SCHRIFTELIJKE VRAAG P-3639/01 van Daniela Raschhofer (NI) aan de Commissie. Privatisering van de Tsjechische energiesector.

SCHRIFTELIJKE VRAAG P-3639/01

van Daniela Raschhofer (NI) aan de Commissie

(8 januari 2002)

Betreft: Privatisering van de Tsjechische energiesector

In de Tsjechische Republiek is het de bedoeling het aandeel van de overheid in de energiesector te verkopen. Het gaat daarbij om een aandeel van 67 % in het energievoorzieningsbedrijf CEZ en om meerderheidsaandelen van de overheid in zes verdere Tsjechische distributiebedrijven.

In het kader van deze privatisering van de Tsjechische energiesector doen zich enkele merkwaardigheden voor: de bedoeling is alle bovengenoemde aandelen aan één enkele investeerder te verkopen die dan als verticaal geïntegreerde onderneming 80 % van de Tsjechische elektriciteitsmarkt in handen zou hebben. Daarnaast wordt verwacht dat door overname van een volledige dochtermaatschappij van CEZ, namelijk CEPs, het Tsjechische distributienet volledig onder controle van de nieuwe marktleider komt te staan.

Aan de verkoop zelf verbindt de Tsjechische regering uiterst dubieuze voorwaarden. Delen van het gehele aandelenpakket mogen tot 2010 alleen met toestemming van de Tsjechische regering worden verkocht. Tot 2015 wordt de nieuwe eigenaar ertoe verplicht op grote schaal elektriciteit te exporteren, jaarlijks circa 27 miljoen ton Tsjechische bruinkool af te nemen en de kerncentrales Dukovany en Temelin volledig te exploiteren.

Ook bij de inschrijving en bij de keuze van de privatiseringsadviseur zou sprake zijn van onregelmatigheden en onrechtmatige handelingen.

Hoe beoordeelt de Commissie de door de Tsjechische regering geplande export- en afnameverplichtingen in het licht van het gemeenschappelijk standpunt inzake energie, waarin op Tsjechië een beroep wordt gedaan geen langlopende afnameregelingen te treffen?

Ziet de Commissie een tegenstelling tussen de door de verkoop te verwachten monopoliepositie van de nieuwe eigenaar, ondermeer wat de controle van het distributienet betreft, en de beginselen van de liberalisering van de energiemarkt en de in het gemeenschappelijk standpunt inzake energie door Tsjechië toegezegde openstelling van de energiemarkt?

Is bij de inschrijving aan alle juridische criteria van de EU voldaan?

Antwoord van de heer Verheugen namens de Commissie

(7 februari 2002)

De Commissie volgt de ontwikkelingen in de energiesector in Tsjechië op de voet. Hierbij gaat bijzondere aandacht uit naar de verplichtingen, krachtens de Europaovereenkomst en in het kader van de toetredingsonderhandelingen, van Tsjechië op het vlak van mededingingsbeleid.

Bovendien heeft de Commissie verschillende opmerkingen en klachten ontvangen betreffende de privatisering van de Tsjechische elektriciteitsmarkt.

Teneinde de Commissie in staat te stellen de gevolgen van deze privatisering voor het concurrentievermogen goed te analyseren, hebben we in de eerste plaats contact opgenomen met het Tsjechisch Bureau voor de bescherming van de mededinging, dat toeziet op de naleving van de mededingingsregels, om zijn visie op deze zaak te weten te komen en om na te gaan welke stappen er zijn ondernomen.

De Commissie is niet volledig op de hoogte van de aan deze privatisering verbonden voorwaarden. Voorts moet erop worden gewezen dat de Commissie de kandidaat-lidstaten vraagt om voorzichtig te blijven omgaan met gestrande kosten bij het aangaan van nieuwe verplichtingen op lange termijn.

Wat het distributienet betreft, is de beheerder op dit ogenblik een onafhankelijke rechtspersoon en dus onderhevig aan het huidig acquis, Richtlijn 96/92/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 december 1996 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit(1). In het voorstel van de Commissie(2) om de desbetreffende Richtlijn te amenderen, zijn criteria opgenomen die de onafhankelijkheid van de distributiebeheerder garanderen.

Wat de inschrijvingsprocedure betreft, moet Tsjechië zich uiterlijk bij de toetreding hebben aangepast aan de regels inzake overheidsopdrachten. Ze heeft dit nog niet gedaan. Deze vertraging werd bekritiseerd in het periodiek verslag(3) van de Commissie voor 2001, waarin de Tsjechische autoriteiten opgeroepen worden tot duidelijkheid en voorspelbaarheid op dit vlak, met inbegrip van de nodige wettelijke amendementen die het gebruik van versnelde procedures beperken tot noodgevallen en de mogelijkheid tot willekeurige beslissingen van de regering uitsluiten.

(1) PB L 27 van 30.1.1997.

(2) PB C 240 E van 28.8.2001.

(3) COM(2001) 700 def.