Hof van Justitie EU 26-10-1995 ECLI:EU:C:1995:354

Arrest

Bij beschikking van 31 maart 1994, ingekomen bij het Hof op 24 mei daaraanvolgend, heeft het Tribunale amministrativo regionale del Lazio krachtens artikel 177 EG-Verdrag een prejudiciële vraag gesteld over de uitlegging van artikel 29, lid 5, van richtlijn 71/305/EEG van de Raad van 26 juli 1971 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken (PB 1971, L 185, blz. 5), zoals gewijzigd bij artikel 1, punt 20, van richtlijn 89/440/EEG van de Raad van 18 juli 1989 (PB 1989, L 210, blz. 1).

Die vraag is gerezen naar aanleiding van een beroep van de vennootschap Furlanis costruzioni generali (hierna: „Furlanis”) tegen een besluit van de Azienda nazionale autonoma strade (hierna: „ANAS”), een publiekrechtelijke aanbestedende dienst, in het kader van een niet-openbare procedure voor het plaatsen van een overheidsopdracht voor de uitvoering van werken.

In artikel 29, lid 5, van richtlijn 71/305, zoals gewijzigd bij artikel 1, punt 20, van richtlijn 89/440, is de procedure neergelegd die bij overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken moet worden gevolgd in het geval van inschrijvingen die abnormaal laag zijn in verhouding tot het uit te voeren werk. De eerste alinea van deze bepaling luidt als volgt:

„Indien voor een bepaalde opdracht inschrijvingen worden gedaan die in verhouding tot het uit te voeren werk abnormaal laag lijken te zijn, verzoekt de aanbestedende dienst, alvorens deze inschrijvingen te mogen afwijzen, schriftelijk om preciseringen over de samenstelling van de inschrijving die hij dienstig acht en onderzoekt hij deze samenstelling waarbij hij rekening houdt met de verstrekte motivering.”

De laatste alinea van deze bepaling voorziet in een tijdelijke afwijking van deze regel:

„Tot eind 1992 kan, wanneer de geldende nationale wetgeving zulks mogelijk maakt, de aanbestedende dienst echter bij uitzondering en met uitsluiting van elke discriminatie op grond van nationaliteit inschrijvingen die in verhouding tot de prestatie abnormaal laag zijn afwijzen zonder de in de eerste alinea vermelde procedure te moeten volgen, wanneer het aantal dergelijke inschrijvingen voor een bepaalde opdracht zo groot is, dat de tenuitvoerlegging van deze procedure een aanzienlijke vertraging zou veroorzaken en het met de uitvoering van de betrokken opdracht samenhangende openbare belang zou worden geschaad. De in artikel 12, lid 5, bedoelde aankondiging bevat een vermelding betreffende het gebruik van deze uitzonderingsprocedure.”

Richtlijn 89/440 is bij presidentieel decreet nr. 406/91 van 19 december 1991 in Italiaans recht omgezet. Artikel 29, lid 6, van dit decreet, waarbij vorenbedoelde uitzonderingsbepaling is omgezet, bepaalt, dat tot en met 31 december 1992„de aanbestedende dienst mag overgaan tot automatische uitsluiting van abnormaal lage inschrijvingen (...), wanneer er meer dan dertig inschrijvingen zijn ingediend. De mogelijkheid van uitsluiting en het afwijkingspercentage ten opzichte van het gemiddelde moeten worden vermeld in de aankondiging van de opdracht.”

Uit het dossier blijkt, dat de ANAS bij aankondiging van 28 februari 1992, bekendgemaakt in het Italiaanse Staatsblad van 2 oktober 1992, een niet-openbare aanbesteding op grond van artikel 29 van presidentieel decreet nr. 406/91 heeft uitgeschreven voor de werken ter verwezenlijking van de autoweg Piceno-Aprutina, baanvak Ascoli Piceno - Comunanza, tweede kavel, tweede tranche, voor een maximum bedrag van 36 900 000 000 LIT.

De aankondiging van de opdracht bepaalde, dat als abnormaal laag in verhouding tot het uit te voeren werk zouden worden beschouwd in de zin van die bepaling, de inschrijvingen die meer naar beneden afweken van de (voor de aanbesteding vastgestelde) basisprijs dan de gemiddelde afwijking vermeerderd met zeven punten.

Furlanis diende een van de vereiste documentatie voorzien verzoek tot deelneming in, waarop zij bij kennisgeving van 12 december 1992 werd uitgenodigd tot deelneming aan de niet-openbare aanbesteding, die op 4 februari 1993 zou plaatsvinden. Na ontvangst van de uitnodiging diende Furlanis de eigenlijke inschrijving in. Op 4 februari 1993 wees de aanbestedende dienst de opdracht toe aan de vennootschap Edilvie, nadien omgezet in Itinera Co. Ge. SpA (hierna: „Itinera”). Furlanis werd uitgesloten, omdat haar inschrijving volgens het in de aankondiging van de opdracht neergelegde criterium abnormaal laag was bevonden.

Furlanis bestreed de aanbesteding van de betrokken werken aan Edilvie voor het Tribunale amministrativo regionale del Lazio. In wezen voerde zij aan, dat zowel volgens de gemeenschapsregeling als volgens het Italiaanse omzettingsdecreet de uitzonderingsprocedure voor abnormaal lage inschrijvingen enkel betrekking had op vóór 31 december 1992 definitief geworden aanbestedingen; voor de toepassing van de uitzonderingsprocedure zou de enkele bekendmaking van de aankondiging van de opdracht vóór die datum niet volstaan.

Van oordeel dat er zich een uitleggingsprobleem voordeed met betrekking tot de datum van 31 december 1992 als uiterste datum voor de toepasselijkheid van de betrokken uitzonderingsbepaling, heeft de verwijzende rechter de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de navolgende vraag:

„Moet artikel 1, punt20, van richtlijn 89/440/EEG tot wijziging van richtlijn 71/305/EEG betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken, aldus worden uitgelegd, dat de tot eind 1992 geldende uitzonderingsprocedure voor de beoordeling van inschrijvingen die in verhouding tot de uit te voeren werken abnormaal laag zijn, betrekking heeft op a) procedures waarin vóór die datum een definitieve aanbesteding had plaatsgevonden, dan wel op b) de vóór deze datum ingeleide aanbestedingsprocedures. ”