SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2038/01 van Freddy Blak (GUE/NGL) aan de Commissie. Hawala en de humanitaire hulp van de EU.
SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2038/01 van Freddy Blak (GUE/NGL) aan de Commissie. Hawala en de humanitaire hulp van de EU.
SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2038/01
van Freddy Blak (GUE/NGL) aan de Commissie
(13 juli 2001)
Betreft: Hawala en de humanitaire hulp van de EU
De humanitaire organisatie DACAAR, die voor de EU hulp verleent in onder andere Afghanistan, heeft naar het schijnt samengewerkt met een illegaal geldnetwerk met de naam Hawala. Hawala is een gesloten geheim wereldomvattend netwerk dat binnen enkele etmalen ongelimiteerde geldbedragen kan overboeken naar alle plaatsen van de wereld. Deze overboekingen vinden plaats zonder kwitanties, en zijn daarom niet op te sporen. Interpol en de internationale narcoticapolitie beschouwen dit netwerk als een dominerende factor in het wereldwijde witwascircuit. In de meeste landen is dit netwerk in strijd met de wet.
1. De Commissie wordt verzocht te bevestigen of te ontkennen dat hulpgelden van de EU hun weg hebben gevonden via Hawala.
2. Voor het geval de Commissie dit bevestigt, wordt zij verzocht te verklaren of zij van mening is dat het juist is dat hulpgelden van de EU bijdragen aan het verhullen van het witwassen door Hawala van gelden die afkomstig zijn van narcotica en mensensmokkel.
Antwoord van de heer Nielson namens de Commissie
(18 oktober 2001)
Voor de overmaking van middelen naar haar contractanten maakt de Commissie gebruik van de diensten van openbare banken, die in de lidstaten zijn gevestigd en die via een open aanbesteding zijn geselecteerd. De middelen worden normaal overgemaakt naar bankrekeningen in het land waar de contractant is gevestigd. De Commissie maakt dus geen gebruik van het systeem Hawala en is niet verantwoordelijk indien een contractant beslist dit netwerk voor zijn eigen doeleinden te gebruiken.
Teneinde een beter inzicht in het Hawala-systeem en de concrete implicaties ervan in de context van Afghanistan mogelijk te maken, informeert de Commissie echter met genoegen het geachte parlementslid over de overmaking van gelden door humanitaire niet-gouvernementele organisaties die in de regio werkzaam zijn.
De bank Hawala als algemene benaming verwijst naar alle financiële transacties buiten een officieel banksysteem. Het systeem wordt intensief gebruikt onder de leden van eenzelfde etnische gemeenschap en maakt het bijvoorbeeld familieleden mogelijk onderling geld over te maken. Het impliceert een nauwe sociale samenhang tussen de betrokken personen, aangezien een essentiële voorwaarde waarop het berust, een absoluut vertrouwen is. Het wordt veel gebruikt door diverse uitgeweken gemeenschappen in de hele wereld, hoofdzakelijk in Arabische landen. Het systeem vormt de oudste methode van geldtransacties. Als zodanig is het niet illegaal, hoewel het de mogelijkheid inhoudt dat de transacties minder makkelijk opspoorbaar zijn, aangezien zij zich binnen een gemeenschap situeren en niet makkelijk na te trekken zijn.
In het geval waarnaar het geachte parlementslid verwijst, wordt het Hawala-systeem door humanitaire NGO's en internationale organisaties gebruikt gezien het ontbreken van officiële bankinstellingen in Afghanistan. De NGO's die in Afghanistan werken hebben contant geld in Afghanistan nodig voor de uitgaven voor plaatselijk personeel, plaatselijke aankopen en het algemeen functioneren van hun kantoren. Gezien de veiligheidsomstandigheden in Afghanistan is het fysiek binnenbrengen van cash geld in Afghanistan te riskant voor het NGO-personeel en voor de gelden en bijgevolg bestaat er geen veilig alternatief voor dit systeem.
Op basis van informatie die zij heeft ontvangen van het Deens Comité voor hulp aan Afghaanse vluchtelingen (Danish Committee for Aid to Afghan Refugees DACAAR) en van het Deense Ministerie voor Buitenlandse Zaken kan de Commissie bevestigen dat DACAAR en de meeste andere NGO's en VN-diensten in Afghanistan gebruik maken van het Hawala-systeem.
De werkwijze van DACAAR kan als volgt worden beschreven:
- Het NGO-kantoor in Afghanistan verzoekt zijn hoofdkantoor in Pakistan om geld in dollars.
- Het NGO-hoofdkantoor in Pakistan heeft een contract met een wettelijk geregistreerde geldhandelaar, die op verzoek van de NGO een tussenpersoon in Afghanistan machtigt de middelen ter beschikking van het plaatselijke NGO-kantoor in Afghanistan te stellen.
- Het NGO-kantoor in Afghanistan deelt het NGO-hoofdkantoor in Pakistan mede dat het het geld van de tussenpersoon heeft ontvangen.
- De geldhandelaar wordt vervolgens door het NGO-hoofdkantoor in Pakistan vergoed, waarbij hij het door hem uitgegeven bedrag terugkrijgt plus een commissie van 1 à 1,5 %. Daarmee is de transactie afgesloten.
Tenslotte kan hieraan nog worden toegevoegd dat alle partners die voor de Gemeenschap humanitaire of ontwikkelingsprojecten uitvoeren, regelmatig aan een strikte financiële controle worden onderworpen. De Commissie heeft geen onregelmatigheden in het financieel beheer van DACAAR gevonden.