Arrest van het Gerecht (Negende kamer – uitgebreid) van 12 februari 2020

1. Handelingen van de instellingenMotiveringVerplichtingOmvangBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van de tegoeden van personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhoudenMinimumvereisten

[Art. 296 VWEU; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 32, 34‑36)

2. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van de tegoeden van personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhoudenVerplichting om in de motivering de individuele en specifieke redenen voor dergelijke maatregelen op te gevenBesluit genomen in een door de belanghebbende gekende context zodat deze de draagwijdte van de hem betreffende maatregel kan begrijpen

[Art. 296 VWEU; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 33, 41‑45)

3. Recht van de Europese UnieBeginselenRechten van de verdedigingRecht op effectieve rechterlijke beschermingBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van de tegoeden van personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhoudenVerplichting om de individuele en specifieke redenen voor de genomen besluiten mee te delenVerplichting om de betrokkene in staat te stellen zijn standpunt over de tegen hem in aanmerking genomen redenen naar behoren kenbaar te makenOmvang

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41, lid 2, a); besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 49, 50, 52)

4. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van tegoedenRechten van de verdedigingLater besluit waarbij de naam van de verzoeker wordt gehandhaafd op de lijst van personen voor wie die maatregelen geldenGeen nieuwe redenenVerplichting voor de Raad om de betrokkene de nieuwe elementen mee te delen die in aanmerking zijn genomen bij de periodieke evaluatie van de beperkende maatregelenMededeling van de nieuwe elementen aan de betrokkene opdat deze opmerkingen kan indienenGeenSchending van de rechten van de verdediging

[Besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, art. 9, lid 2, en bijlage II]

(zie punten 54‑61, 64, 67)

5. Recht van de Europese UnieBeginselenRechten van de verdedigingBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoVerplichting voor de instellingen om de betrokkene de nieuwe elementen mee te delen die in aanmerking zijn genomen bij de periodieke evaluatie van de beperkende maatregelenOmvangOnrechtmatigheid van de handeling mits is bewezen dat de niet-nakoming van die verplichting de afloop van de procedure had kunnen beïnvloedenGeen invloed

[Besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 68‑71, 73, 76)

6. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoWerkingssfeerPersonen die een breed gedragen en vreedzame oplossing voor verkiezingen hebben belemmerd, onder meer door daden van geweld, onderdrukking of aanzetten tot geweld, of door ondermijning van de rechtsstaatBegripPersonen die dergelijke handelingen in het verleden hebben gepleegd, ondanks het feit dat er geen bewijs is dat zij thans bij dergelijke handelingen zijn betrokken of eraan deelnemenDaaronder begrepenUitlegging die steun vindt in de mogelijkheid om de beperkende maatregelen te verlengenNuttig effect

[Besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluiten (GBVB) 2016/2231 en 2017/2282, art. 3, lid 2, a), en 9, lid 2]

(zie punten 81‑84, 86)

7. Europese UnieRechterlijk toezicht op de rechtmatigheid van de handelingen van de instellingenBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoOmvang van het toezichtPlaatsing van verzoeker op de lijst in de bijlage bij het bestreden besluit op grond van zijn functiesVoor het publiek toegankelijke documenten waaruit blijkt dat de rechtsstaat is ondermijndBewijswaardeBeginsel van de vrije beoordeling van het bewijs

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 47; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 93‑95, 97, 101, 110)

8. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van de tegoeden van personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhoudenCriteriaFuncties die de verantwoordelijkheid voor de onderdrukking van de burgerbevolking of de eerbiediging van de rechtsstaat met zich meebrengenBeoordelingsfoutGeen

[Besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluiten (GBVB) 2016/2231 en 2017/2282, bijlage II]

(zie punten 115‑118)

9. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoBevriezing van de tegoeden van personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhoudenBeperkingen van het eigendomsrechtSchending van het evenredigheidsbeginselGeen

[Art. 3, lid 5, art. 21, lid 2, b) en c), en art. 29 VEU; art. 215, lid 2, VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 17, lid 1, en art. 52, lid 1; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluiten (GBVB) 2016/2231 en 2017/2282, art. 5, lid 1]

(zie punten 123‑136)

10. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleidBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoVerbod van binnenkomst en doorreis voor personen die de rechtsstaat ondermijnen of die betrokken zijn bij het plegen van handelingen die ernstige schendingen van de mensenrechten inhouden en bevriezing van de tegoeden van die personenBeperking van het recht op eerbiediging van het privéleven en van het vrije verkeer binnen de UnieSchending van het evenredigheidsbeginselGeen

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 7; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282]

(zie punten 137, 138)

11. Recht van de Europese UnieBeginselenGrondrechtenVermoeden van onschuldBesluit tot bevriezing van de tegoeden van bepaalde personen en entiteiten in het licht van de situatie in de Democratische Republiek CongoVerenigbaarheid met dat beginselVoorwaarden

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 48, lid 1; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, zoals gewijzigd bij besluit (GBVB) 2017/2282, art. 5, lid 1, en art. 9]

(zie punten 139‑145)

12. Exceptie van onwettigheidDraagwijdteHandelingen ten aanzien waarvan de exceptie van onwettigheid mogelijk isHandeling van algemene strekking waarop het bestreden besluit is gebaseerdNoodzaak van een juridisch verband tussen de bestreden handeling en de betwiste algemene handelingGeenNiet-ontvankelijkheid

[Art. 277 VWEU; besluit 2010/788/GBVB van de Raad, art. 3, lid 2, a); verordening nr. 1183/2005 van de Raad, art. 2 ter, lid 1, a)]

(zie punten 149, 150)

13. Europese UnieRechterlijk toezicht op de rechtmatigheid van de handelingen van de instellingenBeperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek CongoOmvang van het toezichtBeperkt toezicht voor de algemene regelsCriteria voor de vaststelling van de beperkende maatregelenBelemmering van een breed gedragen en vreedzame oplossing voor verkiezingen, onder meer door daden van geweld, onderdrukking of aanzetten tot geweld, of door ondermijning van de rechtsstaatOmvangEerbiediging van het rechtszekerheidsbeginsel dat vereist dat de gevolgen van rechtsregels duidelijk, nauwkeurig en voorzienbaar zijn

[Art. 3, lid 5, en art. 21, lid 2, b) en c), VEU; art. 275, tweede alinea, VWEU; besluiten van de Raad 2010/788/GBVB, art. 3, lid 2, a), en (GBVB) 2016/2231, overwegingen 3 en 4; verordening nr. 1183/2005 van de Raad]

(zie punten 151‑161)

Voorwerp

Verzoek krachtens artikel 263 VWEU strekkende tot nietigverklaring van besluit (GBVB) 2017/2282 van de Raad van 11 december 2017 tot wijziging van besluit 2010/788/GBVB betreffende beperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek Congo (PB 2017, L 328, blz. 19), voor zover het verzoeker betreft

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Delphin Kahimbi Kasagwe wordt verwezen in de kosten.