Arrest van het Hof (Tweede kamer) van 24 november 1983.

1 BIJ VERZOEKSCHRIFT , NEERGELEGD TER GRIFFIE VAN HET HOF OP 24 DECEMBER 1982 , HEEFT H . COHEN , VOORMALIG AMBTENAAR BIJ DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN , BEROEP INGESTELD , IN WEZEN STREKKENDE TOT NIETIGVERKLARING VAN HET BESLUIT VAN 27 NOVEMBER 1981 VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE EN VAN HET BESLUIT VAN 11 DECEMBER 1981 VAN DE COMMISSIE , WAARBIJ HEM EEN INVALIDITEITSPENSIOEN KRACHTENS ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , AMBTENARENSTATUUT WERD GEWEIGERD , MAAR HEM EEN INVALIDITEITSPENSIOEN KRACHTENS DE DERDE ALINEA VAN DAT ARTIKEL WERD TOEGEKEND .

2 ARTIKEL 78 VAN HET STATUUT , WAARVAN DE EERSTE ALINEA DE AMBTENAAR EEN RECHT OP EEN INVALIDITEITSPENSIOEN VERLEENT , WANNEER HIJ BLIJVEND INVALIDE WORDT EN DEZE INVALIDITEIT ALS VOLLEDIG WORDT BESCHOUWD , BEPAALT IN ZIJN TWEEDE EN DERDE ALINEA :

' ' INDIEN DE INVALIDITEIT HET GEVOLG IS VAN EEN ONGEVAL TIJDENS OF IN VERBAND MET DE DIENST , VAN EEN BEROEPSZIEKTE OF VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG OF TEN GEVOLGE VAN HET FEIT DAT HIJ ZIJN LEVEN HEEFT GEWAAGD OM EEN MENSENLEVEN TE REDDEN , BEDRAAGT HET INVALIDITEITSPENSIOEN 70 % VAN HET LAATSTE BASISSALARIS VAN DE AMBTENAAR .

INDIEN DE INVALIDITEIT AAN EEN ANDERE OORZAAK IS TE WIJTEN , BEDRAAGT HET INVALIDITEITSPENSIOEN EVENVEEL ALS HET OUDERDOMSPENSIOEN WAAROP DE AMBTENAAR RECHT GEHAD ZOU HEBBEN BIJ HET BEREIKEN VAN DE 65-JARIGE LEEFTIJD , INDIEN HIJ TOT DEZE LEEFTIJD IN DIENST ZOU ZIJN GEBLEVEN . ' '

3 UIT DE STUKKEN BLIJKT DAT VERZOEKER , VAN NEDERLANDSE NATIONALITEIT EN GEBOREN OP 17 DECEMBER 1917 , SINDS 1 JUNI 1970 AMBTENAAR BIJ DE COMMISSIE WAS , EN LAATSTELIJK WAS TEWERKGESTELD IN EEN AMBT VAN DE RANG LA 4 BIJ HET DIRECTORAAT-GENERAAL PERSONEELSZAKEN EN ALGEMEEN BEHEER .

4 OP 27 NOVEMBER 1981 KWAM EEN OP INITIATIEF VAN DE COMMISSIE INGESTELDE INVALIDITEITSCOMMISSIE TOT DE CONCLUSIE DAT VERZOEKER BLIJVEND INVALIDE WAS EN DEZE INVALIDITEIT ALS VOLLEDIG WERD BESCHOUWD , WAARDOOR HET HEM NIET MOGELIJK WAS DE WERKZAAMHEDEN TE VERRICHTEN DIE MET EEN AMBT VAN ZIJN LOOPBAAN OVEREENKOMEN ; DERHALVE DIENDE HIJ ZIJN TEWERKSTELLING BIJ DE COMMISSIE TE BEEINDIGEN . VOORTS STELDE DE INVALIDITEITSCOMMISSIE , DAT VERZOEKERS INVALIDITEIT NIET HET GEVOLG IS VAN EEN ONGEVAL TIJDENS DE DIENST , VAN EEN BEROEPSZIEKTE OF VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG OF TEN GEVOLGE VAN HET FEIT DAT HIJ ZIJN LEVEN HEEFT GEWAAGD OM EEN MENSENLEVEN TE REDDEN .

5 GEZIEN DE CONCLUSIES VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE , BESLOOT DE COMMISSIE OP 11 DECEMBER 1981 , VERZOEKER EEN INVALIDITEITSPENSIOEN TOE TE KENNEN , DAT WAS VASTGESTELD KRACHTENS ARTIKEL 78 , DERDE ALINEA , VAN HET STATUUT .

6 OP 10 MAART 1982 DIENDE VERZOEKER OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 90 , LID 2 , VAN HET STATUUT EEN KLACHT IN TEGEN DE BESLUITEN VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE EN VAN DE COMMISSIE VAN RESPECTIEVELIJK 27 NOVEMBER EN 11 DECEMBER 1981 . IN ZIJN KLACHT VOERDE VERZOEKER AAN , DAT ZIJN HUIDIGE INVALIDITEIT HET DIRECTE GEVOLG WAS VAN ZIJN ACTIVITEITEN IN HET NEDERLANDSE VERZET TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG EN , BIJGEVOLG , VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG , WAARDOOR HIJ RECHT HAD OP EEN INVALIDITEITSPENSIOEN DAT WAS VASTGESTELD KRACHTENS ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT .

7 VERZOEKERS KLACHT WERD UITDRUKKELIJK AFGEWEZEN BIJ BRIEF VAN DE COMMISSIE VAN 5 OKTOBER 1982 . IN DEZE BRIEF WEES DE COMMISSIE EROP , DAT DE IN DE KLACHT OPGEWORPEN KERNVRAAG WAS , OF VOOR HET RECHT OP EEN PENSIOEN KRACHTENS ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT DE DAAD VAN ZELFOPOFFERING MOET HEBBEN PLAATSGEVONDEN TERWIJL DE BETROKKENE IN DIENST VAN DE GEMEENSCHAPPEN WAS . NA DEZE VRAAG BEVESTIGEND TE HEBBEN BEANTWOORD STELDE DE COMMISSIE VAST , DAT ER IN DIE OMSTANDIGHEDEN GEEN TERMEN WAREN OM HET GEVAL OPNIEUW AAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE VOOR TE LEGGEN VOOR EEN NIEUW ONDERZOEK .

8 DAAROP HEEFT VERZOEKER HET ONDERHAVIGE BEROEP INGESTELD , DAT PRIMAIR STREKT TOT NIETIGVERKLARING VAN DE BESLUITEN VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE EN VAN DE COMMISSIE VAN RESPECTIEVELIJK 27 NOVEMBER EN 11 DECEMBER 1981 , EN TOT VEROORDELING VAN DE COMMISSIE OM MET TERUGWERKENDE KRACHT TOT 1 JANUARI 1982 HET INVALIDITEITSPENSIOEN TE BETALEN IN DE BIJ ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT BEPAALDE OMVANG . SUBSIDIAIR VORDERT VERZOEKER , DAT HET HOF ENERZIJDS VOOR RECHT VERKLAART DAT DEZE ALINEA EVENEENS VAN TOEPASSING IS WANNEER DE DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG HEEFT PLAATSGEVONDEN VOOR DE INDIENSTTREDING BIJ DE GEMEENSCHAPPEN , EN ANDERZIJDS DE BIJEENKOMST VAN EEN NIEUWE INVALIDITEITSCOMMISSIE GELAST . TENSLOTTE VORDERT VERZOEKER MEER SUBSIDIAIR , DAT HET HOF ALVORENS TEN GRONDE UITSPRAAK TE DOEN , ALLE DIENSTIGE ONDERZOEKSMAATREGELEN GELAST OM UIT TE MAKEN OF DE INVALIDITEITSCOMMISSIE HET CAUSAAL VERBAND TUSSEN VERZOEKERS INVALIDITEIT EN ZIJN ACTIVITEITEN IN HET NEDERLANDSE VERZET TIJDENS DE OORLOG 1940-1945 HEEFT ONDERZOCHT .

9 VERZOEKER STAAFT ZIJN CONCLUSIES MET HET BETOOG DAT DE LITIGIEUZE BESLUITEN NIET GENOEGZAAM MET REDENEN ZIJN OMKLEED EN ZIJN AANGETAST DOOR EEN FEITELIJKE OF EEN RECHTSDWALING . VERZOEKER WIJST ER MET NAME OP , DAT UIT HET BESLUIT VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE NIET BLIJKT DAT ZIJ HET CAUSAAL VERBAND TUSSEN DE ONDERHAVIGE DAAD VAN ZELFOPOFFERING EN VERZOEKERS INVALIDITEIT HEEFT ONDERZOCHT .

10 VOOR DE OPLOSSING VAN HET GESCHIL MOET EERST WORDEN GEANTWOORD OP DE DOOR DE COMMISSIE REEDS IN HAAR ANTWOORD OP VERZOEKERS KLACHT OPGEWORPEN , PREALABELE VRAAG BETREFFENDE DE UITLEGGING VAN ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT . IMMERS , INDIEN HET ERVOOR MOET WORDEN GEHOUDEN DAT DE DAAD VAN ZELFOPOFFERING SLECHTS RECHT KAN GEVEN OP EEN PENSIOEN KRACHTENS DIE ALINEA , INDIEN ZIJ HEEFT PLAATSGEVONDEN NA DE INDIENSTTREDING VAN DE AMBTENAAR BIJ DE GEMEENSCHAPPEN , IS VERZOEKERS BEROEP HOE DAN OOK NIET GEGROND .

11 TE DEZEN WIJST VERZOEKER EROP , DAT UIT DE BEWOORDINGEN VAN ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT NIET BLIJKT DAT DE DAAD VAN ZELFOPOFFERING MOET HEBBEN PLAATSGEVONDEN TERWIJL DE AMBTENAAR IN DIENST VAN DE GEMEENSCHAPPEN WAS , EN STELT HIJ ZICH OP HET STANDPUNT DAT EEN DERGELIJKE STRIKTE UITLEGGING MOET WORDEN VERWORPEN . ENERZIJDS ZOU DIE BEPALING DUIDELIJK ZIJN EN GEEN UITLEGGING BEHOEVEN ; ANDERZIJDS ZOU DEZELFDE BEPALING TEN AANZIEN VAN EEN ONGEVAL VEREISEN DAT DIT HEEFT PLAATSGEVONDEN TIJDENS OF IN VERBAND MET DE DIENST . WANNEER DE WETGEVER DE TOEPASSELIJKHEID VAN DIE BEPALING DUS HAD WILLEN BEPERKEN , DAN HAD HIJ DIT MET ZOVEEL WOORDEN DOEN BLIJKEN ; VOOR DADEN VAN ZELFOPOFFERING HEEFT HIJ DIT ECHTER NIET GEDAAN . BOVENDIEN ZOU EEN RESTRICTIEVE UITLEGGING TEGEN DE GEEST VAN DIE BEPALING INDRUISEN EN ONBILLIJK ZIJN ; DE BEPALING IS BEDOELD TER BELONING VAN EDELMOEDIG GEDRAG , WAARVAN DE VERDIENSTEN NIET VERSCHILLEN NAARGELANG HET TIJDSTIP WAAROP HET ZICH MANIFESTEERT . TENSLOTTE ZIJN DE SCHADELIJKE GEVOLGEN VAN DE BEDOELDE DAAD AAN HET LICHT GEKOMEN TOEN VERZOEKER IN DIENST VAN DE GEMEENSCHAPPEN WAS .

12 OPGEMERKT ZIJ , DAT HET AMBTENARENSTATUUT TOT 1 JULI 1972 GEEN ONDERSCHEID MAAKTE TUSSEN DE VERSCHILLENDE OORZAKEN VAN DE ALGEHELE INVALIDITEIT VAN EEN AMBTENAAR . TOT DAN TOE GOLD VOOR HET INVALIDITEITSPENSIOEN EEN BEDRAG DAT GELIJK WAS AAN HET MAXIMUM OUDERDOMSPENSIOEN . EERST BIJ VERORDENING NR . 1473/72 VAN DE RAAD VAN 30 JUNI 1972 TOT WIJZIGING VAN HET STATUUT VAN DE AMBTENAREN VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN ( PB L 160 VAN 1972 , BLZ . 1 ) WERD DE HOOGTE VAN DIT PENSIOEN VOOR NORMALE GEVALLEN BEPERKT TOT HET OUDERDOMSPENSIOEN WAAROP DE BETROKKEN AMBTENAAR OP 65-JARIGE LEEFTIJD RECHT ZOU HEBBEN GEHAD INDIEN HIJ TOT DEZE LEEFTIJD IN DIENST ZOU ZIJN GEBLEVEN , EN WERD HET MAXIMUMPENSIOEN GERESERVEERD VOOR DE UITZONDERLIJKE GEVALLEN WAARIN DE INVALIDITEIT HET GEVOLG WAS VAN BEPAALDE OMSTANDIGHEDEN .

13 DE TWEEDE ALINEA VAN ARTIKEL 78 VAN HET STATUUT MOET DAN OOK WORDEN GEZIEN ALS EEN UITZONDERING ; DIT MOET TOT VOORZICHTIGHEID MANEN MET EEN EXTENSIEVE UITLEGGING . IN DIE OMSTANDIGHEDEN KAN NIET WORDEN MEEGEGAAN MET VERZOEKERS STELLING DAT HET ONTBREKEN IN DEZE ALINEA VAN EEN AANDUIDING OMTRENT HET TIJDSTIP WAAROP DE DAAD VAN ZELFOPOFFERING MOET HEBBEN PLAATSGEVONDEN , REEDS EEN ANTWOORD VORMT OP DE OPGEWORPEN VRAAG VAN UITLEGGING .

14 VERZOEKERS A CONTRARIO-ARGUMENT , DAT IS ONTLEEND AAN DE BEPALING BETREFFENDE DE ARBEIDSONGEVALLEN , KAN EVENMIN WORDEN GEVOLGD . WELISWAAR SCHRIJFT DIE BEPALING VOOR , DAT HET ONGEVAL MOET HEBBEN PLAATSGEVONDEN TIJDENS OF IN VER BAND MET DE DIENST VAN DE AMBTENAAR , DOCH ZIJ IS UITSLUITEND OM ONGEVALLEN UIT HET PRIVE-LEVEN UIT TE SLUITEN .

15 ER MOET DUS NADER WORDEN ONDERZOCHT , WELKE DE CONTEXT IS VAN DE LITIGIEUZE BEPALING EN INZONDERHEID WELKE DE DOELSTELLINGEN WAREN VAN DE WIJZIGING IN 1972 .

16 TE DEZEN IS HET TE BETREUREN DAT DE CONSIDERANS VAN VOORNOEMDE VERORDENING NR . 1473/72 NIETS ZEGT OVER DE SPECIFIEKE REDENEN VOOR DE VERSCHILLENDE VASTGESTELDE WIJZIGINGEN , MAAR ZICH BEPAALT TOT EEN ALGEMENE VERWIJZING NAAR OPGEDANE ERVARINGEN . IN DE LOOP VAN DE PROCEDURE HEEFT DE COMMISSIE ECHTER - ZONDER DOOR VERZOEKER TE ZIJN TEGENGESPROKEN - VERKLAARD , DAT DE WIJZIGING VAN DE BEPALINGEN BETREFFENDE HET INVALIDITEITSPENSIOEN WAS BEDOELD OM NIET GERECHTVAARDIGDE UITKERINGEN TE VOORKOMEN .

17 IN OVEREENSTEMMING MET DEZE DOELSTELLING , DIENT DE NIEUWE REGELING DES TE WORDEN UITGELEGD , DAT FEITEN DIE UITSLUITEND VOOR DE INDIENSTTREDING VAN DE AMBTENAAR HEBBEN PLAATSGEVONDEN , VAN HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE TWEEDE ALINEA ZIJN UITGESLOTEN . BOVENDIEN DOET EEN DERGELIJKE UITLEGGING GEEN AFBREUK AAN HET BELANG VAN DE GEMEENSCHAPPEN OM TE VOORKOMEN DAT DE AMBTENAREN ZICH VAN DERGELIJKE DADEN ONTHOUDEN UIT VREES VOOR DE ECONOMISCHE GEVOLGEN VOOR HEN EN HUN GEZIN .

18 EVENMIN AANVAARDBAAR IS VERZOEKERS ARGUMENT , DAT DEZE UITLEGGING ONBILLIJK IS VOOR DE AMBTENAAR DIE EEN DERGELIJKE DAAD HEEFT VERRICHT VOOR ZIJN INDIENSTTREDING . VOOR DE VERGOEDING VAN EEN INVALIDITEIT TEN GEVOLGE VAN DADEN DIE IN HET ALGEMEEN BELANG , EN INZONDERHEID IN OORLOGSTIJD ZIJN VERRICHT , WORDT IN DE REGEL IN DE WETGEVINGEN VAN DE LID-STATEN EEN REGELING GETROFFEN . IN CASU BLIJKT UIT HET DOSSIER , DAT DE NEDERLANDSE INSTANTIES HEBBEN ERKEND DAT ER EEN CAUSAAL VERBAND BESTAAT TUSSEN VERZOEKERS INVALIDITEIT EN ZIJN ACTIVITEITEN IN HET NEDERLANDSE VERZET , EN HEBBEN ZIJ HEM OOK INDERDAAD EEN BUITENGEWOON PENSIOEN UIT DIEN HOOFDE TOEGEKEND . HET ZOU MOEILIJK TE RECHTVAARDIGEN ZIJN , INDIEN DE LOUTERE INDIENSTTREDING BIJ DE GEMEENSCHAPPEN VIJFENTWINTIG JAAR NA DE BEDOELDE ACTIVITEITEN , HEM EEN VOORDEEL ZOU OPLEVEREN BOVEN DE KRACHTENS DE NATIONALE WETGEVING TOEGEKENDE BELONING .

19 UIT AL DEZE OVERWEGINGEN VOLGT , DAT ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT ALDUS MOET WORDEN UITGELEGD , DAT HET GEEN RECHT OP EEN MAXIMUM INVALIDITEITSPENSIOEN VERLEENT AAN EEN AMBTENAAR DIE , ZOALS VERZOEKER , BLIJVEND EN VOLLEDIG INVALIDE IS GEWORDEN TEN GEVOLGE VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG , DIE HEEFT PLAATSGEVONDEN VOOR ZIJN INDIENSTTREDING BIJ DE GEMEENSCHAPPEN .

20 MITSDIEN MOET HET BEROEP WORDEN VERWORPEN , ZONDER DAT OP VERZOEKERS ANDERE MIDDELEN BEHOEFT TE WORDEN BESLIST .

HET HOF VAN JUSTITIE ( TWEEDE KAMER ),

RECHTDOENDE :

1 . VERWERPT HET BEROEP .

2 . VERSTAAT DAT ELK DER PARTIJEN DE EIGEN KOSTEN ZAL DRAGEN .

ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT MOET ALDUS WORDEN UITGELEGD , DAT HET GEEN RECHT OP EEN MAXIMUM INVALIDITEITSPENSIOEN VERLEENT AAN EEN AMBTENAAR DIE BLIJVEND EN VOLLEDIG INVALIDE IS GEWORDEN TEN GEVOLGE VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG , DIE HEEFT PLAATSGEVONDEN VOOR ZIJN INDIENSTTREDING BIJ DE GEMEENSCHAPPEN .

AMBTENAREN - INVALIDITEITSPENSIOEN - VASTSTELLING HOOGTE VAN PENSIOEN - DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN ALGEMEEN BELANG - BEGRIP - DAAD VAN IEMAND DIE HEEFT PLAATSGEVONDEN VOOR ZIJN INDIENSTTREDING BIJ GEMEENSCHAPPEN - UITSLUITING

( AMBTENARENSTATUUT , ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA )

KOSTEN

21 INGEVOLGE ARTIKEL 69 , PARAGRAAF 2 , VAN HET REGLEMENT VOOR DE PROCESVOERING MOET DE IN HET ONGELIJK GESTELDE PARTIJ IN DE KOSTEN WORDEN VERWEZEN . VOLGENS ARTIKEL 70 VAN HET REGLEMENT VOOR DE PROCESVOERING BLIJVEN ECHTER DE KOSTEN DOOR DE INSTELLINGEN TER ZAKE VAN BEROEPEN VAN PERSONEELSLEDEN DER GEMEENSCHAPPEN GEMAAKT , TE HAREN LASTE .

IN ZAAK 342/82 ,

HARTOG COHEN , VOORMALIG AMBTENAAR VAN DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN , WONENDE TE BRUSSEL , BIJGESTAAN EN VERTEGENWOORDIGD DOOR E . LEBRUN , ADVOCAAT TE BRUSSEL , DOMICILIE GEKOZEN HEBBENDE TE LUXEMBURG TEN KANTORE VAN T . BIEVER , ADVOCAAT ALDAAR , BOULEVARD GRANDE-DUCHESSE-CHARLOTTE 83 ,

VERZOEKER ,

TEGEN

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN , VERTEGENWOORDIGD DOOR J . FORMAN , LID VAN HAAR JURIDISCHE DIENST , ALS GEMACHTIGDE , BIJGESTAAN DOOR C . VERBRAEKEN , ADVOCAAT TE BRUSSEL , DOMICILIE GEKOZEN HEBBENDE TE LUXEMBURG BIJ O . MONTALTO , LID VAN DE JURIDISCHE DIENST VAN DE COMMISSIE , BATIMENT JEAN MONNET , KIRCHBERG ,

VERWEERSTER ,

BETREFFENDE EEN BEROEP TOT :

- NIETIGVERKLARING VAN HET BESLUIT VAN DE INVALIDITEITSCOMMISSIE VAN 27 NOVEMBER 1981 , VOOR ZOVER DAARIN WORDT VASTGESTELD DAT VERZOEKERS INVALIDITEIT NIET HET GEVOLG IS VAN EEN DAAD VAN ZELFOPOFFERING IN HET ALGEMEEN BELANG ;

- NIETIGVERKLARING VAN HET BESLUIT VAN DE COMMISSIE VAN 11 DECEMBER 1981 , WAARBIJ VERZOEKER EEN INVALIDITEITSPENSIOEN IS TOEGEKEND KRACHTENS ARTI- KEL 78 , DERDE ALINEA , VAN HET STATUUT EN NIET KRACHTENS ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA ;

- NIETIGVERKLARING VAN HET BESLUIT TOT AFWIJZING VAN DE OP 10 MAART 1982 INGEDIENDE KLACHT DIENAANGAANDE ;

- VEROORDELING VAN DE COMMISSIE OM VERZOEKER MET TERUGWERKENDE KRACHT TOT 1 JANUARI 1982 , HET INVALIDITEITSPENSIOEN TE BETALEN IN DE BIJ ARTIKEL 78 , TWEEDE ALINEA , VAN HET STATUUT BEPAALDE OMVANG ;