SCHRIFTELIJKE VRAAG E-2133/03 van Mario Borghezio (NI) aan de Commissie. Illegale immigratie: Amerikaans Ministerie van Buitenlandse Zaken versus Griekenland en Turkije.

20.3.2004 || NL || Publicatieblad van de Europese Unie || C NaN/77

Betreft:

Illegale immigratie: Amerikaans Ministerie van Buitenlandse Zaken versus Griekenland en Turkije

Volgens een op 12 juni 2003 verschenen persbericht van het persagentschap Reuters heeft het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken Griekenland en Turkije - respectievelijk lid en kandidaat-lid van de Europese Unie - toegevoegd aan de zwarte lijst van landen die medeplichtig zijn aan mensenhandel.

Vanaf 1 oktober 2003 kunnen deze landen dus mogelijk sancties opgelegd krijgen door de Amerikaanse autoriteiten.

Vindt de Commissie niet dat hierdoor nogmaals overduidelijk wordt dat de Europese Unie niet in staat is illegale immigratie effectief te bestrijden?

Welke dringende maatregelen wil zij nemen tegen Griekenland en Turkije, die duidelijk niets ondernemen tegen de criminele activiteiten van internationale mensenhandel binnen de Europese Unie en met name richting de Italiaanse kusten?

In juni 2003 heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten het derde jaarverslag over de mensenhandel (Trafficking in Persons Report) gepubliceerd, zoals vereist wordt door de Wet op de bescherming van de slachtoffers van mensenhandel (Trafficking Victims Protection Act). In dit document wordt verslag uitgebracht van de inspanningen van regeringen in de strijd tegen ernstige vormen van mensenhandel. Landen worden in drie verschillende categorieën geplaatst, 15 landen- waaronder Turkije en Griekenland - bevinden zich in categorie 3. Naar aanleiding hiervan stelt het geachte parlementslid een vraag over de activiteiten van de Unie op het vlak van de strijd tegen illegale immigratie en mensensmokkel.

De uitdrukkingen "mensensmokkel" en "mensenhandel" worden vaak als synoniemen gebruikt, hoewel zij duidelijk zouden moeten worden onderscheiden aangezien beide begrippen een sterk verschillende inhoud hebben. Terminologie en definities zijn verduidelijkt in het Verdrag van de Verenigde Naties tegen transnationale georganiseerde misdaad en de twee begeleidende protocollen tegen smokkel van migranten en mensenhandel, die in de periode van 12-15 december 2001 te Palermo werden ondertekend (1). Op het niveau van de Europese Unie maken mensenhandel en mensensmokkel bovendien het voorwerp uit van verschillende rechtsinstrumenten. Op 19 juli 2002 heeft de Raad het Kaderbesluit van 19 juli 2002 inzake bestrijding van mensenhandel goedgekeurd (2). Mensensmokkel komt daarentegen aan de orde in de Richtlijn 2002/90/EG van de Raad van 28 november 2002 tot omschrijving van hulpverlening bij illegale binnenkomst, illegale doortocht en illegaal verblijf (3) en het Kaderbesluit van de Raad van 28 november 2002 tot versterking van het strafrechtelijk kader voor de bestrijding van hulpverlening bij illegale binnenkomst, illegale doortocht en illegaal verblijf ().

Uit deze definities blijkt dat mensensmokkel het steunen van een illegale grensoverschrijding en illegale binnenkomst impliceert. Smokkel heeft daarom altijd een transnationaal aspect. Dit is niet noodzakelijk het geval bij mensenhandel, waar het essentiële kenmerk het uitbuitingsoogmerk is. Bij mensenhandel bestaat de bedoeling een persoon uit te buiten, hetgeen in beginsel losstaat van de vraag hoe het slachtoffer de plaats bereikt waar de uitbuiting plaatsvindt. Hierbij kan, in gevallen waarin grenzen worden overschreden, zowel sprake zijn van legale als van illegale binnenkomst in het land van bestemming. Illegale immigratie kan ook betrekking hebben op bepaalde aspecten van de mensenhandelssituatie, maar is verstrekkender en betreft in het algemeen meer de illegale binnenkomst en het illegale verblijf van personen. Illegale immigranten in ruimere zin zijn daarom niet noodzakelijk slachtoffers van mensenhandelaars (4).

De actie en het programma van de Europese Unie voor gemeenschappelijke maatregelen in de strijd tegen illegale immigratie zijn vastgelegd in drie actieplannen, waarvan een eerste specifiek betrekking heeft op illegale immigratie, een tweede op geïntegreerd grensbeheer en een derde op terugkeerbeleid. Ter voorbereiding van de Europese Raad in Thessaloniki op 19 en 20 juni 2003, heeft de Commissie onlangs een stand van zaken over deze kwestie gegeven (5). Bovendien heeft de Europese Raad van Thessaloniki in zijn conclusies het algemeen draaiboek voor de lopende activiteiten verduidelijkt. Zoals reeds werd onderstreept in het antwoord van de Commissie op schriftelijke vragen E-3112/02 van de heer Tannock (6) en P-0291/03 van de heer Pisicchio (7) wordt het probleem van de illegale immegratie over zee door de Commissie nauwgezet opgevolgd.

In artikel 5, lid 3 ("Mensenhandel is verboden."), van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie wordt verduidelijkt dat mensenhandel een schending is van de mensenrechten. Bescherming en hulp voor de slachtoffers van mensenhandel zijn dan ook een essentieel onderdeel van elk beleid in de strijd tegen mensenhandel. Dit betekent eerst en vooral dat slachtoffers van mensenhandel als slachtoffers beschouwd en behandeld moeten worden. Bovendien moet de Verklaring van Brussel, die werd gepubliceerd na afloop van de Europese conferentie over de preventie en bestrijding van de mensenhandel - Wereldwijde uitdaging voor de 21ste eeuw, die in september 2002 werd georganiseerd, worden beschouwd als een belangrijke stap in het beleid van de Europese Unie op dit vlak. In de Verklaring van Brussel wordt ernaar gestreefd de uitbouw voort te zetten van een Europese en internationale samenwerking door middel van concrete maatregelen, normen, optimale benaderingen en mechanismen ter preventie en bestrijding van de mensenhandel. De Verklaring wordt door de Commissie gehanteerd als leidraad bij haar werkzaamheden en zal de basis vormen van nieuwe voorstellen op het niveau van de Europese Unie, die eventueel zullen worden gebundeld in een mededeling en/of actieplan dat gebaseerd is op het advies van een deskundigengroep die hiertoe werd opgericht.

Op het vlak van zowel mensensmokkel als mensenhandel zullen deze maatregelen bijdragen tot een verbetering van de situatie in alle lidstaten en kandidaat-lidstaten.

(1) Volgens artikel 3 van het Protocol tegen de smokkel van migranten over land, over de zee en in de lucht betekent "smokkel van migranten": "het bewerkstelligen, teneinde rechtstreeks of indirect een financieel of ander materieel voordeel te behalen, van de illegale binnenkomst van een persoon in een verdragsluitende staat waarvan de betrokkene geen onderdaan of ingezetene is". In artikel 3 van het Protocol inzake de preventie, bestrijding en bestraffing van mensenhandel wordt "mensenhandel" gedefinieerd als: "het ronselen, vervoeren, overbrengen, onderbrengen of opvangen van personen, onder bedreiging met of met gebruikmaking van geweld of andere vormen van dwang, door middel van ontvoering, fraude, misleiding of misbruik van macht of van een kwetsbare positie dan wel door het verstrekken of ontvangen van betalingen of voordelen om de toestemming te verkrijgen van een persoon die zeggenschap heeft over een andere persoon, en wel met het oogmerk van uitbuiting.".

(2) PB L 203 van 1.8.2002.

(3) PB L 328 van 5.12.2002.

(4) COM(2001) 672 def.

(5) COM(2003) 323 def.

(6) PB C 155 E van 3.7.2003, blz. 92.

(7) PB C 280 E van 21.11.2003, blz. 46.