SCHRIFTELIJKE VRAAG E-0956/01 van Luciana Sbarbati (ELDR) aan de Commissie. Erosie van de kusten.

SCHRIFTELIJKE VRAAG E-0956/01

van Luciana Sbarbati (ELDR) aan de Commissie

(30 maart 2001)

Betreft: Erosie van de kusten

De kustgebieden van Europa zijn zeer belangrijk voor de economie, het milieu, het sociale en culturele leven. Er zijn sectoren mee gemoeid zoals visserij, vervoer, energie, beheer van de natuurlijke rijkdommen, bescherming van natuur en habitat, werkgelegenheid, regionaal beleid, toerisme, nijverheid, afvalbeheer en onderwijs. Er wordt maar weinig gedaan aan het zoeken naar oplossingen voor de problematiek van de kusterosie. Het gaat maar zelden over dit verschijnsel dat toch een urgent karakter draagt.

Dit verschijnsel lijkt niet te stoppen; vrijwel alle EU-landen hebben er last van; het is onder meer een gevolg van de verhoging van de temperatuur op aarde. Italië, met zijn bijna 8 000 km lange kuststrook, heeft veel te maken met dit natuurlijk proces. Hoewel er op plaatselijk en regionaal niveau binnen een nationaal referentiekader wordt opgetreden, kan men weinig uitrichten om dit verschijnsel een halt toe te roepen. Daarvoor zouden acties op Europees niveau nodig zijn die sporen met het milieubeleid van de andere landen. Te denken valt aan samenwerking tussen grensoverschrijdende kustgebieden.

De schade als gevolg van het smelten van de ijskap en de hierdoor veroorzaakte hoge zeeën zijn maar moeilijk te kwantificeren. Oplossingen zijn moeilijk te vinden, maar er is wel op tijd iets tegen te doen: consolidering op het niveau van de lidstaten zou een te hoge economische belasting vormen.

Financiering van modelprojecten zou deskundigen en onderzoekers kunnen stimuleren om meer onderzoek te verrichten naar het verschijnsel. Veel jonge afgestudeerden en onderzoekscentra zouden een kans krijgen om aan concrete projecten te werken. Dit onderzoek zou kunnen uitmonden in realiseerbare oplossingen en voorstellen. De onderzoeksresultaten zouden ter beschikking kunnen worden gesteld aan alle landen van de EU.

Kan de Commissie meedelen:

- hoe het staat met de kennis van de problematiek van de kusterosie;

- of er initiatieven lopen om te reageren op de wensen van de lidstaten;

- of er gedacht is aan programma's en financiering in dit verband;

- of men voornemens is geld uit te trekken voor de verwezenlijking van modelprojecten en om welke bedragen het hierbij gaat?

Aangezien reparaties niet garant staan voor aanvaardbare resultaten en het niet mogelijk is het verschijnsel een halt toe te roepen, wordt de schade ten gevolge van kusterosie steeds groter.

Over een langere periode gezien: welke maatregelen kunnen op communautair niveau worden genomen om in te spelen op de behoeften van lidstaten die dagelijks met dit verschijnsel worden geconfronteerd?

Antwoord van mevrouw Wallström namens de Commissie

(14 juni 2001)

Op 27 september 2000 heeft de Commissie een mededeling aan de Raad en het Europees Parlement inzake geïntegreerd beheer van kustgebieden: Een strategie voor Europa(1) goedgekeurd. Dit document is gebaseerd op de resultaten van een driejarig demonstratieprogramma, waarmee de problemen van kustgebieden zijn geanalyseerd en mogelijke instrumenten om deze problemen aan te pakken zijn geëvalueerd.

In bovengenoemde mededeling wordt erosie als een van de problemen genoemd waarmee kustgebieden in het algemeen worden geconfronteerd. Voorts worden toenemende problemen met kusterosie en overstromingen genoemd in verscheidene documenten van de Commissie en door de Commissie gefinancierde studies over de potentiële gevolgen van hogere concentraties broeikasgassen in de atmosfeer. De Commissie is daarom goed bekend met het vraagstuk van de kusterosie.

De Commissie heeft een aantal programma's die kunnen worden gebruikt om projecten te financieren om een beter inzicht te krijgen in het mechanisme van kusterosie of om innoverende maatregelen uit te werken om de gevolgen van deze erosie te beheersen of te verminderen. In het Onderzoekprogramma milieu en duurzame ontwikkeling van het Vijfde Kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO) wordt een heel hoofdstuk gewijd aan de becherming van de kusten tegen overstroming en erosie, terwijl er onlangs 7,5 miljoen aan OTO-projecten op dit gebied is uitgegeven. Bovendien wordt het onderzoek op dit terrein sinds 1989 gesteund in het kader van de communautaire kaderprogramma's voor OTO.

Naast de mogelijkheid van onderzoekfinanciering uit hoofde van de communautaire kaderprogramma's voor OTO, zijn er de innoverende projecten op het vlak van kusterosie in de context van een geïntegreerde planning en geïntegreerd beheer van onze kusten, welke aan het LIFE-programma kunnen worden toegevoegd. Met haar strategie inzake een geïntegreerd beheer van kustgebieden wil de Commissie tevens de ontwikkeling en verspreiding van beste praktijken bij het kustbeheer stimuleren, door middel van een te vormen netwerk van kustgebiedwerkers.

De Commissie heeft ook een voorstel voor een aanbeveling van het Parlement en de Raad aan de lidstaten voorgelegd inzake een geïntegreerd beheer van kustgebieden(2), waarin zij de lidstaten oproept om nationale strategieën voor een geïntegreerd beheer van kustgebieden uit te stippelen.

Voorts probeert de Commissie de te verwachten omvang van de klimaatsverandering binnen de perken te houden door middel van maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de ratificatie en toepassing van het Protocol van Kyoto te bevorderen.

De Commissie wenst evenwel te benadrukken dat, ingevolge het subsidiariteitsbeginsel, de verantwoordelijkheid voor beheer en beheersing van de door kusterosie aangerichte schade bij de lidstaten ligt. Er zullen specifieke plaatselijke maatregelen vereist zijn, welke gebaseerd moeten zijn op een beoordeling van de technische mogelijkheden en de economische kosten en baten van mogelijke responsen (waaronder een gecontroleerde terugtrekking), waarbij steeds ieder geval afzonderlijk wordt bekeken. Sommige maatregelen zouden, in hiertoe in aanmerking komende gebieden, tot onderdeel van programma's voor structuurfondsen kunnen worden gemaakt.

Het Europees Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief (ERO), dat op 10-11 mei 1999 door de informele Raad van ministers voor ruimtelijke ordening is goedgekeurd, dient als beleidskader voor de lidstaten, hun regio's en lokale autoriteiten en de Commissie bij het streven naar een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van het Europees grondgebied.

Bij verscheidene beleidsopties van het ERO worden de algemene problemen van kustgebieden uitdrukkelijk genoemd. Het ERO steunt effectieve methoden om een ongecontroleerde stadsuitbreiding tegen te gaan en een buitensporige expansiedruk, met name in kustgebieden, te beteugelen en moedigt de voorbereiding aan van geïntegreerde ruimtelijke ordeningsstrategieën voor beschermde gebieden, zoals kustzones, waarbij bescherming en ontwikkeling, uitgaande van ruimtelijke ordeningsevaluaties en milieueffectbeoordelingen, met elkaar in evenwicht worden gebracht en waarbij alle belanghebbenden worden betrokken.

Met het oog op een concrete toepassing van het ERO en om kennis, onderzoek en informatie op het vlak van ruimtelijke ordening te verbeteren, zal de Commissie via het communautaire initiatief Interreg III participeren in de financiering van een waarnemingspost voor de Ruimtelijke Ordening van het Europees grondgebied (ESPON) gedurende het tijdvak 2001-2006 (hiermee is een bedrag van 6 miljoen gemoeid).

De ESPON-richtsnoeren voor het tijdvak 2001-2006 omvatten onderzoek naar de evaluatie van bepaalde ontwikkelingen die zich voordoen in sommige groepen risicogebieden, zoals kustzones, alsmede plaatselijk te nemen maatregelen voor het opvangen van klimaatveranderingen (effect van maatregelen ter vermindering van broeikasemissies; preventief optreden tegen van de klimaatverandering te verwachten effecten), om maar een aantal onderwerpen te noemen.

(1) COM(2000) 547 def.

(2) COM(2000) 545 def.