Arrest van het Hof (Tiende kamer) van 7 april 2016.#Gökhan Büyüktipi tegen Achmea Schadeverzekeringen NV en Stichting Achmea Rechtsbijstand.#Prejudiciële verwijzing – Rechtsbijstandverzekering – Richtlijn 87/344/EEG – Artikel 4, lid 1 – Vrije keuze van advocaat door de verzekeringnemer – Gerechtelijke of administratieve procedure – Begrip – Bezwaar tegen een weigering van toegang tot zorg.#Zaak C-5/15.

Zaak C‑5/15

Gökhan Büyüktipi

tegen

Achmea Schadeverzekeringen NV

en

Stichting Achmea Rechtsbijstand

(verzoek om een prejudiciële beslissing, ingediend door het Gerechtshof Amsterdam)

„Prejudiciële verwijzing — Rechtsbijstandverzekering — Richtlijn 87/344/EEG — Artikel 4, lid 1 — Vrije keuze van advocaat door de verzekeringnemer — Gerechtelijke of administratieve procedure — Begrip — Bezwaar tegen een weigering van toegang tot zorg”

Samenvatting – Arrest van het Hof (Tiende kamer) van 7 april 2016

Vrij verkeer van personen — Vrijheid van vestiging — Rechtsbijstandverzekering — Richtlijn 87/344 — Recht van de verzekeringnemer om zijn wettelijke vertegenwoordiger vrij te kiezen — Administratieve procedure — Begrip — Fase van bezwaar bij een bestuursorgaan waarin dat orgaan een voor beroep in rechte vatbaar besluit geeft — Daaronder begrepen

[Richtlijn 87/344 van de Raad, art. 4, lid 1, a)]

Artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandverzekering moet aldus worden uitgelegd dat het in die bepaling bedoelde begrip administratieve procedure mede omvat de fase van bezwaar bij een bestuursorgaan waarin dat orgaan een voor beroep in rechte vatbaar besluit geeft.

In de eerste plaats zou uitlegging van bedoeld begrip in die zin dat dat begrip alleen gerechtelijke procedures in bestuursaangelegenheden omvat, dat wil zeggen procedures voor een gerecht in eigenlijke zin die ertoe strekken de rechtmatigheid van het bestreden besluit te doen toetsen en die de rechtspositie van de belanghebbende definitief bepalen, de door de wetgever van de Unie met zoveel woorden gebruikte uitdrukking „administratieve procedure” haar betekenis ontnemen.

In de tweede plaats heeft richtlijn 87/344, in het bijzonder artikel 4 ervan, betreffende de vrije keuze van de advocaat of de vertegenwoordiger, tot doel de belangen van de verzekerde ruime bescherming te bieden. De algemene strekking en de verbindendheid van het recht om zijn advocaat of vertegenwoordiger te kiezen, staan in de weg aan een restrictieve uitlegging van artikel 4, lid 1, onder a), van die richtlijn.

Ingeval de rechten van de verzekerde zowel worden geraakt door het oorspronkelijke besluit van dat orgaan als door het besluit op bezwaar doordat het feitenonderzoek plaatsvindt in die administratieve procedure en dit de grondslag vormt voor de besluitvorming in het kader van de erop volgende administratieve gerechtelijke procedure, heeft de verzekerde behoefte aan rechtsbescherming in een procedure die onmisbaar is om beroep te kunnen instellen bij de bestuursrechter.

Voor het overige leidt een dergelijke ruime uitlegging van het recht van vrije keuze van een advocaat of een vertegenwoordiger er niet toe dat elke rechtsbijstandverzekering een op het beginsel van kostendekking in de zin van artikel 3, lid 2, onder c), van richtlijn 87/344 gebaseerde verzekering wordt, aangezien de werkingssfeer van de in artikel 3, lid 2, onder a) en b), bedoelde maatregelen ongewijzigd blijft, ook indien uit artikel 4, lid 1, onder a), van deze richtlijn een autonoom recht van de rechtsbijstandverzekerde op vrije keuze van zijn vertegenwoordiger wordt afgeleid.

Tot slot kunnen de eventuele financiële gevolgen voor de stelsels van rechtsbijstandverzekering niet tot een restrictieve uitlegging van artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 leiden. Deze richtlijn beoogt immers geen volledige harmonisatie van de regels die van toepassing zijn op overeenkomsten inzake rechtsbijstandverzekering, en de lidstaten blijven bij de huidige stand van het Unierecht vrij om de op deze overeenkomsten toepasselijke regeling vast te stellen, voor zover de in die richtlijn neergelegde beginselen niet van hun wezenlijke inhoud worden beroofd. Zo sluit de omstandigheid dat de verzekerde zijn recht op vrije keuze van zijn vertegenwoordiger uitoefent, niet uit dat in bepaalde gevallen beperkingen kunnen worden gesteld aan de kosten die door de verzekeraars worden vergoed.

(cf. punten 18, 21‑26 en dictum)