SCHRIFTELIJKE VRAAG P-3496/02 van Paulo Casaca (PSE) aan de Commissie. Overheidssteun aan kleinschalige cabotage op de Azoren.

(2004/C 88 E/0302)

SCHRIFTELIJKE VRAAG P-3496/02

van Paulo Casaca (PSE) aan de Commissie

(2 december 2002)

Betreft: Overheidssteun aan kleinschalige cabotage op de Azoren

Op 26 november rond 1 uur 's middags in de engte tussen Horta en Madalena leed de „Rival”, een klein vrachtschip dat naar schatting wel honderd jaar oud kan zijn, schipbreuk. Daarbij kwam de commandant Manuel Fernando Costa om het leven.

Het kleine cabotagebedrijf Cristiano, die eigenaar is van het gezonken schip, heeft mij laten weten dat het zijn twee overblijvende schepen wil moderniseren en een licentie wil verkrijgen voor het vervoer van passagiers.

De regionale overheid heeft mij meegedeeld dat het in het kader van het lopende regionaal ontwikkelingsprogramma, dat gefinancierd wordt door de structuurfondsen — veruit het belangrijkste financieringsmechanisme voor overheidssteun voor de modernisering van de economie van de Azoren — niet mogelijk was om steun toe te kennen aan de lokale scheepvaartbedrijven, aangezien de regionale overheid van de Azoren heeft nagelaten een voorstel dienaangaande ter goedkeuring voor te leggen aan de Europese autoriteiten die bevoegd zijn voor toezicht op de mededinging.

Heeft het volgens de Europese Commissie zin om niettemin de mogelijkheid te onderzoeken om overheidssteun toe te kennen aan kleinschalige scheepvaartbedrijven op de Azoren, naar het voorbeeld van de steun die de grote Europese scheepvaartbedrijven genieten?

Houdt de Commissie terdege rekening met het wezenlijke belang van de overblijvende kleine cabotage-bedrijven voor de bevolking van de kleinere eilanden van de archipel, en met de veiligheidsomstandigheden van de scheepvaart in het gebied en de noodzaak om de veiligheid te verbeteren?

Houdt de Commissie bij haar beleid van steunverlening aan de scheepvaart terdege rekening met artikel 299, lid 2?

Antwoord van mevrouw de Palacio namens de Commissie

(22 januari 2003)

Wat betreft de financiering uit de Structuurfondsen geldt dat het operationeel programma voor de Azoren (Prodesa), dat deel uitmaakt van het communautair steunkader voor Portugal 2000-2006, in actielijn 5, maatregel 5.4, de mogelijkheid voorziet steun te verlenen voor de aanschaf van ondersteunende apparatuur voor lucht- en zeevervoer van passagiers tussen eilanden, op voorwaarde dat deze apparatuur gedurende de hele levensduur ervan voor dat oorspronkelijke doel in gebruik blijft.

Eveneens voorziet maatregel 1.1 van hoofdlijn van datzelfde operationele programma dat voor een verbetering van de veiligheid en toegankelijkheid van de eilanden financiering kan worden verstrekt voor projecten van constructie/renovering van commerciële havens, maritieme stations en andere projecten ter ondersteuning van havenactiviteiten, alsmede voor de aanschaf van apparatuur, vervoersmiddelen en machines voor handling en vervoer van goederen en passagiers in de havens en luchthavens. Met al deze geboden mogelijkheden moet het mogelijk zijn de veiligheid van de toegang naar de eilanden en het vervoer daartussen te bevorderen.

De Commissie is bereid alle nuttige wijzigingen betreffende het Prodesa te bestuderen die de nationale en regionale autoriteiten op dit gebied zouden indienen bij de halftijdse herziening, die over een jaar zal plaatsvinden.

Wat betreft het toezicht op overheidssteun, heeft de Commissie geen enkele kennisgeving ontvangen, uit hoofde van de mededingingsvoorschriften inzake staatssteun, van enig stelsel van staatssteun dat specifiek ingaat op de behoeften van de locale scheepvaartbedrijven die verbindingen verzorgen tussen de verschillende eilanden van de Azoren.

Vorig jaar heeft de Commissie een kennisgeving ontvangen betreffende het (her-)inrichten van een stelstel van steun voor de vrijhandelszone van Madeira voor de periode van 2003-2006, die in de jaren 2000 en 2001 door de Portugese overheid was opgeschort. Volgens deze kennisgeving zal de vrijhandelszone van Madeira een internationaal maritiem register omvatten, een industriële vrijhandelszone en een centrum voor internationale dienstverlening. De Commissie heeft onlangs, op 11 december, een besluit goedgekeurd om de hoofdlijnen van dit plan toe te staan. Het besluit met betrekking tot het internationaal maritiem register zal vóór het einde van de maand volgen. Deze steun komt echter meer de internationale sector dan de eilanden ten goede.

Hoe dan ook, de regels die van toepassing zijn op steun aan zeevervoer („Communautaire richtsnoeren betreffende overheidssteun voor het zeevervoer”⁽¹⁾) staan toe dat onder sommige voorwaarden steun wordt toegekend, en de Commissie houdt bij het bestuderen van dergelijke steun rekening met de sociaal-economische context waarbinnen het steunstelsel van toepassing is. Indien ooit een kennisgeving zou worden ingediend van een plan voor steun ten behoeve van de scheepvaartbedrijven die zorgen voor de verbindingen tussen de verschillende eilanden van de Azoren, zal de Commissie dit geval met de vereiste welwillendheid onderzoeken.

De vraag hoe rekening wordt gehouden met artikel 299, lid 2, bij de toepassing van de communautaire mededingingsvoorschriften, wordt thans bij de Commissie nog bestudeerd. De Commissie is immers in het algemeen van mening dat vervoer een strategisch element is voor de ontwikkeling van ultra-perifere regio's, zoals ook wordt onderstreept in de conclusies van de Europese Raad van Sevilla en de recent uitgegeven verklaring van de Voorzitters van de ultraperifere regio's, goedgekeurd te La Palma op 15 oktober 2002. Derhalve zal er uitgebreid over worden gesproken in het kader van het verslag over de toekomst van de ultraperifere regio's dat de Commissie eind 2003 zal indienen, in overeenstemming met de conclusies van de Europese Raad van Sevilla. De werkzaamheden en studies zullen met name ingaan op staatssteun en openbare dienstverplichtingen op het gebied van vervoer, alsmede op het inzetten van de Structuurfondsen om de vervoermiddelen te behouden en te ontwikkelen die nodig zijn voor het compenseren van de handicap die is verbonden met de ultraperifere ligging van deze regio's.

Zoals zij reeds had aangekondigd in haar Witboek over „Het Europese vervoersbeleid tot het jaar 2010: tijd om te kiezen”⁽²⁾, staat de Commissie nu reeds op het punt de communautaire regels te verlichten die van toepassing zijn op openbare scheepvaartdiensten wanneer het gaat om de bereikbaarheid van een klein eiland.