SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2944/02 van Erik Meijer (GUE/NGL) aan de Commissie. Het krimpen en verdwijnen van de meren aan de zuidgrens van Macedonië als gevolg van het onttrekken van water voor landbouw aan de Griekse zijde van de grens.
SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2944/02 van Erik Meijer (GUE/NGL) aan de Commissie. Het krimpen en verdwijnen van de meren aan de zuidgrens van Macedonië als gevolg van het onttrekken van water voor landbouw aan de Griekse zijde van de grens.
SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2944/02
van Erik Meijer (GUE/NGL) aan de Commissie
(18 oktober 2002)
Betreft: Het krimpen en verdwijnen van de meren aan de zuidgrens van Macedonië als gevolg van het onttrekken van water voor landbouw aan de Griekse zijde van de grens
1. Is het de Commissie bekend dat het waterpeil van het meer Dojransko Ezero, gelegen in het district (opsjtina) Gevgelija in het zuidoosten van de Republiek Macedonië op de grens met het district (nomòs) Kilkis in de Griekse regio Kentriki Makedonia, dat ooit een oppervlakte had van 42 km2, sinds 1988 met zeven meter is gedaald, waardoor het resterende water tot een modderpoel wordt met een hoge concentratie van de giftige algen Microcystis en Anabaena?
2. Kan de Commissie bevestigen dat deze daling van het waterpeil, waardoor zowel de visserij als de toeristisch-recreatieve functies zijn verdwenen, in hoge mate wordt veroorzaakt doordat sinds het uiteenvallen van voormalig Joegoslavië aan de Griekse zijde van de grens jaarlijks 9 000 000 m3 water uit het meer wordt gepompt ten behoeve van irrigatie voor agrarische bedrijven?
3. Is bij het meer Prespansko Ezero aan de zuidwestelijke grens van Macedonië met Griekenland een soortgelijke waterdaling gaande als gevolg van Griekse onttrekkingen, die op termijn ook kunnen leiden tot waterdaling in het daarmee ondergronds verbonden bekende toeristische meer Ohridsko Ezero bij de stad Ohrid?
4. Is het juist dat de door Macedonië geconstrueerde oplossing voor het Dojran-meer, het aanboren van een ondergronds meer aan de westzijde bij Bogdanci en transport van het water over 20 km, waardoor als gevolg van het binnenstromen van 1 000 liter water per seconde in acht jaar het oude waterpeil kan terugkeren, 13 miljoen euro heeft gekost en dat Griekenland hieraan niets meebetaalt?
5. Is het de Commissie bekend hoe lang de watervoorraad in het ondergrondse meer bij Bogdanci toereikend is? Wat zullen de gevolgen zijn voor de omgeving en de nabije rivier Vardar (Axiós) als het ondergrondse meer op termijn uitgeput raakt?
6. Acht de Commissie het een aanvaardbare werkwijze dat een lidstaat van de EU door grensoverschrijdende activiteiten aan een buurstaat ernstige schade toebrengt, niet zorgt voor een toereikende compensatie en nu ook gaat profiteren van de maatregelen die een kleine arme buurstaat heeft genomen om de binnenlandse schade te beperken?
7. Welke duurzame oplossingen zijn nodig om te voorkomen dat zich in het huidige en mogelijk toekomstige EU-gebied een ramp herhaalt zoals die eerder plaatsvond bij het verdroogde Aral-meer in de voormalige Sovjet-Unie op de grens van Kazachstan en Uzbekistan? Wie zorgt voor die oplossingen?
Bron: Rotterdams Dagblad van 5 october 2002.
Antwoord van mevrouw Wallström namens de Commissie
(28 november 2002)
De Commissie is op de hoogte van de daling van het waterpeil in het meer van Dojran door de winning van water voor irrigatie, maar volgens de informatie waarover zij beschikt is de situatie in de Prespameren daar niet mee te vergelijken, aangezien er aan de Griekse kant geen water wordt gewonnen. De Commissie heeft van de instanties van de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (FYROM) vernomen dat het waterverplaatsingsproject uitsluitend uit haar eigen middelen wordt gefinancierd. De Commissie heeft in het kader van haar faciliteit kleinschalige projecten van het Phare-programma voor grensoverschrijdende samenwerking een pre-haalbaarheidsonderzoek gefinancierd. Het was de bedoeling een strategie op te zetten voor een toekomstig gedetailleerd haalbaarheidsonderzoek om het meer van Dojran als regionale ecologische entiteit nieuw leven in te blazen. De Commissie beschikt niet over technische informatie op grond waarvan ze iets kan zeggen over de kans dat het ondergrondse meer bij Bogdanci uitgeput raakt of over de mogelijke gevolgen daarvan, hoewel de FYROM heeft verklaard dat er geen risico's daarop bestaan, aangezien de bronnen zich in het aangrenzende alluvium van de rivier de Vardar (Axios) bevinden en het grondwater daarvan voortdurend wordt aangevuld met rivierwater. Een oplossing op lange termijn zou zijn om overeenkomstig de bepalingen van de EU-kaderrichtlijn inzake water(1) een gezamenlijk stroomgebied-beheersplan voor deze meren op te stellen en een beheerscomité in te stellen.
Mocht de regering van de FYROM waterbeheersmaatregelen in het meer als een van de prioriteiten voor hulp specificeren, dan zou de Commissie bereid zijn na te gaan in welke mate de huidige financiële instrumenten zouden kunnen worden gebruikt om te helpen.
Ongeacht eventuele hulp van de Gemeenschap blijven de twee betrokken regeringen verantwoordelijk voor de uitvoering van eventuele herstelmaatregelen. In dit opzicht vindt de Commissie de verklaring voor de redding van het meer van Dojran en voor een duurzaam beheer en duurzame ontwikkeling van de rivier de Axios en de omringende gebieden, die op 5 juli 2002 in Athene is afgelegd, een bemoedigend teken dat erop wijst dat beide partijen bereid zijn samen te werken om dit probleem gezamenlijk op te lossen.
(1) Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid, PB L 327 van 22.12.2000.