SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 2955/97 van Patricia McKENNA aan de Commissie. Mogelijke diefstal van plutonium voor kernreactoren door misdadige elementen

SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2955/97 van Patricia McKenna (V) aan de Commissie (17 september 1997)

Betreft: Mogelijke diefstal van plutonium voor kernreactoren door misdadige elementen

Onlangs werd een geheim rapport uit 1993 over het misbruik van plutonium door misdadige elementen openbaar gemaakt krachtens de Amerikaanse Wet op vrijheid van informatie. Het rapport getiteld "Extraction and Utility of Reactor-Grade Plutonium for Weapons¨ was gebaseerd op briefings door deskundigen van de kernwapencentra in Los Alamos en Lawrence Livermore.

Volgens het rapport is de waarschijnlijkheid dat misdadige elementen een kernwapen bouwen gering maar is er "een duidelijk risico¨ omdat "de gevolgen zo ernstig zijn¨. Als plutonium voor civiele kernreactoren in de handen van misdadige elementen terecht komt, zou "met bescheiden mogelijkheden en apparatuur¨ een kernwapen van ten minste 1 kiloton kunnen worden geproduceerd.

Een belangrijk punt van zorg dat het rapport vermeldt, is dat plutonium zou kunnen worden gestolen uit installaties waar plutonium of plutoniumoxyde, waaronder gemengde oxyde brandstof (MOX) ligt opgeslagen.

British Nuclear Fuels Ltd (BNFL) verlangt momenteel toestemming voor het exploiteren van een MOX-fabriek in Sellafield.

Welke stappen overweegt de Commissie, gezien de gevaren van MOX voor de verspreiding van kernwapens, naar aanleiding van de plannen voor exploitatie van een MOX-fabriek in Sellafield?

Antwoord van de heer Papoutsis namens de Commissie (30 oktober 1997)

De Commissie is het eens met het standpunt van het geachte Parlementslid dat de verdwijning van plutonium of plutoniumdioxide voor niet-bedoelde toepassingen een ernstig veiligheidsrisico vormt. Dat is dan ook de reden waarom de Commissie aanzienlijke financiële en personele middelen investeert in de beveiliging van installaties waar met grote hoeveelheden plutonium wordt gewerkt. Via het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek besteedt de Commissie bovendien een groot deel van haar begroting aan de veiligheidscontrole en aan de tenuitvoerlegging van het programma van de Gemeenschap ter ondersteuning van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie. In beide gevallen is het toezicht op de plutoniumtrafiek een van de hoofdopdrachten.

Voor de vervaardiging en opslag van nieuwe gemengd-oxidesplijtstof (MOX) zijn specifieke beveiligingsconcepten ontwikkeld teneinde de voor de desbetreffende installaties vastgestelde strenge veiligheidsnormen te behalen. De Commissie heeft inzake de beveiliging van grote MOX-installaties veel ervaring opgedaan. Deze deskundigheid lag aan de basis van de voor de MOX-fabriek in Sellafield ontwikkelde veiligheidscontrole. Het Euratom-beveiligingsconcept voor deze fabriek is gebaseerd op continue inspectie en een alomvattend systeem van geavanceerde meet-, bewakings- en controle-instrumenten dat speciaal is ontworpen, geijkt en geoptimaliseerd om het nucleair materiaal in zijn traject door de installatie te volgen.

Opgemerkt dient te worden dat de totale kostprijs van de in de MOX-fabriek van Sellafield geïnstalleerde beveiligingsapparatuur ten minste 4,5 miljoen ecu bedraagt. De jaarlijkse inspectie-inspanning zal ongeveer 600 mandagen vergen. In het kader van haar verplichtingen krachtens hoofdstuk VII van het Euratom-verdrag heeft de Commissie de nodige maatregelen getroffen om te waarborgen dat het in de MOX-fabriek van Sellafield geproduceerde materiaal niet van het bedoelde gebruik wordt afgeleid.