SCHRIFTELIJKE VRAAG E-3175/02 van Charles Tannock (PPE-DE) aan de Commissie. Toekenning van de markteconomische status aan Oekraïne.

SCHRIFTELIJKE VRAAG E-3175/02

van Charles Tannock (PPE-DE) aan de Commissie

(7 november 2002)

Betreft: Toekenning van de markteconomische status aan Oekraïne

In de gemeenschappelijke verklaring die op de Top van Kopenhagen op 4 juli jl. is afgelegd, werd bevestigd dat de EU op het punt staat de desbetreffende informatie te onderzoeken om vervolgens te bepalen of Oekraïne de volledige status van markteconomie kan krijgen. Het was de bedoeling binnen zes maanden een besluit te nemen, maar dit besluit is thans tot maart 2003 uitgesteld.

Kan de Commissie de criteria noemen aan de hand waarvan een dergelijke beoordeling zal plaatsvinden? Wordt de omvang van de overheidssector een doorslaggevende factor of alleen één van de factoren en hoe vergelijkt de Commissie de economische situatie van Oekraïne bijvoorbeeld met die van Rusland of Roemenië? Kan de Commissie economische sectoren noemen waar de grootste verbeteringen moeten worden aangebracht wanneer Oekraïne de status van markteconomie wil bereiken?

Kan de Commissie garanderen dat het besluit over de toekenning van de status van markteconomie alleen op basis van economische overwegingen en niet van politieke problemen ongeacht de noodzaak deze problemen te overwinnen zal worden genomen?

Vindt de Commissie het als langetermijndoel belangrijk om landen als Oekraïne (of zelfs Rusland wanneer dit land zou willen toetreden) in de Europese Unie op te nemen, of zou de Commissie er de voorkeur aan geven als deze landen buiten de Unie blijven?

Antwoord van de heer Lamy namens de Commissie

(13 december 2002)

Zoals het geachte parlementslid bekend is, heeft de Unie de door Oekraïne gemaakte vorderingen op de weg naar een markteconomie uitdrukkelijk erkend door dit land sedert 2000 als een overgangseconomie veeleer dan als een centraal geleide economie te beschouwen. Marktgerichte individuele ondernemingen in Oekraïne worden in antidumpingonderzoeken als zodanig behandeld, hetgeen een bewijs is voor de voortdurende steun van de Unie aan de hervormingen in Oekraïne.

In de gemeenschappelijke verklaring van de top van Kopenhagen van juli 2002 werd medegedeeld dat de Commissie bezig was met een analyse van de economische hervormingen in Oekraïne om na te gaan of dit land voldoende vorderingen had gemaakt om bij onderzoeken in het kader van de handelsbescherming in zijn geheel als een markteconomie te worden beschouwd en dat deze analyse ten spoedigste zou worden voltooid. Zodra een concreet tijdschema kon worden opgesteld, heeft de voorzitter van de Commissie in september 2002 aangekondigd dat de analyse uiterlijk in maart 2003 voltooid zou zijn. Dit tijdschema is niet enkel transparant doch ook vrij ambitieus gezien de complexiteit van het onderzoek.

Zoals Oekraïne begin 2002 werd medegedeeld, liggen aan dit onderzoek objectieve criteria ten grondslag, met name de zeggenschap van de overheid over de allocatie van middelen en de besluitvorming van ondernemingen, de door overheidsinmenging veroorzaakte verstoringen van het functioneren van ondernemingen bij privatiseren of ingevolge de doorwerking van het gecentraliseerde systeem, het bestaan en de handhaving van transparante, niet-discriminerende vennootschapswetgeving die er voor zorgt dat ondernemingen goed worden bestuurd, het bestaan en de handhaving van een samenhangende, doeltreffende en transparante wetgeving die het eigendomsrecht beschermt en goed functionerende faillissementsprocedures waarborgt en de aanwezigheid van een goed functionerende financiële sector die onafhankelijk is van de staat en die zowel rechtens als feitelijk voldoende garanties biedt en daadwerkelijk toezicht mogelijk maakt.

Uit het bovenstaande blijkt dat bij dit onderzoek niet alleen zorgvuldig wordt nagegaan of de voor een functionerende markteconomie noodzakelijk structuren theoretisch aanwezig zijn, doch ook of deze in de praktijk worden toegepast en/of de ondernemingen functioneren volgens de beginselen van de markteconomie.

De Commissie verricht haar onderzoek naar de totstandkoming van de markteconomie door ieder geval dat zich voordoet afzonderlijk te bestuderen. Wanneer dit onderzoek voltooid is, zal de Commissie de Oekraïnse autoriteiten indien nodig mededelen op welke gebieden haars inziens verbeteringen noodzakelijk zijn opdat dit land uit het oogpunt van de handelsbescherming als een land met een normaal functionerende markteconomie kan worden beschouwd. De Commissie informeert Oekraïne op gezette tijden over de voortgang van haar onderzoek.

Het besluit om Oekraïne al dan niet als een markteconomie te beschouwen, zal op economische en juridische veeleer dan op politieke criteria gebaseerd zijn. In de praktijk is de mate waarin een economie als markteconomie kan functioneren evenwel sterk afhankelijk van de politieke wil van de autoriteiten om op de beginselen van de markteconomie gebaseerde wetgeving goed te keuren en te handhaven.

Het antwoord op de vraag van het geachte parlementslid naar de strategie op lange termijn ten aanzien van Oekraïne vloeit voort uit de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst en de gemeenschappelijke strategie van 1998 die het kader vormen van de betrekkingen van de Europese Unie met Oekraïne. Op deze grondslag, en zoals op de topconferentie van de Europese Unie met Oekraïne van 11 juli 2002 te Kopenhagen nogmaals werd herhaald, komt het er in de eerste plaats op aan dat Oekraïne de door de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst geboden mogelijkheden om het wederzijdse handelsverkeer en de investeringen te vereenvoudigen ten volle benut en dat dit land alles in het werk stelt om zo spoedig mogelijk lid te worden van de Wereldhandelsorganisatie. De Europese Unie steunt Oekraïne in dit proces. Bovendien wordt in het kader van de uitbreiding overleg gepleegd over de wijze waarop de Europese Unie haar betrekkingen met haar toekomstige buurlanden, waaronder Oekraïne, kan verbeteren.