SCHRIFTELIJKE VRAAG E-1468/02 van Cecilia Malmström (ELDR)en Olle Schmidt (ELDR) aan de Commissie. De situatie van de media in Polen.

SCHRIFTELIJKE VRAAG E-1468/02

van Cecilia Malmström (ELDR)en Olle Schmidt (ELDR) aan de Commissie

(27 mei 2002)

Betreft: De situatie van de media in Polen

Onlangs is door de Poolse regering een nieuwe mediawet voorgesteld die zou kunnen leiden tot grotere beperkingen voor de particuliere radio, televisie en dagbladen. De wet moet binnen enkele maanden door de Sejm worden goedgekeurd. De politieke oppositie in Polen en president Kwasniewski zijn ernstig bezorgd over de nieuwe wet, die een instrument zou zijn voor de regering om haar invloed op de nationale media te herwinnen.

Wij zijn voorts in het bezit van onrustbarende informatie over een bijzonder geval dat het Poolse dagblad Rzeczpospolita betreft. In februari 2002, werd een aanklacht ingediend tegen Grzegorsz Gauden, president van Presspublica, de uitgever van Rzeczpospolita, in verband met optreden ten nadele van het bedrijf. De heer Gauden heeft een Pools en een Zweeds paspoort en is dus burger van de Europese Unie. Desondanks is zijn paspoort hem ontnomen en mag hij niet naar het buitenland reizen. De uitgeversmaatschappij heeft diverse vermaarde internationale auditfirma's aangewezen om de zaak te onderzoeken en alle ontzenuwen de bevindingen van de officier van justitie. Vele politici in Polen vrezen dat het optreden van de overheid bedoeld is om politieke invloed op Rzeczpospolita, voorheen een staatsdagblad, te herwinnen.

Van Polen, één van de kandidaat-lidstaten die spoedig toe zullen treden tot de Europese Unie, wordt gezegd dat het nu al voldoet aan de politieke criteria van Kopenhagen. De situatie van de Poolse media is als gevolg van het optreden van de regering en de nieuwe mediawet, alarmerend te noemen. Dit in overweging nemende, zouden we de Commissie de volgende vraag willen stellen: Welke maatregelen zal de Commissie in het kader van de toetredingsonderhandelingen nemen ten aanzien van de nieuwe mediawet en het optreden van de regering dat leidt tot politisering van de media en tot gevolg kan hebben dat grotere beperkingen worden opgelegd aan de particuliere media in Polen?

Antwoord van de heer Verheugen namens de Commissie

(24 juni 2002)

De Commissie heeft in haar Periodiek Verslag verklaard(1) dat Polen voldoet aan de politieke criteria en dat er voor de vrijheid van meningsuiting geen belangrijke hinderpalen bestaan.

Desondanks is er bezorgdheid tot uiting gebracht met betrekking tot het ontwerp van de mediawet die thans bij het Poolse Parlement voorligt. Zo zijn er vooral velen (zowel bij de Poolse media als in ruimere kring) die van mening zijn dat de wet, indien hij wordt aangenomen, de rechten op kruislingse eigendomsparticipaties bij particuliere mediagroepen zal beknotten. Zo zal particulier eigendom van een nationale krant niet mogen samengaan met dat van een nationaal televisiestation, terwijl voor mediagroepen in publieke eigendom niet dezelfde beperkingen zullen gelden.

Zojuist heeft de Commissie de tekst doorgekregen van de ontwerp-wetgeving; deze tekst wordt door haar diensten thans beoordeeld op overeenstemming met het acquis. De Commissie acht het vooralsnog te vroeg om conclusies te trekken over een mogelijke inbreuk op de politieke criteria voor toetreding, vooral nu dat de wet nog niet is goedgekeurd en hij gedurende de lopende debatten in het Poolse Parlement nog wel zal worden gewijzigd. De Commissie heeft er vertrouwen in dat de wet die uiteindelijk zal worden goedgekeurd, zal overeenstemmen met het acquis en met de verdere internationale verplichtingen van Polen.

Bezorgdheid is eveneens tot uiting gebracht over de lopende strafrechtelijke onderzoeken tegen enkele directieleden van een belangrijke Poolse krant, de Rzeczpospolita, waarbij wordt gesteld dat de Poolse regering voornemens zou zijn de controle over deze krant terug te winnen waarbij ook de vraag van politisering van de media aan de orde komt.

Met betrekking tot dit laatste kan worden verzekerd dat de Commissie nauwlettend op de toestand toeziet. Zij herinnert er evenwel aan dat de Unie krachtens de Verdragen tot oprichting van de Europese Unie geen bevoegdheid heeft om in binnenlandse strafzaken te interveniëren.

(1) COM(2001) 700 def.