden van het elektronische communicatiesysteem, mits de daarin vervatte gegevens en informatie niet wezenlijk worden gewijzigd. Velden in de formulieren die tijdens de communicatie over het verzoek en de uitvoering ervan blanco worden gelaten, mogen worden weggelaten.

1.    De EU verleent de nodige technische bijstand en training om de aansluiting van Andorra op de elektronische systemen van de EU die nodig zijn voor de goede werking van de douane-unie, te vergemakkelijken, binnen de grenzen en volgens de regelingen die bij besluit van het Gemengd Comité worden vastgesteld, rekening houdend met de daarvoor beschikbare financiële middelen. De aansluitingskosten komen ten laste van Andorra.

2.    Het in lid 1 bedoelde besluit van het Gemengd Comité bevat ook een tijdschema voor de geleidelijke aansluiting van Andorra op de elektronische systemen van de EU, rekening houdend met de daadwerkelijke behoeften van de buitenlandse handel in Andorra en van de EU, alsook alternatieve oplossingen voor gevallen waarin de aansluitingskosten niet in verhouding zouden staan tot het verwachte nut.

HOOFDSTUK 6

VOORSCHRIFTEN INZAKE DIERGEZONDHEID, VOEDSELVEILIGHEID EN PLANTGEZONDHEID

ARTIKEL 27

Subcomité voedselveiligheid en veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden

1.    In afwijking van artikel 76, lid 8, eerste zin, van de kaderovereenkomst wordt hierbij een Subcomité voedselveiligheid en veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden opgericht. De methoden, samenstelling en werking van dit subcomité worden door het Gemengd Comité vastgesteld in zijn reglement van orde.

2.    Het subcomité evalueert regelmatig, of op verzoek van de EU of Andorra, de ontwikkeling van de wetgeving inzake voedselveiligheid en veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden en stelt vast welke rechtshandelingen in Andorra moeten worden toegepast.

3.    Indien nodig doet het subcomité aanbevelingen aan het Gemengd Comité met het oog op de actualisering van bijlage I bij het geassocieerde-staatprotocol overeenkomstig artikel 81 van de kaderovereenkomst.

ARTIKEL 28

Controles van uit derde landen ingevoerde en voor Andorra bestemde producten

De controles van uit derde landen ingevoerde producten die bestemd zijn voor Andorra, worden aan grenscontroleposten uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten van EU-lidstaten in naam en voor rekening van de autoriteiten van Andorra.

ARTIKEL 29

Toegang tot profylactische of therapeutische behandelingen in geval van gezondheidscrises

1.    De EU en Andorra werken nauw samen in geval van ernstige gezondheidscrises op het gebied van diergezondheid, plantgezondheid en voedselveiligheid.

2.    In geval van ernstige gezondheidscrises als gevolg van uitbraken van dierziekten die als zeer epizoötisch kunnen worden beschouwd, stellen de EU en Andorra elkaar daarvan onmiddellijk in kennis en coördineren zij, voor zover mogelijk, hun optreden, met name wanneer zij overwegen vaccinatiemaatregelen of -plannen in te voeren.

ARTIKEL 30

Controles

Andorra is onderworpen aan dezelfde regelingen voor audits door de deskundigen van de EU als die welke voor de EU-lidstaten zijn vastgesteld.

ARTIKEL 31

Deelneming aan rapportagesystemen

1.    Andorra neemt deel aan het geautomatiseerde informatiemanagementsysteem voor officiële controles (Imsoc) of een ander systeem dat dit systeem in de toekomst zou kunnen vervangen.

2.    De technische en operationele regelingen voor de deelneming van Andorra aan dat systeem worden vastgesteld door het Gemengd Comité, op voorstel van het desbetreffende subcomité.

VRIJ VERKEER VAN PERSONEN, DIENSTEN EN KAPITAAL

HOOFDSTUK 1

VRIJ VERKEER VAN PERSONEN, WERKNEMERS EN ZELFSTANDIGEN

ARTIKEL 32

Overgangsperioden voor het vrije verkeer van personen

1.    Andorra enerzijds en de EU-lidstaten anderzijds mogen ten aanzien van onderdanen van EU-lidstaten en de onderdanen van Andorra hun nationale bepalingen op grond waarvan een voorafgaande inreis-, verblijfs- en werkvergunning vereist is, tot 1 januari 2027 handhaven.

Andorra mag tot en met 1 januari 2027 kwantitatieve beperkingen voor onderdanen van EU-lidstaten handhaven voor nieuwe ingezetenen en werknemers.

2.    Andorra mag tot en met 1 januari 2027 nationale bepalingen handhaven ter beperking van de beroepsmobiliteit en de toegang tot beroepen voor alle categorieën werknemers.

ARTIKEL 33

Maatregelen tijdens de overgangsperioden

1.    Behalve de in de artikel 32 genoemde beperkingen mag Andorra vanaf de datum van ondertekening van deze overeenkomst geen nieuwe restrictieve maatregelen ten aanzien van de inreis, de tewerkstelling en het verblijf van werknemers en zelfstandigen invoeren.

2.    Andorra neemt alle nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat onderdanen van EU-lidstaten gedurende de overgangsperiode op het grondgebied van Andorra met dezelfde voorrang als de onderdanen van Andorra in aanmerking kunnen komen voor de vervulling van bestaande vacatures.

ARTIKEL 34

Toepassing van bestaande bilaterale regelingen tijdens de overgangsperiode

Gedurende de overgangsperioden blijven bestaande bilaterale overeenkomsten van toepassing, tenzij uit deze overeenkomst bepalingen voortvloeien die voor de burgers van EU-lidstaten gunstiger zijn.

HOOFDSTUK 2

VERVOER

ARTIKEL 35

Cabotage van goederenvervoer over de weg

1.    Deze overeenkomst geldt, wat betreft cabotagerechten, onverminderd de volgende bilaterale overeenkomsten:

a)    Acuerdo entre el Reino de España y el Principado de Andorra sobre transporte internacional por carretera, ondertekend in Ordino op 8 januari 2015;

b)    Accord entre le Gouvernement de la République française et le Gouvernement de la Principauté d’Andorre concernant les transports routiers internationaux de marchandises, ondertekend in Andorra la Vella op 12 december 2000;

c)    Acordo entre o Principado de Andorra e a República Portuguesa relativo a Transportes Internacionais Rodoviários de Passageiros e de Mercadorias, ondertekend in Andorra la Vella op 15 november 2000; en

d)    Accordo fra il Governo della Repubblica italiana e il Governo del Principato di Andorra, concernente la regolamentazione del trasporto internazionale di viaggiatori e di merci su strada, ondertekend in Brussel op 19 mei 2015.

Dergelijke cabotagerechten kunnen worden geactualiseerd.

2.    Deze overeenkomst vervangt de in lid 1 bedoelde bilaterale overeenkomsten wat betreft alle andere aangelegenheden dan cabotagerechten die door die bilaterale overeenkomsten worden geregeld.

3.    Behoudens het bepaalde in lid 1 mag Andorra met EU-lidstaten geen nieuwe overeenkomsten inzake wegvervoer sluiten die betrekking hebben op aangelegenheden die binnen het toepassingsgebied van deze overeenkomst vallen.

DEEL IV

HORIZONTALE BEPALINGEN MET BETREKKING TOT DE VIER VRIJHEDEN

HOOFDSTUK I

VENNOOTSCHAPSRECHT

ARTIKEL 36

Koppeling van registers

1.    De centrale, handels- en vennootschapsregisters van Andorra worden gekoppeld aan het systeem van gekoppelde registers overeenkomstig artikel 22 van Richtlijn (EU) 2017/1132 van het Europees Parlement en de Raad ¹¹ .

2.    Andorra neemt de nodige maatregelen om de interoperabiliteit van zijn registers met het systeem van gekoppelde registers via het platform overeenkomstig artikel 22, lid 3, van Richtlijn (EU) 2017/1132 te waarborgen en zorgt ervoor dat zijn vennootschappen een unieke identificatiecode (EUID) krijgen waardoor zij eenduidig in verschillende registers kunnen worden geïdentificeerd via dat systeem van gekoppelde registers.

3.    Andorra draagt de kosten voor het aanpassen van zijn registers, alsook de kosten voor het onderhoud en de werking ervan overeenkomstig artikel 25, lid 6, van Richtlijn (EU) 2017/1132.

Aanhangsel 1

REGELS VAN OORSPRONG

DEEL I

ALGEMENE BEPALINGEN

ARTIKEL 1

Definities

In dit aanhangsel wordt verstaan onder:

a)    “geassocieerde partij”: Andorra of de EU;

b)    “hoofdstukken”, “posten” en “onderverdelingen”: de hoofdstukken, posten en onderverdelingen (vier- of zescijfercodes) van de nomenclatuur die het geharmoniseerde systeem inzake de omschrijving en codering van goederen (“het geharmoniseerde systeem”) vormt, met de wijzigingen ingevolge de aanbeveling van de Internationale Douaneraad van 26 juni 2004;

c)    “ingedeeld”: de indeling van een goed onder een bepaalde post of onderverdeling van het geharmoniseerde systeem;

d)    “zending”: producten die

i)    gelijktijdig van een exporteur naar een geadresseerde worden gezonden; of

ii)    vergezeld gaan van een enkel vervoersdocument vanaf de verzending bij de exporteur tot de aankomst bij de geadresseerde of, in afwezigheid van een dergelijk document, van een enkele factuur;

e)    “douaneautoriteiten van de EU”: de douaneautoriteiten van elke EU-lidstaat;

f)    “douanewaarde”: de waarde zoals bepaald volgens de overeenkomst inzake de toepassing van artikel VII van de Algemene Overeenkomst betreffende tarieven en handel 1994 (WTO-overeenkomst inzake douanewaarde);

g)    “prijs af fabriek”: de prijs die voor het product af fabriek is betaald aan de fabrikant in de geassocieerde partij in wiens bedrijf de laatste be- of verwerking is verricht, voor zover in die prijs de waarde is begrepen van alle gebruikte materialen en alle andere aan de vervaardiging verbonden kosten, verminderd met alle binnenlandse belastingen die worden of kunnen worden terugbetaald wanneer het verkregen product wordt uitgevoerd; wanneer de laatste be- of verwerking aan een fabrikant is uitbesteed, verwijst de term “fabrikant” naar het bedrijf dat de be- of verwerking heeft uitbesteed; wanneer de betaalde prijs niet alle kosten dekt die verbonden zijn aan de vervaardiging van het product in de geassocieerde partij, is de prijs af fabriek de som van al die kosten, verminderd met alle binnenlandse belastingen die worden of kunnen worden terugbetaald wanneer het verkregen product wordt uitgevoerd;

h)    “onderling vervangbaar materiaal” of “onderling vervangbaar product”: materiaal of product van hetzelfde soort en dezelfde handelskwaliteit, met dezelfde technische en fysieke kenmerken en waartussen geen onderscheid mogelijk is;

i)    “goederen”: zowel materialen als producten;

j)    “vervaardiging”: elk soort be- of verwerking, met inbegrip van assemblage;

k)    “materiaal”: alle ingrediënten, grondstoffen, componenten, delen enz. die bij de vervaardiging van het product worden gebruikt;

l)    “maximuminhoud van niet van oorsprong zijnde materialen”: de maximale hoeveelheid niet van oorsprong zijnde materialen die is toegestaan om een vervaardiging te beschouwen als een toereikende be- of verwerking om de oorsprong te verlenen. Deze hoeveelheid kan worden uitgedrukt in procenten van de prijs af fabriek van het product of in procenten van het nettogewicht van deze gebruikte materialen van een bepaalde groep hoofdstukken, een hoofdstuk, post of onderverdeling;

m)    “product”: het product dat wordt vervaardigd, zelfs indien dit bestemd is om later bij de vervaardiging van een ander product te worden gebruikt;

n)    “gebied”: het grondgebied, de binnenwateren en de territoriale zee van een geassocieerde partij;

o)    “toegevoegde waarde”: de prijs af fabriek van het product verminderd met de douanewaarde van alle gebruikte materialen van oorsprong uit de andere geassocieerde partij waarmee cumulatie van toepassing is of, indien de douanewaarde niet bekend is of niet kan worden vastgesteld, de eerste controleerbare prijs die voor de materialen in de geassocieerde partij van uitvoer is betaald;

p)    “waarde van de materialen”: de douanewaarde ten tijde van de invoer van de gebruikte materialen die niet van oorsprong zijn, of, indien deze niet bekend is of niet kan worden vastgesteld, de eerste controleerbare prijs die voor de materialen in de geassocieerde partij van uitvoer is betaald. Wanneer de waarde van de gebruikte materialen van oorsprong moet worden vastgesteld, is dit punt van overeenkomstige toepassing.

DEEL II

DEFINITIE VAN HET BEGRIP “PRODUCTEN VAN OORSPRONG”

ARTIKEL 2

Algemene eisen

Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de volgende producten beschouwd van oorsprong te zijn uit een geassocieerde partij wanneer zij naar een andere geassocieerde partij worden uitgevoerd:

a)    geheel en al verkregen in een geassocieerde partij in de zin van artikel 3 van dit aanhangsel;

b)    in een geassocieerde partij verkregen producten, waarin materialen zijn verwerkt die daar niet geheel en al zijn verkregen, mits deze materialen in die geassocieerde partij een toereikende be- of verwerking hebben ondergaan in de zin van artikel 4 van dit aanhangsel.

ARTIKEL 3

Geheel en al verkregen producten

1.    De volgende producten worden bij uitvoer naar de andere geassocieerde partij beschouwd geheel en al verkregen te zijn in een geassocieerde partij:

a)    uit de zeebodem of de ondergrond ervan gewonnen minerale producten en mineraal water;

b)    aldaar gekweekte of geoogste producten van het plantenrijk, met inbegrip van waterplanten;

c)    aldaar geboren en opgefokte levende dieren;

d)    producten afkomstig van aldaar opgefokte levende dieren;

e)    producten afkomstig van aldaar geboren en opgefokte geslachte dieren;

f)    producten van de aldaar bedreven jacht of visserij;

g)    producten van de aquacultuur, wanneer de vis, schaaldieren, weekdieren en andere ongewervelde waterdieren aldaar zijn geboren of uit eieren, larven, jonge vis of visbroed zijn gekweekt;

h)    producten van de zeevisserij en andere buiten een territoriale zee door haar schepen uit de zee gewonnen producten;

i)    uitsluitend uit de in punt h) bedoelde producten aan boord van haar fabrieksschepen vervaardigde producten;

j)    aldaar verzamelde gebruikte artikelen die slechts voor de terugwinning van grondstoffen kunnen dienen;

k)    afval en schroot afkomstig van aldaar verrichte fabrieksbewerkingen;

l)    producten gewonnen uit de buiten haar territoriale zee gelegen zeebodem of de ondergrond ervan, mits de partij exclusieve rechten heeft op de exploitatie van deze zeebodem of de ondergrond ervan;

m)    goederen die aldaar uitsluitend uit de in punten a) tot en met l) bedoelde producten zijn vervaardigd.

2.    De termen “haar schepen” en “haar fabrieksschepen” in lid 1, punt h) respectievelijk i), zijn slechts van toepassing op schepen en fabrieksschepen die aan elk van de volgende vereisten voldoen:

a)    zij zijn geregistreerd in de partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer;

b)    zij voeren de vlag van de geassocieerde partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer;

c)    zij voldoen aan een van de volgende voorwaarden:

i)    zij behoren voor ten minste 50 % toe aan onderdanen van de geassocieerde partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer; of

ii)    zij behoren toe aan vennootschappen die:

–    hun hoofdkantoor en hun belangrijkste economische activiteiten in de partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer hebben, en

–    voor ten minste 50 % toebehoren aan de geassocieerde partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer of aan openbare lichamen of onderdanen van deze geassocieerde partijen.

3.    Wanneer de geassocieerde partij van uitvoer of de geassocieerde partij van invoer de Europese Unie is, wordt voor de toepassing van lid 2 een EU-lidstaat verstaan.

ARTIKEL 4

Toereikende be- of verwerking

1.    Onverminderd lid 3 van dit artikel en artikel 6 van dit aanhangsel worden producten die niet geheel en al zijn verkregen in een geassocieerde partij, geacht een toereikende be- of verwerking te hebben ondergaan wanneer voor de desbetreffende goederen aan de in bijlage II genoemde voorwaarden is voldaan.

2.    Indien een product dat overeenkomstig lid 1 de oorsprong van een geassocieerde partij heeft verkregen, als materiaal wordt gebruikt bij de vervaardiging van een ander product, wordt geen rekening gehouden met de niet van oorsprong zijnde materialen die bij de vervaardiging ervan kunnen zijn gebruikt.

3.    Voor elk product wordt bepaald of aan de eisen van lid 1 is voldaan.

Wanneer de relevante regel evenwel gebaseerd is op een maximuminhoud van niet van oorsprong zijnde materialen, kunnen de douaneautoriteiten van de geassocieerde partijen exporteurs toestemming verlenen om overeenkomstig lid 4 een gemiddelde te berekenen van de prijs af fabriek van het product en de waarde van de niet van oorsprong zijnde materialen om rekening te houden met schommelingen in kosten en wisselkoersen.

4.    Indien het in lid 3, tweede alinea, bedoelde geval van toepassing is, worden een gemiddelde prijs van het product af fabriek en een gemiddelde waarde van de gebruikte niet van oorsprong zijnde materialen berekend respectievelijk op basis van de som van de prijzen af fabriek van de gehele verkoop van hetzelfde product in het voorgaande boekjaar en de som van de waarde van alle niet van oorsprong zijnde materialen die zijn gebruikt bij de vervaardiging van hetzelfde product in het voorgaande boekjaar, zoals gedefinieerd in de geassocieerde partij van uitvoer, of, wanneer cijfers voor een geheel boekjaar ontbreken, een kortere periode die echter niet minder dan drie maanden kan zijn.

5.    Exporteurs die gekozen hebben voor een berekening op basis van gemiddelden, moeten deze methode consistent toepassen in het jaar volgende op het referentieboekjaar dan wel, indien van toepassing, in het jaar volgende op de kortere periode die als referentieperiode is gebruikt. Zij mogen ophouden deze methode toe te passen wanneer zij vaststellen dat in een bepaald boekjaar, of in een bepaalde kortere representatieve periode van niet minder dan drie maanden, de schommelingen in de kosten of wisselkoersen die de toepassing van die methode rechtvaardigden, hebben opgehouden.

6.    De in lid 4 bedoelde gemiddelden worden gebruikt als respectievelijk de prijs af fabriek en de waarde van niet van oorsprong zijnde materialen om vast te stellen of voldaan is aan de voorwaarde van de maximuminhoud van niet van oorsprong zijnde materialen.

ARTIKEL 5

Tolerantieregel

1.    In afwijking van artikel 4 van dit aanhangsel en behoudens de leden 2 en 3 van dit artikel mogen niet van oorsprong zijnde materialen die volgens de in de lijst in bijlage II opgenomen voorwaarden bij de vervaardiging van een bepaald product niet mogen worden gebruikt, toch worden gebruikt, mits het totale nettogewicht of de totale waarde niet hoger is dan:

a)    15 % van het nettogewicht van het product voor producten die onder de hoofdstukken 2 en 4 tot en met 24 vallen, met uitzondering van verwerkte visserijproducten van hoofdstuk 16;

b)    15 % van de prijs af fabriek van het product voor andere dan onder punt a) vallende producten.

Dit lid is niet van toepassing op producten die onder de hoofdstukken 50 tot en met 63 van het geharmoniseerde systeem vallen, waarvoor de afwijkingen gelden die in de aantekeningen 6 en 7 van bijlage I vermeld zijn.

2.    Op grond van lid 1 van dit artikel mogen de percentages voor de maximuminhoud van niet van oorsprong zijnde materialen, als vastgesteld in de regels in bijlage II, niet worden overschreden.

3.    De leden 1 en 2 van dit artikel zijn niet van toepassing op producten die geheel en al zijn verkregen in een geassocieerde partij in de zin van artikel 3 van dit aanhangsel. Onverminderd artikel 6 en artikel 9, lid 1, van dit aanhangsel is de in die bepalingen vastgestelde afwijking toch van toepassing op producten waarvoor de regel in bijlage II vereist dat de bij de vervaardiging van het product gebruikte materialen geheel en al zijn verkregen.

ARTIKEL 6

Ontoereikende be- of verwerking

1.    Onverminderd lid 2 van dit artikel worden de volgende be- of verwerkingen geacht ontoereikend te zijn om de oorsprong te verlenen, ongeacht of aan de voorwaarden van artikel 4 van dit aanhangsel is voldaan:

a)    behandelingen om de producten tijdens vervoer en opslag in goede staat te bewaren;

b)    splitsen en samenvoegen van colli;

c)    wassen, schoonmaken; stofvrij maken, verwijderen van roest, olie, verf of dergelijke;

d)    strijken of persen van textiel;

e)    eenvoudig schilderen en polijsten;

f)    ontvliezen of doppen en geheel of gedeeltelijk vermalen van rijst; polijsten en glanzen van granen en rijst;

g)    kleuren of aromatiseren van suiker of vormen van suikerklonten; geheel of gedeeltelijk vermalen van kristalsuiker;

h)    pellen, ontpitten of schillen van vruchten, noten en groenten;

i)    aanscherpen, eenvoudig vermalen of eenvoudig versnijden;

j)    zeven, sorteren, classificeren, assorteren; (daaronder begrepen het samenstellen van stellen of assortimenten van artikelen);

k)    het eenvoudig plaatsen in flessen, blikken, flacons, zakken, kratten of dozen, het bevestigen op kaarten of platen en alle andere eenvoudige handelingen in verband met de verpakkingen;

l)    aanbrengen of opdrukken van merken, etiketten, beeldmerken of andere soortgelijke onderscheidingstekens op de producten zelf of op de verpakking;

m)    het eenvoudig mengen van producten, ook van verschillende soorten;

n)    mengen van suiker met enige stof;

o)    het eenvoudig toevoegen van water of verdunnen, drogen of denatureren van producten;

p)    het eenvoudig samenvoegen van delen van artikelen tot een volledig artikel en het uit elkaar nemen van producten in onderdelen;

q)    slachten van dieren;

r)    twee of meer van de in punten a) tot en met q) genoemde handelingen tezamen.

2.    Om te bepalen of de be- of verwerkingen die een bepaald product heeft ondergaan, ontoereikend zijn in de zin van lid 1, worden alle be- of verwerkingen die dit product in de geassocieerde partij van uitvoer heeft ondergaan, samen in aanmerking genomen.

ARTIKEL 7

Bilaterale cumulatie van de oorsprong

1.    Onverminderd artikel 2 van dit aanhangsel worden producten geacht van oorsprong te zijn uit de geassocieerde partij van uitvoer wanneer zij naar de andere geassocieerde partij worden uitgevoerd, indien zij daar zijn verkregen door be- of verwerking van materialen van oorsprong uit de andere geassocieerde partij, mits de be- of verwerking in de geassocieerde partij van uitvoer ingrijpender is dan de in artikel 6 van dit aanhangsel genoemde be- of verwerkingen. Deze materialen hoeven geen toereikende be- of verwerking te hebben ondergaan.

2.    Onverminderd artikel 2 van dit aanhangsel worden in een geassocieerde partij verrichte be- of verwerkingen geacht te zijn verricht in de geassocieerde partij van uitvoer wanneer de verkregen producten later in deze geassocieerde partij van uitvoer worden be- of verwerkt.

ARTIKEL 8

In aanmerking te nemen eenheid

1.    De determinerende eenheid voor de toepassing van dit aanhangsel is het product dat bij de bepaling van de indeling volgens de nomenclatuur van het geharmoniseerde systeem als de basiseenheid wordt beschouwd. Hieruit volgt dat:

a)    wanneer een product, bestaande uit een groep of verzameling van artikelen, onder één enkele post van het geharmoniseerde systeem wordt ingedeeld, het geheel de in aanmerking te nemen eenheid vormt;

b)    wanneer een zending uit een aantal identieke producten bestaat die onder dezelfde post van het geharmoniseerde systeem worden ingedeeld, bij de toepassing van deze regels rekening moet worden gehouden met elk afzonderlijk artikel.

2.    Wanneer volgens de algemene regel 5 van het geharmoniseerde systeem de verpakking voor de indeling van het daarin verpakte product meetelt, moet de verpakking voor de vaststelling van de oorsprong worden beschouwd één geheel met het product te vormen.

3.    Toebehoren, reserveonderdelen en gereedschappen die samen met materieel, machines, apparaten of voertuigen worden verzonden en deel uitmaken van de normale uitrusting daarvan en in de prijs af fabriek zijn begrepen, worden geacht één geheel te vormen met het materieel respectievelijk de machines, apparaten of voertuigen in kwestie.

ARTIKEL 9

Stellen en assortimenten

Stellen of assortimenten in de zin van algemene regel 3 voor de interpretatie van het geharmoniseerde systeem worden als van oorsprong beschouwd indien alle samenstellende delen van oorsprong zijn. Een stel of assortiment bestaande uit producten van oorsprong en producten die niet van oorsprong zijn, wordt toch als van oorsprong beschouwd indien de waarde van de producten die niet van oorsprong zijn, niet hoger is dan 15 % van de prijs af fabriek van het stel of assortiment.

ARTIKEL 10

Neutrale elementen

Om te bepalen of een product een product van oorsprong is, hoeft niet te worden nagegaan wat de oorsprong is van bij de vervaardiging van dat product gebruikte:

a)    energie en brandstof;

b)    fabrieksuitrusting;

c)    machines en werktuigen;

d)    goederen die in de uiteindelijke samenstelling van het product niet voorkomen en waarvan het ook niet de bedoeling is dat zij daarin voorkomen.

ARTIKEL 11

Gescheiden boekhouding

1.    Indien zowel van oorsprong als niet van oorsprong zijnde onderling vervangbare materialen worden gebruikt bij de be- of verwerking van een product, mogen marktdeelnemers deze materialen beheren met behulp van een gescheiden boekhouding zonder dat zij apart moeten worden opgeslagen.

2.    Marktdeelnemers mogen zowel van oorsprong als niet van oorsprong zijnde onderling vervangbare producten van post 1701 beheren met behulp van een gescheiden boekhouding zonder dat de producten apart moeten worden opgeslagen.

3.    De geassocieerde partijen mogen eisen dat voor de toepassing van een gescheiden boekhouding vooraf een vergunning moet worden aangevraagd bij de douaneautoriteiten. De douaneautoriteiten mogen het verlenen van de vergunning afhankelijk stellen van alle door hen passend geachte voorwaarden en houden toezicht op het gebruik van de vergunning. De douaneautoriteiten kunnen de vergunning te allen tijde intrekken wanneer de begunstigde er op enigerlei wijze oneigenlijk gebruik van maakt of niet aan een van de andere in dit aanhangsel vastgestelde voorwaarden voldoet.

Door middel van een gescheiden boekhouding moet worden gegarandeerd dat er te allen tijde niet meer producten als “van oorsprong uit de partij van uitvoer” kunnen worden beschouwd dan het geval zou zijn geweest bij een methode van fysieke scheiding van de voorraden.

De methode van de gescheiden boekhouding wordt toegepast en de toepassing van die methode wordt geregistreerd overeenkomstig de algemeen aanvaarde boekhoudkundige beginselen die in de geassocieerde partij van uitvoer van toepassing zijn.

4.    De begunstigde van de in de leden 1 en 2 bedoelde methode stelt bewijzen van oorsprong op of vraagt om de afgifte ervan voor de hoeveelheid producten die als van oorsprong uit de geassocieerde partij van uitvoer kunnen worden beschouwd. De begunstigde geeft op verzoek van de douaneautoriteiten een verklaring af over de wijze waarop de hoeveelheden zijn beheerd.

DEEL III

TERRITORIALE VOORWAARDEN

ARTIKEL 12

Territorialiteitsbeginsel

1.    Aan de in deel II beschreven voorwaarden moet ononderbroken zijn voldaan in een betrokken geassocieerde partij.

2    Indien producten van oorsprong uit een geassocieerde partij naar een derde land zijn uitgevoerd en vervolgens terugkeren, worden zij als niet van oorsprong beschouwd tenzij ten genoegen van de douaneautoriteiten kan worden aangetoond dat:

a)    de teruggekeerde producten dezelfde zijn als die welke waren uitgevoerd; en

b)    de goederen tijdens de periode dat deze waren uitgevoerd, geen andere be- of verwerkingen hebben ondergaan dan die welke noodzakelijk waren om deze in goede staat te bewaren.

3.    Het verkrijgen van de oorsprong overeenkomstig de voorwaarden van deel II wordt niet beïnvloed door buiten de geassocieerde partij van uitvoer verrichte be- of verwerkingen van uit die geassocieerde partij uitgevoerde en vervolgens wederingevoerde materialen, mits:

a)    die materialen geheel en al in de geassocieerde partij van uitvoer zijn verkregen dan wel, voorafgaand aan de uitvoer, be- of verwerkingen hebben ondergaan die meer inhouden dan de in artikel 6 van dit aanhangsel beschreven handelingen; en

b)    ten genoegen van de douaneautoriteiten kan worden aangetoond dat:

i)    de wederingevoerde producten het resultaat zijn van de be- of verwerking van de uitgevoerde materialen; en

ii)    de totale, door de toepassing van dit artikel buiten de geassocieerde partij van uitvoer verkregen toegevoegde waarde niet meer dan 10 % bedraagt van de prijs af fabriek van het als product van oorsprong aangemerkte eindproduct.

4.    Voor de toepassing van lid 3 van dit artikel zijn de voorwaarden in deel II voor het verkrijgen van de oorsprong niet van toepassing op buiten de geassocieerde partij van uitvoer verrichte be- of verwerkingen. Wanneer evenwel in de lijst in bijlage II een regel is opgenomen met een maximumwaarde voor alle gebruikte niet van oorsprong zijnde materialen om de oorsprong van het eindproduct te bepalen, mag de totale waarde van de niet van oorsprong zijnde materialen die in het grondgebied van de geassocieerde partij van uitvoer zijn verwerkt, samen met de totale, door de toepassing van dit artikel buiten deze geassocieerde partij verkregen toegevoegde waarde, het vermelde percentage niet overschrijden.

5.    Voor de toepassing van de leden 3 en 4 wordt onder “totale toegevoegde waarde” verstaan alle buiten de geassocieerde partij van uitvoer gemaakte kosten, met inbegrip van de waarde van de aldaar toegevoegde materialen.

6.    De leden 3 en 4 van dit artikel zijn niet van toepassing op producten die niet aan de in bijlage II genoemde voorwaarden voldoen of die slechts door toepassing van de algemene tolerantieregel van artikel 5 van dit aanhangsel als in toereikende mate be- of verwerkt kunnen worden aangemerkt.

7.    Alle buiten de geassocieerde partij van uitvoer verrichte be- of verwerkingen die onder dit artikel vallen, vinden plaats in het kader van de regeling passieve veredeling of een soortgelijke regeling.

ARTIKEL 13

Niet-wijziging

1.    De bij deze overeenkomst vastgestelde preferentiële behandeling is uitsluitend van toepassing op producten die aan de eisen van dit aanhangsel voldoen en die ten invoer worden aangegeven in een geassocieerde partij, mits die producten dezelfde zijn als die welke uit de partij van uitvoer worden uitgevoerd. Zij mogen op geen enkele wijze gewijzigd zijn en ook geen andere be- of verwerkingen hebben ondergaan dan die welke noodzakelijk zijn om deze in goede staat te bewaren, of dan de toevoeging of het aanbrengen van merken, etiketten, verzegelingen of documentatie ter naleving van specifieke binnenlandse vereisten van de geassocieerde partij van invoer, welke behandelingen zijn verricht onder douanetoezicht in het derde land of de derde landen van doorvoer of splitsing, voordat zij tot verbruik worden aangegeven.

2.    Producten of zendingen mogen worden opgeslagen, op voorwaarde dat zij onder toezicht blijven van de douaneautoriteiten in het derde land of de derde landen van doorvoer.

3.    Onverminderd deel IV van dit aanhangsel mogen zendingen worden gesplitst, mits zij in het derde land of de derde landen van splitsing onder toezicht blijven van de douaneautoriteiten.

4.    In geval van twijfel kan de geassocieerde partij van invoer de importeur of diens vertegenwoordiger steeds vragen de nodige documenten voor te leggen waaruit blijkt dat aan de bepalingen van dit artikel is voldaan, welk bewijs op enigerlei wijze kan worden geleverd en met name door:

a)    vervoersovereenkomsten zoals cognossementen;

b)    feitelijk of concreet bewijsmateriaal zoals merktekens of nummers van colli;

c)    een certificaat waarin wordt bevestigd dat de goederen geen behandeling hebben ondergaan, afgegeven door de douaneautoriteiten van het derde land of de derde landen van doorvoer of splitsing, of andere stukken waaruit blijkt dat de goederen onder douanetoezicht zijn gebleven in het derde land of de derde landen voor doorvoer of splitsing; of

d)    ander bewijsmateriaal betreffende de goederen zelf.

ARTIKEL 14

Tentoonstellingen

1.    Op producten van oorsprong die zijn verzonden naar een tentoonstelling in een ander land dan dat waarmee cumulatie van toepassing is overeenkomstig artikel 7 van dit aanhangsel, en die na de tentoonstelling zijn verkocht voor invoer in een geassocieerde partij, is bij invoer deze overeenkomst van toepassing mits ten genoegen van de douaneautoriteiten wordt aangetoond dat:

a)    een exporteur de producten vanuit een geassocieerde partij naar het land van de tentoonstelling heeft verzonden en deze daar heeft tentoongesteld;

b)    de exporteur de producten heeft verkocht of op andere wijze heeft afgestaan aan een persoon in een andere geassocieerde partij;

c)    de producten tijdens of onmiddellijk na de tentoonstelling in dezelfde staat als waarin zij naar de tentoonstelling zijn gegaan, zijn verzonden; en

d)    de producten vanaf het moment dat zij naar de tentoonstelling werden verzonden, niet voor andere doeleinden zijn gebruikt dan om op die tentoonstelling te worden vertoond.

2.    Een bewijs van oorsprong wordt afgegeven of opgesteld overeenkomstig deel V en op de normale wijze bij de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer ingediend. Op dit bewijs worden de naam en het adres van de tentoonstelling vermeld. Zo nodig kunnen aanvullende bewijsstukken worden gevraagd betreffende de aard en de omstandigheden waaronder zij zijn tentoongesteld.

3.    Lid 1 is van toepassing op alle tentoonstellingen, beurzen of soortgelijke openbare evenementen met een commercieel, industrieel, agrarisch of ambachtelijk karakter die niet voor particuliere doeleinden in winkels of bedrijfsruimten met het oog op de verkoop van buitenlandse producten worden gehouden, en gedurende welke de producten onder douanetoezicht zijn gebleven.

DEEL IV

BEWIJS VAN OORSPRONG

ARTIKEL 15

Algemene eisen

1.    Producten van oorsprong uit een geassocieerde partij die in de andere geassocieerde partij worden ingevoerd, vallen onder deze overeenkomst op overlegging van een van de volgende bewijzen van oorsprong:

a)    een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1, waarvan een model in bijlage IV bij dit aanhangsel is opgenomen;

b)    in de in artikel 16, lid 1, van dit aanhangsel bedoelde gevallen, een verklaring van de exporteur op een factuur, pakbon of ander handelsdocument waarin de desbetreffende producten voldoende nauwkeurig zijn omschreven om deze te kunnen identificeren (hierna “oorsprongsverklaring” genoemd); de tekst van de oorsprongsverklaring is opgenomen in bijlage III bij dit aanhangsel.

2.    Niettegenstaande lid 1 van dit artikel vallen producten van oorsprong in de zin van dit aanhangsel in de in artikel 25 van dit aanhangsel bedoelde gevallen onder de bepalingen van deze overeenkomst zonder dat een van de in lid 1 van dit artikel bedoelde bewijzen van oorsprong hoeft te worden overgelegd.

3.    Onverminderd lid 1 kunnen de geassocieerde partijen overeenkomen dat voor de onderlinge preferentiële handel de in lid 1 genoemde bewijzen van oorsprong worden vervangen door attesten van oorsprong die zijn opgesteld door in een elektronische databank geregistreerde exporteurs overeenkomstig de wetgeving van de geassocieerde partijen.

4.    Voor de toepassing van lid 1 kunnen de geassocieerde partijen overeenkomen een systeem op te zetten waarmee de in lid 1 bedoelde bewijzen van oorsprong elektronisch kunnen worden afgegeven of ingediend.

ARTIKEL 16

Voorwaarden voor het opstellen van een oorsprongsverklaring

1.    Een oorsprongsverklaring als bedoeld in artikel 15, lid 1, punt b), van dit aanhangsel mag worden opgesteld:

a)    door een toegelaten exporteur in de zin van artikel 17 van dit aanhangsel; of

b)    door andere exporteurs, voor zendingen bestaande uit een of meer colli met producten van oorsprong waarvan de totale waarde niet meer dan 6 000 EUR bedraagt.

2.    Een oorsprongsverklaring mag worden opgesteld indien de producten als van oorsprong uit een geassocieerde partij kunnen worden beschouwd en aan de andere voorwaarden van dit aanhangsel voldoen.

3.    De exporteur die een oorsprongsverklaring opstelt, moet op verzoek van de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer steeds de nodige documenten kunnen overleggen waaruit de oorsprong van de desbetreffende producten blijkt en waaruit blijkt dat aan de andere eisen van dit aanhangsel is voldaan.

4.    Een oorsprongsverklaring, waarvan de tekst in bijlage III bij dit aanhangsel is opgenomen, wordt door de exporteur op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument getypt, gestempeld of gedrukt in een van de in die bijlage opgenomen talenversies, overeenkomstig de bepalingen van het nationale recht van de geassocieerde partij van uitvoer. Indien de oorsprongsverklaring met de hand wordt geschreven, moet dit met inkt en in blokletters gebeuren.

5.    Oorsprongsverklaringen worden door de exporteur eigenhandig ondertekend. Een toegelaten exporteur in de zin van artikel 17 van dit aanhangsel behoeft deze verklaringen echter niet te ondertekenen, mits de exporteur de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer een schriftelijke verklaring doet toekomen waarin hij de volledige verantwoordelijkheid op zich neemt voor alle oorsprongsverklaringen waaruit zijn identiteit blijkt alsof hij deze eigenhandig had ondertekend.

6.    Een oorsprongsverklaring kan door de exporteur worden opgesteld bij of na de uitvoer van de producten waarop zij betrekking heeft (de “oorsprongsverklaring achteraf”), mits deze binnen twee jaar na de invoer van de producten waarop zij betrekking heeft, in de geassocieerde partij van invoer wordt aangeboden.

Wanneer een zending overeenkomstig artikel 13, lid 3, van dit aanhangsel wordt gesplitst en op voorwaarde dat dezelfde termijn van twee jaar wordt nagekomen, wordt de oorsprongsverklaring achteraf opgesteld door de toegelaten exporteur van de geassocieerde partij van uitvoer van de producten.

ARTIKEL 17

Toegelaten exporteur

1.    De douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer mogen, met inachtneming van de nationale voorschriften, een in die geassocieerde partij gevestigde exporteur (“de toegelaten exporteur”) vergunning verlenen om oorsprongsverklaringen op te stellen, ongeacht de waarde van de desbetreffende producten.

2.    Een exporteur die een dergelijke vergunning aanvraagt, moet ten genoegen van de douaneautoriteiten alle nodige garanties bieden met betrekking tot de controle van de oorsprong van de producten en de naleving van de andere voorwaarden van dit aanhangsel.

3.    De douaneautoriteiten kennen de toegelaten exporteur een nummer van de douanevergunning toe dat op de oorsprongsverklaring moet worden vermeld.

4.    De douaneautoriteiten zien toe op het juiste gebruik van de vergunning. De douaneautoriteiten kunnen de vergunning intrekken indien de toegelaten exporteur er oneigenlijk gebruik van maakt en trekken deze in wanneer de toegelaten exporteur niet langer de in lid 2 bedoelde garanties biedt.

ARTIKEL 18

Procedure voor de afgifte van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1

1.    Een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer afgegeven op schriftelijke aanvraag van de exporteur of, onder diens verantwoordelijkheid, van zijn daartoe gemachtigde vertegenwoordiger.

2.    Te dien einde vult de exporteur of zijn daartoe gemachtigde vertegenwoordiger zowel het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 als het aanvraagformulier in, dat in bijlage IV bij dit aanhangsel is opgenomen. De formulieren worden ingevuld in een van de talen waarin deze overeenkomst is opgesteld, overeenkomstig de bepalingen van het nationale recht van de geassocieerde partij van uitvoer. Indien de formulieren met de hand worden ingevuld, moet dit met inkt en in blokletters gebeuren. De producten worden omschreven in het daartoe bestemde vak zonder dat regels worden opengelaten. Indien dit vak niet volledig wordt ingevuld, wordt onder de laatste regel een horizontale lijn getrokken en wordt het niet-ingevulde gedeelte doorgekruist.

3.    De exporteur die om de afgifte van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 verzoekt, dient steeds in staat te zijn op verzoek van de douane van de geassocieerde partij van uitvoer waar het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 is afgegeven, de nodige documenten over te leggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt en waaruit ook blijkt dat aan de andere eisen van dit aanhangsel is voldaan.

4.    Een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt afgegeven door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer indien de desbetreffende producten beschouwd kunnen worden als producten van oorsprong en aan de andere eisen van dit aanhangsel voldoen.

5.    De met de afgifte van certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 belaste douaneautoriteiten nemen alle nodige maatregelen om de oorsprong van de producten te controleren en om na te gaan of aan alle andere eisen van dit aanhangsel is voldaan. Met het oog hierop hebben zij het recht alle bewijsstukken op te vragen, de administratie van de exporteur in te zien en elke andere controle te verrichten die zij nodig achten. Zij zien er ook op toe dat de in lid 2 van dit artikel bedoelde formulieren naar behoren zijn ingevuld. In het bijzonder gaan zij na of de voor de omschrijving van de goederen bestemde ruimte op zodanige wijze is ingevuld dat frauduleuze toevoegingen onmogelijk zijn.

6.    De datum van afgifte van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt vermeld in vak 11 van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1.

7.    Een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt door de douaneautoriteiten afgegeven en ter beschikking van de exporteur gesteld zodra de uitvoer van de goederen heeft plaatsgevonden of het gewaarborgd is dat dat zal gebeuren.

ARTIKEL 19

Afgifte achteraf van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1

1.    Niettegenstaande artikel 18, lid 7, van dit aanhangsel kan een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 worden afgegeven na de uitvoer van de producten waarop het betrekking heeft, indien:

a)    dit door een vergissing, onopzettelijk verzuim of bijzondere omstandigheden niet bij de uitvoer is afgegeven;

b)    ten genoegen van de douaneautoriteiten wordt aangetoond dat een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wel was afgegeven, maar dat dit bij de invoer om technische redenen niet is aanvaard;

c)    de eindbestemming van de desbetreffende producten niet bekend was op het tijdstip van uitvoer en pas werd bepaald tijdens het vervoer of de opslag en na een mogelijke splitsing van een zending, overeenkomstig artikel 13, lid 3, van dit aanhangsel.

2.    Voor de toepassing van lid 1 van dit artikel vermeldt de exporteur in zijn aanvraag de plaats en de datum van uitvoer van de producten waarop het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 betrekking heeft, alsmede de redenen voor zijn aanvraag.

3.    De douaneautoriteiten kunnen tot twee jaar na de datum van uitvoer tot afgifte achteraf van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 overgaan, maar pas nadat zij hebben vastgesteld dat de gegevens in de aanvraag van de exporteur overeenstemmen met die in het desbetreffende dossier.

4.    Op achteraf afgegeven certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 wordt de volgende Engelse zin aangebracht: “ISSUED RETROSPECTIVELY”.

5.    De in lid 4 bedoelde aantekening wordt aangebracht in vak 7 van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1.

ARTIKEL 20

Afgifte van een duplicaat van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1

1.    In geval van diefstal, verlies of vernietiging van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 kan de exporteur de douaneautoriteiten die dit certificaat hebben afgegeven, verzoeken een duplicaat op te maken aan de hand van de uitvoerdocumenten die in hun bezit zijn.

2.    Op het overeenkomstig lid 1 van dit artikel afgegeven duplicaat wordt de volgende vermelding in het Engels aangebracht: “DUPLICATE”.

3.    De in lid 2 bedoelde aantekening wordt aangebracht in vak 7 van het duplicaat van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1.

4.    Het duplicaat draagt dezelfde datum van afgifte als het oorspronkelijke certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 en is vanaf die datum geldig.

ARTIKEL 21

Geldigheid van het bewijs van oorsprong

1.    Een bewijs van oorsprong is tien maanden geldig vanaf de datum van afgifte of opstelling in de geassocieerde partij van uitvoer en wordt binnen deze periode voorgelegd aan de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer.

2.    Bewijzen van oorsprong die na afloop van de in lid 1 genoemde geldigheidsduur aan de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer worden voorgelegd, kunnen met het oog op de toepassing van de tariefpreferenties worden aanvaard wanneer de verlate indiening het gevolg is van buitengewone omstandigheden.

3.    In andere gevallen van verlate indiening kunnen de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer de bewijzen van oorsprong aanvaarden wanneer de producten vóór afloop van voornoemde termijn bij hen zijn aangebracht.

ARTIKEL 22

Vrije zones

1.    De geassocieerde partijen nemen alle nodige maatregelen om te voorkomen dat producten die onder geleide van een bewijs van oorsprong worden verhandeld en die tijdens het vervoer in een op hun grondgebied gelegen vrije zone verblijven, door andere goederen worden vervangen of andere behandelingen ondergaan dan die welke gebruikelijk zijn om deze in goede staat te bewaren.

2.    Wanneer, in afwijking van lid 1, producten van oorsprong uit een geassocieerde partij onder dekking van een bewijs van oorsprong in een vrije zone worden ingevoerd en daar een be- of verwerking ondergaan, mag een nieuw bewijs van oorsprong worden afgegeven of opgesteld, mits deze be- of verwerking in overeenstemming is met dit aanhangsel.

ARTIKEL 23

Vereisten bij invoer

Bewijzen van oorsprong worden bij de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer ingediend overeenkomstig de aldaar geldende procedures.

ARTIKEL 24

Invoer in deelzendingen

Wanneer, op verzoek van de importeur en op de door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer vastgestelde voorwaarden, gedemonteerde of niet-gemonteerde producten in de zin van algemene regel 2, punt a), voor de interpretatie van het geharmoniseerde systeem, vallende onder de afdelingen XVI en XVII of de posten 7308 en 9406, in deelzendingen worden ingevoerd, wordt één enkel bewijs van oorsprong bij de douaneautoriteiten ingediend bij de invoer van de eerste deelzending.

ARTIKEL 25

Vrijstelling van het bewijs van oorsprong

1.    Producten die in kleine colli door particulieren aan particulieren worden verzonden of die deel uitmaken van de persoonlijke bagage van reizigers, worden als producten van oorsprong toegelaten zonder dat een bewijs van oorsprong behoeft te worden overgelegd, mits deze producten niet als handelsgoederen worden ingevoerd en bij hun aangifte verklaard is dat zij aan de voorwaarden van dit aanhangsel voldoen en er over de juistheid van deze verklaring geen twijfel bestaat.

2.    Onder invoer waaraan elk handelskarakter ontbreekt, wordt verstaan:

a)    incidentele invoer;

b)    invoer die uitsluitend bestaat uit producten voor het persoonlijk gebruik van de ontvangers, de reizigers of de leden van hun gezin;

c)    invoer die bestaat uit producten waarvoor uit de aard en de hoeveelheid blijkt dat deze geen commerciële doeleinden dienen.

3.    De totale waarde van die producten mag niet meer bedragen dan 500 EUR voor kleine zendingen of 1 200 EUR voor producten die deel uitmaken van de persoonlijke bagage van reizigers.

ARTIKEL 26

Verschillen en vormfouten

1.    Geringe verschillen tussen de gegevens op het bewijs van oorsprong en die op de documenten die voor het vervullen van de invoerformaliteiten bij het douanekantoor worden ingediend, maken het bewijs van oorsprong niet automatisch ongeldig indien wordt vastgesteld dat dit document overeenstemt met de producten waarvoor het is overgelegd.

2.    Kennelijke vormfouten, zoals typefouten op een bewijs van oorsprong, leiden er niet toe dat de documenten als bedoeld in lid 1 worden geweigerd indien deze fouten niet van dien aard zijn dat zij twijfel doen rijzen over de juistheid van de gegevens in die documenten.

ARTIKEL 27

Leveranciersverklaring

1.    Wanneer in een geassocieerde partij een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt afgegeven of een oorsprongsverklaring wordt opgesteld voor producten van oorsprong bij de vervaardiging waarvan overeenkomstig artikel 7 van dit aanhangsel goederen uit de andere partij zijn gebruikt die daar een be- of verwerking hebben ondergaan zonder de preferentiële oorsprong te hebben verkregen, wordt rekening gehouden met de leveranciersverklaring die voor deze goederen overeenkomstig dit artikel is afgegeven.

2.    De in lid 1 bedoelde leveranciersverklaring dient als bewijs van de be- of verwerking die de desbetreffende goederen in een geassocieerde partij hebben ondergaan, bij de beoordeling of de producten bij de vervaardiging waarvan deze goederen zijn gebruikt, als producten van oorsprong uit de geassocieerde partij van uitvoer kunnen worden beschouwd en aan de andere eisen van dit aanhangsel voldoen.

3.    Behalve in de in lid 4 bedoelde gevallen stelt de leverancier voor iedere zending goederen een afzonderlijke leveranciersverklaring op in de in bijlage VI vervatte vorm op een blad papier dat aan de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument wordt gehecht waarin de betrokken goederen voldoende nauwkeurig zijn omschreven om ze te kunnen identificeren.

4.    Wanneer een leverancier een bepaalde afnemer regelmatig goederen toezendt waarvan de be- of verwerking in een geassocieerde partij naar verwachting gedurende een periode constant zal blijven, mag hij één enkele leveranciersverklaring opstellen (hierna de “langlopende leveranciersverklaring”, elders ook “leveranciersverklaring voor herhaald gebruik”) ter dekking van opeenvolgende zendingen van deze goederen.

Een langlopende leveranciersverklaring kan maximaal twee jaar geldig zijn vanaf de datum van opstelling. De douaneautoriteiten van de geassocieerde partij waar de verklaring wordt opgesteld, stellen de voorwaarden vast waaronder verklaringen met een langere geldigheidsduur mogen worden opgesteld.

De langlopende leveranciersverklaring wordt door de leverancier opgesteld in de in bijlage VII vervatte vorm en bevat een voldoende nauwkeurige omschrijving van de desbetreffende goederen om deze te kunnen identificeren. De leverancier doet de betrokken afnemer die verklaring toekomen voordat de afnemer de eerste partij goederen waarop zij betrekking heeft, wordt verzonden of tegelijk met deze eerste zending. Indien de langlopende leveranciersverklaring niet langer van toepassing is op de geleverde goederen, stelt de leverancier de afnemer hiervan onmiddellijk in kennis.

5.    De in de leden 3 en 4 bedoelde leveranciersverklaringen worden getypt of gedrukt in een van de talen van deze overeenkomst, overeenkomstig het recht van de geassocieerde partij waar de verklaring wordt opgesteld, en worden door de leverancier eigenhandig ondertekend. De verklaring mag ook met de hand worden geschreven; in dat geval moet dit met inkt en in blokletters gebeuren.

6.    De leverancier die een verklaring opstelt, moet op verzoek van de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij waar de verklaring is opgesteld, steeds de nodige documenten kunnen voorleggen waaruit blijkt dat de gegevens in zijn verklaring juist zijn.

ARTIKEL 28

Bedragen in euro

1.    Voor de toepassing van artikel 16, lid 1, punt b), en artikel 25, lid 3, van dit aanhangsel wordt, in gevallen waarin de producten gefactureerd zijn in een andere valuta dan de euro, de tegenwaarde van de in euro uitgedrukte bedragen in de nationale valuta van de EU-lidstaten die de euro niet hebben aangenomen, jaarlijks door elke betrokken EU-lidstaat vastgesteld.

2.    Artikel 16, lid 1, punt b), of artikel 25, lid 3, van dit aanhangsel is van toepassing op zendingen op basis van de valuta waarin de factuur is opgesteld, overeenkomstig het bedrag dat door de betrokken EU-lidstaat is vastgesteld.

3.    De in een nationale valuta te gebruiken bedragen zijn de tegenwaarde in die valuta van de in euro uitgedrukte bedragen op de eerste werkdag van oktober. De tegenwaarde wordt de Europese Commissie uiterlijk 15 oktober meegedeeld en is van toepassing vanaf 1 januari van het daaropvolgende jaar. De Europese Commissie stelt de betrokken landen in kennis van de desbetreffende bedragen.

4.    De betrokken EU-lidstaat mag het bedrag dat het resultaat is van de omrekening van een in euro uitgedrukt bedrag in zijn nationale valuta, naar boven of naar beneden afronden. Het afgeronde bedrag wijkt niet meer dan 5 % af van het bedrag dat het resultaat is van de omrekening. Een EU-lidstaat mag de tegenwaarde in zijn nationale valuta van een in euro uitgedrukt bedrag ongewijzigd handhaven indien bij de omrekening van dat bedrag, ten tijde van de in lid 3 bedoelde jaarlijkse aanpassing, vóór afronding, een stijging van minder dan 15 % van de tegenwaarde in nationale valuta wordt verkregen. De tegenwaarde in nationale valuta mag ongewijzigd blijven indien de omrekening tot een daling van de tegenwaarde leidt.

5.    Op verzoek van een geassocieerde partij worden de bedragen in euro door het Gemengd Comité herzien. Bij die herziening onderzoekt het Gemengd Comité of het wenselijk is de effecten van de desbetreffende limieten in reële termen te handhaven. Het kan te dien einde besluiten de bedragen in euro te wijzigen.

DEEL V

SAMENWERKINGSBEGINSELEN EN BEWIJSSTUKKEN

ARTIKEL 29

Bewijsstukken, bewaring van het bewijs van oorsprong en andere stukken

1.    Een exporteur die een oorsprongsverklaring heeft opgesteld of een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 heeft aangevraagd, bewaart gedurende een periode van ten minste drie jaar na de datum van afgifte of opstelling van de oorsprongsverklaring een papieren of elektronische versie van dat bewijs van oorsprong, alsmede alle stukken waaruit blijkt dat de producten van oorsprong zijn.

2.    De leverancier die een leveranciersverklaring opstelt, bewaart een kopie van deze verklaring en van alle facturen, pakbonnen of andere handelsdocumenten waaraan zijn verklaring werd gehecht, alsmede de in artikel 27, lid 6, van dit aanhangsel bedoelde documenten, gedurende ten minste drie jaar.

De leverancier die een langlopende leveranciersverklaring opstelt, bewaart een kopie van de verklaring en van alle facturen, pakbonnen of andere handelsdocumenten betreffende de goederen waarop zijn aan de betrokken afnemer gezonden verklaring betrekking heeft, alsmede de in artikel 27, lid 6, van dit aanhangsel bedoelde documenten gedurende ten minste drie jaar na de datum waarop de geldigheidsduur van de langlopende leveranciersverklaring verstrijkt.

3.    Voor de toepassing van lid 1 vallen onder stukken waaruit blijkt dat de producten van oorsprong zijn onder meer:

a)    een rechtstreeks bewijs, bijvoorbeeld aan de hand van de boekhouding of de interne administratie van de exporteur of leverancier, van de door hem verrichte be- of verwerkingen om het product te verkrijgen;

b)    in de desbetreffende geassocieerde partij in overeenstemming met de nationale wetgeving afgegeven of opgestelde stukken die de oorsprong van de gebruikte materialen staven;

c)    in de desbetreffende geassocieerde partij in overeenstemming met de nationale wetgeving afgegeven of opgestelde stukken die de be- of verwerking van materialen in die geassocieerde partij staven;

d)    in de geassocieerde partijen in overeenstemming met dit aanhangsel afgegeven of opgestelde oorsprongsverklaringen of certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 die de oorsprong van de gebruikte materialen staven;

e)    passende bewijsstukken betreffende be- of verwerking buiten de geassocieerde partijen overeenkomstig de artikelen 12 en 13 van dit aanhangsel waaruit blijkt dat aan de voorwaarden van die artikelen is voldaan.

4.    De douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer die een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 afgeven, bewaren het in artikel 18, lid 2, van dit aanhangsel bedoelde aanvraagformulier gedurende ten minste drie jaar.

5.    De douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer bewaren de oorsprongsverklaringen en de certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 die bij hen werden ingediend, gedurende ten minste drie jaar.

6.    Een leveranciersverklaring ten bewijze van de be- of verwerking van gebruikte materialen in een geassocieerde partij, opgesteld in die geassocieerde partij, wordt behandeld als een in artikel 16, lid 3, artikel 18, lid 4, en artikel 27, lid 6, van dit aanhangsel bedoeld document dat moet staven dat producten die door een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of een oorsprongsverklaring zijn gedekt, als producten van oorsprong uit die geassocieerde partij kunnen worden beschouwd en aan de andere eisen van dit aanhangsel voldoen.

ARTIKEL 30

Geschillenbeslechting

Onverminderd artikel 90 van de kaderovereenkomst worden geschillen in verband met de in de artikelen 32 en 33 bedoelde controleprocedures, of in verband met de interpretatie van dit aanhangsel, die niet kunnen worden geregeld tussen de douaneautoriteiten die de controle hebben aangevraagd en de douaneautoriteiten die de controle moeten uitvoeren, voorgelegd aan het Gemengd Comité. Geschillen tussen een importeur en de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer worden beslecht overeenkomstig de wetgeving van die geassocieerde partij.

DEEL VI

ADMINISTRATIEVE SAMENWERKING

ARTIKEL 31

Kennisgeving en samenwerking

1.    De douaneautoriteiten van de geassocieerde partijen verstrekken elkaar specimens van de afdrukken van de stempels die in hun douanekantoren worden gebruikt bij de afgifte van certificaten inzake goederenverkeer EUR.1, voorbeelden van de aan toegelaten exporteurs toegekende vergunningsnummers en de adressen van de douaneautoriteiten die belast zijn met de controle van deze certificaten en oorsprongsverklaringen.

2.    Ten behoeve van de correcte toepassing van dit aanhangsel verlenen de douaneautoriteiten van de geassocieerde partijen elkaar bijstand bij de controle op de echtheid van de certificaten inzake goederenverkeer EUR.1, de oorsprongsverklaringen en de leveranciersverklaringen, en de juistheid van de daarin vermelde gegevens.

ARTIKEL 32

Controle van de bewijzen van oorsprong

1.    Bewijzen van oorsprong worden achteraf steekproefsgewijs gecontroleerd en wanneer de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer gegronde redenen hebben om te twijfelen aan de echtheid van deze documenten, de oorsprong van de desbetreffende producten of de inachtneming van andere eisen van dit aanhangsel.

2.    Wanneer zij een verzoek om controle achteraf indienen, zenden de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1, de factuur, indien die is voorgelegd, de oorsprongsverklaring of een kopie van deze documenten terug aan de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer, indien van toepassing onder vermelding van de redenen van het verzoek om controle. Zij verstrekken bij dit verzoek alle documenten en gegevens die het vermoeden hebben doen rijzen dat de gegevens in het bewijs van oorsprong onjuist zijn.

3.    De controle wordt verricht door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van uitvoer. Met het oog hierop zijn zij gerechtigd bewijsstukken op te vragen, de administratie van de exporteur in te zien en alle andere controles te verrichten die zij dienstig achten.

4.    Indien de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij van invoer besluiten de preferentiële behandeling in afwachting van de resultaten van de controle niet toe te kennen, bieden zij de importeur aan de producten vrij te geven onder voorbehoud van de noodzakelijk geachte conservatoire maatregelen.

5.    De resultaten van de controle worden zo spoedig mogelijk medegedeeld aan de douaneautoriteiten die de controle hebben aangevraagd. Hierbij moet duidelijk worden aangegeven of de documenten echt zijn, en of de desbetreffende producten kunnen worden beschouwd als producten van oorsprong uit een van de geassocieerde partijen en aan de andere voorwaarden van dit aanhangsel voldoen.

6.    Wanneer bij gegronde twijfel binnen tien maanden na het verzoek om controle geen antwoord is ontvangen of het antwoord niet voldoende gegevens bevat om de echtheid van het desbetreffende document of de daadwerkelijke oorsprong van de producten vast te stellen, kennen de verzoekende douaneautoriteiten de preferentiële behandeling niet toe, behalve in uitzonderlijke omstandigheden.

ARTIKEL 33

Controle van de leveranciersverklaring

1.    Leveranciersverklaringen of langlopende leveranciersverklaringen kunnen achteraf steekproefsgewijs worden gecontroleerd of ook wanneer de douaneautoriteiten van een geassocieerde partij waar die verklaringen in aanmerking zijn genomen bij de afgifte van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of de opstelling van een oorsprongsverklaring, gegronde redenen hebben om te twijfelen aan de echtheid van het document of de juistheid van de daarin vermelde gegevens.

2.    Voor de toepassing van lid 1 zenden de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij de leveranciersverklaring of de langlopende leveranciersverklaring en de facturen, pakbonnen of andere handelsdocumenten betreffende de goederen waarop deze verklaring betrekking heeft, terug aan de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij waar de verklaring werd opgesteld, onder vermelding van de materiële of formele redenen van het verzoek om controle.

Zij verstrekken bij het verzoek om controle achteraf alle verkregen documenten en gegevens die het vermoeden doen rijzen dat de gegevens in de leveranciersverklaring of de langlopende leveranciersverklaring onjuist zijn.

3.    De controle wordt verricht door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij waar de leveranciersverklaring of de langlopende leveranciersverklaring werd opgesteld. Daartoe hebben zij het recht alle bewijsstukken op te vragen, de administratie van de leverancier in te zien en elke andere controle te verrichten die zij nodig achten.

4.    De resultaten van de controle worden zo spoedig mogelijk medegedeeld aan de douaneautoriteiten die de controle hebben aangevraagd. Hierbij moet duidelijk worden aangegeven of de gegevens in de leveranciersverklaring of de langlopende leveranciersverklaring juist zijn, en de resultaten moeten hen in staat stellen te bepalen of en in hoeverre deze verklaring in aanmerking kon worden genomen bij de afgifte van een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of de opstelling van een oorsprongsverklaring.

ARTIKEL 34

Sancties

Elke geassocieerde partij voorziet in het opleggen van straf-, civiel- of bestuursrechtelijke sancties voor schendingen van haar nationale wetgeving met betrekking tot dit aanhangsel.

DEEL VII

TOEPASSING VAN HET AANHANGSEL

ARTIKEL 35

Republiek San Marino

Onverminderd artikel 2 van dit aanhangsel wordt een product van oorsprong uit de Republiek San Marino als gevolg van de douane-unie tussen de EU en de Republiek San Marino geacht van oorsprong te zijn uit de EU.

ARTIKEL 36

Ceuta en Melilla

1.    Met het oog op de toepassing van dit aanhangsel heeft de term “EU” geen betrekking op Ceuta en Melilla.

2.    Producten van oorsprong uit Andorra die in Ceuta of Melilla worden ingevoerd, vallen in elk opzicht onder dezelfde douaneregeling als de regeling die op grond van Protocol nr. 2 bij de Akte betreffende de toetredingsvoorwaarden voor het Koninkrijk Spanje en de Republiek Portugal en de aanpassing van de Verdragen van toepassing is op producten van oorsprong uit het douanegebied van de EU ¹² . Andorra past op onder deze overeenkomst vallende producten van oorsprong uit Ceuta en Melilla dezelfde douaneregeling toe als op producten van oorsprong uit de EU die uit de EU worden ingevoerd.

3.    Voor de toepassing van lid 2 van dit artikel is dit aanhangsel van overeenkomstige toepassing op de producten van oorsprong uit Ceuta en Melilla, met inachtneming van de bijzondere voorwaarden van bijlage V.

________________

BIJLAGE I

INLEIDENDE AANTEKENINGEN BIJ DE LIJST IN BIJLAGE II

Aantekening 1 — Algemene inleiding

In deze lijst zijn de voorwaarden omschreven waarop producten als voldoende be- of verwerkt worden beschouwd in de zin van artikel 4 van deel II van dit aanhangsel. Er zijn vier verschillende soorten regels, die afhankelijk zijn van het product:

a)    door be- of verwerking, waarbij een bepaalde inhoud van niet van oorsprong zijnde materialen niet mag worden overschreden;

b)    door be- of verwerking, waardoor een product ontstaat dat onder een andere post (viercijfercode) of onderverdeling (zescijfercode) van het geharmoniseerde systeem valt dan de post (viercijfercode) of onderverdeling (zescijfercode) van de gebruikte materialen;

c)    een specifieke be- of verwerking;

d)    een be- of verwerking van geheel en al verkregen materialen.

Aantekening 2 — Structuur van de lijst

2.1.    In de eerste twee kolommen van de lijst is het verkregen product omschreven. In kolom 1 is het nummer van de post of het hoofdstuk volgens het geharmoniseerd systeem vermeld en kolom 2 bevat de omschrijving van de goederen die volgens dat systeem onder die post of dat hoofdstuk vallen. Voor iedere post of ieder hoofdstuk in de kolommen 1 en 2 wordt in kolom 3 een regel gegeven. Een nummer in kolom 1 voorafgegaan door “ex” betekent dat de regels in kolom 3 alleen gelden voor het gedeelte van de post dat in kolom 2 is omschreven.

2.2.    Wanneer in kolom 1 verscheidene postnummers zijn gegroepeerd of wanneer een hoofdstuknummer is vermeld en de omschrijving van de producten in kolom 2 derhalve in algemene bewoordingen is gesteld, dan zijn de regels daarnaast in kolom 3 van toepassing op alle producten die volgens het geharmoniseerde systeem onder de posten van het hoofdstuk of onder elk van de in kolom 1 gegroepeerde posten zijn ingedeeld.

2.3.    Wanneer in de lijst verschillende regels worden gegeven voor verschillende producten die onder dezelfde post vallen, wordt na elk streepje dat deel van de post omschreven waarop de daarnaast in kolom 3 vermelde voorwaarde van toepassing is.

2.4.    Wanneer in kolom 3 twee regels worden gegeven, gescheiden door het woord “of”, kan de exporteur kiezen welke regel hij toepast.

Aantekening 3 — Voorbeelden van toepassing van de regels

3.1.    Op producten die de oorsprong hebben verkregen en die bij de vervaardiging van andere producten worden gebruikt, is artikel 4 van deel II van dit aanhangsel van toepassing ongeacht het feit of de oorsprong verkregen werd in de fabriek waar deze producten worden gebruikt of in een andere fabriek in een geassocieerde partij.

3.2.    Overeenkomstig artikel 6 van deel II van dit aanhangsel houdt de be- of verwerking meer in dan de behandelingen die in dat artikel zijn genoemd. Indien dit niet het geval is, komen de goederen niet in aanmerking voor het voordeel van het preferentiële tarief, zelfs indien aan de voorwaarden in onderstaande lijst is voldaan.

Onverminderd artikel 6 van deel II van dit aanhangsel geven de regels in de lijst de minimale be- of verwerking aan die vereist is; meer be- of verwerking verleent eveneens de oorsprong; omgekeerd kan minder be- of verwerking geen oorsprong verlenen.

Mag volgens een regel een niet van oorsprong zijnd materiaal in een bepaald productiestadium worden gebruikt, dan mag hetzelfde materiaal ook in een vroeger productiestadium worden gebruikt. Hetzelfde materiaal mag evenwel niet worden gebruikt in een later productiestadium.

Mag een niet van oorsprong zijnd materiaal in een bepaald productiestadium niet worden gebruikt, dan mag dat materiaal in een vroeger productiestadium, maar niet in een later productiestadium worden gebruikt.

3.3.    Onverminderd aantekening 3.2 geldt dat, wanneer in een regel de uitdrukking “vervaardiging uit materialen van een willekeurige post” wordt gebruikt, materialen van alle posten (zelfs die welke onder dezelfde omschrijving en dezelfde post vallen als het product) mogen worden gebruikt, onder voorbehoud echter van de specifieke beperkingen die die regel kan bevatten.

Wanneer echter de uitdrukking “vervaardiging uit materialen van om het even welke post, met inbegrip van andere materialen van post …” of “vervaardiging uit materialen van om het even welke post, met inbegrip van andere materialen van dezelfde post als het product” wordt gebezigd, mogen materialen van alle posten worden gebruikt, met uitzondering van die welke onder dezelfde omschrijving in kolom 2 vallen als het product.

3.4.    Wanneer volgens een regel in de lijst een product van meer dan een materiaal mag worden vervaardigd, betekent dit dat een of meer van deze materialen mogen worden gebruikt. Het is niet noodzakelijk dat zij alle worden gebruikt.

3.5.    Wanneer volgens een regel in de lijst een product van een bepaald materiaal moet worden vervaardigd, betekent dit niet dat geen andere materialen mogen worden gebruikt die vanwege hun aard hieraan niet kunnen voldoen.

3.6.    Indien in een regel in de lijst twee percentages worden gegeven als maximumwaarde van niet-oorsprongsmaterialen die kunnen worden gebruikt, dan mogen die percentages niet bij elkaar worden opgeteld. De maximumwaarde van alle gebruikte materialen die niet van oorsprong zijn, mag het hoogste van de opgegeven percentages dus nooit overschrijden. De afzonderlijke percentages mogen met betrekking tot bepaalde materialen niet worden overschreden.

Aantekening 4 — Algemene bepalingen betreffende bepaalde landbouwproducten

4.1    Landbouwproducten die zijn ingedeeld onder post 2401 die zijn gekweekt of geoogst op het grondgebied van een geassocieerde partij, worden behandeld als van oorsprong uit dat land, zelfs indien zij zijn gekweekt uit ingevoerde zaden, bollen, wortels, stekken, enten, scheuten, knoppen of andere levende delen van planten.

________________

BIJLAGE II

LIJST VAN OORSPRONGVERLENENDE BE- OF VERWERKINGEN VAN NIET-OORSPRONGSMATERIALEN

________________

BIJLAGE III

TEKST VAN DE OORSPRONGSVERKLARING

Bij het opmaken van de oorsprongsverklaring, waarvan de tekst hieronder is weergegeven, moet met de voetnoten rekening worden gehouden. De voetnoten hoeven echter niet te worden overgenomen.

Bulgaarse versie

Износителят на продуктите, обхванати от този документ (митническо разрешение № …(1)) декларира, че освен където ясно е отбелязано друго, тези продукти са с … преференциален произход(2).

Spaanse versie

El exportador de los productos incluidos en el presente documento (autorización aduanera no …(1)) declara que, salvo indicación en sentido contrario, estos productos gozan de un origen preferencial …(2).

Tsjechische versie

Vývozce výrobků uvedených v tomto dokumentu (číslo povolení …(1)) prohlašuje, že kromě zřetelně označených mají tyto výrobky preferenční původ v …(2).

Deense versie

Eksportøren af varer, der er omfattet af nærværende dokument, (toldmyndighedernes tilladelse nr. … (1)), erklærer, at varerne, medmindre andet tydeligt er angivet, har præferenceoprindelse i …(2).

Duitse versie

Der Ausführer (Bewilligungs-Nr. …(1)) der Waren, auf die sich dieses Handelspapier bezieht, erklärt, dass diese Waren, soweit nicht anders angegeben, präferenzbegünstigte …(2) Ursprungswaren sind.

Estse versie

Käesoleva dokumendiga hõlmatud toodete eksportija (tolli luba nr …(1)) deklareerib, et need tooted on …(2) sooduspäritoluga, välja arvatud juhul, kui on selgelt näidatud teisiti.

Griekse versie

Ο εξαγωγέας των προϊόντων που καλύπτονται από το παρόν έγγραφο (άδεια τελωνείου υπ'αριθ. …(1)) δηλώνει ότι, εκτός εάν δηλώνεται σαφώς άλλως, τα προϊόντα αυτά είναι προτιμησιακής καταγωγής …(2).

Engelse versie

The exporter of the products covered by this document (customs authorisation No …(1)) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of …(2) preferential origin.

Franse versie

L'exportateur des produits couverts par le présent document (autorisation douanière no …(1)) déclare que, sauf indication claire du contraire, ces produits ont l'origine préférentielle …(2).

Kroatische versie

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovom ispravom (carinsko ovlaštenje br. …(1)) izjavljuje da su, osim ako je drukčije izričito navedeno, ovi proizvodi …(2) preferencijalnog podrijetla.

Italiaanse versie

L’esportatore delle merci contemplate nel presente documento (autorizzazione doganale n. …(1)) dichiara che, salvo indicazione contraria, le merci sono di origine preferenziale …(2).

Letse versie

To produktu eksportētājs, kuri ietverti šajā dokumentā (muitas atļauja Nr. …(1)), deklarē, ka, izņemot tur, kur ir citādi skaidri noteikts, šiem produktiem ir preferenciāla izcelsme …(2).

Litouwse versie

Šiame dokumente išvardytų produktų eksportuotojas (muitinės liudijimo Nr. …(1)) deklaruoja, kad, jeigu kitaip nenurodyta, tai yra …(2) preferencinės kilmės produktai.

Hongaarse versie

A jelen okmányban szereplő áruk exportőre (vámfelhatalmazási szám: …(1)) kijelentem, hogy eltérő egyértelmű jelzés hiányában az áruk preferenciális …(2) származásúak.

Maltese versie

L-esportatur tal-prodotti koperti b'dan id-dokument (awtorizzazzjoni tad-dwana Nru …(1)) jiddikjara li, ħlief fejn indikat b'mod ċar li mhux hekk, dawn il-prodotti huma ta' oriġini preferenzjali …(2).

Nederlandse versie

De exporteur van de goederen waarop dit document van toepassing is (douanevergunning nr. …(1)), verklaart dat, behoudens uitdrukkelijke andersluidende vermelding, deze goederen van preferentiële … oorsprong zijn(2).

Poolse versie

Eksporter produktów objętych tym dokumentem (upoważnienie władz celnych nr …(1)) deklaruje, że z wyjątkiem gdzie jest to wyraźnie określone, produkty te mają …(2) preferencyjne pochodzenie.

Portugese versie

O, exportador dos produtos cobertos pelo presente documento (autorização aduaneira n.o …(1)), declara que, salvo expressamente indicado expressa em contrário, estes produtos são de origem preferencial …(2).

Roemeense versie

Exportatorul produselor ce fac obiectul acestui document (autorizația vamală nr. …(1)) declară că, exceptând cazul în care în mod expres este indicat altfel, aceste produse sunt de origine preferențială …(2).

Sloveense versie

Izvoznik blaga, zajetega s tem dokumentom (pooblastilo carinskih organov št. …(1)) izjavlja, da, razen če ni drugače jasno navedeno, ima to blago preferencialno …(2) poreklo.

Slowaakse versie

Vývozca výrobkov uvedených v tomto dokumente (číslo povolenia …(1)) vyhlasuje, že okrem zreteľne označených, majú tieto výrobky preferenčný pôvod v …(2).

Finse versie

Tässä asiakirjassa mainittujen tuotteiden viejä (tullin lupa N:o …(1)) ilmoittaa, että nämä tuotteet ovat, ellei toisin ole selvästi merkitty, etuuskohteluun oikeutettuja … alkuperätuotteita(2).

Zweedse versie

Exportören av de varor som omfattas av detta dokument (tullmyndighetens tillstånd nr …(1)) försäkrar att dessa varor, om inte annat tydligt markerats, har förmånsberättigande … ursprung(2).

Catalaanse versie

L'exportador dels productes determinats en el present document (Autorització duanera no…(1)) declara que, llevat que s'indiqui el contrari, aquests productes tenen l'origen preferencial …(2).

...........................................................................................................................................................(3)

(Plaats en datum)

...........................................................................................................................................................(4)

(handtekening van de exporteur en diens naam in blokletters)

_________________

1)    Indien de oorsprongsverklaring door een toegelaten exporteur wordt opgesteld, moet het nummer van de vergunning van die exporteur hier worden ingevuld. Indien de oorsprongsverklaring niet door een toegelaten exporteur wordt opgesteld, worden de woorden tussen haakjes weggelaten of wordt niets ingevuld.

2)    Aanduiding van de oorsprong van de producten. Indien de oorsprongsverklaring geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op producten van oorsprong uit Ceuta en Melilla, moet de exporteur dit door middel van het lettersymbool "CM" duidelijk aangeven op het document waarop de verklaring wordt opgesteld.

3)    Deze vermeldingen kunnen achterwege blijven indien de gegevens op het document zelf zijn aangegeven.

4)    Indien de exporteur niet hoeft te ondertekenen, hoeft ook diens naam niet te worden vermeld.

________________

BIJLAGE IV

MODELLEN VAN HET CERTIFICAAT INZAKE GOEDERENVERKEER EUR.1 EN DE AANVRAAG VOOR EEN CERTIFICAAT INZAKE GOEDERENVERKEER EUR.1

AANWIJZINGEN VOOR HET DRUKKEN

1.    De afmetingen van het formulier zijn 210 x 297 mm; waarbij in de lengte een afwijking van 5 mm minder of 8 mm meer is toegestaan. Het te gebruiken papier is wit, zo gelijmd dat het goed beschrijfbaar is en houtvrij, met een gewicht van ten minste 25 g/m2. Het is voorzien van een groene geguillocheerde onderdruk die vervalsingen met behulp van mechanische of chemische middelen zichtbaar maakt.

2.    De bevoegde autoriteiten van de geassocieerde partijen kunnen zich het recht voorbehouden de formulieren zelf te drukken of te laten drukken door daartoe gemachtigde drukkerijen. In het laatste geval moet op elk formulier van deze machtiging melding worden gemaakt. Elk formulier wordt voorzien van de naam en het adres van de drukker of van een merkteken aan de hand waarvan deze geïdentificeerd kan worden. Om de formulieren van elkaar te onderscheiden, wordt elk exemplaar van een al dan niet gedrukt volgnummer voorzien.

CERTIFICAAT INZAKE GOEDERENVERKEER

AANVRAAG VOOR EEN CERTIFICAAT INZAKE GOEDERENVERKEER

VERKLARING VAN DE EXPORTEUR

Ondergetekende, exporteur van de op de voorzijde omschreven goederen,

VERKLAART dat deze goederen voldoen aan de voorwaarden voor de afgifte van het hierbij gevoegde certificaat;

GEEFT de onderstaande toelichting inzake de omstandigheden waardoor deze goederen aan deze voorwaarden voldoen:

LEGT de volgende bewijsstukken over1):

VERBINDT ZICH ERTOE om op verzoek van de bevoegde autoriteiten alle verdere bewijsstukken voor te leggen die zij voor de afgifte van het bijgaande certificaat verlangen, en toe te staan dat deze autoriteiten in voorkomend geval zijn boekhouding aan een onderzoek onderwerpen en de omstandigheden nagaan waaronder de vervaardiging van bovengenoemde goederen heeft plaatsgevonden;

VERZOEKT voor die goederen om afgifte van het bijgaande certificaat.

…………….    

(Plaats en datum)

(Handtekening)

_________________

1)    Bijvoorbeeld: invoerdocumenten, certificaten inzake goederenverkeer, facturen, verklaringen van de fabrikant enz., ter zake van de be- of verwerkte producten of de in ongewijzigde staat wederuitgevoerde goederen.

BIJLAGE V

BIJZONDERE VOORWAARDEN VOOR PRODUCTEN UIT CEUTA EN MELILLA

Enig Artikel

1.    Mits zij voldoen aan de niet-wijzigingsregel van artikel 13 van dit aanhangsel, worden beschouwd als:

1)    producten van oorsprong uit Ceuta en Melilla:

a)    geheel en al in Ceuta en Melilla verkregen producten;

b)    in Ceuta en Melilla verkregen producten bij de vervaardiging waarvan andere dan geheel en al in Ceuta en Melilla verkregen producten zijn gebruikt, op voorwaarde dat:

i)    deze producten een be- of verwerking hebben ondergaan die toereikend is in de zin van artikel 4 van dit aanhangsel; of

ii)    deze producten van oorsprong zijn uit Andorra of uit de EU, mits zij een be- of verwerking hebben ondergaan die meer inhoudt dan de in artikel 6 van dit aanhangsel genoemde behandelingen;

2)    producten van oorsprong uit Andorra:

a)    geheel en al in Andorra verkregen producten;

b)    in Andorra verkregen producten bij de vervaardiging waarvan andere dan geheel en al in Andorra verkregen producten zijn gebruikt, op voorwaarde dat:

i)    die producten een be- of verwerking hebben ondergaan die toereikend is in de zin van artikel 4 van dit aanhangsel; of

ii)    deze producten van oorsprong zijn uit Ceuta en Melilla of de Europese Unie, en zij een be- of verwerking hebben ondergaan die meer inhoudt dan de in artikel 6 van dit aanhangsel genoemde behandelingen.

2.    Ceuta en Melilla worden als één grondgebied beschouwd.

3.    De exporteur of zijn gemachtigde vertegenwoordiger vermeldt in vak 2 van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of op de oorsprongsverklaring de naam van de geassocieerde partij van uitvoer en “Ceuta en Melilla”. Voor producten van oorsprong uit Ceuta en Melilla wordt de oorsprong ook vermeld in vak 4 van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of op de oorsprongsverklaring.

4.    De Spaanse douaneautoriteiten zijn belast met de toepassing van dit aanhangsel in Ceuta en Melilla.

________________

BIJLAGE VI

LEVERANCIERSVERKLARING

Bij het opstellen van de leveranciersverklaring, waarvan de tekst hieronder is weergegeven, dient rekening te worden gehouden met de voetnoten. De voetnoten hoeven echter niet te worden overgenomen.

LEVERANCIERSVERKLARING

voor goederen die in een geassocieerde partij een be- of verwerking hebben ondergaan zonder de preferentiële oorsprong te hebben verkregen

Ondergetekende, leverancier van de op het bijgevoegde document vermelde goederen, verklaart het volgende:

1.    de volgende materialen die niet van oorsprong zijn uit [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)], zijn bij de vervaardiging van deze goederen in [naam van de geassocieerde partij(en)] gebruikt:

2.    alle andere materialen die bij de vervaardiging van die goederen in [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] zijn gebruikt, zijn van oorsprong uit [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)];

3.    de volgende goederen hebben buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] een be- of verwerking ondergaan overeenkomstig artikel 12 van dit aanhangsel, waardoor in totaal de volgende waarde werd toegevoegd:

________________

1)    Indien de factuur, pakbon of een ander handelsdocument waaraan de verklaring is gehecht, op verschillende soorten goederen betrekking heeft of op goederen waarin niet in dezelfde mate niet-oorsprongsmaterialen zijn verwerkt, moet de leverancier dit duidelijk aangeven.

2)    Slechts invullen indien nodig.

3)    Onder “waarde van de materialen” wordt verstaan de douanewaarde ten tijde van de invoer van de gebruikte materialen die niet van oorsprong zijn, of, indien deze niet bekend is en niet kan worden vastgesteld, de eerste controleerbare prijs die voor de materialen in [naam van de desbetreffende partij(en)] is betaald.

De precieze waarde van elk gebruikt materiaal dat niet van oorsprong is, moet worden opgegeven per eenheid van de in de eerste kolom vermelde goederen.

4)    Onder “totale toegevoegde waarde” wordt verstaan alle kosten die buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] zijn gemaakt, met inbegrip van de waarde van alle materialen die daar zijn toegevoegd. De precieze totale toegevoegde waarde die buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] is verkregen, moet worden opgegeven per eenheid van de in de eerste kolom vermelde goederen.

________________

BIJLAGE VII

LANGLOPENDE LEVERANCIERSVERKLARING

Bij het opstellen van de langlopende leveranciersverklaring, waarvan de tekst hieronder volgt, dient rekening te worden gehouden met de voetnoten. De voetnoten hoeven echter niet te worden overgenomen.

LANGLOPENDE LEVERANCIERSVERKLARING

voor goederen die in een geassocieerde partij een be- of verwerking hebben ondergaan zonder de preferentiële oorsprong te hebben verkregen

Ondergetekende, leverancier van de goederen waarop dit document betrekking heeft en die regelmatig geleverd worden aan1) ……………., verklaart het volgende:

1.    de volgende materialen die niet van oorsprong zijn uit [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)], zijn bij de vervaardiging van deze goederen in [naam van de desbetreffende partij(en)] gebruikt:

2.    alle andere materialen die bij de vervaardiging van die goederen in [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] zijn gebruikt, zijn van oorsprong uit [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)];

3.    de volgende goederen hebben buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij(en)] een be- of verwerking ondergaan overeenkomstig artikel 12 van dit aanhangsel, waardoor in totaal de volgende waarde werd toegevoegd:

Deze verklaring is geldig voor alle toekomstige zendingen van die goederen die worden verzonden van……………………………………………

naar………………………………………………6)

Ik verbind mij ertoe, zodra deze verklaring niet meer geldig is, ……………………………..1) hiervan onmiddellijk in kennis te stellen.

________________

1)    Naam en adres van de afnemer.

2)    Indien de factuur, pakbon of een ander handelsdocument waaraan de verklaring is gehecht, op verschillende soorten goederen betrekking heeft of op goederen waarin niet in dezelfde mate niet-oorsprongsmaterialen zijn verwerkt, moet de leverancier dit duidelijk aangeven.

3)    Slechts invullen indien nodig.

4)    Onder “waarde van de materialen” wordt verstaan de douanewaarde ten tijde van de invoer van de gebruikte materialen die niet van oorsprong zijn, of, indien deze niet bekend is en niet kan worden vastgesteld, de eerste controleerbare prijs die voor de materialen in [naam van de desbetreffende partij(en)] is betaald.

De precieze waarde van elk gebruikt materiaal dat niet van oorsprong is, moet worden opgegeven per eenheid van de in de eerste kolom vermelde goederen.

5)    Onder “totale toegevoegde waarde” wordt verstaan alle kosten die buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij] zijn gemaakt, met inbegrip van de waarde van alle materialen die daar zijn toegevoegd. De precieze totale toegevoegde waarde die buiten [naam van de desbetreffende geassocieerde partij] is verkregen, moet worden opgegeven per eenheid van de in de eerste kolom vermelde goederen.

6)    Data vermelden. Een langlopende leveranciersverklaring is normalerwijze niet langer dan 24 maanden geldig, afhankelijk van de voorwaarden die zijn gesteld door de douaneautoriteiten van de geassocieerde partij waar de langlopende leveranciersverklaring is opgesteld.

________________

Aanhangsel 2

WEDERZIJDSE BIJSTAND TUSSEN ADMINISTRATIEVE AUTORITEITEN IN DOUANEZAKEN

ARTIKEL 1

Definities

In dit aanhangsel wordt verstaan onder:

a)    “douanewetgeving”: de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die op het grondgebied van een geassocieerde partij van toepassing zijn op de invoer, de uitvoer en de doorvoer van goederen en de plaatsing daarvan onder andere douaneregelingen of procedures, met inbegrip van verbods-, beperkings- en controlemaatregelen;

b)    “verzoekende autoriteit”: een bevoegde administratieve autoriteit die daartoe door een geassocieerde partij is aangewezen en die op grond van dit aanhangsel om bijstand verzoekt;

c)    “aangezochte autoriteit”: een bevoegde administratieve autoriteit die daartoe door een geassocieerde partij is aangewezen en die een verzoek om bijstand uit hoofde van dit aanhangsel ontvangt;

d)    “informatie”: alle gegevens, documenten, afbeeldingen, verslagen, mededelingen of gewaarmerkte kopieën, in ongeacht welk formaat, ook in elektronisch formaat, al dan niet verwerkt of geanalyseerd;

e)    “persoon”: natuurlijke persoon of rechtspersoon;

f)    “persoonsgegevens”: alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon;

g)    “met de douanewetgeving strijdige handeling”: elke overtreding of poging tot overtreding van de douanewetgeving.

ARTIKEL 2

Toepassingsgebied

1.    De geassocieerde partijen verlenen elkaar bijstand, binnen de grenzen van hun bevoegdheid, op de wijze en onder de voorwaarden die in dit aanhangsel zijn vastgesteld, met het oog op de correcte toepassing van de douanewetgeving, in het bijzonder met het oog op het voorkomen, opsporen en bestrijden van met deze wetgeving strijdige handelingen.

2.    De bijstand in douanezaken waarin dit aanhangsel voorziet, geldt voor elke administratieve autoriteit van een van de geassocieerde partijen die bevoegd is voor de toepassing van dit aanhangsel. Deze bijstand laat de bepalingen inzake wederzijdse bijstand in strafzaken onverlet en geldt niet voor informatie die is verkregen krachtens bevoegdheden die op verzoek van een rechterlijke instantie worden uitgeoefend, tenzij deze ermee instemt dat die informatie wordt meegedeeld.

3.    Bijstand bij de invordering van rechten, belastingen of boeten valt niet onder dit aanhangsel.

ARTIKEL 3

Bijstand op verzoek

1.    Op aanvraag van een verzoekende autoriteit verstrekt de aangezochte autoriteit eerstgenoemde alle ter zake dienende informatie die deze nodig heeft om erop toe te zien dat de douanewetgeving correct wordt toegepast, met inbegrip van informatie betreffende voorgenomen of vastgestelde handelingen die met deze wetgeving in strijd zijn of kunnen zijn.

2.    Op aanvraag van een verzoekende autoriteit deelt de aangezochte autoriteit de eerstgenoemde autoriteit mee of:

a)    goederen die uit het grondgebied van een van de geassocieerde partijen zijn uitgevoerd, op regelmatige wijze in het grondgebied van de andere geassocieerde partij zijn ingevoerd, in voorkomend geval onder vermelding van de douaneregeling waaronder de goederen zijn geplaatst;

b)    goederen die in het grondgebied van een van de geassocieerde partijen zijn ingevoerd, op regelmatige wijze uit het grondgebied van de andere geassocieerde partij zijn uitgevoerd, in voorkomend geval onder vermelding van de douaneregeling waaronder de goederen zijn geplaatst.

3.    Op aanvraag van een verzoekende autoriteit neemt de aangezochte autoriteit, overeenkomstig haar wet- en regelgeving, de nodige maatregelen met het oog op bijzonder toezicht op:

a)    natuurlijke personen of rechtspersonen ten aanzien van wie een gegrond vermoeden bestaat dat zij handelingen verrichten of hebben verricht die met de douanewetgeving in strijd zijn;

b)    goederen die op zodanige wijze worden of zouden kunnen worden vervoerd dat redelijkerwijze kan worden vermoed dat zij bestemd zijn om in strijd met de douanewetgeving te worden gebruikt;

c)    plaatsen waar goederen op zodanige wijze zijn of kunnen worden opgeslagen dat redelijkerwijze kan worden vermoed dat zij bedoeld zijn om te worden gebruikt bij handelingen die in strijd zijn met de douanewetgeving;

d)    vervoermiddelen die op zodanige wijze worden of zouden kunnen worden gebruikt dat redelijkerwijze kan worden vermoed dat zij bestemd zijn om in strijd met de douanewetgeving te worden gebruikt.

ARTIKEL 4

Bijstand op eigen initiatief

De geassocieerde partijen verlenen elkaar, in overeenstemming met hun respectievelijke wet- en regelgeving, op eigen initiatief bijstand indien zij dit noodzakelijk achten voor de correcte toepassing van de douanewetgeving, door het verstrekken van informatie die zij hebben verkregen over voltooide, geplande of lopende activiteiten die met de douanewetgeving strijdige handelingen vormen of lijken te vormen en die voor de andere geassocieerde partij van belang kunnen zijn. De informatie heeft met name betrekking op:

a)    personen, goederen en vervoermiddelen; alsmede

b)    nieuwe middelen of methoden die bij met de douanewetgeving strijdige handelingen worden gebruikt.

ARTIKEL 5

Vorm en inhoud van verzoeken om bijstand

1.    Verzoeken in het kader van dit aanhangsel worden schriftelijk, in gedrukte of elektronische vorm, gedaan. Zij gaan vergezeld van de documenten die voor de behandeling van het verzoek noodzakelijk zijn. In spoedeisende gevallen kan de aangezochte autoriteit ook mondelinge verzoeken aanvaarden, mits zij door een verzoekende autoriteit onmiddellijk schriftelijk worden bevestigd.

2.    Verzoeken op grond van lid 1 bevatten de volgende gegevens:

a)    de identiteit van de verzoekende autoriteit en van de verzoekende ambtenaar;

b)    de gevraagde informatie en/of het soort bijstand;

c)    het voorwerp en de reden van het verzoek;

d)    de toepasselijke wet- en regelgeving en andere juridische elementen;

e)    zo nauwkeurig en volledig mogelijke informatie over de natuurlijke personen op wie of rechtspersonen waarop het onderzoek betrekking heeft;

f)    een overzicht van de relevante feiten en van het onderzoek dat reeds is uitgevoerd; alsmede

g)    aanvullende beschikbare gegevens op basis waarvan de aangezochte autoriteit kan reageren op het verzoek.

3.    Verzoeken worden ingediend in een officiële taal van de aangezochte autoriteit of in een door die autoriteit aanvaarde taal. In het Engels ingediende verzoeken worden altijd aanvaard. Deze eis is niet van toepassing op documenten die overeenkomstig lid 1 bij het verzoek zijn gevoegd.

4.    Indien een verzoek niet aan de in de leden 1 tot en met 3 vermelde vormvereisten voldoet, kan de aangezochte autoriteit om correctie of aanvulling verzoeken; in de tussentijd kunnen conservatoire maatregelen worden gelast.

ARTIKEL 6

Uitvoering van verzoeken

1.    Om aan een verzoek om bijstand te voldoen, gaat de aangezochte autoriteit, binnen de perken van haar bevoegdheden en met de middelen waarover zij beschikt, te werk alsof zij voor eigen rekening of in opdracht van een andere autoriteit van dezelfde geassocieerde partij handelt, door reeds beschikbare informatie te verstrekken en het nodige onderzoek te verrichten of te doen verrichten. Deze bepaling is tevens van toepassing op instanties aan welke de aangezochte autoriteit het verzoek doorzendt, indien deze autoriteit niet zelfstandig kan handelen.

2.    Verzoeken om bijstand worden behandeld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de aangezochte geassocieerde partij.

ARTIKEL 7

Vorm waarin de informatie moet worden verstrekt

1.    De aangezochte autoriteit deelt de uitslag van het ingestelde onderzoek aan de verzoekende autoriteit schriftelijk mede en voegt daarbij de relevante documenten, gewaarmerkte kopieën of andere stukken. Deze informatie mag in elektronisch formaat worden verstrekt.

2.    Originele documenten worden uitsluitend op verzoek van de verzoekende autoriteit overeenkomstig de wettelijke voorschriften van elke geassocieerde partij toegezonden indien gewaarmerkte afschriften ontoereikend zijn. De verzoekende autoriteit stuurt die originele documenten zo spoedig mogelijk terug.

3.    Onverminderd lid 2 verstrekt de aangezochte autoriteit de verzoekende autoriteit de gegevens betreffende de echtheid van de documenten die door op haar grondgebied gevestigde officiële instanties zijn afgegeven of gecertificeerd ter staving van een goederenaangifte.

ARTIKEL 8

Aanwezigheid van ambtenaren van een geassocieerde partij op het grondgebied van de andere geassocieerde partij

1.    Daartoe gemachtigde ambtenaren van een geassocieerde partij kunnen, met instemming van de andere geassocieerde partij en op de door deze gestelde voorwaarden, aanwezig zijn in de kantoren van de aangezochte autoriteit of van een andere betrokken instantie als bedoeld in artikel 6, lid 1, om informatie te verzamelen over handelingen die met de douanewetgeving in strijd zijn of kunnen zijn, en die de verzoekende autoriteit voor de toepassing van dit aanhangsel nodig heeft.

2.    Daartoe gemachtigde ambtenaren van een geassocieerde partij kunnen, met instemming van de andere geassocieerde partij en op de door deze gestelde voorwaarden, deelnemen aan onderzoek dat op het grondgebied van laatstgenoemde wordt verricht.

3.    De aanwezigheid van ambtenaren van een geassocieerde partij op het grondgebied van de andere geassocieerde partij heeft slechts een adviserende functie, en te dien einde:

a)    moeten zij te allen tijde hun officiële hoedanigheid kunnen aantonen;

b)    dragen zij geen uniform, noch wapens; en

c)    genieten zij dezelfde bescherming als ambtenaren van de andere geassocieerde partij, overeenkomstig de op haar grondgebied geldende wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

ARTIKEL 9

Verstrekking en kennisgeving

1.    Op aanvraag van de verzoekende autoriteit neemt de aangezochte autoriteit, overeenkomstig haar wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen, alle maatregelen die nodig zijn voor de verstrekking van documenten of de kennisgeving van besluiten van de verzoekende autoriteit in verband met de toepassing van dit aanhangsel aan adressaten die op het grondgebied van de aangezochte autoriteit verblijven of gevestigd zijn.

2.    Verzoeken om verstrekking van documenten of kennisgeving van besluiten worden schriftelijk tot de aangezochte autoriteit gericht in een officiële taal van die autoriteit of in een door die autoriteit aanvaarde taal.

ARTIKEL 10

Automatische en voorafgaande uitwisseling van informatie

1.    De geassocieerde partijen kunnen in onderlinge overeenstemming overeenkomstig artikel 15 van dit aanhangsel:

a)    automatisch onder dit aanhangsel vallende informatie uitwisselen;

b)    specifieke informatie uitwisselen voordat zendingen op het grondgebied van de andere geassocieerde partij aankomen.

2.    De geassocieerde partijen stellen regelingen vast over het soort informatie dat zij wensen uit te wisselen, alsmede over de vorm en de frequentie van de overdracht van die informatie, met het oog op de uitvoering van de in lid 1 bedoelde uitwisselingen.

ARTIKEL 11

Gevallen waarin geen bijstand behoeft te worden verleend

1.    Bijstand kan worden geweigerd of van bepaalde voorwaarden of eisen afhankelijk worden gesteld wanneer een geassocieerde partij van oordeel is dat bijstand op grond van dit aanhangsel:

a)    de soevereiniteit van Andorra of van de EU-lidstaat die op grond van dit aanhangsel om bijstand is verzocht, zou kunnen aantasten;

b)    de openbare orde, de openbare veiligheid of andere wezenlijke belangen in gevaar zou kunnen brengen, in het bijzonder in de in artikel 12, lid 5, van dit aanhangsel bedoelde gevallen; of

c)    tot schending van een industrieel geheim, een handelsgeheim of een beroepsgeheim leidt.

2.    De aangezochte autoriteit kan de bijstand uitstellen indien die bijstand lopende onderzoeken, vervolgingen of procedures zou kunnen verstoren. In dat geval pleegt de aangezochte autoriteit overleg met de verzoekende autoriteit om na te gaan of de bijstand kan worden verleend op door de aangezochte autoriteit te stellen voorwaarden.

3.    Wanneer de verzoekende autoriteit om een vorm van bijstand verzoekt die zij desgevraagd zelf niet zou kunnen verlenen, vermeldt zij dat in haar verzoek. De aangezochte autoriteit is dan vrij te bepalen hoe zij op een dergelijk verzoek reageert.

4.    In de in de leden 1 en 2 bedoelde gevallen deelt de aangezochte autoriteit haar besluit en de motivering daarvan onverwijld mee aan de verzoekende autoriteit.

ARTIKEL 12

Uitwisseling van informatie en vertrouwelijkheid

1.    De op grond van dit aanhangsel verkregen informatie wordt uitsluitend voor de toepassing van dit aanhangsel gebruikt.

2.    Het gebruik van uit hoofde van dit aanhangsel verkregen informatie in gerechtelijke of bestuursrechtelijke procedures betreffende met de douanewetgeving strijdige handelingen wordt beschouwd als gebruik overeenkomstig de doelen van dit aanhangsel. De geassocieerde partijen kunnen derhalve bij de bewijsvoering, in verslagen en getuigenissen en bij procedures die bij rechtbanken aanhangig worden gemaakt, gebruikmaken van informatie die op grond van dit protocol is verkregen en documenten waarin op grond van dit aanhangsel inzage is gegeven. De aangezochte autoriteit die de informatie heeft verstrekt of die inzage heeft gegeven in de documenten, kan als voorwaarde stellen om van dergelijk gebruik in kennis te worden gesteld.

3.    Indien een geassocieerde partij dergelijke informatie voor andere doeleinden wenst te gebruiken, vraagt zij de autoriteit die die informatie heeft verstrekt, vooraf om schriftelijke toestemming. Dergelijke informatie mag uitsluitend met inachtneming van de door deze autoriteit vastgestelde voorwaarden worden gebruikt.

4.    Alle informatie, ongeacht de vorm ervan, die op grond van dit aanhangsel wordt verstrekt, is vertrouwelijk of is alleen bestemd voor beperkte verspreiding, overeenkomstig de toepasselijke wet- en regelgeving van elk van de geassocieerde partijen. Die informatie valt onder de geheimhoudingsplicht en geniet de bescherming waarin voor soortgelijke informatie wordt voorzien uit hoofde van de desbetreffende wet- en regelgeving van de ontvangende geassocieerde partij. De geassocieerde partijen informeren elkaar over hun daartoe toepasselijke wet- en regelgeving.

5.    Persoonsgegevens mogen alleen worden doorgegeven in overeenstemming met de gegevensbeschermingsregels van de geassocieerde partij die de gegevens verstrekt. Een geassocieerde partij stelt de andere geassocieerde partijen in kennis van de toepasselijke regels voor gegevensbescherming en stelt, indien nodig, alles in het werk om overeenstemming te bereiken over aanvullende bescherming.

ARTIKEL 13

Deskundigen en getuigen

De aangezochte autoriteit kan een ambtenaar machtigen om, binnen de grenzen van de hem verleende machtiging, als deskundige of getuige te verschijnen in gerechtelijke of bestuursrechtelijke procedures betreffende onder dit aanhangsel vallende aangelegenheden en daarbij de voor de procedure noodzakelijke voorwerpen, documenten of vertrouwelijke of gewaarmerkte afschriften over te leggen. In de convocatie moet uitdrukkelijk worden vermeld voor welke rechterlijke of bestuurlijke instantie de ambtenaar moet verschijnen en over welke aangelegenheid en in welke functie of hoedanigheid de ambtenaar zal worden ondervraagd.

ARTIKEL 14

Kosten van de bijstand

1.    Met inachtneming van de leden 2 en 3 zien de geassocieerde partijen af van wederzijdse vorderingen voor de vergoeding van kosten voor de toepassing van dit aanhangsel.

2.    De kosten en de vergoedingen die worden betaald aan deskundigen, getuigen, tolken en vertalers, met uitzondering van ambtenaren, komen in voorkomend geval ten laste van de verzoekende geassocieerde partij.

3.    Indien de uitvoering van het verzoek buitengewone uitgaven met zich meebrengt, stellen de geassocieerde partijen de voorwaarden vast waaronder het verzoek moet worden uitgevoerd, alsmede de wijze waarop deze kosten moeten worden gedragen.

ARTIKEL 15

Uitvoering

1.    Met de uitvoering van dit aanhangsel zijn enerzijds de aangewezen douaneautoriteiten van Andorra en anderzijds de bevoegde diensten van de Europese Commissie en, in voorkomend geval, de douaneautoriteiten van de EU-lidstaten belast. Zij stellen alle voor de toepassing van dit aanhangsel noodzakelijke praktische maatregelen en regelingen vast, rekening houdend met de wederzijdse toepasselijke wet- en regelgeving, met name op het gebied van de gegevensbescherming.

2.    De geassocieerde partijen stellen elkaar in kennis van en plegen overleg over de gedetailleerde uitvoeringsmaatregelen die elke geassocieerde partij overeenkomstig dit aanhangsel vaststelt, met name met betrekking tot de als bevoegd voor het verzenden en ontvangen van de in dit aanhangsel bedoelde mededelingen aangewezen diensten en ambtenaren.

3.    In de EU laat dit aanhangsel de overdracht van op grond van dit aanhangsel verkregen informatie tussen de bevoegde diensten van de Europese Commissie en de douaneautoriteiten van de EU-lidstaten onverlet.

ARTIKEL 16

Overige overeenkomsten

Dit aanhangsel heeft voorrang boven de bepalingen van overeenkomsten inzake wederzijdse administratieve bijstand in douanezaken die tussen afzonderlijke EU-lidstaten en Andorra zijn of kunnen worden gesloten, voor zover die overeenkomsten onverenigbaar zijn met dit aanhangsel.

ARTIKEL 17

Raadpleging

Ten aanzien van de interpretatie en uitvoering van dit aanhangsel plegen de geassocieerde partijen onderling overleg teneinde een oplossing te vinden in het kader van het bij artikel 7 van het Andorra-protocol ingestelde Subcomité douanesamenwerking.

Aanhangsel 3

LIJST BEDOELD IN ARTIKEL 80, LID 7, VAN DE KADEROVEREENKOMST

1.    Administratieve Commissie voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels (Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad) ¹³

2.    Comité van Europese auditorstoezichthouders (Verordening (EU) nr. 537/2014 van het Europees Parlement en de Raad) ¹⁴

3.    Orgaan van Europese regulerende instanties voor elektronische communicatie (Verordening (EU) 2018/1971 van het Europees Parlement en de Raad) ¹⁵

4.    De groep coördinatoren voor de erkenning van beroepskwalificaties (Besluit 2007/172/EG van de Commissie) ¹⁶

Aanhangsel 4

EU-BEPALINGEN TER BESTRIJDING VAN FRAUDE ALS BEDOELD IN ARTIKEL 62, LID 1, VAN DE KADEROVEREENKOMST

1.    Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad ¹⁷

a)    Artikel 3 — Fraude waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad

b)    Artikel 4 — Andere strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad

c)    Artikel 5 — Uitlokking, medeplichtigheid en poging

d)    Artikel 6 — Aansprakelijkheid van rechtspersonen

e)    Artikel 7 — Sancties met betrekking tot natuurlijke personen

f)    Artikel 9 — Sancties met betrekking tot rechtspersonen

g)    Artikel 12 — Verjaringstermijnen voor strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad

2.    Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad ¹⁸

a)    Artikel 7, lid 3, punt a) — toegang tot bankrekeninginformatie.

________________

BIJLAGE I – ANDORRA-PROTOCOL

VOEDSELVEILIGHEID – VETERINAIR – FYTOSANITAIR BELEID

Lijst bedoeld in artikel 13 van de kaderovereenkomst

INHOUDSOPGAVE

DEEL I – ALGEMEEN

1    Levensmiddelenwetgeving    4

2    Officiële controles    14

3    Comités    33

4    Europese Autoriteit voor voedselveiligheid    35

5    Toetredingsakten    37

DEEL II – VETERINAIR

1    Controlesysteem in de interne markt    40

2    Controlesysteem voor invoer    64

3    Identificatie en registratie van dieren en registratie van hun verplaatsingen    83

4    Bestrijdingsmaatregelen voor dierziekten    87

5    Handel in levende dieren, sperma, eicellen en embryo’s binnen de Unie    113

6    Niet-commercieel verkeer van gezelschapsdieren    133

7    Verbod op stoffen en controle op residuen    135

8    Invoervoorschriften voor levende dieren en dierlijke producten    137

9    Internationale overeenkomsten van de Unie    272

10    Dierenwelzijn    337

11    Zoötechniek    342

DEEL III – HET IN DE HANDEL BRENGEN VAN LEVENSMIDDELEN, DIERVOEDERS EN DIERLIJKE BIJPRODUCTEN

1    Hygiënevoorschriften    346

2    Specifieke voorschriften voor dierlijke producten    351

3    Controlevoorschriften    361

4    Specifieke controlevoorschriften voor dierlijke producten    370

5    Voorschriften voor dierlijke bijproducten    385

6    Financiering van controles    389

7    Specifieke voorschriften voor diervoederhygiëne    390

DEEL IV – VOEDSELVEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN

1    Etikettering en presentatie van levensmiddelen alsmede de daarvoor gemaakte reclame, met inbegrip van voedings- en gezondheidsclaims en voedingswaarde-etikettering    391

2    Toegestane additieven en zuiverheidseisen    408

3    Voedingsenzymen    424

4    Extractiemiddelen    425

5    Aroma's    426

6    Voedselcontactmateriaal    432

7    Voedingssupplementen    437

8    Voor bijzondere voeding bestemde levensmiddelen    441

9    Diepgevroren levensmiddelen    443

10    Contaminanten    445

11    Nieuwe voedingsmiddelen    453

12    Ioniserende straling    504

13    Mineraalwater    506

14    Internationale overeenkomsten van de Unie    507

DEEL V – SPECIFIEKE VOORSCHRIFTEN VOOR DIERVOEDERS

1    Het in de handel brengen en het gebruik van diervoeders    539

2    Toevoegingsmiddelen in diervoeding    542

3    Ongewenste stoffen    626

4    Gemedicineerde diervoeders    630

5    Internationale overeenkomsten van de Unie    631

DEEL VI – FYTOSANITAIR

1    Gezondheid van planten – schadelijke organismen    654

2    Gezondheid van planten – gewasbeschermingsmiddelen    688

3    Kwaliteit van zaden en teeltmateriaal    882

4    Kwekersrechten    932

5    Internationale overeenkomsten van de Unie    936

DEEL VII – GENETISCH GEMODIFICEERDE ORGANISMEN

1    Introductie in het milieu    979

2    Genetisch gemodificeerde levensmiddelen en diervoeders    987

INLEIDING

Wanneer de in deze bijlage genoemde rechtshandelingen begrippen bevatten of betrekking hebben op procedures die specifiek zijn voor de rechtsorde van de EU, zoals:

–    overwegingen;

–    de adressaten van de rechtshandelingen van de EU;

–    verwijzingen naar gebieden of talen van de EU;

–    verwijzingen naar rechten en verplichtingen van EU-lidstaten, hun overheidsorganen, ondernemingen of personen in relatie tot elkaar; en

–    verwijzingen naar informatie- en kennisgevingsprocedures;

is Kaderprotocol nr. 1 betreffende horizontale aanpassingen van toepassing, tenzij in deze bijlage anders is bepaald.

BEDOELDE HANDELINGEN

DEEL I

ALGEMEEN

HOOFDSTUK 1

LEVENSMIDDELENWETGEVING

1.    32002 R 0178: Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden (PB L 31 van 01.02.2002, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32003 R 1642: Verordening (EG) nr. 1642/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 22 juli 2003 (PB L 245 van 29.09.2003, blz. 4),

–    32006 R 0575: Verordening (EG) nr. 575/2006 van de Commissie van 7 april 2006 (PB L 100 van 8.4.2006, blz. 3),

–    32008 R 0202: Verordening (EG) nr. 202/2008 van de Commissie van 4 maart 2008 (PB L 60 van 5.3.2008, blz. 17),

–    32009 R 0596: Verordening (EG) nr. 596/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 (PB L 188 van 18.7.2009, blz. 14),

–    32014 R 0652: Verordening (EG) nr. 652/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 (PB L 189 van 27.6.2014, blz. 1),

–    32017 R 0228: Verordening (EU) 2017/228 van de Commissie van 9 februari 2017 (PB L 35 van 10.2.2017, blz. 10),

–    32019 R 1381: Verordening (EU) 2019/1381 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 (PB L 231 van 6.9.2019, blz. 1).

2. Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de bepalingen van de verordening met de volgende aanpassingen gelezen:

4. De verordening en de op grond daarvan vastgestelde handelingen zijn van toepassing op Andorra.

6. Andorra neemt deel aan de wetenschappelijke werkzaamheden van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid, hierna “de Autoriteit” genoemd.

100. Andorra wordt uitgenodigd waarnemers te zenden naar de bijeenkomsten van het Permanent Comité voor de voedselketen en de diergezondheid, dat is belast met aangelegenheden die vallen binnen de besluiten waarnaar in de overeenkomst wordt verwezen. De vertegenwoordigers van Andorra nemen volledig deel aan alle werkzaamheden van het Comité, maar hebben geen stemrecht.

102. De tekst van artikel 12 wordt vervangen door:

104. “De wetgeving van Andorra inzake de productie, invoer en afzet van levensmiddelen en diervoeders moet overeenstemmen met de relevante voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, met daaronder doeltreffende maatregelen om ervoor te zorgen dat producten die in een EU-lidstaat uit het verkeer worden genomen, niet via Andorra naar een derde land kunnen worden uitgevoerd of wederuitgevoerd.”.

105. Andorra ontvangt de in de artikel 32, lid 2, artikel 33, leden 4 en 6, en artikel 34, lid 4, bedoelde inlichtingen.

106. De term “lidstaat/lidstaten” in artikel 28 van de verordening omvat, naast de betekenis die er in de verordening aan wordt gegeven, ook Andorra.

107. Artikel 29 is van toepassing, maar wordt als volgt aangepast:

108. 477359221. Andorra kan de Autoriteit verzoeken over aangelegenheden die tot haar opdracht behoren, wetenschappelijk advies uit te brengen. Een dergelijk verzoek wordt in de eerste plaats gericht tot de Commissie, die, wanneer zij van oordeel is dat het verzoek van algemeen belang is, het aan de Autoriteit doorstuurt om het gevraagde advies in te winnen.

109. Artikel 31 is van toepassing, maar wordt als volgt aangepast:

     2. Andorra kan de Autoriteit verzoeken wetenschappelijke en technische bijstand te verlenen als omschreven in artikel 31, met betrekking tot aangelegenheden die krachtens de overeenkomst onder zijn bevoegdheid vallen. Een dergelijk verzoek wordt in de eerste plaats gericht tot de Commissie, die, wanneer zij van oordeel is dat het verzoek van algemeen belang is, het aan de Autoriteit doorstuurt om het gevraagde advies in te winnen.

110. In artikel 48 wordt het volgende toegevoegd:

248. “In afwijking van artikel 12, lid 2, punt a), van de Regeling welke van toepassing is op de andere personeelsleden van de Europese Gemeenschappen, kunnen onderdanen van Andorra die over hun volledige burgerrechten beschikken, op basis van een contract door de directeur van het Agentschap in dienst worden genomen.”.

1. De artikelen 53 en 54 zijn van toepassing, maar worden als volgt aangepast:

   1. 1. Voor levensmiddelen of diervoeders van oorsprong uit de Gemeenschap of Andorra is het volgende van toepassing:

      2. 1. Indien een overeenkomstsluitende partij voornemens is noodmaatregelen te nemen tegen de andere overeenkomstsluitende partij, stelt zij de andere partij daarvan onverwijld in kennis.

         3. Zonder afbreuk te doen aan de mogelijkheid de maatregelen terstond te doen ingaan, vindt er tussen de Europese Commissie en Andorra op verzoek van een van hen zo spoedig mogelijk overleg plaats om een passende oplossing te vinden.

         5. Wanneer geen overeenstemming wordt bereikt, kan elke partij de zaak voorleggen aan het Gemengd Comité. Wordt in dit comité geen overeenstemming bereikt, dan kan een overeenkomstsluitende partij passende maatregelen treffen. Deze maatregelen worden beperkt tot hetgeen voor het oplossen van de situatie strikt noodzakelijk is. Voorrang wordt gegeven aan maatregelen die de werking van de overeenkomst zo weinig mogelijk verstoren.

         7. Indien de Europese Commissie voor een deel van het grondgebied van de Unie een besluit inzake noodmaatregelen wil nemen, stelt zij Andorra daarvan onverwijld in kennis.

         9. Indien de Commissie voor een deel van het grondgebied van de Unie een besluit inzake noodmaatregelen neemt, stelt Andorra, na overleg en na onderzoek van de situatie, overeenkomstige maatregelen vast, tenzij uit de specifieke situatie blijkt dat dergelijke maatregelen niet gerechtvaardigd zijn. In dat geval stelt het de Commissie daarvan onmiddellijk in kennis.

         11. Er wordt zo spoedig mogelijk overlegd om een passende oplossing te vinden. Wanneer geen overeenstemming wordt bereikt, is de vierde alinea van lid a) van toepassing.

      3. Voor levensmiddelen en diervoeders uit een derde land is het volgende van toepassing:

1. Andorra gaat gelijktijdig met de EU-lidstaten over tot noodmaatregelen die overeenkomen met de maatregelen die deze laatste ten aanzien van invoer uit derde landen hebben getroffen.

3. Indien zich problemen voordoen in verband met de toepassing van een handeling van de Unie, brengt Andorra de zaak onmiddellijk ter kennis van het Gemengd Comité.

5. De toepassing van het in dit lid bepaalde doet geen afbreuk aan de mogelijkheid van Andorra om, in afwachting van de vaststelling van de in punt a) bedoelde besluiten, unilateraal beschermende maatregelen te nemen.

7. Het Gemengd Comité kan nota nemen van de besluiten van de Unie.

10. Artikel 60 wordt als volgt gewijzigd:

11. 1. Aan lid 1 wordt het volgende toegevoegd:

    3. “Indien Andorra van mening is dat een door een EU-lidstaat genomen maatregel hetzij onverenigbaar is met deze verordening, hetzij van invloed kan zijn op de werking van de overeenkomst, legt het de zaak voor aan het Gemengd Comité. Dit geschiedt evenzo indien een EU-lidstaat van mening is dat een maatregel van Andorra hetzij onverenigbaar is met deze verordening, hetzij van invloed kan zijn op de werking van de overeenkomst.”;

2.    In de eerste en de laatste zin van lid 2 wordt “de twee betrokken lidstaten” vervangen door “Andorra en de betrokken EU-lidstaat” en wordt “de Commissie” vervangen door “het Gemengd Comité”. In de tweede zin wordt “kan de Commissie” vervangen door “kan het Gemengd Comité op verzoek van een van de overeenkomstsluitende partijen”.

2. Andorra draagt financieel bij aan de begroting van de Autoriteit overeenkomstig artikel 68 van de kaderovereenkomst en het Andorra-protocol.

4. Andorra kent de Autoriteit gelijkwaardige voorrechten en immuniteiten toe als zijn vervat in het Protocol betreffende voorrechten en immuniteiten van de Europese Gemeenschappen.

2.    32003 R 1304: Verordening (EG) nr. 1304/2003 van de Commissie van 11 juli 2003 inzake de door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid gevolgde procedure bij haar voorgelegde verzoeken om wetenschappelijk advies (PB L 185 van 24.7.2003, blz. 6), gerectificeerd bij PB L 186 van 25.07.2003, blz. 46.

3.    32004 R 2230: Verordening (EG) nr. 2230/2004 van de Commissie van 23 december 2004 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad voor wat betreft het netwerk van organisaties die werkzaam zijn op de gebieden die behoren tot de opdracht van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (PB L 379 van 24.12.2004, blz. 64).

4.    32011 R 0016: Verordening (EU) nr. 16/2011 van de Commissie van 10 januari 2011 tot vaststelling van uitvoeringsmaatregelen voor het systeem voor snelle waarschuwingen over levensmiddelen en diervoeders (PB L 6 van 11.1.2011, blz. 7).

5.    32019 D 0300: Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/300 van de Commissie van 19 februari 2019 tot vaststelling van een algemeen plan voor crisismanagement op het gebied van de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders (PB L 50 van 21.2.2019, blz. 55).

6.    32009 D 0726: Beschikking 2009/726/EG van de Commissie van 24 september 2009 betreffende door Frankrijk genomen tijdelijke beschermende maatregelen met betrekking tot het binnenbrengen op zijn grondgebied van melk en melkproducten, afkomstig van een bedrijf waar een geval van klassieke scrapie is bevestigd (PB L 258 van 1.10.2009, blz. 27).

7.    32010 D 0381: Besluit 2010/381/EU van de Commissie van 8 juli 2010 betreffende noodmaatregelen van toepassing op uit India ingevoerde zendingen aquacultuurproducten voor menselijke consumptie (PB L 174 van 9.7.2010, blz. 51), zoals gewijzigd bij:

–    32012 D 0690: Uitvoeringsbesluit 2012/690/EU van de Commissie van 6 november 2012 (PB L 308 van 8.11.2012, blz. 21),

–    32016 D 1774: Uitvoeringsbesluit (EU) 2016/1774 van de Commissie van 4 oktober 2016 (PB L 271 van 6.10.2016, blz. 7).

8.    32011 D 0884: Uitvoeringsbesluit 2011/884/EU van de Commissie van 22 december 2011 inzake noodmaatregelen met betrekking tot niet-toegelaten genetisch gemodificeerde rijst in rijstproducten van oorsprong uit China en tot intrekking van Beschikking 2008/289/EG (PB L 343 van 23.12.2011, blz. 140), zoals gewijzigd bij:

–    32013 D 0287: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 13 juni 2013 (PB L 162 van 14.6.2013, blz. 10).

9.    32013 R 0208: Uitvoeringsverordening (EU) nr. 208/2013 van de Commissie van 11 maart 2013 betreffende de traceerbaarheidsvoorschriften voor kiemgroenten en voor de productie van kiemgroenten bestemde zaden (PB L 68 van 12.3.2013, blz. 16).

10.    32013 H 0165: Aanbeveling 2013/165/EU van de Commissie van 27 maart 2013 betreffende de aanwezigheid van T-2- en HT-2-toxine in granen en graanproducten (PB L 91 van 3.4.2013, blz. 12).

11.    32014 R 0853: Uitvoeringsverordening (EU) nr. 853/2014 van de Commissie van 5 augustus 2014 tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1151/2009 tot vaststelling van bijzondere eisen voor de invoer van zonnebloemolie van oorsprong of verzonden uit Oekraïne (PB L 233 van 6.8.2014, blz. 25).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

12.    32019 R 1793: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1793 van de Commissie van 22 oktober 2019 betreffende de tijdelijke verhoging van de officiële controles en noodmaatregelen met betrekking tot de binnenkomst in de Unie van bepaalde goederen uit bepaalde derde landen tot uitvoering van de Verordeningen (EU) 2017/625 en (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad, en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 669/2009, (EU) nr. 884/2014, (EU) 2015/175, (EU) 2017/186 en (EU) 2018/1660 van de Commissie (PB L 277 van 29.10.2019, blz. 89), zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 1540: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1540 van de Commissie van 22 oktober 2020 (PB L 353 van 23.10.2020, blz. 4),

–    32021 R 0608: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/608 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 129 van 15.4.2021, blz. 119),

–    32021 R 1900: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1900 van de Commissie van 27 oktober 2021 (PB L 387 van 3.11.2021, blz. 78),

–    32021 R 2246: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2246 van de Commissie van 15 december 2021 (PB L 453 van 17.12.2021, blz. 5),

–    32022 R 0913: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/913 van de Commissie van 30 mei 2022 (PB L 158 van 13.6.2022, blz. 1), gerectificeerd bij PB L 188 van 15.7.2022, blz. 152,

–    32022 R 2389: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2389 van de Commissie van 7 december 2022 tot vaststelling van regels voor de eenvormige toepassing van de frequentie van de overeenstemmingscontroles en de materiële controles van zendingen planten, plantaardige producten en andere materialen die de Unie binnenkomen (PB L 316 van 8.12.2022, blz. 42).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

13.    32020 R 1158: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1158 van de Commissie van 5 augustus 2020 betreffende de voorwaarden voor de invoer van levensmiddelen en diervoeders van oorsprong uit derde landen ingevolge het ongeluk in de kerncentrale van Tsjernobyl (PB L 257 van 6.8.2020, blz. 1).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

14.    32021 R 1533: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1533 van de Commissie van 17 september 2021 tot vaststelling van bijzondere voorwaarden voor de invoer van levensmiddelen en diervoeders van oorsprong uit of verzonden vanuit Japan in verband met het ongeval in de kerncentrale van Fukushima en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2016/6 (PB L 330 van 20.9.2021, blz. 72).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

HOOFDSTUK 2

OFFICIËLE CONTROLES

1.    32017 R 0625: Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad van 15 maart 2017 betreffende officiële controles en andere officiële activiteiten die worden uitgevoerd om de toepassing van de levensmiddelen- en diervoederwetgeving en van de voorschriften inzake diergezondheid, dierenwelzijn, plantgezondheid en gewasbeschermingsmiddelen te waarborgen, tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 999/2001, (EG) nr. 396/2005, (EG) nr. 1069/2009, (EG) nr. 1107/2009, (EU) nr. 1151/2012, (EU) nr. 652/2014, (EU) 2016/429 en (EU) 2016/2031 van het Europees Parlement en de Raad, de Verordeningen (EG) nr. 1/2005 en (EG) nr. 1099/2009 van de Raad en de Richtlijnen 98/58/EG, 1999/74/EG, 2007/43/EG, 2008/119/EG en 2008/120/EG van de Raad, en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 854/2004 en (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad, de Richtlijnen 89/608/EEG, 89/662/EEG, 90/425/EEG, 91/496/EEG, 96/23/EG, 96/93/EG en 97/78/EG van de Raad en Besluit 92/438/EEG van de Raad (verordening officiële controles) (PB L 95 van 7.4.2017, blz. 1), gerectificeerd bij PB L 137 van 24.5.2017, blz. 40, zoals gewijzigd bij:

–    32019 R 0478: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/478 van de Commissie van 14 januari 2019 (PB L 82 van 25.3.2019, blz. 4),

–    32019 R 0627: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/627 van de Commissie van 10 oktober 2019 (PB L 131 van 17.5.2019, blz. 51), gerectificeerd bij PB L 325 van 16.12.2019, blz. 183,

–    32021 R 1756: Verordening (EU) 2021/1756 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 357 van 8.10.2021, blz. 27).

Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de bepalingen van deze verordening met de volgende aanpassing gelezen:

Artikel 3 van Kaderprotocol nr. 1 bij deze overeenkomst is van toepassing op artikel 22 en de overeenkomstige bepalingen betreffende de gezondheid van planten van deze verordening. De in artikel 3, lid 2, van Kaderprotocol nr. 1 bedoelde periode is een periode van twee jaar vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst.

2.    32018 R 0631: Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/631 van de Commissie van 7 februari 2018 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad door de instelling van referentielaboratoria van de Europese Unie voor plaagorganismen bij planten (PB L 105 van 25.4.2018, blz. 1).

3.    32019 R 0723: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/723 van de Commissie van 2 mei 2019 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad, wat betreft het standaardformulier dat in de door de lidstaten ingediende jaarverslagen moet worden gebruikt (PB L 124 van 13.5.2019, blz. 1).

4.    32019 R 0624: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/624 van de Commissie van 8 februari 2019 betreffende specifieke voorschriften voor de uitvoering van officiële controles van de productie van vlees en voor de productie- en de heruitzettingsgebieden van levende tweekleppige weekdieren overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 131 van 17.5.2019, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 1422: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1422 van de Commissie van 26 april 2021 (PB L 307 van 1.9.2021, blz. 1),

–    32022 R 2258: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/2258 van de Commissie van 9 september 2022 (PB L 299 van 18.11.2022, blz. 5).

5.    32019 R 0625: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/625 van de Commissie van 4 maart 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorwaarden voor de binnenkomst in de Unie van zendingen van voedselproducerende dieren en bepaalde voor menselijke consumptie bestemde goederen (PB L 131 van 17.5.2019, blz. 18), gerectificeerd bij PB L 176 van 5.6.2020, blz. 15, zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 2209: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2209 van de Commissie van 22 december 2020 (PB L 438 van 28.12.2020, blz. 24),

–    32021 R 0573: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/573 van de Commissie van 1 februari 2021 (PB L 120 van 8.4.2021, blz. 6),

–    32022 R 0887: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/887 van de Commissie van 28 maart 2022 (PB L 154 van 7.6.2022, blz. 23).

6.    32019 R 0627: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/627 van de Commissie van 15 maart 2019 tot vaststelling van eenvormige praktische regelingen voor de uitvoering van officiële controles van voor menselijke consumptie bestemde producten van dierlijke oorsprong overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2074/2005 van de Commissie wat officiële controles betreft (PB L 131 van 17.5.2019, blz. 51), gerectificeerd bij PB L 325 van 16.12.2019, blz. 183, zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 2108: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2108 van de Commissie van 16 december 2020 (PB L 427 van 17.12.2020, blz. 1),

–    32021 R 1709: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1709 van de Commissie van 23 september 2021 (PB L 339 van 24.9.2021, blz. 84),

–    32022 R 2503: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2503 van de Commissie van 19 december 2022 (PB L 325 van 20.12.2022, blz. 58).

7.    32019 R 0723: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/723 van de Commissie van 2 mei 2019 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad, wat betreft het standaardformulier dat in de door de lidstaten ingediende jaarverslagen moet worden gebruikt (PB L 124 van 13.5.2019, blz. 1).

8.    32019 R 1012: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1012 van de Commissie van 12 maart 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad door af te wijken van de voorschriften inzake de aanwijzing van controlepunten en de minimumvoorschriften voor grenscontroleposten (PB L 165 van 21.6.2019, blz. 4).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

9.    32019 R 1013: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1013 van de Commissie van 16 april 2019 betreffende de voorafgaande kennisgeving van zendingen van bepaalde categorieën dieren en goederen die de Unie binnenkomen (PB L 165 van 21.6.2019, blz. 8).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

10.    32019 R 1014: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1014 van de Commissie van 12 juni 2019 tot vaststelling van nadere regels betreffende minimumvoorschriften voor grenscontroleposten, met inbegrip van inspectiecentra, en voor de vorm, de categorieën en afkortingen voor het opstellen van lijsten van grenscontroleposten en controlepunten (PB L 165 van 21.6.2019, blz. 10).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

11.    32019 R 1081: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1081 van de Commissie van 8 maart 2019 tot vaststelling van voorschriften inzake specifieke opleidingsvereisten voor personeel voor het verrichten van bepaalde materiële controles aan grenscontroleposten (PB L 171 van 26.6.2019, blz. 1).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

12.    32019 R 1602: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1602 van de Commissie van 23 april 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad betreffende het gemeenschappelijk gezondheidsdocument van binnenkomst dat zendingen van dieren en goederen tot hun bestemming vergezelt (PB L 250 van 30.9.2019, blz. 6).

13.    32019 R 1666: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1666 van de Commissie van 24 juni 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de voorwaarden voor de monitoring van het vervoer en de aankomst van zendingen van bepaalde goederen van de grenscontrolepost van aankomst tot de vestiging op de plaats van bestemming in de Unie (PB L 255 van 4.10.2019, blz. 1).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

14.    32019 R 1715: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1715 van de Commissie van 30 september 2019 tot vaststelling van regels inzake de werking van het informatiemanagementsysteem voor officiële controles en de systeemcomponenten ervan (PB L 261 van 14.10.2019, blz. 37), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0547: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/547 van de Commissie van 29 maart 2021 (PB L 109 van 30.3.2021, blz. 60).

15.    32019 R 1793: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1793 van de Commissie van 22 oktober 2019 betreffende de tijdelijke verhoging van de officiële controles en noodmaatregelen met betrekking tot de binnenkomst in de Unie van bepaalde goederen uit bepaalde derde landen tot uitvoering van de Verordeningen (EU) 2017/625 en (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad, en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 669/2009, (EU) nr. 884/2014, (EU) 2015/175, (EU) 2017/186 en (EU) 2018/1660 van de Commissie (PB L 277 van 29.10.2019, blz. 89), zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 0625: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/625 van de Commissie van 6 mei 2020 (PB L 144 van 7.5.2020, blz. 13),

–    32021 R 0608: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/608 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 129 van 15.4.2021, blz. 119),

–    32021 R 1900: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1900 van de Commissie van 27 oktober 2021 (PB L 387 van 3.11.2021, blz. 78),

–    32021 R 2246: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2246 van de Commissie van 15 december 2021 (PB L 453 van 17.12.2021, blz. 5),

–    32022 R 0913: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/913 van de Commissie van 30 mei 2022 , gerectificeerd bij PB L 188 van 15.7.2022, blz. 152.

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

16.    32019 R 1873: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1873 van de Commissie van 7 november 2019 betreffende de procedures voor een gecoördineerde uitvoering, door de bevoegde autoriteiten, van verscherpte officiële controles aan grenscontroleposten van producten van dierlijke oorsprong, levende producten, dierlijke bijproducten en samengestelde producten (PB L 289 van 8.11.2019, blz. 50).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

17.    32019 R 2074: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2074 van de Commissie van 23 september 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorschriften voor specifieke officiële controles op zendingen van bepaalde dieren en goederen die afkomstig zijn van en, nadat een derde land de binnenkomst ervan heeft geweigerd, terugkeren naar de Unie (PB L 316 van 6.12.2019, blz. 6).

18.    32019 R 2090: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2090 van de Commissie van 19 juni 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot gevallen van vermoedelijke of vastgestelde niet-naleving van de Unieregels die van toepassing zijn op het gebruik van in diergeneesmiddelen of als toevoegingsmiddel voor diervoeding toegelaten stoffen of residuen ervan of van de Unieregels die van toepassing zijn op het gebruik van verboden of niet-toegelaten farmacologisch werkzame stoffen of residuen ervan (PB L 317 van 9.12.2019, blz. 28).

19.    32019 R 2122: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2122 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft bepaalde categorieën dieren en goederen die van officiële controles aan grenscontroleposten zijn vrijgesteld, en specifieke controles van de persoonlijke bagage van passagiers en van kleine zendingen goederen die aan natuurlijke personen worden gezonden en niet bestemd zijn om in de handel te worden gebracht en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 142/2011 van de Commissie (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 45), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 2089: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/2089 van de Commissie van 21 september 2021 (PB L 427 van 30.11.2021, blz. 149),

–    32022 R 0887: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/887 van de Commissie van 28 maart 2022 (PB L 154 van 7.6.2022, blz. 23).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

20.    32019 R 2123: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2123 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de regels voor de gevallen waarin en de voorwaarden waaronder op controlepunten overeenstemmingscontroles en materiële controles op bepaalde goederen kunnen worden uitgevoerd, en voor de gevallen waarin en de voorwaarden waaronder documentencontroles op afstand van de grenscontroleposten kunnen worden uitgevoerd (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 64).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

21.    32019 R 2124: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2124 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorschriften voor officiële controles van zendingen van dieren en goederen bij doorvoer, overlading en verder vervoer door de Unie, tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 798/2008, (EG) nr. 1251/2008, (EG) nr. 119/2009, (EU) nr. 206/2010, (EU) nr. 605/2010, (EU) nr. 142/2011 en (EU) nr. 28/2012 van de Commissie, Uitvoeringsverordening (EU) 2016/759 van de Commissie, en Beschikking 2007/777/EG van de Commissie (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 73), zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 2190: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/2190 van de Commissie van 29 oktober 2020 (PB L 434 van 23.12.2020, blz. 3).

22.    32019 R 2125: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2125 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft regels voor de uitvoering van specifieke officiële controles van houten verpakkingsmateriaal, de kennisgeving van bepaalde zendingen en de te nemen maatregelen in geval van niet-naleving (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 99).

Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de bepalingen van deze verordening met de volgende aanpassing gelezen:

Artikel 3 van Kaderprotocol nr. 1 bij deze overeenkomst is van toepassing op deze verordening. De in artikel 3, lid 2, van Kaderprotocol nr. 1 bedoelde periode is een periode van twee jaar vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst.

23.    32019 R 2126: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2126 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft regels voor specifieke officiële controles van bepaalde categorieën dieren en goederen, maatregelen die na de uitvoering van die controles moeten worden genomen, en bepaalde categorieën dieren en goederen die vrijgesteld zijn van officiële controles aan grenscontroleposten (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 104).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

24.    32019 R 2127: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2127 van de Commissie van 10 oktober 2019 tot wijziging van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de datum van toepassing van sommige bepalingen van de Richtlijnen 91/496/EEG, 97/78/EG en 2000/29/EG van de Raad (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 111).

25.    32019 R 2128: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/2128 van de Commissie van 12 november 2019 tot vaststelling van het model van officieel certificaat en van de regels voor de afgifte van officiële certificaten voor goederen die worden geleverd aan vaartuigen die de Unie verlaten en bestemd zijn voor bevoorrading van een schip of voor consumptie door de bemanning en passagiers, of aan een militaire basis van de NAVO of de Verenigde Staten van Amerika (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 114).

26.    32019 R 2129: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/2129 van de Commissie van 25 november 2019 tot vaststelling van regels voor de eenvormige toepassing van de frequentie van de overeenstemmingscontroles en de materiële controles van bepaalde zendingen dieren en goederen die de Unie binnenkomen (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 122), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 2141: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2141 van de Commissie van 3 december 2021 (PB L 433 van 6.12.2021, blz. 5).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

27.    32019 R 2130: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/2130 van de Commissie van 25 november 2019 tot vaststelling van gedetailleerde regels voor de werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd tijdens en na documentencontroles, overeenstemmingscontroles en materiële controles van dieren en goederen die onderworpen zijn aan officiële controles aan grenscontroleposten (PB L 321 van 12.12.2019, blz. 128).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

28.    32020 R 1158: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1158 van de Commissie van 5 augustus 2020 betreffende de voorwaarden voor de invoer van levensmiddelen en diervoeders van oorsprong uit derde landen ingevolge het ongeluk in de kerncentrale van Tsjernobyl (PB L 257 van 6.8.2020, blz. 1).

29.    32020 D 1550: Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1550 van de Commissie van 23 oktober 2020 tot vaststelling van het meerjarig controleprogramma voor de periode 2021-2025 dat door deskundigen van de Commissie in de lidstaten moet worden uitgevoerd om de toepassing van de agro-voedselketenwetgeving van de Unie te verifiëren (PB L 354 van 26.10.2020, blz. 9).

30.    32020 R 1641: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1641 van de Commissie van 5 november 2020 betreffende de invoer van voor menselijke consumptie bestemde levende, gekoelde, ingevroren of verwerkte tweekleppige weekdieren, stekelhuidigen, manteldieren en mariene buikpotigen uit de Verenigde Staten van Amerika (PB L 370 van 6.11.2020, blz. 4), zoals gewijzigd bij:

–    32022 R 0158: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/158 van de Commissie van 4 februari 2022 (PB L 26 van 7.2.2022, blz. 1).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

31.    32020 R 2235: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2235 van de Commissie van 16 december 2020 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de Verordeningen (EU) 2016/429 en (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft modellen van diergezondheidscertificaten, modellen van officiële certificaten en modellen van diergezondheids-/officiële certificaten, voor de binnenkomst in de Unie en verplaatsingen binnen de Unie van zendingen van bepaalde categorieën dieren en goederen, en officiële certificering met betrekking tot dergelijke certificaten en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 599/2004, Uitvoeringsverordeningen (EU) nr. 636/2014 en (EU) 2019/628, Richtlijn 98/68/EG en de Beschikkingen 2000/572/EG, 2003/779/EG en 2007/240/EG (PB L 442 van 30.12.2020, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0617: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/617 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 41),

–    32021 R 0619: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/619 van de Commissie van 15 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 72),

–    32021 R 1329: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1329 van de Commissie van 10 augustus 2021 (PB L 288 van 11.8.2021, blz. 48),

–    32021 R 1469: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1469 van de Commissie van 10 september 2021 (PB L 321 van 13.9.2021, blz. 21),

–    32021 R 1471: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1471 van de Commissie van 18 augustus 2021 (PB L 326 van 15.9.2021, blz. 1),

–    32022 R 0036: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/36 van de Commissie van 11 januari 2022 (PB L 8 van 13.1.2022, blz. 36),

–    32022 R 0854: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/854 van de Commissie van 31 mei 2022 (PB L 150 van 1.6.2022, blz. 69),

–    32022 R 1219: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1219 van de Commissie van 14 juli 2022 (PB L 188 van 15.7.2022, blz. 75).

32.    32021 R 0403: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/403 van de Commissie van 24 maart 2021 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de Verordeningen (EU) 2016/429 en (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft modellen van diergezondheidscertificaten en modellen van diergezondheids-/officiële certificaten voor de binnenkomst in de Unie en verplaatsingen tussen lidstaten van zendingen van bepaalde categorieën landdieren en levende producten daarvan, en officiële certificering van dergelijke certificaten, en tot intrekking van Besluit 2010/470/EU (PB L 113 van 31.3.2021, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0619: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/619 van de Commissie van 15 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 72),

–    32021 R 1329: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1329 van de Commissie van 10 augustus 2021 (PB L 288 van 11.8.2021, blz. 48),

–    32022 R 0037: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/37 van de Commissie van 12 januari 2022 (PB L 8 van 13.1.2022, blz. 92),

–    32022 R 0055: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/55 van de Commissie van 9 november 2021 (PB L 10 van 17.1.2022, blz. 4),

–    32022 R 0250: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/250 van de Commissie van 21 februari 2022 (PB L 41 van 22.2.2022, blz. 19).

33.    32021 R 0405: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/405 van de Commissie van 24 maart 2021 tot vaststelling van de lijsten van derde landen of regio’s daarvan waaruit de binnenkomst in de Unie van bepaalde voor menselijke consumptie bestemde dieren en goederen is toegestaan overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 114 van 31.3.2021, blz. 118), gerectificeerd bij PB L 72 van 7.3.2022, blz. 8, zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0606: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/606 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 129 van 15.4.2021, blz. 65),

–    32021 R 1327: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1327 van de Commissie van 10 augustus 2021 (PB L 288 van 11.8.2021, blz. 28),

–    32022 R 0034: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/34 van de Commissie van 22 december 2021 (PB L 8 van 13.1.2022, blz. 1),

–    32022 R 0363: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/363 van de Commissie van 24 januari 2022 (PB L 69 van 4.3.2022, blz. 40),

–    32022 R 1389: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1389 van de Commissie van 2 augustus 2022 (PB L 210 van 11.8.2022, blz. 1),

–    32022 R 2293: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2293 van de Commissie van 18 november 2022 (PB L 304 van 24.11.2022, blz. 31).

34.    32021 R 0630: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/630 van de Commissie van 16 februari 2021 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft bepaalde categorieën van goederen die zijn vrijgesteld van officiële controles aan grenscontroleposten en tot wijziging van Beschikking 2007/275/EG van de Commissie (PB L 132 van 19.4.2021, blz. 17), zoals gewijzigd bij:

–    32022 R 0887: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/887 van de Commissie van 28 maart 2022 (PB L 154 van 7.6.2022, blz. 23).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

35.    32021 R 0632: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/632 van de Commissie van 13 april 2021 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de lijsten van aan officiële controles aan grenscontroleposten onderworpen dieren, producten van dierlijke oorsprong, levende producten, dierlijke bijproducten en afgeleide producten, samengestelde producten en hooi en stro, en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/2007 van de Commissie en Beschikking 2007/275/EG van de Commissie (PB L 132 van 19.4.2021, blz. 24), zoals gewijzigd bij:

–    32022 R 1322: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1322 van de Commissie van 25 juli 2022 (PB L 200 van 29.7.2022, blz. 25).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

36.    32021 R 1353: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1353 van de Commissie van 17 mei 2021 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de gevallen waarin en de voorwaarden waaronder de bevoegde autoriteiten officiële laboratoria mogen aanwijzen die niet met betrekking tot alle door hen toegepaste methoden voor officiële controles of andere officiële activiteiten aan de voorwaarden van die verordening voldoen (PB L 291 van 13.8.2021, blz. 20).

37.    32021 R 1355: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1355 van de Commissie van 12 augustus 2021 betreffende door de lidstaten vast te stellen meerjarige nationale controleprogramma’s voor bestrijdingsmiddelenresiduen (PB L 291 van 13.8.2021, blz. 120).

Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de bepalingen van deze verordening met de volgende aanpassing gelezen:

Artikel 3 van Kaderprotocol nr. 1 bij deze overeenkomst is van toepassing op deze verordening. De in artikel 3, lid 2, van Kaderprotocol nr. 1 bedoelde periode is een periode van twee jaar vanaf de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst.

38.    32021 R 1533: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1533 van de Commissie van 17 september 2021 tot vaststelling van bijzondere voorwaarden voor de invoer van levensmiddelen en diervoeders van oorsprong uit of verzonden vanuit Japan in verband met het ongeval in de kerncentrale van Fukushima en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2016/6 (PB L 330 van 20.9.2021, blz. 72).

39.    32022 R 0931: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/931 van de Commissie van 23 maart 2022 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft regels voor de uitvoering van officiële controles in verband met verontreinigingen in levensmiddelen (PB L 162 van 17.6.2022, blz. 7).

40.    32022 R 0932: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/932 van de Commissie van 9 juni 2022 betreffende eenvormige praktische regelingen voor de uitvoering van officiële controles wat verontreinigingen in levensmiddelen betreft, specifieke aanvullende inhoud van meerjarige nationale controleplannen en specifieke aanvullende regelingen voor de opstelling daarvan (PB L 162 van 17.6.2022, blz. 13).

41.    32022 D 0575: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/575 van de Commissie van 6 april 2022 betreffende noodmaatregelen om het binnenbrengen in de Unie van mond-en-klauwzeer via zendingen hooi en stro uit derde landen of gebieden te voorkomen en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2208 (PB L 109 van 8.4.2022, blz. 69).

42.    32022 R 0671: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/671 van de Commissie van 4 februari 2022 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft specifieke regels inzake door de bevoegde autoriteiten verrichte officiële controles van dieren, producten van dierlijke oorsprong en levende producten, door de bevoegde autoriteit te ondernemen follow-upacties in geval van niet-naleving van de identificatie- en registratieregels voor runderen, schapen en geiten of van niet-naleving tijdens de doorvoer door de Unie van bepaalde runderen, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 494/98 van de Commissie (PB L 122 van 25.4.2022, blz. 17).

43.    32022 R 1428: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1428 van de Commissie van 24 augustus 2022 tot vaststelling van bemonsterings- en analysemethoden voor de controle op perfluoralkylstoffen in bepaalde levensmiddelen (PB L 221 van 26.8.2022, blz. 66).

44.    32022 R 1644: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/1644 van de Commissie van 7 juli 2022 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad met specifieke voorschriften voor de uitvoering van officiële controles op het gebruik van farmacologisch werkzame stoffen die als diergeneesmiddel of als toevoegingsmiddel voor diervoeding zijn toegelaten en van verboden of niet-toegelaten farmacologisch werkzame stoffen en residuen daarvan (PB L 248 van 26.9.2022, blz. 3).

45.    32022 R 1646: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1646 van de Commissie van 23 september 2022 betreffende eenvormige praktische regelingen voor de uitvoering van officiële controles met betrekking tot het gebruik van farmacologisch werkzame stoffen die als diergeneesmiddel of als toevoegingsmiddel voor diervoeding zijn toegelaten en van verboden of niet-toegelaten farmacologisch werkzame stoffen en residuen daarvan, betreffende de specifieke inhoud van meerjarige nationale controleplannen en specifieke regelingen voor de opstelling daarvan (PB L 248 van 26.9.2022, blz. 32).

46.    32022 R 2292: Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/2292 van de Commissie van 6 september 2022 tot aanvulling van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorwaarden voor de binnenkomst in de Unie van zendingen van voedselproducerende dieren en bepaalde voor menselijke consumptie bestemde goederen (PB L 304 van 24.11.2022, blz. 1), gerectificeerd bij PB L 316 van 8.12.2022, blz. 100.

47.    32023 R 0174: Uitvoeringsverordening (EU) 2023/174 van de Commissie van 26 januari 2023 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1793 betreffende de tijdelijke verhoging van de officiële controles en noodmaatregelen met betrekking tot de binnenkomst in de Unie van bepaalde goederen uit bepaalde derde landen tot uitvoering van de Verordeningen (EU) 2017/625 en (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 25 van 27.1.2023, blz. 36).

Zie artikel 28 van het Andorra-protocol.

HOOFDSTUK 3

COMITÉS

1.    32002 R 0178: Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene    beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden – Artikelen 58, 59 en 62 (PB L 31 van 1.2.2002, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32003 R 1642: Verordening (EG) nr. 1642/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 22 juli 2003 (PB L 245 van 29.09.2003, blz. 4),

–    32006 R 0575: Verordening (EG) nr. 575/2006 van de Commissie van 7 april 2006 (PB L 100 van 8.4.2006, blz. 3),

–    32008 R 0202: Verordening (EG) nr. 202/2008 van de Commissie van 4 maart 2008 (PB L 60 van 5.3.2008, blz. 17),

–    32009 R 0596: Verordening (EG) nr. 596/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 (PB L 188 van 18.7.2009, blz. 14),

–    32014 R 0652: Verordening (EG) nr. 652/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 (PB L 189 van 27.6.2014, blz. 1),

–    32017 R 0228: Verordening (EU) 2017/228 van de Commissie van 9 februari 2017 (PB L 35 van 10.2.2017, blz. 10),

–    32019 R 1381: Verordening (EU) 2019/1381 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 (PB L 231 van 6.9.2019, blz. 1).

2.    31977 D 0505: Besluit 77/505/EEG van de Raad van 25 juli 1977 tot instelling van een Permanent Zoötechnisch Comité (PB L 206 van 12.8.1977, blz. 11).

HOOFDSTUK 4

Europese Autoriteit voor voedselveiligheid

1.    32003 R 1304: Verordening (EG) nr. 1304/2003 van de Commissie van 11 juli 2003 inzake de door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid gevolgde procedure bij haar voorgelegde verzoeken om wetenschappelijk advies (PB L 185 van 24.7.2003, blz. 6).

2.    32004 D 0478: Besluit 2004/478/EG van de Commissie van 29 april 2004 betreffende de goedkeuring van een algemeen plan voor crisismanagement op het gebied van levensmiddelen en diervoeders (PB L 160, 30.4.2004, blz. 98).

3.    32006 R 0575: Verordening (EG) nr. 575/2006 van de Commissie van 7 april 2006 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft het aantal en de namen van de permanente wetenschappelijke panels van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (PB L 100 van 8.4.2006, blz. 3).

4.    32006 D 0478: Besluit 2006/478/EG van de Raad van 19 juni 2006 tot benoeming van de helft van de leden van de raad van bestuur van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (PB L 189 van 12.7.2006, blz. 7).

5.    32008 D 0486: Besluit 2008/486/EG van de Raad van 23 juni 2008 tot benoeming van de helft van de leden van de raad van bestuur van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (PB L 165 van 26.6.2008, blz. 8).

6.    32019 D 0300: Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/300 van de Commissie van 19 februari 2019 tot vaststelling van een algemeen plan voor crisismanagement op het gebied van de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders (PB L 50 van 21.2.2019, blz. 55).

Voor de toepassing van deze overeenkomst worden de bepalingen van dit besluit met de volgende aanpassing gelezen:

Wanneer de Commissie constateert dat er sprake is van een situatie als bedoeld in artikel 56, lid 1, van Verordening (EG) nr. 178/2002 waarbij Andorra rechtstreeks betrokken is, en zij overeenkomstig artikel 56, lid 2, van Verordening (EG) nr. 178/2002 een crisiseenheid opricht, kan zij de door Andorra aangewezen crisiscoördinator(en) verzoeken aan de werkzaamheden van de crisiseenheid deel te nemen.

HOOFDSTUK 5

TOETREDINGSAKTEN

AFDELING A

TOETREDINGSAKTE VAN 2003

1.    12003T: Akte betreffende de toetredingsvoorwaarden voor de Tsjechische Republiek, de Republiek Estland, de Republiek Cyprus, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, de Republiek Hongarije, de Republiek Malta, de Republiek Polen, de Republiek Slovenië en de Slowaakse Republiek en de aanpassing van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrond met inbegrip van Protocol nr. 10 over Cyprus (PB L 236 van 23.9.2003, blz. 33).

2.    32004 R 0866: Verordening (EG) nr. 866/2004 van de Commissie van 29 april 2004 inzake een regeling op grond van artikel 2 van Protocol nr. 10 van de Toetredingsakte (PB L 161 van 30.4.2004, blz. 128), gerectificeerd bij PB L 206 van 9.6.2004, blz. 51, zoals gewijzigd bij:

–    32005 R 0293: Verordening (EG) nr. 293/2005 van de Raad van 17 februari 2005 (PB L 50 van 23.2.2005, blz. 1),

–    32005 R 0601: Verordening (EG) nr. 601/2005 van de Commissie van 18 april 2005 (PB L 99 van 19.4.2005, blz. 10),

–    32005 R 1283: Verordening (EG) nr. 1283/2005 van de Commissie van 3 augustus 2005 (PB L 203 van 4.8.2005, blz. 8),

–    32013 R 0685: Verordening (EU) nr. 685/2013 van de Raad van 15 juli 2013 (PB L 196 van 19.7.2013, blz. 1).

3.    32004 R 1480: Verordening (EG) nr. 1480/2004 van de Commissie van 10 augustus 2004 tot vaststelling van specifieke regels met betrekking tot goederen die van oorsprong zijn uit gebieden waarover de regering van de Republiek Cyprus niet feitelijk het gezag uitoefent en die worden binnengebracht in gebieden waarover de regering wel feitelijk het gezag uitoefent (PB L 272 van 20.8.2004, blz. 3), zoals gewijzigd bij:

–    32011 R 0531: Uitvoeringsverordening (EU) nr. 531/2011 van de Commissie van 31 mei 2011 (PB L 146 van 1.6.2011, blz. 4),

–    32022 R 1166: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1166 van de Commissie van 6 juli 2022 (PB L 181 van 7.7.2022, blz. 11).

4.    32004 D 0604: Beschikking 2004/604/EG van de Commissie van 7 juli 2004 tot machtiging van de Turks-Cypriotische kamer van koophandel overeenkomstig artikel 4, lid 5, van Verordening (EG) nr. 866/2004 van de Raad (PB L 272 van 20.8.2004, blz. 12).

5.    32007 D 0330: Beschikking 2007/330/EG van de Commissie van 4 mei 2007 tot opheffing van het verbod op het verkeer van bepaalde dierlijke producten op het eiland Cyprus krachtens Verordening (EG) nr. 866/2004 van de Raad en tot vaststelling van de voorwaarden voor het verkeer van die producten (PB L 123 van 12.5.2007, blz. 30), zoals gewijzigd bij:

–    32021 D 0586: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/586 van de Commissie van 12 april 2021 (PB L 126 van 13.4.2021, blz. 1).

AFDELING B

TOETREDINGSAKTE VAN 2005

6.    12005SA: Akte betreffende de toetredingsvoorwaarden voor de Republiek Bulgarije en Roemenië en de aanpassing van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrond (PB L 157 van 21.6.2005, blz. 217).

AFDELING C

TOETREDINGSAKTE VAN 2012

7.    12012J: Akte betreffende de voorwaarden voor de toetreding van de Republiek Kroatië en de aanpassing van het Verdrag betreffende de Europese Unie, het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (PB L 112 van 24.4.2012, blz. 21).

DEEL II

VETERINAIR

Andorra past alle verplichtingen toe die voortvloeien uit door de EU gesloten internationale overeenkomsten, voor zover die verplichtingen betrekking hebben op veterinaire voorschriften die nodig zijn voor de goede werking van deze overeenkomst.

HOOFDSTUK 1

Controlesysteem in de interne markt

1.    32016 R 0429: Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende overdraagbare dierziekten en tot wijziging en intrekking van bepaalde handelingen op het gebied van diergezondheid (“diergezondheidswetgeving”) (PB L 84 van 31.3.2016, blz. 1), gerectificeerd bij PB L 57 van 3.3.2017, blz. 65, PB L 137 van 24.5.2017, blz. 40 en PB L 48 van 11.2.2021, blz. 3, zoals gewijzigd bij:

–    32017 R 0625: Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad van 15 maart 2017 (PB L 95 van 7.4.2017, blz. 1),

–    32018 R 1629: Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/1629 van de Commissie van 25 juli 2018 (PB L 272 van 31.10.2018, blz. 11).

AFDELING A

Levende dieren, sperma, eicellen en embryo’s

2.    31993 D 0444: Beschikking 93/444/EEG van de Commissie van 2 juli 1993 houdende toepassingsbepalingen inzake het intracommunautaire handelsverkeer van bepaalde levende dieren    en producten bestemd voor uitvoer naar derde landen (PB L 208 van 19.8.1993, blz. 34).

3.    31994 D 0338: Beschikking 94/338/EG van de Commissie van 25 mei 1994 tot vaststelling van toepassingsbepalingen voor Richtlijn 90/425/EEG van de Raad met betrekking tot de monsterneming voor veterinaire controles op de plaats van bestemming (PB L 151 VAN 17.6.1994, blz. 36).

4.    31994 D 0339: Beschikking 94/339/EG van de Commissie van 25 mei 1994 tot vaststelling van toepassingsbepalingen van artikel 9, lid 1, van Richtlijn 90/425/EEG van de Raad inzake veterinaire en zoötechnische controles in het intracommunautaire handelsverkeer in bepaalde levende dieren en producten in het vooruitzicht van de totstandbrenging van de interne markt (PB L 151 van 17.6.1994, blz. 38).

5.    32015 D 0315: Uitvoeringsbesluit (EU) 2015/315 van de Commissie van 25 februari 2015 tot vaststelling van bepaalde beschermende maatregelen in verband met hoogpathogene aviaire influenza van het subtype H5N8 in Duitsland (PB L 56 van 27.2.2015, blz. 68).

6.    32015 D 0522: Uitvoeringsbesluit (EU) 2015/522 van de Commissie van 25 maart 2015 tot vaststelling van bepaalde beschermende maatregelen in verband met hoogpathogene aviaire influenza van het subtype H5N8 in Hongarije (PB L 82 van 27.3.2015, blz. 111).

7.    32018 R 1882: Uitvoeringsverordening (EU) 2018/1882 van de Commissie van 3 december 2018 betreffende de toepassing, op de categorieën in de lijst opgenomen ziekten, van bepaalde regels voor de preventie en bestrijding van ziekten en tot vaststelling van een lijst van soorten en groepen soorten die een aanzienlijk risico vormen in verband met de verspreiding van die ziekten (PB L 308 van 4.12.2018, blz. 21), zoals gewijzigd bij:

–    32022 R 0925: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/925 van de Commissie van 14 juni 2022 (PB L 160 van 15.6.2022, blz. 30).

8.    32019 R 2035: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/2035 van de Commissie van 28 juni 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft regels voor inrichtingen waar landdieren worden gehouden en broederijen, alsmede voor de traceerbaarheid van bepaalde gehouden landdieren en broedeieren (PB L 314 van 5.12.2019, blz. 115), zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 1625: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/1625 van de Commissie van 25 augustus 2020 (PB L 366 van 4.11.2020, blz. 1).

9.    32020 D 0368: Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/368 van de Commissie van 3 maart 2020 tot goedkeuring van het programma voor de uitroeiing van Afrikaanse varkenspest bij wilde varkens in bepaalde gebieden van Slowakije (PB L 67 van 5.3.2020, blz. 137).

10.    32020 R 0688: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/688 van de Commissie van 17 december 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de diergezondheidsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de Unie van landdieren en broedeieren (PB L 174 van 3.6.2020, blz. 140), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 1706: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1706 van de Commissie van 14 juli 2021 (PB L 339 van 24.9.2021, blz. 56),

–    32023 R 0118: Gedelegeerde Verordening (EU) 2023/118 van de Commissie van 23 september 2022 (PB L 16 van 18.1.2023, blz. 1).

11.    32020 R 0689: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/689 van de Commissie van 17 december 2019 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft regels voor bewaking, uitroeiingsprogramma’s en de ziektevrije status voor bepaalde in de lijst opgenomen ziekten en nieuwe ziekten (PB L 174 van 3.6.2020, blz. 211), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0881: Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/881 van de Commissie van 23 maart 2021 (PB L 194 van 2.6.2021, blz. 10).

12.    32020 R 0990: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/990 van de Commissie van 28 april 2020 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de diergezondheids- en certificeringsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de Unie van waterdieren en producten van dierlijke oorsprong van waterdieren (PB L 221 van 10.7.2020, blz. 42).

13.    32020 R 0999: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/999 van de Commissie van 9 juli 2020 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de erkenning van inrichtingen voor levende producten en de traceerbaarheid van levende producten van runderen, varkens, schapen, geiten en paardachtigen (PB L 221 van 10.7.2020, blz. 99).

14.    32020 R 2235: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2235 van de Commissie van 16 december 2020 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de Verordeningen (EU) 2016/429 en (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft modellen van diergezondheidscertificaten, modellen van officiële certificaten en modellen van diergezondheids-/officiële certificaten, voor de binnenkomst in de Unie en verplaatsingen binnen de Unie van zendingen van bepaalde categorieën dieren en goederen, en officiële certificering met betrekking tot dergelijke certificaten en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 599/2004, Uitvoeringsverordeningen (EU) nr. 636/2014 en (EU) 2019/628, Richtlijn 98/68/EG en de Beschikkingen 2000/572/EG, 2003/779/EG en 2007/240/EG (PB L 442 van 30.12.2020, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0617: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/617 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 41),

–    32021 R 0619: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/619 van de Commissie van 15 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 72),

–    32021 R 1329: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1329 van de Commissie van 10 augustus 2021 (PB L 288 van 11.8.2021, blz. 48),

–    32021 R 1469: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1469 van de Commissie van 10 september 2021 (PB L 321 van 13.9.2021, blz. 21),

–    32021 R 1471: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1471 van de Commissie van 18 augustus 2021 (PB L 326 van 15.9.2021, blz. 1),

–    32022 R 0036: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/36 van de Commissie van 11 januari 2022 (PB L 8 van 13.1.2022, blz. 36),

–    32022 R 0854: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/854 van de Commissie van 31 mei 2022 (PB L 150 van 1.6.2022, blz. 69),

–    32022 R 1219: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1219 van de Commissie van 14 juli 2022 (PB L 188 van 15.7.2022, blz. 75).

15.    32021 R 0520: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/520 van de Commissie van 24 maart 2021 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de traceerbaarheid van bepaalde gehouden landdieren (PB L 104 van 25.3.2021, blz. 39), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 1064: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1064 van de Commissie van 28 juni 2021 (PB L 229 van 29.6.2021, blz. 8).

16.    32021 D 0641: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/641 van de Commissie van 16 april 2021 betreffende bepaalde noodmaatregelen in verband met uitbraken van hoogpathogene aviaire influenza in bepaalde lidstaten (PB L 134 van 20.4.2021, blz. 166), zoals gewijzigd bij:

–    32021 D 0688: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/688 van de Commissie van 23 april 2021 (PB L 143 van 27.4.2021, blz. 44),

–    32021 D 0766: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/766 van de Commissie van 7 mei 2021 (PB L 165I van 11.5.2021, blz. 1),

–    32021 D 0846: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/846 van de Commissie van 25 mei 2021 (PB L 187 van 27.5.2021, blz. 2),

–    32021 D 0906: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/906 van de Commissie van 3 juni 2021 (PB L 199I van 7.6.2021, blz. 1),

–    32021 D 0989: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/989 van de Commissie van 17 juni 2021 (PB L 218 van 18.6.2021, blz. 41),

–    32021 D 1084: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1084 van de Commissie van 30 juni 2021 (PB L 235 van 2.7.2021, blz. 14),

–    32021 D 1146: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1146 van de Commissie van 12 juli 2021 (PB L 247I van 13.7.2021, blz. 1),

–    32021 D 1186: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1186 van de Commissie van 16 juli 2021 (PB L 257 van 19.7.2021, blz. 5),

–    32021 D 1307: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1307 van de Commissie van 6 augustus 2021 (PB L 285 van 9.8.2021, blz. 1),

–    32021 D 1395: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1395 van de Commissie van 20 augustus 2021 (PB L 300 van 24.8.2021, blz. 70),

–    32021 D 1454: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1454 van de Commissie van 6 september 2021 (PB L 316 van 7.9.2021, blz. 1),

–    32021 D 1485: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1485 van de Commissie van 15 september 2021 (PB L 328 van 16.9.2021, blz. 4),

–    32021 D 1766: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1766 van de Commissie van 7 oktober 2021 (PB L 358 van 8.10.2021, blz. 1),

–    32021 D 1872: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1872 van de Commissie van 25 oktober 2021 (PB L 379 van 26.10.2021, blz. 53),

–    32021 D 1908: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1908 van de Commissie van 3 november 2021 (PB L 390 van 4.11.2021, blz. 39),

–    32021 D 1982: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1982 van de Commissie van 12 november 2021 (PB L 403 van 15.11.2021, blz. 1),

–    32021 D 2100: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/2100 van de Commissie van 29 november 2021 (PB L 428 van 30.11.2021, blz. 3),

–    32021 D 2186: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/2186 van de Commissie van 9 december 2021 (PB L 444 van 10.12.2021, blz. 110),

–    32021 D 2310: Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/2310 van de Commissie van 21 december 2021 (PB L 461I van 27.12.2021, blz. 1),

–    32022 D 0053: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/53 van de Commissie van 11 januari 2022 (PB L 9 van 14.1.2022, blz. 44),

–    32022 D 0106: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/106 van de Commissie van 21 januari 2022 (PB L 18 van 27.1.2022, blz. 11),

–    32022 D 0145: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/145 van de Commissie van 31 januari 2022 (PB L 24 van 3.2.2022, blz. 6),

–    32022 D 0198: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/198 van de Commissie van 9 februari 2022 (PB L 31 van 14.2.2022, blz. 56),

–    32022 D 0257: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/257 van de Commissie van 21 februari 2022 (PB L 42 van 23.2.2022, blz. 9),

–    32022 D 0349: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/349 van de Commissie van 28 februari 2022 (PB L 64 van 2.3.2022, blz. 60),

–    32022 D 0417: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/417 van de Commissie van 8 maart 2022 (PB L 85 van 14.3.2022, blz. 42),

–    32022 D 0522: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/522 van de Commissie van 29 maart 2022 (PB L 104 van 1.4.2022, blz. 74),

–    32022 D 0623: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/623 van de Commissie van 11 april 2022 (PB L 115 van 13.4.2022, blz. 90),

–    32022 D 0690: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/690 van de Commissie van 26 april 2022 (PB L 128 van 2.5.2022, blz. 3),

–    32022 D 0745: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/745 van de Commissie van 11 mei 2022 (PB L 137 van 16.5.2022, blz. 84),

–    32022 D 0817: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/817 van de Commissie van 20 mei 2022 (PB L 146 van 25.5.2022, blz. 13),

–    32022 D 0898: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/898 van de Commissie van 3 juni 2022 (PB L 156 van 9.6.2022, blz. 3),

–    32022 D 0963: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/963 van de Commissie van 17 juni 2022 (PB L 165 van 21.6.2022, blz. 47),

–    32022 D 1021: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1021 van de Commissie van 27 juni 2022 (PB L 170 van 28.6.2022, blz. 85),

–    32022 D 1200: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1200 van de Commissie van 11 juli 2022 (PB L 185 van 12.7.2022, blz. 138),

–    32022 D 1320: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1320 van de Commissie van 26 juli 2022 (PB L 199 van 28.7.2022, blz. 12),

–    32022 D 1351: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1351 van de Commissie van 2 augustus 2022 (PB L 203 van 3.8.2022, blz. 3),

–    32022 D 1402: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1402 van de Commissie van 12 augustus 2022 (PB L 213 van 16.8.2022, blz. 65),

–    32022 D 1433: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1433 van de Commissie van 26 augustus 2022 (PB L 223 van 29.8.2022, blz. 1),

–    32022 D 1483: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1483 van de Commissie van 6 september 2022 (PB L 233 van 8.9.2022, blz. 52),

–    32022 D 1627: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1627 van de Commissie van 19 september 2022 (PB L 244 van 21.9.2022, blz. 19),

–    32022 D 1853: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1853 van de Commissie van 30 september 2022 (PB L 257 van 5.10.2022, blz. 13),

–    32022 D 1996: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1996 van de Commissie van 14 oktober 2022 (PB L 273 van 21.10.2022, blz. 24),

–    32022 D 2098: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2098 van de Commissie van 25 oktober 2022 (PB L 281 van 31.10.2022, blz. 73),

–    32022 D 2176: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2176 van de Commissie van 31 oktober 2022 (PB L 286 van 8.11.2022, blz. 9),

–    32022 D 2322: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2322 van de Commissie van 21 november 2022 (PB L 307 van 28.11.2022, blz. 164),

–    32023 D 0009: Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/9 van de Commissie van 20 december 2022 (PB L 2 van 4.1.2023, blz. 34),

–    32023D0125: Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/125 van de Commissie van 10 januari 2023 (PB L 16 van 18.1.2023, blz. 42).

17.    32021 R 2037: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2037 van de Commissie van 22 november 2021 betreffende uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat vrijstellingen van de verplichtingen inzake de registratie van aquacultuurinrichtingen en de documentatie van exploitanten betreft (PB L 416 van 23.11.2021, blz. 80).

18.    32022 R 1345: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1345 van de Commissie van 1 augustus 2022 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de registratie en erkenning van inrichtingen waar landdieren worden gehouden en waar levende producten worden gewonnen, geproduceerd, behandeld of opgeslagen (PB L 202 van 2.8.2022, blz. 27).

19.    32022 D 2333: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2333 van de Commissie van 23 november 2022 tot vaststelling van bepaalde noodmaatregelen in verband met schapen- en geitenpokken in Spanje en tot intrekking van Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1913 (PB L 308 van 29.11.2022, blz. 22).

AFDELING B

Dierlijke producten

20.    32013 D 0443: Uitvoeringsbesluit 2013/443/EU van de Commissie 27 augustus 2013 tot vaststelling van bepaalde beschermende maatregelen in verband met hoogpathogene aviaire influenza van het subtype H7N7 in Italië, inclusief de instelling van verdere beperkingsgebieden, en tot intrekking van Uitvoeringsbesluit 2013/439/EU (PB L 230 van 29.8.2013, blz. 20), zoals gewijzigd bij:

–    32013 D 0453: Uitvoeringsbesluit 2013/453/EU van de Commissie van 11 september 2013 (PB L 244 van 13.9.2013, blz. 34).

21.    32015 D 0315: Uitvoeringsbesluit (EU) 2015/315 van de Commissie van 25 februari 2015 tot vaststelling van bepaalde beschermende maatregelen in verband met hoogpathogene aviaire influenza van het subtype H5N8 in Duitsland (PB L 56 van 27.2.2015, blz. 68).

22.    32019 R 0627: Uitvoeringsverordening (EU) 2019/627 van de Commissie van 15 maart 2019 tot vaststelling van eenvormige praktische regelingen voor de uitvoering van officiële controles van voor menselijke consumptie bestemde producten van dierlijke oorsprong overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2074/2005 van de Commissie wat officiële controles betreft (PB L 131 van 17.5.2019, blz. 51), gerectificeerd bij PB L 325 van 16.12.2019, blz. 183, zoals gewijzigd bij:

–    32020 R 2108: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2108 van de Commissie van 16 december 2020 (PB L 427 van 17.12.2020, blz. 1),

–    32021 R 1709: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1709 van de Commissie van 23 september 2021 (PB L 339 van 24.9.2021, blz. 84),

–    32022 R 2503: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2503 van de Commissie van 19 december 2022 (PB L 325 van 20.12.2022, blz. 58).

23.    32020 R 0990: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/990 van de Commissie van 28 april 2020 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de diergezondheids- en certificeringsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de Unie van waterdieren en producten van dierlijke oorsprong van waterdieren (PB L 221 van 10.7.2020, blz. 42).

24.    32020 R 2154: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/2154 van de Commissie van 14 oktober 2020 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de diergezondheids-, certificerings- en kennisgevingsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de Unie van van landdieren afkomstige producten van dierlijke oorsprong (PB L 431 van 21.12.2020, blz. 5).

25.    32020 R 2235: Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2235 van de Commissie van 16 december 2020 tot vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de Verordeningen (EU) 2016/429 en (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft modellen van diergezondheidscertificaten, modellen van officiële certificaten en modellen van diergezondheids-/officiële certificaten, voor de binnenkomst in de Unie en verplaatsingen binnen de Unie van zendingen van bepaalde categorieën dieren en goederen, en officiële certificering met betrekking tot dergelijke certificaten en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 599/2004, Uitvoeringsverordeningen (EU) nr. 636/2014 en (EU) 2019/628, Richtlijn 98/68/EG en de Beschikkingen 2000/572/EG, 2003/779/EG en 2007/240/EG (PB L 442 van 30.12.2020, blz. 1), zoals gewijzigd bij:

–    32021 R 0617: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/617 van de Commissie van 14 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 41),

–    32021 R 0619: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/619 van de Commissie van 15 april 2021 (PB L 131 van 16.4.2021, blz. 72),

–    32021 R 1329: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1329 van de Commissie van 10 augustus 2021 (PB L 288 van 11.8.2021, blz. 48),

–    32021 R 1469: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1469 van de Commissie van 10 september 2021 (PB L 321 van 13.9.2021, blz. 21),

–    32021 R 1471: Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1471 van de Commissie van 18 augustus 2021 (PB L 326 van 15.9.2021, blz. 1),

–    32022 R 0036: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/36 van de Commissie van 11 januari 2022 (PB L 8 van 13.1.2022, blz. 36),

–    32022 R 0854: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/854 van de Commissie van 31 mei 2022 (PB L 150 van 1.6.2022, blz. 69),

–    32022 R 1219: Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1219 van de Commissie van 14 juli 2022 (PB L 188 van 15.7.2022, blz. 75),

–    32022 D 1189: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1189 van de Commissie van 8 juli 2022 tot vaststelling van bepaalde noodmaatregelen in verband met Afrikaanse varkenspest in Duitsland (PB L 184 van 11.7.2022, blz. 66).

AFDELING C

Certificering

26.    32020 R 0990: Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/990 van de Commissie van 28 april 2020 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de diergezondheids- en certificeringsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de Unie van waterdieren en producten van dierlijke oorsprong van waterdieren (PB L 221 van 10.7.2020, blz. 42).

AFDELING D

FINANCIERING VAN CONTROLES

Zie deel III, hoofdstuk 6.

AFDELING E

Vrijwaringsmaatregelen